Ατομικισμός, μοναχικότητα, κερδοσκοπία, εσωστρέφεια, υποταγή, απομονωτισμός, ηττοπάθεια, βία και πορνό, ρατσισμός, κατακερματισμός, είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που πριμοδοτούνται καθημερινά με ποικίλους τρόπους και αποσκοπούν στη διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης στάσης και οπτικής για τη ζωή. Ενας τρόπος ζωής, στον οποίο το χρήμα αποτελεί ανθρώπινη αξία, η εκμετάλλευση μετατρέπεται σε ιδανικό. Μηνύματα που πλασάρονται είτε μέσα από σελίδες περιοδικών, είτε μέσω ραδιοφωνικών - τηλεοπτικών εκπομπών και, που όμως, πρέπει να εξετάζονται στα πλαίσια του ενιαίου συνόλου των μηνυμάτων των ΜΜΕ, της μαζικής ιμπεριαλιστικής κουλτούρας, της κυρίαρχης ιδεολογίας γενικότερα. Βέβαια, το ερώτημα παραμένει: Πώς μπορούν ειδικά οι νέοι να αντισταθούν σε αυτό τον τρόπο ζωής που τους επιβάλλεται καθημερινά και με ποικίλους τρόπους;

«Η ζωή δεν είναι. Γίνεται. Και ειδικά οι νέοι πρέπει να έχουν συνείδηση του εαυτού τους, να λειτουργούν συλλογικά και οργανωμένα, να έχουν λόγο, να δημιουργούν, να είναι ενταγμένοι σε ομάδες για να μη χαθούν», είναι οι άμυνες που προτείνει να αναπτύξουν, ο Ηλίας Μιχαλαρέας και προβάλλει την ανάγκη μιας πρότασης που θα αποσκοπεί «στην ανάπτυξη του δημοκρατικού αντιιμπεριαλιστικού πολιτισμού, ο οποίος αναπτύσσεται καθημερινά και βρίσκεται σε διαρκή αντιπαράθεση με τον κυρίαρχο πολιτισμό. Ομως αυτός ο πολιτισμός δεν μπορεί να γίνει κυρίαρχος παρά μόνο με την ανατροπή των παραγωγικών σχέσεων με το πέρασμα στο σοσιαλισμό».

Και συνεχίζει: «Η πάλη ενάντια στη μαζική ιμπεριαλιστική κουλτούρα έχει άμεση σχέση με τη γενικότερη ανάπτυξη του μαζικού, λαϊκού κινήματος. Πρέπει να επικρατήσει ένας πολιτισμός που το περιεχόμενό του θα δίνει τη δυνατότητα να διαμορφώνεται μέσα από την κοινωνική πάλη ένας άλλος τρόπος ζωής που θα χαρακτηρίζεται από αξίες όπως ο ανθρωπισμός, η αξιοκρατία, η εθνική ανεξαρτησία, η ειρήνη. Να αξιοποιείται η προοδευτική κληρονομιά, η προοδευτική πολιτιστική δημιουργία, να στηρίζεται η σύγχρονη προοδευτική πολιτιστική δημιουργία και η πολιτιστική διαφορετικότητα των λαών ενάντια σε κάθε προσπάθεια ισοπεδωτικής ομογενοποίησης, να αναπτυχθεί το ιδεολογικό μέτωπο του πολιτισμού με αυστηρή σταθερότητα στις αξίες μας, ενάντια σε κάθε προσπάθεια ιδεολογικής διολίσθησης».

Κάποτε οι ρόλοι έπρεπε να υπηρετούν τον άνθρωπο. Σήμερα... επιβάλλεται ο άνθρωπος να υπηρετεί τους ρόλους. Και μάλιστα αυτοί οι ρόλοι τυχαίνει να είναι πάρα πολλοί. Ο ρόλος του πετυχημένου μπίζνεσμαν, του αρρενωπού άντρα και της λάγνας γυναίκας, του κυνηγού και του θύματος, να βρίσκεται σε εγρήγορση στο τάδε σημείο και να είναι χαλαρός στο άλλο. Μια από τις «επιτυχίες» του LIFE STYLE, είναι ότι κατάφερε να γίνουν οι άνθρωποι δέσμιοι των ρόλων. Γεγονός που σε συνδυασμό με άλλα, οδηγεί στον κατακερματισμό της προσωπικότητας, η οποία κάθε φορά πρέπει να παίρνει διαφορετική μορφή και αναγκαστικά είναι αποκομμένη από το σύνολο των ικανοτήτων του ατόμου.

