Θέλω, σύντροφοι, να πω δυο κουβέντες, γεμάτες σεβασμό, επίσης, για όλους αυτούς, που με το γύρισμα του αιώνα που πέρασε, μέσα σε άγριες συνθήκες άγνοιας και καταπίεσης, έστησαν τους πρώτους «σοσιαλιστικούς συλλόγους». Για όλους αυτούς που έφαγαν το πρώτο ξύλο της αστυνομίας. Για τους πρώτους νεκρούς των πεζοδρομίων.

Θέλω να μιλήσω, επίσης, με σεβασμό, για τους πρώτους συγγραφείς (μεταφραστές στην αρχή) των σοσιαλιστικών βιβλίων. Για όλους αυτούς που αναμετρήθηκαν με τα σκοτάδια και άνοιξαν χιλιάδες κρουνούς ελπίδας στις αφώτιστες περιοχές του μυαλού του λαού μας. Για τους πρώτους διανοούμενους σκοτωμένους.

Θέλω, βέβαια, να σταθώ ιδιαίτερα σε όλους αυτούς, που ίδρυσαν τα εργατικά σωματεία, την εργατική Ομοσπονδία και, φυσικά, πρώτα και κύρια, σε αυτούς που ίδρυσαν το Κομμουνιστικό Κόμμα. Σε όλους αυτούς που κατάλαβαν την ανάγκη της ενότητας της εργατικής τάξης, την ανάγκη της οργάνωσης της εργατικής τάξης. Σε όλους αυτούς που πλήρωσαν με τη ζωή τους αυτόν τον αγώνα.

Θέλω, σύντροφοι, να μοιραστώ μαζί σας τον θαυμασμό, που αξίζει σε όλους αυτούς που αλυσοδεμένοι οι ίδιοι, κάλεσαν το λαό μας σε ξεσηκωμό και αντίσταση. Που μπροστά στο γενικό υποχώρησαν στο ειδικό. Μια πράξη που επιβράβευσε η ιστορία. Μια πράξη που θέλει άλλες αντοχές και γνώσεις. Μια πράξη που προϋποθέτει άλλους συλλογισμούς. Αλλες εσωτερικές διεργασίες. Θέλω να ξεσκεπάσω το κεφάλι μου σ' όλους αυτούς που παραδόθηκαν - και προδόθηκαν - στους κατακτητές. Σε όλους αυτούς που έχασαν τη ζωή τους σε αυτές τις μοναδικές στιγμές.

Και θέλω, σύντροφοι (ποιος, αλήθεια, δε θέλει), να χειροκροτήσω με όλες μου τις παλάμες, όλους αυτούς που δημιούργησαν την Αντίσταση. Να χειροκροτήσω προς κάθε κατεύθυνση, γιατί η αντίσταση αγκάλιαζε κάθε κατεύθυνση. Να χειροκροτήσω για το αντάρτικο, για το ΕΑΜ, για την ελεύθερη Ελλάδα, για τους πρώτους λαϊκούς νόμους και τα πρώτα, πραγματικά, λαϊκά δικαστήρια. Να χειροκροτήσω όλους αυτούς τους σκοτωμένους, που πάνω στα κορμιά τους γράφτηκε η νεότερη ιστορία μας.

Και θέλω, σύντροφοι, να χαιρετίσουμε μαζί και αυτούς που πήραν το δρόμο της ξενιτιάς και αυτούς που γέμισαν τις φυλακές και τα ξερονήσια. Ολους αυτούς που αντί για «μπράβο» τούς έβαλαν στο σημάδι. Και σας καλώ, σύντροφοι, απαλά για να μην τους πληγώσουμε (δεν αντέχουν άλλες δοκιμασίες), να χαϊδέψουμε όλες αυτές τις τραυματισμένες μορφές που εμπνεύσανε ποιητές, να γράψουν κανούρια ποιήματα θαυμασμού. Απαλά σύντροφοι, να χαϊδέψουμε και τους νεκρούς μας αυτής της περιόδου.

Ομως, σύντροφοι, και συγχωρέστε με που δεν μπορώ να αποφύγω τις αξιολογήσεις, θέλω - πάνω απ' όλα και πρώτα απ' όλα - να καταθέσω τα καυτότερα δάκρυα για τους εκτελεσμένους μας. Γι' αυτούς που στήθηκαν μπροστά στο απόσπασμα και δε σκιάχτηκαν τις μαύρες κάννες του αποσπάσματος. Γι' αυτούς που έκαναν την υπέρβαση φωνάζοντας «ζήτω το ΚΚΕ». Που δέχτηκαν κατάστηθα τους πυροβολισμούς. Γι' αυτούς που πέφτοντας εκτελεσμένοι σήκωσαν στους ώμους τους τον άνθρωπο. Τον έκαναν μνημείο τιμής και θαυμασμού. Και έχουμε πολλούς τέτοιους στην ιστορία του Κου Κου Ε, σύντροφοι...

Ομως, σήμερα, τι λέω, σήμερα έχουμε γιορτή... Κανένας απ' αυτούς που σκοτώθηκαν δε θα 'θελε να μας βλέπει λυπημένους. Κανένας δε σκοτώθηκε για να μας βλέπει να κλαίμε. Ολοι σκοτώθηκαν για να μπορούμε εμείς και ο λαός μας να γελάμε. Για να μπορούμε εμείς και ο λαός μας να είμαστε ευτυχισμένοι! Σας παρακαλώ, λοιπόν, να μην τους στενοχωρήσουμε! Να μην κλάψει κανένας. Μόνο σηκωθείτε όρθιοι, να κρατήσουμε ενός λεπτού σιγή. Μέσα του ό,τι θέλει ας κάνει ο καθένας. Εγώ, πάντως, θα κλάψω!

«Union free enviroment» ή η διεθνής εμπειρία από τις ιδιωτικοποιήσεις, για εργαζομένους και καταναλωτές

Οι ιδιωτικοποιήσεις εγείρουν ερωτήματα για τη συνταγματικότητά τους, ανάμεσα στον επιστημονικό κόσμο της χώρας. Πρόσφατα η Πανελλήνια Ενωση Τεχνικών ΟΤΕ ξεκίνησε σειρά ημερίδων ανά την Ελλάδα, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, για να εξετάσουν την αντισυνταγματικότητα των νόμων ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ.

