Η 90χρονη αδιάκοπη πορεία του ΚΚΕ είναι μια ιστορική διαδρομή μεγάλων αγώνων, λαμπρών σελίδων που γράφτηκαν συχνά με το αίμα του λαού μας, είναι μια πορεία πρωτοπόρων ιδεών που απορρέουν από την επαναστατική κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού.

Από τα πρώτα του βήματα το ΣΕΚΕ, και μετέπειτα ΚΚΕ, έδειξε με τις θέσεις, τη δράση και τις θυσίες του ότι είναι πραγματικά το Κόμμα της εργατικής τάξης, η πρωτοπορία, ο καθοδηγητής της εργατικής τάξης. Αλύγιστο και αταλάντευτο απέναντι στις διώξεις του αστικού κράτους, που διέβλεψε τον εχθρό στο πρόσωπο του νεογεννημένου κόμματος της εργατιάς, το ΚΚΕ ανδρώθηκε και μεγαλούργησε μέσα σε πραγματικά δύσκολες συνθήκες.

Συγκροτήθηκε, πορεύτηκε και πορεύεται με τις αρχές του μαρξισμού - λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού. Ηταν ο εμπνευστής της πάλης του λαού μας ενάντια στο φασισμό, ο οργανωτής του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Οδήγησε το λαό στην κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης μέχρι σήμερα στη χώρα μας: Στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ για την κατάκτηση της εξουσίας. Συνέχισε την αδιάκοπη πρωτοπόρα δράση του στο πλευρό του λαού μετά την ήττα του ΔΣΕ, ενώ βγήκε «νικητής» στην πάλη με τον οπορτουνισμό τη δεκαετία του '60 και έγραψε νέες ηρωικές σελίδες στην αντιδικτατορική πάλη.

Δεν υπέστειλε τη σημαία του αγώνα, δε λύγισε μπροστά στις διεθνείς εξελίξεις που σηματοδότησε η ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του '90. Δεν απαρνήθηκε τα σύμβολα, τις αρχές και τις αξίες του, «λαβώθηκε», αλλά κατάφερε να βγει και πάλι πιο δυνατό μέσα από τη μάχη με τον οπορτουνισμό, σε νέες, πιο δύσκολες συνθήκες, ακριβώς επειδή έχει οδηγό του το μαρξισμό - λενινισμό.

Αυτή τη διαδρομή την τίμησε το ΚΚΕ όλη τη χρονιά που μας πέρασε. Από πέρσι, το Νοέμβρη του 2007, που κυκλοφόρησε η Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 90 χρόνια του Κόμματος, μέχρι σήμερα έγιναν εκατοντάδες εκδηλώσεις των Οργανώσεων του Κόμματος που φώτισαν πλευρές της 90χρονης ιστορίας του, πλευρές της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης που διεξήγαγε και διεξάγει το ΚΚΕ με τα κόμματα της άρχουσας τάξης και τον οπορτουνισμό, πλευρές από τη δράση και τις θέσεις του ΚΚΕ για ιδιαίτερα μέτωπα πάλης σήμερα και διαχρονικά. Η ΚΕ του ΚΚΕ προχώρησε σε ιδιαίτερες εκδηλώσεις και δράσεις αφιερωμένες στα 90 χρόνια του Κόμματος, από τις οποίες μπορούμε να ξεχωρίσουμε το φετινό Φεστιβάλ ΚΚΕ - ΚΝΕ, τις τρεις ξεχωριστές εκδόσεις («Λεύκωμα του ΚΚΕ», «Προγραμματικά Ντοκουμέντα» και «Πρακτικά της 12ης Ολομέλειας»), τη συγκλονιστική Εκθεση Φωτογραφίας και Ντοκουμέντων, που από την Τετάρτη ανοίγει τις πύλες της στη Θεσσαλονίκη, μετά τη μεγάλη επιτυχία που είχε στην Αθήνα...

Ολη αυτή η πλούσια δράση των κομμουνιστών που τιμούν την ιστορία τους ατσαλώνει το Κόμμα σήμερα και ανοίγει δρόμους για το «αύριο». Γιατί δίνει τη δυνατότητα ιστορικής μελέτης και, άρα, αφομοίωσης της πολύτιμης συσσωρευμένης εμπειρίας 90 χρόνων πολιτικής δράσης, γιατί δημιουργεί κλίμα διαπαιδαγώγησης της νεότερης γενιάς κομμουνιστών και, το κυριότερο, βοηθάει στην καλύτερη αφομοίωση της στρατηγικής του ΚΚΕ σήμερα, αναδεικνύει την επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, επιβεβαιώνει ότι ο μόνος δρόμος για την ανακούφιση και την πρόοδο του λαού είναι η κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη.