Κάπου εδώ πρέπει να υπολογίσουμε άλλη μια σημαντική παράμετρο. Το ίδιο το σύστημα γνωρίζοντας τη δυσλειτουργία κοινωνικοποίησης των ατόμων που το ίδιο προκαλεί, προβάλλει «προτάσεις» λανθάνουσας ομαδοποίησης, όπως είναι ο χουλιγκανισμός, συμμορίες δρόμων και άλλα. Φυσικά πολλοί είναι οι νέοι που τα ακολουθούν, αφού ο καθένας από αυτούς έχει ανάγκη να ανήκει κάπου και μόνο μέσα στην ομάδα οι ρόλοι αποκτούν υπόσταση.

«Ολες αυτές οι διαδικασίες οδηγούν σε υπαρξιακούς κλονισμούς, η ύπαρξη του ανθρώπου πάσχει», επισημαίνει ο Ηλ. Μιχαλαρέας, ο οποίος υπογράμμισε ότι πριν κάποια χρόνια επικρατούσε η ασθένεια των νευρώσεων. Σήμερα, εξαιτίας και του κατακερματισμού που έχουν υποστεί οι ανθρώπινες προσωπικότητες, βρισκόμαστε - σε παγκόσμιο επίπεδο - στην εποχή των ψυχώσεων, της σχιζοφρένειας. Τα κρούσματα σχιζοφρένειας έχουν αυξηθεί κατά πολύ.

ο Ηλίας Μιχαλαρέας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Νοσοκομειακών Ψυχολόγων

Για τα αποτελέσματα της διά βίου κατάρτισης μίλησε ο Ηλ. Μιχαλαρέας, ο οποίος υπογράμμισε ότι «οι νέες γενιές εμποτισμένες από το "πνεύμα του χρόνου" δηλώνουν την ανάγκη τους να δοκιμαστούν ταυτόχρονα σε όλες τις διαστάσεις και χωρίς υποχρέωση. Δυστυχώς όλα δείχνουν πως επιχειρείται να αφομοιώσουν οι νέοι την ανεργία σα μια φάση της ζωής». Και συνεχίζει: «Δεν υπάρχει πλέον προκαθορισμένη αρμονία μεταξύ επιπέδου μόρφωσης και επαγγελματικού επιπέδου. Γίνεται έτσι προσπάθεια να πάρει τη θέση της εκπαίδευσης η διαρκής κατάρτιση. Φαίνεται πως το αληθινό πρόβλημα του νέου δεν είναι να τοποθετηθεί μέσα σε ένα σημερινό υποσύστημα, εκεί που είναι δηλαδή, αλλά κυρίως να τοποθετηθεί μεταξύ των υποσυστημάτων. Για να βιωθεί αυτή η «προσαρμογή» σαν τέτοια και όχι σαν εξαναγκασμός ή σαν προσποίηση, είναι το άτομο να μπορέσει να ανακαλύψει ένα «χώρο ελευθερίας», να βρει, να ανακαλύψει έναν τόπο λόγων και έργων ή προσπαθειών, χωρίς τραγικές συνέπειες. Ολα αυτά οδηγούν σε μια τρομερή ψυχική σύγκρουση».