Στο πλαίσιο αυτών των ημερίδων, Ο Αλκης Δερβιτσιώτης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, σημείωσε ότι το ισχύον Σύνταγμα «δεν επιβάλλει την αποκρατικοποίηση στον τομέα παροχής υπηρεσιών με ζωτική σημασία για το κοινωνικό σύνολο, αλλά και δεν αντιτίθεται στη μετάθεση των σχετικών δραστηριοτήτων στον ιδιωτικό τομέα». Παραπέμπει όμως στη διάταξη του άρθρου 1, παρ. 3 του Συντάγματος, η οποία ορίζει ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα».

Υπενθύμισε ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, εξετάζοντας τον έλεγχο στάθμευσης οχημάτων από ιδιωτικές εταιρίες, με την απόφαση 1934/1998, βάσισε την αντισυνταγματικότητά του και στην προαναφερόμενη διάταξη, επισημαίνοντας ότι «δεν υφίσταται η διαδοχική σειρά πράξεων, η οποία συνδέει τους κρατικούς λειτουργούς με το εκλογικό σώμα, μέσω της εξάρτησης της κυβέρνησης από τη Βουλή».

Ο καθηγητής συμπερασματικά υπογράμμισε ότι η επίδραση του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και η επικράτηση των δυνάμεων που εκφράζουν πολιτικά την αγορά οδηγούν στη διαμόρφωση νομικών απόψεων για το συνταγματικώς επιτρεπτό των ιδιωτικοποιήσεων.

«Ωστόσο», συμπλήρωσε, «το Σύνταγμα περιλαμβάνει έννοιες οι οποίες μέχρι σήμερα δε συγκέντρωσαν - με την εξαίρεση του ΣτΕ - την επιβαλλόμενη επιστημονική προσοχή.

»Εννοιες όπως η "ανθρώπινη αξιοπρέπεια" (του άρθρου 2 παρ. 1, αλλά και του 106 παρ. 2) αποτελούν νομικό ανάχωμα στην επέλαση των δυνάμεων της αγοράς και στην υπό διαμόρφωση "κοινωνία των δύο τρίτων"».

Ο Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας στο Δημοκρίτειο, σημείωσε σχετικά «με τις ιδιωτικοποιήσεις μεγάλων Δημόσιων Οικονομικών Οργανισμών, που αποτελούν εθνική κληρονομιά και παρέχουν συλλογικά αγαθά, που δεν επιδέχονται ιδιοποίηση», ότι «αυτό το οποίο πραγματικά επείγει δεν είναι η επέκταση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε βάρος του δημόσιου τομέα, αλλά αντίθετα η ενίσχυση του ελέγχου της συλλογικότητας πάνω στις ιδιωτικές δραστηριότητες, που συνεπάγονται κοινωνικές επιπτώσεις».

Και εξειδίκευσε για τον ΟΤΕ: «Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο ΟΤΕ αποτελεί επίτευγμα γενεών Ελλήνων, που φορολογήθηκαν για τη δημιουργία του, συμμετέχοντας έτσι ουσιαστικά στον πλούτο, στις επιτυχίες και τις αποτυχίες του».

Ενα από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης για να κατευνάσει τις αντιδράσεις απέναντι στις ιδιωτικοποιήσεις και να αποφύγει το πολιτικό κόστος, είναι ότι αυτές αποφασίζονται από τις Βρυξέλλες και δεν μπορεί να αρνηθεί την εφαρμογή τους. Αποκρύπτει το γεγονός ότι η ίδια, στα αρμόδια υπερεθνικά όργανα, συναποφασίζει υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων.

Πέραν τούτου: Ο νομικός Πέτρος Μηλιαράκης - αναπτύσσοντας το πόσο επηρεάζουν το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο οι αποφάσεις που λαμβάνονται στα κεντρικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης - σημείωσε: «Η ιδιωτικοποίηση ή όχι του ΟΤΕ και η έκτασή της, η εκτός δημοσίου τομέα και μέχρι ποια επίπεδα ανάθεση της διακυβέρνησης του ΟΤΕ σε εξωκρατικά όργανα, είναι ζητήματα τα οποία αφ' ενός μεν δεν είναι δυνατόν αποφασιστικώς να επιβληθούν στην εσωτερική έννομη τάξη από την εκτελεστική εξουσία των Βρυξελλών. Και αφ' ετέρου είναι ζητήματα επί των οποίων κυριαρχικώς θα κρίνει ο εσωτερικός κοινός νομοθέτης - δηλαδή ο ελληνικός λαός».

Θυμίζουμε ότι ο ελληνικός λαός άκουγε το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση να «επαναστατεί» ενάντια στην «παράδοση του ΟΤΕ στα ξένα ιδιωτικά συμφέροντα». Οπως άκουγε επτά μέρες πριν τις εκλογές του φετινού Απρίλη, τον ΥΠΕΘΟ, Γ. Παπαντωνίου, να «διαβεβαιώνει» ότι το 51% και το μάνατζμεντ του ΟΤΕ για το ΠΑΣΟΚ είναι «αδιαπραγμάτευτα». Το φθινόπωρο, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έγραψαν για άλλη μια φορά στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τον ελληνικό λαό και ψήφισαν την τροπολογία για μείωση του μετοχικού πακέτου που ελέγχει το δημόσιο στον ΟΤΕ σε ποσοστό κάτω του 50%.

Ο Σταύρος Σκοπελίτης

- Πρόσφατα, η κυβέρνηση, πλειοψηφία στη Βουλή, ψήφισε το νομοσχέδιο για την «οργάνωση και λειτουργία των τηλεπικοινωνιών», ουσιαστικά για τη λεγόμενη απελευθέρωσή τους. Πώς κρίνετε αυτό το νομοθέτημα;

- Η κυβέρνηση με το νόμο αυτό παίρνει «άριστα». Και το «άριστα» βέβαια δεν το δίνει ο λαός, ούτε οι εργαζόμενοι στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Το δίνει το μεγάλο κεφάλαιο και όλοι εκείνοι που καιροφυλακτούν να μπουν στον τομέα αυτό και να επωφεληθούν από την απελευθέρωση των τηλεπικοινωνιών. Επίσης, το «άριστα» το δίνει και η Ευρωπαϊκή Ενωση, αφού αυτός ο νόμος αποτελεί την πλήρη συμμόρφωση της ελληνικής νομοθεσίας στις ντιρεκτίβες της ΕΕ. Μετατρέπει και αυτό το κοινωνικό αγαθό, σε εμπόρευμα στη διάθεση των καιροσκόπων.

Είναι σίγουρο ότι ο λαός δεν μπορεί να χωνέψει αυτήν την προσπάθεια της κυβέρνησης και πολύ περισσότερο δεν μπορούν να τη χωνέψουν οι εργαζόμενοι στον ΟΤΕ και τις άλλες δημόσιες επιχειρήσεις, που βρίσκονται παρόμοια στο στόχαστρο της αντιλαϊκής, κυβερνητικής πολιτικής.

