Θέλω, σύντροφοι, να πω δυο κουβέντες, γεμάτες σεβασμό, επίσης, για όλους αυτούς, που με το γύρισμα του αιώνα που πέρασε, μέσα σε άγριες συνθήκες άγνοιας και καταπίεσης, έστησαν τους πρώτους «σοσιαλιστικούς συλλόγους». Για όλους αυτούς που έφαγαν το πρώτο ξύλο της αστυνομίας. Για τους πρώτους νεκρούς των πεζοδρομίων.

Θέλω να μιλήσω, επίσης, με σεβασμό, για τους πρώτους συγγραφείς (μεταφραστές στην αρχή) των σοσιαλιστικών βιβλίων. Για όλους αυτούς που αναμετρήθηκαν με τα σκοτάδια και άνοιξαν χιλιάδες κρουνούς ελπίδας στις αφώτιστες περιοχές του μυαλού του λαού μας. Για τους πρώτους διανοούμενους σκοτωμένους.

Θέλω, βέβαια, να σταθώ ιδιαίτερα σε όλους αυτούς, που ίδρυσαν τα εργατικά σωματεία, την εργατική Ομοσπονδία και, φυσικά, πρώτα και κύρια, σε αυτούς που ίδρυσαν το Κομμουνιστικό Κόμμα. Σε όλους αυτούς που κατάλαβαν την ανάγκη της ενότητας της εργατικής τάξης, την ανάγκη της οργάνωσης της εργατικής τάξης. Σε όλους αυτούς που πλήρωσαν με τη ζωή τους αυτόν τον αγώνα.

Θέλω, σύντροφοι, να μοιραστώ μαζί σας τον θαυμασμό, που αξίζει σε όλους αυτούς που αλυσοδεμένοι οι ίδιοι, κάλεσαν το λαό μας σε ξεσηκωμό και αντίσταση. Που μπροστά στο γενικό υποχώρησαν στο ειδικό. Μια πράξη που επιβράβευσε η ιστορία. Μια πράξη που θέλει άλλες αντοχές και γνώσεις. Μια πράξη που προϋποθέτει άλλους συλλογισμούς. Αλλες εσωτερικές διεργασίες. Θέλω να ξεσκεπάσω το κεφάλι μου σ' όλους αυτούς που παραδόθηκαν - και προδόθηκαν - στους κατακτητές. Σε όλους αυτούς που έχασαν τη ζωή τους σε αυτές τις μοναδικές στιγμές.

Και θέλω, σύντροφοι (ποιος, αλήθεια, δε θέλει), να χειροκροτήσω με όλες μου τις παλάμες, όλους αυτούς που δημιούργησαν την Αντίσταση. Να χειροκροτήσω προς κάθε κατεύθυνση, γιατί η αντίσταση αγκάλιαζε κάθε κατεύθυνση. Να χειροκροτήσω για το αντάρτικο, για το ΕΑΜ, για την ελεύθερη Ελλάδα, για τους πρώτους λαϊκούς νόμους και τα πρώτα, πραγματικά, λαϊκά δικαστήρια. Να χειροκροτήσω όλους αυτούς τους σκοτωμένους, που πάνω στα κορμιά τους γράφτηκε η νεότερη ιστορία μας.

Και θέλω, σύντροφοι, να χαιρετίσουμε μαζί και αυτούς που πήραν το δρόμο της ξενιτιάς και αυτούς που γέμισαν τις φυλακές και τα ξερονήσια. Ολους αυτούς που αντί για «μπράβο» τούς έβαλαν στο σημάδι. Και σας καλώ, σύντροφοι, απαλά για να μην τους πληγώσουμε (δεν αντέχουν άλλες δοκιμασίες), να χαϊδέψουμε όλες αυτές τις τραυματισμένες μορφές που εμπνεύσανε ποιητές, να γράψουν κανούρια ποιήματα θαυμασμού. Απαλά σύντροφοι, να χαϊδέψουμε και τους νεκρούς μας αυτής της περιόδου.

Ομως, σύντροφοι, και συγχωρέστε με που δεν μπορώ να αποφύγω τις αξιολογήσεις, θέλω - πάνω απ' όλα και πρώτα απ' όλα - να καταθέσω τα καυτότερα δάκρυα για τους εκτελεσμένους μας. Γι' αυτούς που στήθηκαν μπροστά στο απόσπασμα και δε σκιάχτηκαν τις μαύρες κάννες του αποσπάσματος. Γι' αυτούς που έκαναν την υπέρβαση φωνάζοντας «ζήτω το ΚΚΕ». Που δέχτηκαν κατάστηθα τους πυροβολισμούς. Γι' αυτούς που πέφτοντας εκτελεσμένοι σήκωσαν στους ώμους τους τον άνθρωπο. Τον έκαναν μνημείο τιμής και θαυμασμού. Και έχουμε πολλούς τέτοιους στην ιστορία του Κου Κου Ε, σύντροφοι...

Ομως, σήμερα, τι λέω, σήμερα έχουμε γιορτή... Κανένας απ' αυτούς που σκοτώθηκαν δε θα 'θελε να μας βλέπει λυπημένους. Κανένας δε σκοτώθηκε για να μας βλέπει να κλαίμε. Ολοι σκοτώθηκαν για να μπορούμε εμείς και ο λαός μας να γελάμε. Για να μπορούμε εμείς και ο λαός μας να είμαστε ευτυχισμένοι! Σας παρακαλώ, λοιπόν, να μην τους στενοχωρήσουμε! Να μην κλάψει κανένας. Μόνο σηκωθείτε όρθιοι, να κρατήσουμε ενός λεπτού σιγή. Μέσα του ό,τι θέλει ας κάνει ο καθένας. Εγώ, πάντως, θα κλάψω!