Βέβαια οι επινοητές του life style έχουν προβλέψει και για τους «απροσάρμοστους», να προβάλλουν πολλούς τρόπους φυγής μέσα από τις σελίδες των περιοδικών, αφού ακόμα και οι τίτλοι τους είναι στημένοι και παραπέμπουν σε δήθεν αντίσταση και φυγή. Ολες οι προσπάθειες στοχεύουν στο να πείσουν τις νέες γενιές να αφομοιώσουν την αίσθηση του εφήμερου και να τη διαχειρίζονται, αλλά όχι να αντιμετωπίζουν την κρίση. Η φυγή είναι ένας από τους σημαντικότερους τρόπους άμυνας, η φυγή μέσα στο όνειρο, στη φαντασίωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «NITRO» (Never In The Right Order), αλλά και το «Escape» - το «περιοδικό της μεγάλης φυγής». Μερικούς από τους τρόπους φυγής που συμπεριλαμβάνονται στην «ατζέντα απόδρασης» (επειδή η «καλή ζωή από την ατζέντα φαίνεται»), πέρα από το κλάμπινγκ - του οποίου όλη η θεωρία στηρίζεται με το δόγμα «η ουσία της ζωής είναι έξω από την εργασία» - ταξίδι στον ανεξερεύνητο Αμαζόνιο, την αιώνια Ρώμη, τον άγριο Ειρηνικό και τέλος απόβαση στο Μαϊάμι. Ενώ για εκείνους - οι οποίοι σίγουρα δεν είναι λίγοι - που δεν μπορούν να ακολουθήσουν λόγω εργασίας, περιλαμβάνουν διάφορες ενδυματολογικές προτάσεις για το πρωινό μίτινγκ, τον ελεύθερο χρόνο, αλλά και το απαραίτητο κλάμπινγκ. Πράγματα που κάθε σωστός πολιτικός πρέπει να τα κάνει, γιατί «τα ράσα κάνουν τον παπά και τα κοστούμια τον πολιτικό», αλλά και κάθε γιάπης είναι υποχρεωμένος να τα ακολουθήσει αν θέλει να είναι πετυχημένος...

Για το φαινόμενο των γιάπηδων, το οποίο παρουσιάστηκε περίπου στα τέλη της δεκαετίας του '80 ο Ηλ. Μιχαλαρέας τόνισε: «Επιχειρείται τεχνητός διαχωρισμός μεταξύ ικανότητας και προσωπικότητας. Αυτό που ενδιαφέρει και πρέπει να "περάσει" είναι "δε μας ενδιαφέρει τι είσαι, αρκεί να έχεις ικανότητες και στιλάτη εμφάνιση". Είναι το πρότυπο του πετυχημένου επιχειρηματία, του καταξιωμένου εργαζόμενου, που ξεχωρίζει μόνο για τις ικανότητές, οι οποίες είναι πλήρως αποκομμένες από την προσωπικότητά του. Ολα αυτά οδηγούν στον κατακερματισμό της προσωπικότητας».

Σε τόσο μικρό χώρο... μαζεμένη τόση υποκουλτούρα

Και φυσικά η αγάπη, ο έρωτας, η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη δεν έχουν καμία θέση, όχι μόνο στις σελίδες αυτών των περιοδικών και στον τρόπο ζωής που προβάλλουν, αλλά πρέπει να πάψουν να υφίστανται στο μυαλό και στην ψυχή, ειδικά των νέων. Ο άγριος ατομικισμός πριμοδοτείται διαρκώς, το εύκολο χρήμα, οι «αρπαχτές» κάθε είδους και η διαχείριση του εφήμερου είναι σήματα κατατεθέν.

Παράλληλα οι εντολές για τη βραδινή διασκέδαση δίνουν και παίρνουν. Μια και αυτή η αλλοτρίωση παρατηρείται και στη σχέση του ανθρώπου με το αντικείμενο, όπως η σχέση του ανθρώπου με την Τέχνη. Εκεί στηρίζεται εξάλλου και η αναγωγή της ψυχαγωγίας σε διασκέδαση. Διασκέδαση που έχει ταυτιστεί με ένα μπουκάλι ουίσκι σε «ιν» και «χάι» μέρη, όπως ένα σκυλάδικο ή ένα στριπτιζάδικο που πλημμυρίζουν τις σελίδες τους. Ενώ η προσπάθεια για να επιβληθεί ένας νέος όρος και νέος τρόπος διασκέδασης, το sex clybbing, συνεχίζεται αγωνιωδώς από τους εκδότες των περιοδικών. «Το κλάμπινγκ και το σεξ μπορούν να συνδυαστούν όπως η πίτσα και η κόκα - κόλα, το πλέι-στέσιον με έναν καλό καναπέ, τα διόδια της Ελευσίνας με την έξοδο για τριήμερο και ο Ολυμπιακός με τον Καραπιάλη. Αυτό που χρειάζεται είναι να έχεις γνώση και να ξέρεις τα σωστά σημεία στην πόλη».