Η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ εγείρει μεγάλα ερωτηματικά για τη συνταγματικότητά της, στους κύκλους των επιστημόνων

- Ποιοι είναι οι στόχοι του μεγάλου κεφαλαίου;

- Αυτό που είναι ο κύριος στόχος του, είναι το κέρδος και μόνο γι' αυτό επιδιώκει να μπει σε αυτόν τον τομέα. Αυτό φαίνεται και από τη δραστηριότητα που αναπτύσσει το ιδιωτικό κεφάλαιο και σε άλλους τομείς.

Ενα τέτοιο παράδειγμα, που ήρθε πρόσφατα στην επικαιρότητα, είναι η δράση του μεγάλου κεφαλαίου στο χώρο της ακτοπλοΐας. Εκεί, όχι μονάχα βελτίωση δεν έφερε η απελευθέρωση, αλλά επιδείνωσε ακόμα περισσότερο τα προβλήματα. Πιστεύουμε ότι η πλήρης άρση του καμποτάζ θα χειροτερέψει τα πράγματα ακόμα πιο πολύ.

- Η κυβέρνηση, όμως, υποστηρίζει ότι με τα νομοθετήματά της προστατεύονται τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των καταναλωτών, του λαού.

- Η κυβέρνηση, όπως συνηθίζει και έχοντας ως στόχο της τον αποπροσανατολισμό του λαού, έδωσε στο νόμο τον τίτλο «Οργάνωση και λειτουργία των τηλεπικοινωνιών και άλλες διατάξεις». Οποιος όμως ρίξει έστω και μια ματιά στο περιεχόμενό του και έχοντας μια συγκεκριμένη άποψη γι' αυτόν τον τομέα, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο τίτλος που θα ταίριαζε στο νόμο είναι αυτός της αποδιοργάνωσης των τηλεπικοινωνιών και της πλήρους παράδοσής τους στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Η «απελευθέρωση» ολοκληρώνει τη μετατροπή του αγαθού της επικοινωνίας σε εμπόρευμα

Με το νέο νόμο η κυβέρνηση προχωρά και στην αφαίρεση της αρμοδιότητας που είχε το κράτος και ειδικότερα το υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών να εποπτεύει τις επιχειρήσεις που ασκούσαν ή θα ασκήσουν στο μέλλον τηλεπικοινωνιακή δραστηριότητα. Αυτή η εποπτεία μεταβιβάζεται στην Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων.

- Αυτό είναι απαραίτητα κακό;

- Το κράτος θα αρκείται πλέον στο ρόλο του απλού θεατή - παρατηρητή των εξελίξεων, σε έναν τομέα που έπρεπε να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Αλλωστε, αυτός ο τομέας σχετίζεται όχι μονάχα με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας, αλλά έχει και την αναφορά του σε εθνικούς λόγους. Βέβαια, η κυβέρνηση υποστήριξε ότι το έκανε για να έχει μια ευέλικτη, άμεση και εξειδικευμένη διοίκηση. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι με αυτόν τον τρόπο υπηρετεί τους κανόνες και τις απαιτήσεις της απελευθέρωσης της αγοράς, που επιδιώκει το κράτος να μπαίνει συνεχώς και περισσότερο στη γωνία.

Αφού λοιπόν καταργεί νόμους και αφαιρεί από το κράτος και το αρμόδιο υπουργείο την αρμοδιότητα να ελέγχει, να χορηγεί και να αναστέλλει άδειες λειτουργίας, η κυβέρνηση - στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς - προχωρά στην παράδοση και αυτού του στρατηγικού τομέα της οικονομίας μας στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

- Πώς γίνεται αυτή η παράδοση που λέτε;

- Καταργεί οποιαδήποτε αποκλειστικότητα είχε ο ΟΤΕ, από 1ης Γενάρη 2001, ανοίγοντας έτσι διάπλατα το δρόμο στο ιδιωτικό κεφάλαιο, για να μπει στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και να παρέχει και σταθερή τηλεφωνία, που μέχρι τώρα θεωρούνταν αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΤΕ.

Δηλαδή, ανοίγει διάπλατα το δρόμο στο ιδιωτικό κεφάλαιο, για να κερδοσκοπήσει με ασφάλεια και σιγουριά. Αυτόν το στόχο υπηρετούν και όχι τη βελτίωση των τηλεπικοινωνιών.

Δε θα σταματήσουμε να επαναλαμβάνουμε ότι ο νόμος και συνακόλουθα η λεγόμενη απελευθέρωση δεν έρχεται να ικανοποιήσει ανάγκες για παραπέρα βελτίωση των τηλεπικοινωνιών. Ερχεται να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου που θέλει να βάλει στο χέρι τις τηλεπικοινωνίες, γιατί αυτές αποτελούν σίγουρο, άμεσο και υψηλό κέρδος.

- Με το νόμο, ο ΟΤΕ υποχρεώνεται να παραχωρεί στους ιδιώτες ανταγωνιστές του - όσους αναπτύξουν τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και αρχίσουν να κλέβουν από τα κέρδη του - τις υποδομές του σε τιμές κόστους, ακριβώς για να μπορούν αυτοί να αναπτύξουν τις σχετικές υπηρεσίες. Πώς σχολιάζετε αυτή τη διάταξη;

- Για να είναι σίγουροι κυβέρνηση και επιχειρηματίες ότι οι ιδιώτες θα έχουν σίγουρο κέρδος, δεν περιορίζονται στην κατάργηση της αποκλειστικότητας του Οργανισμού. Πράγματι υποχρεώνουν τον ΟΤΕ να θέσει την υποδομή του - ό,τι δημιουργήθηκε τόσα χρόνια με τα χρήματα του λαού και τη δουλιά των εργαζομένων του - στη διάθεση των ιδιωτών. Και όταν λέμε «υποδομή», εννοούμε όχι μόνο το κεντρικό δίκτυο και τα μισθωμένα κυκλώματα, αλλά μέχρι και του σημείου του χρήστη. Αυτό βέβαια σημαίνει και κάτι άλλο.