Ατενίζοντας, συζητώντας και αναλύοντας την 90χρονη ιστορία του ΚΚΕ, τα μέλη του Κόμματος σήμερα γίνονται ικανότερα στην εκλαΐκευση, προς τις λαϊκές μάζες, της πρότασης του Κόμματος για τη λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία, δηλαδή το σοσιαλισμό, γίνονται ικανότερα στη δράση για τη συσπείρωση δυνάμεων στο πλαίσιο της συγκρότησης της κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας που θα διεκδικεί την εξουσία.

Σήμερα, το ΚΚΕ βρίσκεται μπροστά στο 18ο Συνέδριό του. Με πραγματικό όπλο την πείρα από την 90χρονη ιστορία του, με όπλο το Πρόγραμμά του, τις Αποφάσεις και τα Ντοκουμέντα του 15ου, του 16ου και του 17ου Συνεδρίου του μελετά τις σύγχρονες εξελίξεις στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα και στη χώρα μας, εκτιμά τη δράση του και ανεβάζει τις απαιτήσεις για το κύριο καθήκον της ισχυροποίησής του και σ' αυτό το πλαίσιο συζητά για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε. Για να γίνει πιο ικανό να ανταποκριθεί όχι μόνο στις σημερινές απαιτήσεις, στο άνοιγμα του δρόμου για την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη, αλλά να έχει κάνει κτήμα του και όλα τα διδάγματα που μπορεί να δώσει η εμπειρία από την ίδια την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Να είναι όσο πιο έτοιμο γίνεται για την έφοδο στον ουρανό.

Στο σημερινό αφιέρωμα παρουσιάζουμε κείμενα που αποτυπώνουν σε αδρές γραμμές την 90χρονη ιστορία του ΚΚΕ. Οπως τον πρόλογο που έγραψε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα στην έκδοση των Προγραμματικών Ντοκουμέντων του Κόμματος, την πάλη του ΚΚΕ ενάντια στον οπορτουνισμό μέσα από τον πρόλογο που έγραψε ο Μάκης Μαΐλης στην έκδοση των Πρακτικών της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ το Φλεβάρη του 1968. Επίσης κείμενα με τη δράση του Κόμματος στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τη διεθνιστική του δράση, αλλά και τη δράση του στη νεολαία των λαϊκών στρωμάτων, που επιμελήθηκε ομάδα συντακτών του «Ριζοσπάστη».

Η ίδρυση του ΚΚΕ, το 1918, ήταν ώριμος καρπός της ελληνικής οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας, της εξέλιξης του καπιταλισμού. Η ίδρυσή του σήμαινε τη συνένωση, την όσμωση της επαναστατικής επιστημονικής κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης με το εργατικό κίνημα.

Από το πρώτο ακόμη συνέδριό του μίλησε ξεκάθαρα για την ανάγκη της πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης της εργατικής τάξης σε δικό της ξεχωριστό ταξικό επαναστατικό κόμμα, με σκοπό την κατάκτηση της εξουσίας, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ανταλλαγής, ξεκαθαρίζοντας ότι πηγή της εκμετάλλευσης είναι η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Από την πρώτη, δε, στιγμή τάχθηκε αλληλέγγυο με τους ταξικούς αδελφούς σ' όλη τη Γη, αποδεικνύοντας τον διεθνιστικό του χαρακτήρα, αδιάσπαστη αρχή του ταξικού επαναστατικού κόμματος, ενώ τάχθηκε στο πλευρό της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Στην 90χρονη πορεία του, το Κόμμα μας υπερασπίστηκε με συνέπεια τους ανθρώπους του μόχθου. Στάθηκε στην πρώτη γραμμή των λαϊκών αγώνων, παλεύει για τη χειραφέτηση των εργαζομένων από την ιδεολογική και πολιτική επιρροή της αστικής τάξης, των κομμάτων της, από την καλλιέργεια αυταπατών για αντιμετώπιση των προβλημάτων με μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, παλεύοντας ταυτόχρονα ενάντια στον οπορτουνισμό. Παλεύει για να συνειδητοποιούν ότι η πραγματοποίηση των συμφερόντων των λαϊκών δυνάμεων δε θα ευοδωθεί στο πλαίσιο του καπιταλισμού, αλλά σε σύνδεση με την πάλη για την ανατροπή του. Πράγμα που απαιτεί να σφυρηλατούν την ενότητα, την οργάνωσή τους, τη συμμαχία τους στον ανειρήνευτο αγώνα ενάντια στην αστική τάξη.