Για αυτό το θέμα ο Ηλ. Μιχαλαρέας, αναφερόμενος στο κύριο χαρακτηριστικό του life style, υπογραμμίζει ότι «είναι η έλλειψη προσωπικής σχέσης στις ανθρώπινες επαφές. Ολες οι επιθυμίες είναι κατακλυσμένες από τη φιλαργυρία και οι ακόρεστες ανάγκες αυξάνονται για να εξαγοράσουν τα ομοιώματα των χαμένων σχέσεων. Ετσι οι άντρες εκπορνεύουν τις γυναίκες και αγοράζουν τα σώματά τους ή και μέρος των σωμάτων τους φωτογραφημένα ή και αναπαριστάμενα».

Και συνεχίζει: «Σε αυτά τα πλαίσια η "ανθρώπινη φύση" αντανακλά τον καπιταλισμό στις ανθρώπινες σχέσεις του απομονωμένου, αλλοτριωμένου ατόμου και η έννοια "αυτόνομης ατομικότητας" γίνεται μέσω νομιμοποίησης ενός κοινωνικού συστήματος που φυλακίζει τους ανθρώπους στη μοναξιά τους, θέτοντάς τους ανταγωνιστικά αντιμέτωπους και υποδουλώνοντάς τους στις "τεχνικές επιθυμίες" τους κάτω από την εξουσία των άψυχων πραγμάτων».

Το κέρδος και το εύκολο χρήμα αποτελούν τη νέα «αξία», η εκμετάλλευση, η χυδαιότητα και το έκφυλο νομιμοποιούνται, το φανταστικό αυτονομείται, η βία και η εμπορευματοποίηση απαλλάσσεται από ενοχές, η μεταφυσική ερμηνεία των πραγμάτων καθιερώνεται, ενώ ο ατομικισμός, ο ρατσισμός, η ηττοπάθεια πριμοδοτούνται διαρκώς. Είναι ο νέος τρόπος ζωής που προβάλλεται - πιο έντονα μετά το 1985 - και στον οποίο έννοιες, αξίες, όπως είναι η αλληλεγγύη, η ειρήνη, η αγάπη, ο έρωτας δεν έγιναν ποτέ της μόδας, δεν κατέχουν καμία απολύτως θέση. Οπως θέση δεν έχουν όσοι, μπορούν ακόμα να, αρνούνται και να αντιστέκονται να μπουν στο μαντρί, να βιώσουν το εφήμερο ως μόνιμο και την ανεργία ως νόμιμη και απαραίτητη. Ενας τρόπος ζωής όπου, όπως διαλαλείται έμμεσα και άμεσα, «χάρη στην ανάπτυξη της κοινωνίας και της τεχνολογικής προόδου, οι ταξικές αντιθέσεις... ξεπερνιούνται. Οπότε η συναίνεση είναι αναγκαία και επιβεβλημένη». Συναίνεση σε μια ζωή που προσφέρει στιλ, όχι όμως και την ουσία της.

Και έτρεξαν οι καραμπινιέροι, συνοδευόμενοι από αξιωματικούς του FBI και της Σκότλαντ Γιαρντ, και τον βουτήξανε από το σβέρκο. «Λέγε, ρε!». Στην αρχή, ο χοντρός δε μιλούσε, τον πλάκωσαν στις φάπες, του έβαλαν μολύβια στα δάχτυλα, του κάνανε φάλαγγα, και, όπως ήταν επόμενο, τελικά, ξέρασε: «Τι έκανα εγώ χειρότερο από τον προηγούμενο, εκείνον γιατί δεν τον συλλάβατε;», διαμαρτύρεται. «Είπα, για να μένει ελεύθερος αυτός, πάει να πει πως δεν είναι παράνομη η πράξη του. Την ίδια πράξη κάνω κι εγώ τώρα, πού είναι το πρόβλημα; Ολοι μια οικογένεια είμαστε... Τι Ελληνας, τι Εγγλέζος, το ζήτημα είναι να πουληθεί η "Ολυμπιακή". Και να πουληθεί, μπιτ παρά. Μακριά από εμένα οι ρατσισμοί. Εγώ είμαι υπουργός σοσιαλιστικής κυβέρνησης. Σοσιαλιστής και ο ίδιος».