- Δηλαδή;

- Για ποιον εκσυγχρονισμό και για ποια βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μιλούν και προπαγανδίζουν ότι θα φέρει η απελευθέρωση, αφού όλοι όσοι μπουν στον τομέα θα χρησιμοποιήσουν το ήδη υπάρχον δίκτυο, την ήδη υπάρχουσα υποδομή του ΟΤΕ;

Και υπάρχει άλλο ένα σημείο: Το στοιχείο ότι θα χρησιμοποιήσουν την ήδη υπάρχουσα υποδομή του ΟΤΕ, για να κάνουν τη δουλιά τους, δείχνει τις μεγάλες δυνατότητες που είχε αυτός ο Οργανισμός. Δυνατότητες να δώσει υπηρεσίες ποιότητας στον πολίτη, αν δεν υπήρχε η κυβερνητική πολιτική. Η πολιτική που τον οδήγησε στην παραπέρα απαξίωσή του, με τελικό στόχο την άλωση από το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Αλλο ένα παράδειγμα για τις δυνατότητες που έχει ο Οργανισμός, για να αναπτυχθεί και να δώσει βελτιωμένες υπηρεσίες, είναι και αυτό της θυγατρικής του. Της ΚΟΣΜΟΤΕ, που δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από τις άλλες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας.

Ιδανική η θέα στο χώρο που «θα»... ανεγερθούν τα νέα κτίρια! του Πανεπιστημίου. Πρώτα γίνονται τα Τμήματα του και μετά εξασφαλίζονται κτίρια για να στεγαστούν. Μοντέρνα λογική... εκσυγχρονιστική.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Τμήμα Θαλασσίων Επιστημών ιδρύθηκε το 1997, μετά από δύο χρόνια (το ακαδημαϊκό έτος 1999 - 2000) δέχτηκε 104 πρωτοετείς φοιτητές, ενώ το τρέχον έτος οι εγγεγραμμένοι φοιτητές είναι 116. Μόλις τον Ιούνη του 2000 το τμήμα χρηματοδοτήθηκε με 200 εκατομμύρια και όχι από τον προϋπολογισμό, αλλά από το ΕΠΕΑΕΚ. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις σελίδες του Τμήματος στο Διαδύκτιο «με το ποσό αυτό καλύφθηκαν λειτουργικές δαπάνες και έγιναν επενδύσεις για την ανάπτυξη του Τμήματος».

Για την παραπέρα βιωσιμότητά του, το Τμήμα... ελπίζει σε χρηματοδότηση από τον τακτικό προϋπολογισμό και τον προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στις ίδιες σελίδες απροκάλυπτα δηλώνεται επίσης ότι «τα ερευνητικά προγράμματα, τα οποία θα εξασφαλίσει το Τμήμα Επιστήμης της Θάλασσας θα αποτελέσουν πρόσθετη πηγή εσόδων για την κάλυψη εργαστηριακών αναγκών και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τέλος, μετά την έγκριση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών πρόσθετα έσοδα θα προέλθουν από τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών φοιτητών». Δηλαδή, οραματίζονται ένα πανεπιστήμιο που θα λειτουργεί ως επιχείρηση, θα εμπορεύεται την έρευνά του και θα καλύπτει τις ανάγκες του από τα δίδακτρα που θα εισπράττει!!

Το κουφάρι του «Ξενία» για την ανάπλαση του οποίου δεν περίσσεψαν τα απαιτούμενα χρήματα στέκει αναξιοποίητο.

Μάλιστα, σχετικό διαφημιστικό φυλλάδιο παρουσιάζοντας τη φοιτητική ζωή στη Μυτιλήνη λέει ότι «οι μικρές αποστάσεις και η συνύπαρξη πολλών τμημάτων στην πόλη, ευνοούν μια ζωή χωρίς περιττές ταλαιπωρίες και άγχη»! Πράγματι, οι αποστάσεις μεταξύ της αποθήκης που κάνουν μάθημα, των νοικιασμένων πολυκατοικιών και μαγαζιών που στιβάζονται τα πολλά τμήματα της πόλης δεν είναι μεγάλες. Αλλά αυτό δεν είναι ικανή προϋπόθεση για μια ζωή χωρίς περιττές ταλαιπωρίες.

Προσωρινά - χωρίς να προσδιορίζεται πόσο θα διαρκέσει αυτό το προσωρινό - μαθήματα γίνονται σε ένα χώρο στην οδό Θεόφραστου και σε ένα στην οδό Ζωοδόχου Πηγής, μαζί με το Τμήμα Θαλασσίων Επιστημών, ενώ οι διοικητικές υπηρεσίες στεγάζονται σε ένα νεοκλασικό στην οδό Λήμνου. Αναρωτιέται κανείς σε ποια οδό θα απλωθεί το Τμήμα, του χρόνου που θα έρθουν οι νέοι πρωτοετείς...

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και για το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας που λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 1988 - '89. Τα ενημερωτικά φυλλάδια του Τμήματος αναφέρουν ότι από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα «η ανάπτυξή του σε προσωπικό, φοιτητές και υλικοτεχνική υποδομή είναι εντυπωσιακή». Πράγματι, είναι εντυπωσιακό ότι φιλοξενούνται στο ΤΕΕ και δεν υπάρχει καν μελέτη για να αλλάξει ριζικά αυτή η κατάσταση και αναποκτήσουν δικό τους κτίριο.

Ανάμεσα στους 28 διαφορετικούς χώρους που μοιράζονται οι υπηρεσίες του πανεπιστημίου και οι αίθουσες διδασκαλίας για τους φοιτητές στην πόλη της Μυτιλήνης, υπάρχει ένα κτίριο το οποίο έχει παραχωρηθεί πλήρως στο πανεπιστήμιο από το Δήμο Μυτιλήνης, το Κομνηνάκειο. Σ' αυτό το κτίριο λοιπόν, μια και του ανήκει, το πανεπιστήμιο αποφάσισε να κάνει μια σειρά επεμβάσεις... καθόλου αθώες. Πρόκειται να προχωρήσει σε μια ανακαίνισή του, αξίας πολλών εκατομμυρίων, η οποία περιλαμβάνει την εγκατάσταση «συστημάτων ασφαλείας» με κάμερες, σύνδεση με security και άλλα τέτοια αθώα... μερεμέτια.

Η συντριπτική πλειοψηφία των χώρων που χρησιμοποιεί το πανεπιστήμιο μέσα στην πόλη είναι νοικιασμένα, ενώ μόνο μια μικρή μειοψηφία είναι υπό καθεστώς παραχώρησης χρήσης ή χρησιδανείου. Το Κομνηνάκειο είναι το μόνο που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του πανεπιστημίου, του έχει παραχωρηθεί πλήρως. Στο συγκεκριμένο κτίριο στεγάζονται δραστηριότητες του τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, αλλά επειδή βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης και η πρόσβαση σ' αυτό είναι εύκολη, αποτελεί στέκι των φοιτητών και έχει εξελιχθεί στον πιο ζωτικό χώρο της φοιτητικής κοινότητας.