Η στρατηγική του ΚΚΕ για τη Λαϊκή Εξουσία ανταποκρίνεται στα μακροπρόθεσμα και στα άμεσα συμφέροντα της εργατικής τάξης, της μικρομεσαίας αγροτιάς και των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματοβιοτεχνών. Αποτελεί τη διέξοδο που προτείνει το ΚΚΕ στο λαό, απάντηση στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα.

Το Κόμμα μας θα συνεχίσει να δίνει όλες τις δυνάμεις του στο πλευρό του λαού, για τη δημιουργία του Αντιιμπεριαλιστικού, Αντιμονοπωλιακού, Δημοκρατικού Μετώπου, που αγωνίζεται και διεκδικεί τη Λαϊκή Εξουσία. Θα πάρει τα απαραίτητα μέτρα, για να αποκτήσει πιο μαχητικούς δεσμούς μαζί του, να κάνει την ιδεολογική και πολιτική του παρέμβαση πιο αποκαλυπτική, διεισδυτική, επιθετική. Παραμένει επίκαιρο το σύνθημα «ΠΡΩΤΟΠΟΡΑ ΘΕΩΡΙΑ, ΠΡΩΤΟΠΟΡΑ ΔΡΑΣΗ».

Η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού αναδεικνύονται μέσα από τις αντιφάσεις του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Το βασικό κριτήριο που προσδιορίζει ότι έχουν ωριμάσει οι αντιφάσεις του καπιταλισμού είναι η όξυνση της βασικής του αντίθεσης, που είναι: Η κοινωνικοποίηση της παραγωγής, της εργασίας και η ατομική - καπιταλιστική ιδιοποίηση του προϊόντος, με τη θεώρηση ότι ο άνθρωπος και η εργατική του δύναμη είναι η σπουδαιότερη παραγωγική δύναμη. Αυτή η αντίθεση μπορεί να επιλυθεί μόνο αν αντιστοιχηθούν οι σχέσεις παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, αν κοινωνικοποιηθούν τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, αν υπάρξει σχεδιασμένη χρησιμοποίησή τους από τη σοσιαλιστική εξουσία σε όφελος των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου.

Αυτή η αντίφαση φαίνεται καθημερινά από τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, από την αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας, της εξαθλίωσης, τους πολέμους, το ξέσπασμα των οικονομικών κρίσεων του καπιταλισμού. Επομένως, η επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού όχι μόνο υπάρχει και σήμερα, αλλά έχει αναδειχτεί ακόμα πιο πολύ.

Η πάλη των τάξεων δεν τέλειωσε ούτε η επαναστατική προοπτική για την κοινωνική απελευθέρωση. «Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου, της αποφασιστικής αντεπίθεσης. Θα είναι ο αιώνας μιας καινούριας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και μιας νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων».

Ολόκληρο το ένθετο της σημερινής έκδοσης «7 Μέρες Μαζί» είναι αφιερωμένο στα 90 ηρωικά χρόνια του ΚΚΕ.

Πολλά είναι τα μηνύματα από Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα απ' όλο τον κόσμο που φτάνουν στην ΚΕ του ΚΚΕ, για την επέτειο των 90 χρόνων ζωής και δράσης του. Τα αδελφά κόμματα αναγνωρίζουν την προσφορά του ΚΚΕ, τους ηρωικούς αγώνες του, αλλά και τις προσπάθειες που καταβάλλει σήμερα τόσο στην Ελλάδα για την ενδυνάμωση του εργατικού κινήματος, όσο και σε διεθνές επίπεδο, για την ανασύνταξη του κομμουνιστικού κινήματος. Λόγω χώρου, δεν ήταν δυνατό να δημοσιευτούν όλα τα μηνύματα σήμερα. Θα συνεχίσουμε τη δημοσίευσή τους στις επόμενες μέρες.

«Με την ευκαιρία της επετείου των 90 χρόνων του ΚΚΕ δεχτείτε τις πιο ειλικρινείς μας ευχές και τους επαναστατικούς χαιρετισμούς του ΚΚ Κούβας.