«Τον υπουργό, κύριε; Πληρώνουμε μόνο για σοβαρή πληροφορία».

«Μα, δεν είναι σοβαρή πληροφορία το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας; Αυτό και αν δεν είναι πράξη της "17 Νοέμβρη"!».

«Τώρα πας γυρεύοντας; Ο κ. Βερελής μπορεί να πουλήσει και την "Ολυμπιακή", και τον ΟΤΕ, και τον ΟΣΕ και ό,τι άλλο έχει στην κατοχή το υπουργείο του. Αυτό δεν είναι τρομοκρατία, κύριε, αυτό είναι οικονομική - νόμιμη - συναλλαγή. Είστε, ίσως, κομμουνιστής;».

«Εγώ; Εγώ ανάγκες έχω... και θέλω να βοηθήσω και την πατρίδα μου».

«Δεν τη βοηθάς έτσι».

«Παρακαλώ, αυτός ο ψηλός που μιλάει αργά, προσποιούμενος ότι σκέφτεται, για να μην καταλάβουμε ότι δε σκέφτεται - αφού δεν μπορεί να σκεφτεί - αυτός με τις διασυνδέσεις, το παιδί της Ολμπράιτ, το εγγόνι του Λίνκολν και της Ουάσιγκτον, αυτός, να συλληφθεί πάραυτα».

Και συλλαμβάνεται και ο υπουργός των Εξωτερικών και βγαίνει και ετούτος - αν είναι δυνατόν - αθώος. Δεν είναι τρομοκρατία, είπαν, η εισβολή στη Γιουγκοσλαβία, ούτε είναι κολάσιμος πράξη οι υποχωρήσεις στο Αιγαίο. Ο υπουργός των Εξωτερικών έχει δικαίωμα, είπαν, να διαπραγματεύεται - εν λευκώ - την ακεραιότητα της χώρας. Οπως έχει δικαίωμα και ο κύριος Τσοχατζόπουλος να παραχωρεί - εν λευκώ κι αυτός - τη Λάρισα στο ΝΑΤΟ, το Λιτόχωρο στους Αμερικανούς, να χρεώνει τη χώρα για τέσσερις γενιές - και βάλε - αρκεί να πουληθούν τα όπλα που σαπίζουν στις αποθήκες των ξένων βιομηχανιών. Ούτε είναι κολάσιμος πράξη η ανεργία, αθώος, λοιπόν, και ο υπουργός Εργασίας. Αθώος και ο Ευθυμίου, αφού αθώος είναι, λέει, και ο Αρσένης. Αθώος και ο Παπαντωνίου. Αθώοι όλοι ο ένοχοι, τελικά! Και εγώ έχω τόσο ανάγκη τα χρήματα και αγαπώ, όπως γνωρίζετε, και τόσο πολύ την πατρίδα μου. Πώς να εγκαταλείψω;

«Παρακαλώ, αυτόν με το σορτς και τη μάσκα. Αυτόν που γελάει χωρίς να γελάει, που λέει άλλες λέξεις μισές και άλλες λάθος. Αυτόν που οργώνει τα νησιά σαν τον Στρίντζη (και εγώ, όπως και τόσοι άλλοι, δε θα πάω διακοπές και φέτος από δική του αιτία), αυτή τη σιγανοπαπαδιά που παριστάνει τον Παπανδρέου, χωρίς να πίνει, να καπνίζει, να ερωτεύεται... να συλληφθεί!».