Γι' αυτόν το χώρο εκπονήθηκε μελέτη ανακαίνισης, ο προϋπολογισμός της οποίας ξεπερνάει τα 70 εκατομμύρια. Σύμφωνα με τις καταγγελίες των φοιτητών, η μελέτη προβλέπει την εγκατάσταση ανιχνευτών υπέρυθρων - μικροκυμάτων, ηλεκτρονικής σειρήνας και συστήματος σύνδεσης με την Αμεση Δράση. Δαπανάται, δηλαδή, ένα ποσό «προκλητικό», αν λάβει κανείς υπόψη τις τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν κι αυτό το ποσό πάει να υπηρετήσει την υπονόμευση του πανεπιστημιακού ασύλου!

Απέναντι σ' αυτές τις εξελίξεις, φοιτητές απ' όλα τα τμήματα της Μυτιλήνης συγκρότησαν μια πρωτοβουλία «για ανοιχτούς πανεπιστημιακούς χώρους», όπως την ονομάζουν οι ίδιοι. Οι φοιτητές της πρωτοβουλίας, διαμαρτυρόμενοι έντονα γιατί ούτε καν ενημερώθηκαν επίσημα γι' αυτά τα σχέδια, διεκδικούν ενεργό συμμετοχή στις αποφάσεις που αφορούν τους πανεπιστημιακούς χώρους. Υπερασπίζονται τη φυσιογνωμία του Κομνηνάκειου και την ύπαρξη λειτουργικών, ελεύθερων, ανοιχτών χώρων, ενώ, ταυτόχρονα, ζητούν να δοθεί προτεραιότητα στις άμεσες ανάγκες της φοιτητικής κοινότητας, που βέβαια δεν είναι οι κάμερες και οι σειρήνες.

«Η ανακαίνιση που σχεδιάζεται δεν πρόκειται να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες για αίθουσες διδασκαλίας», σημειώνουν σε ανακοίνωσή τους οι φοιτητές που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία και συνεχίζουν: «Θα έχει δαπανηθεί ένα τεράστιο ποσό ενώ οι φοιτητές - νομάδες θα εξακολουθούν να παρακολουθούν τα μαθήματά τους σε διάσπαρτους χώρους που ευκαιριακά βρίσκονται και νοικιάζονται». Επιπλέον, το αναγκαστικό κλείσιμο του χώρου για τις εργασίες της ανακαίνισης ισοδυναμεί με απόλυτη νέκρωσή του στη μέση μάλιστα της ακαδημαϊκής χρονιάς.

Παρά τις κινήσεις που έχουν κάνει οι φοιτητές δεν έχουν λάβει ακόμα μια επίσημη ενημέρωση πάνω στην οποία θα μπορούσαν να βασιστούν. Κάποιοι διοικητικοί υπάλληλοι προσπάθησαν απλώς να τους καθησυχάσουν, λέγοντας ότι «δε θα συνδέεται με την Αμεσο Δράση αλλά με ιδιωτική ασφάλεια» και οι φοιτητές... ησύχασαν!

Απαντούν λοιπόν ότι «η αστυνόμευση περιχαρακώνει το χώρο και του αποστερεί τη σημασία που έχει αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια», τον καθιστά δυσλειτουργικό, «θα νομιμοποιήσει το καθεστώς φρούρησης και θα επιβάλει την τυποποίηση και μείωση των δραστηριοτήτων που θα επιτρέπεται να γίνονται σ' αυτό το χώρο». Δηλώνουν, λοιπόν, ότι θα αντισταθούν με κάθε μέσο.

Ο «Ρ» επισκέφτηκε τη Μυτιλήνη, το νησί που αποτελεί και την έδρα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μπήκε σε αίθουσες διδασκαλίας και μίλησε με φοιτητές για τις ανάγκες και τα προβλήματά τους. Περιηγηθήκαμε στους χώρους που κάνουν μάθημα οι φοιτητές, που ελλείψει ενιαίου κτιρίου για το Πανεπιστήμιο, έχουν τη μορφή διαμερισμάτων, μαγαζιών, αποθηκών... Μιλήσαμε για τα τεράστια ζητήματα της σίτισης και της στέγασης, ψάξαμε το επίπεδο του κόστους σπουδών για τους φοιτητές, αλλά και το ζήτημα της επαγγελματικής προοπτικής για τους αυριανούς αποφοίτους των έξι τμημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου που λειτουργούν εκεί. Παρουσιάζουμε σήμερα το πρώτο μέρος αυτού του οδοιπορικού.

Πρώτο έτος Κοινωνιολογίας, αίθουσα «Αστεγοι».Δεν πρόκειται για αστείο, αλλά για την πικρή πραγματικότητα. Είναι η παλιά αποθήκη όπου στεγάζονται οι φοιτητές της εν λόγω σχολής, οι οποίοι κάνουν μάθημα, με τις τζαμαρίες να... τραβάνε τα βλέμματα των περαστικών. Καλός ίσως ο αυτοσαρκασμός, για την αίθουσα «Αστεγοι»,φυσικά όμως δεν μπορεί να απαλύνει την κατάσταση...

Μαθήματα, εργαστήρια και διοικητικές υπηρεσίες μοιράζονται σε 28(!) διαφορετικούς χώρους, διάσπαρτους σ' όλη την πόλη της Μυτιλήνης, τους περισσότερους από τους οποίους νοικιάζει το Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, υπάρχουν και κάποιοι χώροι που έχουν παραχωρηθεί στο πανεπιστήμιο κι άλλοι που του έχουν δοθεί με τη μορφή του χρησιδανείου, δηλαδή για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους χώρους είναι εντελώς ακατάλληλοι για να γίνονται μαθήματα και μάλιστα πανεπιστημιακού επιπέδου. Πρόκειται για ορόφους πολυκατοικιών, παλιά καταστήματα, ακόμα και αποθήκες. Συμβαίνει, δηλαδή, να κάνουν μάθημα οι φοιτητές σε χώρους που είναι ακριβώς πάνω στο δρόμο, δίπλα να περνάνε αυτοκίνητα και κόσμος να τους «χαζεύει» από τις τζαμαρίες.