Είμαστε σίγουροι ότι και με αυτή την ευκαιρία και τις εκδηλώσεις που θα γίνουν γι' αυτή την επέτειο, θα επιβεβαιωθούν οι ηρωικές αγωνιστικές παραδόσεις των Ελλήνων κομμουνιστών για τη λευτεριά, τη Δικαιοσύνη και ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα και για όλη την ανθρωπότητα.

Θέλουμε, για άλλη μια φορά, να σας εκφράσουμε τις πιο ειλικρινείς ευχαριστίες μας για την αλληλεγγύη που το ΚΚΕ έχει προσφέρει, με πολύ ενεργητικό και συνεπή τρόπο, στο λαό και την Επανάσταση. Ειδικότερα για την πάλη που διεξάγει για την απελευθέρωση των 5 συμπατριωτών μας Κουβανών, που βρίσκονται παράνομα φυλακισμένοι στις φυλακές των ΗΠΑ εδώ και 10 χρόνια, επειδή αντιπάλεψαν την τρομοκρατία ενάντια στην Κούβα.

Θέλουμε να επιβεβαιώσουμε τη θέληση του ΚΚ Κούβας να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τους δεσμούς αδελφοσύνης και φιλίας ανάμεσα στους λαούς και τα κόμματά μας.

Αδελφικά

Φερνάντο Ρεμίρες ντε Εστενιός

Αξιότιμοι σύντροφοι!

Η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας - Επαναστατικού Κόμματος Κομμουνιστών (ΚΕΚΡ - ΕΚΚ) συγχαίρει το Κομμουνιστικό Κόμμα όλων των αγωνιζόμενων εργαζομένων της Ελλάδας με την 90ή επέτειο της ίδρυσης του ΚΚΕ - Κόμματος νέου τύπου, κόμματος της εργατικής τάξης, κόμματος της επαναστατικής δράσης.

Το κόμμα σας έχει ένδοξη ιστορία αγώνων, την οποία μελετάμε και για την οποία εκτιμάμε βαθιά το ΚΚΕ. Για πολλά χρόνια, οι κομμουνιστές δρούσαν σε συνθήκες σκληρότατης αντίδρασης και βαθιάς παρανομίας. Τα χρόνια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου το ΚΚΕ ηγήθηκε της αντιφασιστικής αντίστασης και του αντάρτικου. Το Κόμμα στάθηκε όρθιο στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο που εξαπέλυσαν οι ιμπεριαλιστές, πέρασε από εξορίες και φυλακές. Δεκάδες χιλιάδες κομμουνιστές και νέοι κομμουνιστές έδωσαν τη ζωή τους για την υπόθεση της απελευθέρωσης από τη δικτατορία, στην πάλη για τα δικαιώματα των απλών ανθρώπων της εργασίας.

Πιστός σύμμαχος του Κόμματος είναι η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας, που χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού σε όλο τον κόσμο, μετά την οργανωμένη ηρωική εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου της Αθήνας ενάντια στη φιλοφασιστική «δικτατορία των συνταγματαρχών». Αυτές τις μέρες η ΚΝΕ, μαζί με το ΚΚΕ, γιορτάζει την 40χρονη επέτειο από τη μέρα της ίδρυσής της. Συγχαίρουμε τους νέους κομμουνιστές της ΚΝΕ και τους ευχόμαστε να συνεχίσουν να μελετούν επιτυχώς τον κομμουνισμό, να κατακτούν τις δεξιότητες της ταξικής πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Θεωρούμε απαραίτητο να τονίσουμε ιδιαίτερα το γεγονός πως το ΚΚΕ σε πολύ βαριές συνθήκες αντίδρασης κατόρθωσε να διατηρήσει τον ορθόδοξο μαρξιστικό, επαναστατικό του χαρακτήρα. Στα κρίσιμα για το κομμουνιστικό κίνημα χρόνια (1989 - 1991), ακόμη και πριν τη διάλυση του ΚΚΣΕ, το ΚΚΕ κατάφερε να κατανοήσει την ουσία της προδοτικής γραμμής του Γκορμπατσόφ και ανέλαβε αποφασιστικά βήματα για το διαχωρισμό από τους δικούς του οπορτουνιστές και τη διατήρηση του κομμουνιστικού χαρακτήρα της οργάνωσης ως κόμματος της εργατικής τάξης.