Και εγώ έχω τόσο ανάγκη τα χρήματα και αγαπώ, επίσης, τόσο πολύ την πατρίδα μου. Πρέπει να βρω - οπωσδήποτε - τον τρομοκράτη. Να καταδώσω στα σώματα ασφαλείας τη «17 Νοέμβρη». Να πάρω το ενάμιση δισ. από το κράτος. Το σκέφτομαι, εσείς τι λέτε; Αυτός ο γύφτος που πουλάει τα καρπούζια, είναι μια - κάποια - λύση, δεν είναι; Οπωσδήποτε ξεκουφαίνει τη γειτονιά και αυτό δεν μπορεί να είναι αθώο. Γιατί δεν είναι πράξη πολιτική η φωνή του γύφτου. Σίγουρα αυτός είναι ο τρομοκράτης!

«Παρακαλώ...».

Πίσω, αντί να πάνε μπροστά, οι γυναίκες σ' όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδεικνύεται από τα ίδια τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ, αλλά και από όσα ακούστηκαν στην πρόσφατη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών που έγινε στη Νέα Υόρκη με θέμα: «Γυναίκες 2000: Ισότητα, Ανάπτυξη, Ειρήνη, για τον 21ο αιώνα», μια συνέχεια του Παγκόσμιου Συνεδρίου για τη γυναίκα που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο το 1995.

Αποκαλυπτική για την παγκοσμιοποίηση υπήρξε αυτή η συνδιάσκεψη - ειδική γενική σύνοδος του ΟΗΕ, γνωστή ως «Πεκίνο +5», αφού έγινε πέντε χρόνια μετά το Πεκίνο, για να διαπιστωθεί ποια ήταν η πρόοδος που σημειώθηκε από τότε. Και ποια ήταν η διαπίστωση; Οτι - φευ! - οι αρνητικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στη διεθνή οικονομία επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες: Οσο η οικονομία συνδέεται όλο και περισσότερο με τη διεθνή αγορά, τόσο καταλήγει σε μείωση των κρατικών οικονομικών παροχών και των κοινωνικών προγραμμάτων, προσθέτοντας έτσι και άλλα έξοδα στην οικογένεια και συχνότερα στη γυναίκα, που σηκώνει το πιο πολύ βάρος.

Η «παγκοσμιοποίηση», όπως τονίστηκε, υποβαθμίζει και την υγεία των γυναικών, αφού περικόπτονται από τους προϋπολογισμούς οι σχετικοί πόροι που προορίζονταν για κοινωνικά προγράμματα, ενώ οι ιατρικές υπηρεσίες ιδιωτικοποιούνται όλο και περισσότερο. Η παγκοσμιοποίηση γεννά την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, την ανεργία, που πλήττει σε μεγαλύτερο βαθμό τις γυναίκες - τη μεγαλύτερη εκμετάλλευσή τους στην εργασία κι ακόμα στην εξαναγκαστική πορνεία...

Παρά τις προόδους που οι γυναίκες έχουν κάνει σε ορισμένες κοινωνίες, η εξέλιξή τους καρκινοβατεί: Αυτές αποτελούν το 70% των φτωχών του κόσμου, ενώ το χάσμα μεταξύ των φτωχών ανδρών και γυναικών εξακολουθεί να διευρύνεται την τελευταία δεκαετία. Τα δύο τρίτα των αναλφάβητων ενηλίκων της Γης είναι γυναίκες. Περισσότερα αγόρια παρά κορίτσια πηγαίνουν στο σχολείο. Η μη αμειβόμενη εργασία των γυναικών είναι διπλάσια απ' αυτήν των ανδρών. Τα θέματα υγείας τους συχνά αγνοούνται. Εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και περιθωριοποίηση, είτε άμεσες είτε έμμεσες. Οι γυναίκες εκπροσωπούνται ελάχιστα σε θέσεις όπου παίρνονται αποφάσεις, ενώ η βία κατά των γυναικών έχει πάρει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας.

Οπως είναι γνωστό, από το 1975 έχουν γίνει τέσσερις διεθνείς διασκέψεις για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών.