«Ευρυχωρία και ανέσεις» για τους φοιτητές της Γεωγραφίας. Αποψη από «αίθουσα» μαθημάτων στο εικονιζόμενο σπίτι, που μπορεί να είναι συμπαθητικό σαν τέτοιο, όχι όμως και για... Πανεπιστήμιο

Η αγανάκτηση των φοιτητών που αντιμετωπίζουν όλη αυτή την κατάσταση είναι έκδηλη: «Νομίζαμε ότι θα μπούμε σε αμφιθέατρα...», μας είπε η Ελευθερία, πρωτοετής φοιτήτρια της Κοινωνιολογίας, που κάνει μάθημα σε μια «αποθήκη». Διαβάζοντας τα καλοστημένα ιλουστρασιόν φυλλάδια του πανεπιστημίου, περίμεναν σίγουρα κάτι καλύτερο, όμως... «Στην αρχή, κάναμε μαθήματα στο Χριστιανικό Κέντρο, ώσπου μια μέρα η γριούλα που ήταν υπεύθυνη ξέχασε να μας ανοίξει την αίθουσα», μας είπε η Λήδα, επίσης πρωτοετής της Κοινωνιολογίας.

Ετσι οι φοιτητές μέσα από τις γενικές τους συνελεύσεις διεκδικούν πρώτα απ' όλα το αυτονόητο: ένα ενιαίο κτίριο για το πανεπιστήμιο, κάτι που έπρεπε ήδη να υπάρχει. Ο Σύλλογος Φοιτητών Κοινωνιολογίας, που έχει επανειλημμένα κινητοποιηθεί για το ζήτημα, ζητάει με την τελευταία του απόφαση την εντατικοποίηση των εργασιών που έχουν ξεκινήσει για το κτιριακό και σε συζήτηση που είχαμε ο πρόεδρος του Συλλόγου Παναγιώτης Γκόλφης χαρακτήρισε το πρόβλημα με τις αίθουσες τεράστιο και την υποδομή ακατάλληλη.

Αλλά και στα νέα κτίρια που χτίζονται για τα άλλα δυο τμήματα, τη λέσχη και τη διοίκηση, έχει παρατηρηθεί μεγάλη καθυστέρηση. Ετσι, ενώ τα κτίρια έπρεπε να έχουν ήδη παραδοθεί, θα ξεκινήσουν τελικά τη λειτουργία τους στα τέλη του 2001. Πρόκειται για ένα έργο του οποίου ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 3,95 δισεκατομμύρια και αναμφισβήτητα θα ανακουφίσει σημαντικά την κατάσταση, δε θα τη λύσει όμως, αφού και μετά την ολοκλήρωση του έργου, τρία Τμήματα του Πανεπιστημίου θα παραμένουν «άστεγα».

Ετσι, η κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή, και δυστυχώς φαίνεται ότι θα παραταθεί για καιρό, είναι αλλού να γίνονται μαθήματα, αλλού να είναι η βιβλιοθήκη, αλλού οι Γραμματείες και τα Γραφεία των καθηγητών, αλλού η λέσχη και τα εστιατόρια... Η Μυτιλήνη είναι μια πολύ ωραία πόλη που προσφέρεται για ωραίους περιπάτους, οι φοιτητές όμως έχουν κάνει και κάνουν τόσους πολλούς κάθε μέρα, αντιμέτωποι με την ανοργανωσιά της πολιτείας, που πλέον χάνεται η όποια ευχαρίστηση.

Ωστόσο, η ιστορία των φυλακών τύπου «κελί» ξεκινά πολύ νωρίτερα και ήταν μια σειρά πειραμάτων σε Ευρώπη και ΗΠΑ που οδήγησαν στην «ανακάλυψή» τους, αλλά και στα αποτελέσματα που κάποιοι προσδοκούσαν. Μετά από τον πόλεμο της Κορέας - λίγο μετά το 1950 - έγιναν στις ΗΠΑ πάρα πολλά πειράματα από την CΙΑ, με την ονομασία «μέθοδοι αλλαγής συμπεριφοράς» και με τη συμμετοχή πολλών γνωστών χειρούργων εγκεφάλου και ψυχολόγων (Dr. Schein, Dr. Bidermann και Cameron). To πρόγραμμα «αλλαγής συμπεριφοράς» του δόκτωρ Σέιν, που αποτελείται από 24 άρθρα, αποκαλύφθηκε μετά απ' αυτά τα πειράματα. Κάθε άρθρο αυτού του προγράμματος περιέχει ψυχολογικές και διοικητικές εφαρμογές που εξασφαλίζουν την... εξαφάνιση της ταυτότητας του κρατουμένου!

Τα ίδια πειράματα πραγματοποιήθηκαν αργότερα - το 1971 - στη Γερμανία, συγκεκριμένα στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου, σε ένα ειδικό εργαστήριο που ονομαζόταν Camere Silens. Το γερμανικό κράτος ξόδεψε γι' αυτά τα πειράματα τότε περίπου 40 εκατομμύρια μάρκα. Και οι ειδικές φυλακές χτίστηκαν με βάση τα αποτελέσματα αυτών των πειραμάτων. Μάλιστα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Μ. Βρετανία) με βάση αυτά τα πειράματα έχουν αναπτυχθεί και ειδικές μέθοδοι (π.χ. στη Γερμανία, στην περιοχή Stammheim έχουν γίνει οι φυλακές - φέρετρα και στη Βρετανία τα Η - Μπλοκ).

Διαπιστώθηκαν, επίσης, κάποιες διαταραχές στους κρατούμενους που έμειναν πολύ χρονικό διάστημα στα κελιά απομόνωσης, όπως διαρκής κατάσταση υπνηλίας που προκαλεί κατάθλιψη και αδράνεια, υπερβολικός φόβος και συναισθηματικότητα. Εμφανίζονται προβλήματα αυτοσυγκέντρωσης, ψυχολογικές διαταραχές, δυσκολίες σε λογικές σκέψεις, δυσκολίες και αποκοπές στην ομιλία και στο σχηματισμό των προτάσεων, με αποτέλεσμα να ξεχνιέται το περιεχόμενο του θέματος. Εμφανίζονται ακόμη διαταραχές στις αισθήσεις και στις αντιλήψεις που προκαλούν υπερβολικές διεγέρσεις και παραισθήσεις. Ιδιαίτερα στην αρχή της απομόνωσης των κρατουμένων παρατηρούνται σοβαρές ψυχοσωματικές κρίσεις. Οι τυπικοί χαρακτήρες των κρίσεων είναι παράνοια, παραίσθηση και παραλήρημα.