Το πρόγραμμα δράσης της τέταρτης - τελευταίας - παγκόσμιας Διάσκεψης στο Πεκίνο προσδιόρισε μια σειρά στρατηγικών στόχων (άξονες δράσης) και υπέδειξε τις ενέργειες που θα έπρεπε να αναλάβουν οι κυβερνήσεις, η διεθνής κοινότητα, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και ο ιδιωτικός τομέας για να ξεπεραστούν τα εμπόδια προς την πρόοδο της γυναίκας. Στην πραγματικότητα, οι κατευθύνσεις αυτές ή δεν εφαρμόστηκαν στις περισσότερες χώρες ή μόνο αποσπασματικά και κατ' εξαίρεση «για τα μάτια». Είναι άλλη μια απόδειξη ότι στις κοινωνίες που κυριαρχεί η ταξική ανισότητα, που τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους, δεν υπάρχει ελπίδα αντιμετώπισης των προβλημάτων των γυναικών, πολύ περισσότερο όταν αυτή εναποτίθεται στις κυβερνήσεις και τον ιδιωτικό τομέα.

Από τις γυναικείες οργανώσεις της Ελλάδας συμμετείχαν η Εφη Κολλιγά, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων, η Τέρψη Λαμπρινοπούλου, γραμματέας του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και η Σούλα Τσατσάκου, καθηγήτρια του ΑΠΘ από την Ενωση Γυναικών Ελλάδας. Της επίσημης αντιπροσωπείας προΐστατο η γενική γραμματέας Ισότητας Εφη Μπέκου, ενώ συμμετείχε η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Αντιγόνη Καραλή - Δημητριάδη.

Η ΟΓΕ δε συμμετείχε στην αντιπροσωπεία, αφού δεν είχε δικαίωμα παρέμβασης για να εκφράσει τις θέσεις της. Οι οργανώσεις που συμμετέχουν σ' αυτές τις συνδιασκέψεις είναι υποχρεωτικό να εκφράζονται, μέσω των εθνικών αντιπροσωπειών, δηλαδή μέσω της κυβερνητικής αντιπροσωπείας.

Μπροστά στην Μαντλίν Ολμπράιτ και την Χίλαρι Κλίντον, οι εκπρόσωποι της Κύπρου και της Παλαιστίνης μίλησαν για τα δεινά που έχουν υποστεί οι πατρίδες τους από την παράνομη κατοχή εδαφών, τους εποικισμούς, την καταρράκωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και ενώ εκπρόσωποι του Τρίτου Κόσμου μιλούσαν για τη φτώχεια, την εξαθλίωση, τον αναλφαβητισμό, την τεράστια μητρική και παιδική θνησιμότητα, οι χώρες της ΕΕ ζητούσαν να δοθεί προτεραιότητα σε άλλα ζητήματα, όπως: Ελευθερία της διάθεσης του ανθρώπινου σώματος, να έχει η γυναίκα απόλυτο έλεγχο στο σώμα της, δικαίωμα στην έκφραση του σεξουαλικού προσανατολισμού (ομοφυλοφιλία), όταν η ανεργία, η εκμετάλλευση και η φτώχεια στις γυναίκες αυξάνονται και στις χώρες της ΕΕ.

Πρέπει, επίσης, εδώ να τονίσουμε ότι οι εθνικές αντιπροσωπείες των χωρών της ΕΕ, επίσημα, εκπροσωπούνται από τη χώρα που προεδρεύει.

Επίσημα, την ομάδα των χωρών της ΕΕ εκπροσωπούσε η υπουργός γυναικείων θεμάτων και Ισότητας της Πορτογαλίας, που ασκούσε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Βατικανό και σκληροπυρηνικές μουσουλμανικές χώρες συμμάχησαν, αφού συμφωνούσαν ότι δεν πρέπει να υπεισέρχονται αποφάσεις και τοποθετήσεις του ΟΗΕ ή και φραστικές διατυπώσεις σε ντοκουμέντα του, για τομείς, που, για λόγους θρησκείας, πολιτισμού ή παράδοσης, αυτές οι χώρες έχουν αντίθετες αντιλήψεις.