Να σημειωθεί ακόμα πως σε διάφορες αναφορές της η Διεθνής Αμνηστία - απ' το 1980 έως και το 1983 - εξετάζοντας τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές της Γερμανίας, διαπίστωσε ότι τα συγκεκριμένα κελιά δημιουργούν στους κρατουμένους σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Ο ψυχίατρος Rolf Binkswanger από τη Ζυρίχη εξέφρασε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών ότι «η κράτηση κρατουμένων σε απομονωμένα κελιά είναι ένας τρόπος βασανισμού, σύμφωνα με τα παγκόσμια κριτήρια». Οσο για τη Δημοκρατική Ενωση Γιατρών επισήμανε ότι ούτε η κράτηση των κρατουμένων σε ομάδες 10-15 ατόμων στις φυλακές προστατεύει την εμφάνιση ψυχολογικών και σωματικών διαταραχών.

«Θα πεθάνουμε αλλά στα κελιά δε θα μπούμε»! Μ' αυτή τη φράση απαντούν οι πολιτικοί κρατούμενοι της Τουρκίας στον «ενθουσιασμό» της κυβέρνησης και στις ενέργειές της να μετατρέψει τις φυλακές της χώρας σε φυλακές απομονωμένων κελιών. Ηδη για την οικοδόμηση των φυλακών με ατομικά κελιά δαπανήθηκαν μέχρι στιγμής 4,5 τρισεκατομμύρια λίρες, όταν το καθορισμένο ημερήσιο χρηματικό ποσό ανά άτομο στις φυλακές είναι μόλις 700.000 τουρκικές λίρες!

Συγκεκριμένα μέχρι σήμερα το υπουργείο Δικαιοσύνης στην Τουρκία έχει μετατρέψει σε σύστημα κελιών (στις φυλακές υπήρχαν ενιαίοι θάλαμοι) ορισμένα τμήματα σε 17 φυλακές ειδικού τύπου και σε 37 τύπου Ε. Στις πόλεις Αγκυρα, Σμύρνη, Bolu, Kocaeli και Tekirdag συνεχίζονται τα έργα ανέγερσης φυλακών τύπου F (απομονωμένα κελιά), τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Μάιο του 2001. Η καθεμιά απ' αυτές τις φυλακές θα κοστίσει 2,5 τρισ. τουρκικές λύρες. Σ' αυτές τις φυλακές θα υπάρχουν 64 κελιά των τριών ατόμων και 103 του ενός ατόμου.

Παράλληλα, στις 25 Νοεμβρίου 1999 πραγματοποιήθηκε στη γειτονική χώρα πλειστηριασμός για την ανάθεση των έργων μετατροπής των παλαιών φυλακών στο καινούριο σύστημα κελιών στις πόλεις Afyon, Burdur, Gumushane, Hatay, Isparta, Maras, Kirklareli, Kirsehir, Mygla, Kytahya, Nevsehir, Nigre και Usak. Επίσης αναγγέλθηκε ότι θα γίνει και νέος πλειστηριασμός για την ανάθεση μετατροπής ορισμένων τμημάτων σε 17 φυλακές τύπου Ε και σε 15 ειδικού τύπου. Ολα αυτά τα έργα αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2001. Πάντως, οι αρμόδιοι υπουργοί αποφεύγουν να ανακοινώσουν τον αριθμό των φυλακισμένων που θα μένουν σε κάθε κελί, την πολιτική που θα εφαρμόσουν μέσα στις φυλακές, το αρχιτεκτονικό σχέδιο αυτών των φυλακών καθώς και τι είδους υλικά θα χρησιμοποιηθούν κατά την ανέγερση αυτών των φυλακών - κελιά. Το μόνο σίγουρο είναι η εγκύκλιος που υπογράφτηκε στις 6/1/2000 από τα υπουργεία Εσωτερικών, Δικαιοσύνης και Υγείας στην Τουρκία, μια εγκύκλιος που προβλέπει τη μετατροπή των φυλακών σε μοντέλα F (απομονωμένα ατομικά κελιά) και την κράτηση των πολιτικών κρατουμένων σ' αυτές...

Η πρώτη πράξη της κυβέρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει την... έμπνευση της Αντιτρομοκρατικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ έγινε το 1996 στη φυλακή Eskisehir. Πρόκειται για μια προσπάθεια που απέτυχε, αφού όταν έγινε γνωστή η είδηση πολιτικοί κρατούμενοι σε όλες τις φυλακές της χώρας ξεκίνησαν απεργία πείνας μέχρι θανάτου. Η ισχυρή αυτή αντίσταση των πολιτικών κρατουμένων είχε ωστόσο ως συνέπεια και το θάνατο 12 ανθρώπων. Μετά από τρία χρόνια, το 1999, έγινε πάλι μια δοκιμή από το κράτος της εφαρμογής αυτής της πολιτικής με την έναρξη λειτουργίας της φυλακής Kartal. Υπήρξαν και πάλι έντονες αντιδράσεις των πολιτικών κρατουμένων, τις οποίες το κράτος αντιμετώπισε με βόμβες και ανοίγοντας πυρ ενάντια στους κρατούμενους των φυλακών Ulucanlar της Αγκυρας. Αποτέλεσμα: Δέκα νεκροί.

Το 2000 η κυβέρνηση επανήλθε δριμύτερη: Αποφασίζω και διατάζω, είναι πλέον η τακτική της. Εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι στην Τουρκία αντιστέκονται. Μάλιστα 137 απ' αυτούς συνεχίζουν απ' τις 20 Οκτώβρη την απεργία πείνας μέχρι θανάτου. «Θα πεθάνουμε, αλλά στα λευκά κελιά δε θα μπούμε», λένε. Απεργία πείνας - συμβολικά - ξεκίνησαν Κούρδοι και Τούρκοι πρόσφυγες σε όλες της χώρες της Ευρώπης όπου βρίσκονται (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο κλπ). Το ίδιο συμβαίνει και από το τέλος Νοέμβρη στην Αθήνα. Δεκάξι άνθρωποι κάνουν απεργία πείνας στα Προπύλαια. Μέσα στο 2001 είναι βέβαιο πως θα υπάρξει και ο «νικητής»: Τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το φασιστικό καθεστώς της Τουρκίας και οι απάνθρωπες τακτικές του...

Ο Ιμπραχίμ Ντοάν και ο Σάμπαντ Τόντα ανάμεσα σε συντρόφους τους, στην Ελλάδα πια, μεταφέρουν στο «Ρ» την εμπειρία τους

Ο Ιμπραχίμ Ντοάν είναι σήμερα 28 χρόνων κι ας δείχνει τουλάχιστον δέκα χρόνια μεγαλύτερος. Σκαμμένο το πρόσωπό του, ρουφηγμένο, αδύνατο έως και εξουθενωμένο το κορμί του, χαμηλή κι αδύναμη ακούγεται η φωνή του, ενώ τα χέρια του είναι καταδικασμένα πλέον εσαεί να μην μπορούν να παραμείνουν σταθερά. Ηταν πολύ νέος ακόμα, ούτε 18 δεν ήταν, όταν αστυνομικοί εισέβαλαν στα γραφεία του Κόμματος και συνέλαβαν όσους βρίσκονταν εκεί την ώρα εκείνη. Ανάμεσά τους και ο Ιμπραχίμ.

Μετά τα «προκαταρκτικά» - ασφάλεια, ξύλο και πίεση να μαρτυρήσει συντρόφους του - ο Ιμπραχίμ καταδικάστηκε σε 28 χρόνια φυλάκιση και μεταφέρθηκε στις φυλακές της Μπούτζα. Εμεινε εκεί 7 χρόνια και δέκα μήνες. Χρόνοι και μήνες μετρημένοι, μία - μία τη μέρα. Κι αυτές να περνούν τόσο ίδιες, αλλά και τόσο απρόβλεπτα διαφορετικές...

Κάθε πρωί - περιγράφει ο Κούρδος αγωνιστής - ξυπνούσαν στις έξι. Το καθιερωμένο πρόγραμμα (πρωινό, γυμναστική, περίπατος στο προαύλιο, γεύμα κλπ.) συνήθως ανατρεπόταν καθημερινά από γεγονότα. «Ολο και κάποιον απ' τους κρατούμενους θα τον περνούσαν από "ειδική" μεταχείριση. Απομόνωση, βασανιστήρια, ξυλοκόπημα μέχρι να χάσεις τις αισθήσεις σου, καψώνια καθημερινά. Η μόνη όαση μες στις φυλακές ήταν το απόγευμα, όταν μας επιτρέπανε να διαβάζουμε και να κάνουμε μεταξύ μας μάθημα πολιτικής», επισημαίνει ο 28χρονος. Ωσπου την άνοιξη του 1996 έφτασε στην Μπούτζα η είδηση πως σε δύο φυλακές του Κουρδιστάν (Εζ Ρουμ και Ελάζε) ξεκίνησε η εφαρμογή και λειτουργία των λεγόμενων «λευκών κελιών». «Αυτό που μας βοήθαγε να μη χάσουμε το μυαλό μας ήταν η μεταξύ μας επαφή. Μια κουβέντα, ένα χαμόγελο, ένα άγγιγμα, δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύτιμο είναι για ένα φυλακισμένο. "Τώρα προσπαθούν να μας τα στερήσουν κι αυτά", σκεφτήκαμε κι αντιδράσαμε άμεσα», αφηγείται ο Ιμπραχίμ.

Στην Μπούτζα υπήρχαν 370 κρατούμενοι, όλοι για πολιτικούς λόγους. Οι περισσότεροι απ' αυτούς, όταν έγινε γνωστή η είδηση, ξεκίνησαν απεργία πείνας. Ο αγώνας παράλληλα γινόταν και σε άλλες φυλακές της χώρας. Κοινή απόφαση των «στασιαστών» ήταν η απεργία τους να γίνει μέχρι θανάτου. Αρκετοί προχώρησαν σ' αυτή τη μορφή κινητοποίησης. Ανάμεσά τους και ο 28χρονος Κούρδος. «Κράτησα 69 μέρες. Είχα φτάσει σε απελπιστικό σημείο. Δεν είχα καμία επαφή με το περιβάλλον. Χάσαμε σ' αυτή την απεργία 12 συντρόφους», λέει.

Η άσχημη κατάσταση της υγείας του, απαιτούσε την άμεση αποφυλάκισή του. Κάτι ωστόσο που δε συνέβη. «Παρέμεινα φυλακισμένος σχεδόν τρία χρόνια, σ' αυτή την κατάσταση. Με άφησαν τον Δεκέμβρη του 1999...».

Βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και δύο μήνες. Η κατάσταση της υγείας του είναι άσχημη. Εχει έντονα προβλήματα μνήμης, περπατά με δυσκολία (πριν λίγο καιρό αυτό ήταν ακατόρθωτο), ενώ τα χέρια του τρέμουν λόγω πάρκινσον. Κι όταν τον ρωτάς για το μέλλον του απαντά σταθερά: «Να δω την υγεία μου πρώτα και μετά βλέπουμε»...

Δίπλα του στέκει ο συναγωνιστής του, ο 30χρονος Σάμπαντ Τόντα. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά από πολύ νωρίς βρέθηκε απέναντι στο φασιστικό καθεστώς της χώρας του. Συνελήφθη ένα βράδυ σπίτι του, όταν μπήκαν μέσα αστυφύλακες, έκαναν το χώρο του άνω - κάτω, πήραν τα βιβλία του και βάσει αυτών στοιχειοθέτησαν κατηγορητήριο. Καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση και οδηγήθηκε στις φυλακές Μπαϊράμ Πασά. Ηταν μόλις στον 4ο μήνα της «θητείας» του, όταν ξεκίνησε το 1996 η απεργία πείνας μέχρι θανάτου σε πολλές φυλακές της χώρας. Πήρε συμβολικά μέρος, κάνοντας απεργία «για 5 - 6 μέρες». Τα σοβαρά προβλήματα υγείας που είχε από πολύ νέος, δεν του επέτρεπαν κάτι παραπάνω. «Θα ήταν βέβαιος ο θάνατός μου. Και οι ίδιοι οι σύντροφοί μου μου απαγόρεψαν να κάνω κάτι παραπάνω», λέει ο Σάμπαντ.

Στη δική του φυλακή, ήταν 720 πολιτικοί κρατούμενοι, άνδρες και γυναίκες. «Τα βασανιστήρια, το ξύλο, τα πάντα ήταν ίδια για όλους. Οι δεσμοφύλακές μας δεν έκαναν ποτέ διακρίσεις... φύλου. Ο,τι περνάγαμε μαζί το περνούσαμε», συνεχίζει. Βρίσκεται στην Ελλάδα ένα εξάμηνο τώρα. Τι του έχει μείνει απ' όλα αυτά; «Επιβεβαιώθηκα γι' αυτό που πίστευα τόσα χρόνια: Πως με τους αγώνες σου κερδίζεις το δικαίωμά σου σ' έναν καλύτερο κόσμο. Πως μόνο οι αγώνες σου μπορούν να φτιάξουν μια καλύτερη ζωή»...