Στο κείμενο της Συνδιάσκεψης, είπε η Εφη Κολλιγά, πέρασε η άποψη ότι είναι υποχρέωση των κρατών να φροντίζουν και να παρέχουν υπηρεσίες υγείας στις γυναίκες, που συμπεριλαμβάνουν την αντισύλληψη και την άμβλωση σαν διαδικασία. Η Ευρώπη δεν τοποθετήθηκε υπέρ της άμβλωσης, διευκρινίζει, αλλά υπέρ της ελευθερίας επιλογής, του αν θα τεκνοποιήσει ή δε θα τεκνοποιήσει η γυναίκα και πότε - δηλαδή τάχθηκε υπέρ του οικογενειακού προγραμματισμού.

Από την ελληνική πλευρά, δόθηκε έμφαση στα θέματα της βίας κατά των γυναικών και έγινε αναφορά στη διασφάλιση του δικαιώματος στην εργασία και στην ασφάλιση - θέματα, όμως, που δεν προβλήθηκαν ιδιαίτερα στον επίσημο χώρο, αλλά στις συζητήσεις των ΜΚΟ.

Στην ουσία, όλα αυτά είναι απλό ευχολόγιο, αφού εναποτίθενται στις κυβερνήσεις και τις ΜΚΟ, που συνδέονται άμεσα με τις κυβερνήσεις, για να αντιμετωπιστούν. Ταυτόχρονα, στα ουσιαστικά προβλήματα των γυναικών δεν μπορούν να δώσουν διέξοδο τέτοιες συνδιασκέψεις.

- Η πλειονότητα του 1,5 δισ. ανθρώπων που επιβιώνουν με ένα δολάριο - ή κάτι λιγότερο- την ημέρα, είναι γυναίκες. Ο ορισμός της φτώχειας δεν περιλαμβάνει μόνο την έλλειψη ικανοποίησης των βασικών αναγκών, αλλά και τις μειωμένες δυνατότητες στις ευκαιρίες και τις επιλογές.

Οι οικογένειες με επικεφαλής γυναίκα είναι φτωχότερες και κινδυνεύουν περισσότερο από την αυξανόμενη ανεργία.

- Το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων διευρύνεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς ένας μεγάλος αριθμός κοριτσιών εγκαταλείπουν το σχολείο νωρίτερα από ό,τι τα αγόρια, ειδικά στην ύπαιθρο και τις φτωχές περιοχές.

Ενας από τους σημαντικούς λόγους είναι ο εργασιακός φόρτος των κοριτσιών, τόσο εντός, όσο και εκτός του νοικοκυριού. Η κοινωνική και οικονομική αξία της εκπαίδευσης των κοριτσιών δεν αναγνωρίζεται.

- Σε περιόδους έλλειψης τροφής, τα κορίτσια και οι μητέρες τους είναι οι τελευταίες που σιτίζονται. Η έλλειψη ιωδίου και σιδήρου έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τις έγκυες μητέρες και τους απογόνους τους.

Εχει αυξηθεί επικίνδυνα ο αριθμός των κοριτσιών, που είναι μολυσμένα από τον ιό του AIDS. Ο αριθμός των μολύνσεων από τον ιό ανάμεσα στις γυναίκες συνεχίζει να αυξάνεται και σύντομα αναμένεται να φθάσει και να ξεπεράσει εκείνον των ανδρών. Αυτό έχει, ήδη, συμβεί στην Αφρική.

Κάθε λεπτό, μια γυναίκα πεθαίνει λόγω επιπλοκών στην κύηση και τον τοκετό (600.000 θάνατοι το χρόνο). Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αφού κύρια αιτία τους είναι η αδυναμία πρόσβασης των γυναικών στα κέντρα υγείας και στα μαιευτήρια. Το ποσοστό των θανάτων που οφείλονται σε επικίνδυνες εκτρώσεις είναι 13% της συνολικής μητρικής θνησιμότητας, καθώς οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στην πληροφόρηση και σε κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού.

Οι ένοπλες συγκρούσεις αυξάνονται συνεχώς. Σήμερα, σε αντίθεση με το παρελθόν, τα 90% των θυμάτων είναι άμαχος πληθυσμός - η πλειονότητα των οποίων είναι γυναίκες και παιδιά. Πάνω από το 75% των εκτοπισμένων και προσφύγων εξαιτίας των ενόπλων συγκρούσεων είναι επίσης γυναίκες και παιδιά.