Αυτή η πείρα είναι, αναμφισβήτητα, εξαιρετικά σημαντική για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στην ανάπτυξη του οποίου το ΚΚΕ δίνει πολλές δυνάμεις. Συγχαίρουμε όλους τους κομμουνιστές της Ελλάδας (του ΚΚΕ και της ΚΝΕ) με την επέτειό τους! Ευχόμαστε στους συντρόφους δημιουργικές επιτυχίες στην αξιοποίηση της επιστήμης του μαρξισμού για την οργάνωση του πιο πλατιού ταξικού αντιιμπεριαλιστικού αγώνα. Η ΚΕ του ΚΕΚΡ - ΕΚΚ συγχαίρει τους εργαζόμενους της Ελλάδας με τα 90 χρόνια του ένδοξου ηρωικού αγώνα και εύχεται στους συντρόφους νέες επιτυχίες στα μέτωπα των ταξικών μαχών. Οι Κομμουνιστές της Ρωσίας είναι μαζί σας στην ίδια ταξική γραμμή πάλης! Δε θα αποκλίνουμε από το δρόμο που επιλέξαμε! Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!

Με εντολή της ΚΕ του ΚΕΚΡ - ΕΚΚ

Ο πρώτος Γραμματέας Βίκτορ Τιούλκιν

Σύντροφοι,

Εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιρλανδίας απευθύνω θερμούς επαναστατικούς χαιρετισμούς στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, με αφορμή την 90ή επέτειο της ίδρυσής του. Χαιρετίζουμε όλα τα μέλη και τους αγωνιστές του κόμματός σας, που έχουν υπηρετήσει ανιδιοτελώς την εργατική τάξη.

Οι Ελληνες κομμουνιστές ήταν πιστοί στον εαυτό τους, στην εργατική τάξη, στην υπόθεση του κομμουνισμού, με πολλούς να έχουν πληρώσει με τη ζωή τους για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και ενάντια στο φασισμό.

Για δεκαετίες, η ελληνική εργατική τάξη έχει εναποθέσει την πίστη της στο κόμμα σας, στην ηγεσία σας, και στην ανυποχώρητη δέσμευση με πολλούς αγώνες για τη λήξη της κατοχής, στην πάλη ενάντια στη δικτατορία, στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των εργατών και στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της δημοκρατίας.

Ενισχύονται οι αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις και επιδεικνύουν μεγαλύτερη αντίσταση στον ιμπεριαλισμό όπως έχει γίνει εδώ και μια δεκαετία και παραπάνω. Σήμερα, ο ιμπεριαλισμός υφίσταται μαζικές οικονομικές αναταραχές και επιχειρεί να αναγκάσει την εργατική τάξη να πληρώσει για την κρίση του καπιταλισμού. Η ανάγκη για ενότητα και αντίσταση είναι επιτακτική.

Σήμερα, το κόμμα σας στέκεται στο κέντρο των σημερινών προσπαθειών για την ανασύνταξη ενός ισχυρού μαχητικού διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Ηρθε η στιγμή για μια πιο ενισχυμένη συνεργασία και ενότητα ανάμεσα στις κομμουνιστικές δυνάμεις, τόσο εδώ στην Ευρώπη όσο και σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Χαιρετίζουμε το κόμμα σας και όλα τα μέλη του σ' αυτήν την ελπιδοφόρα περίσταση. Είμαστε πεπεισμένοι πως τη χρονιά που θα γιορτάσετε την εκατονταετία ο πλανήτης μας θα έχει βιώσει πολλές αλλαγές, αλλά και την παραπέρα αποδυνάμωση του ιμπεριαλισμού, καθώς οι καταπιεσμένοι λαοί θα ξεσηκωθούν να πάρουν αυτά που ο καταπιεστής δεν τους δίνει.

Με αντιιμπεριαλιστικούς χαιρετισμούς,

Γιουτζίν ΜακΚάρταν

Αγαπητοί σύντροφοι,

Πέρασαν 90 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Τα 90 χρόνια της δράσης του αποδεικνύουν τη μεγάλη ιστορική σημασία αυτού του γεγονότος. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας διακρινόταν από την αρχή ως πολιτική δύναμη που υπεράσπιζε θαρραλέα και ασυμβίβαστα τα βασικά συμφέροντα των εργαζόμενων της Ελλάδας. Ενώ την περίοδο της φασιστική κατοχής της Ελλάδας κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μετατράπηκε σε κόμμα ηρώων, που με το όπλο στο χέρι υπεράσπιζαν την Πατρίδα. Το ΚΚΕ έγινε ηγετική δύναμη στην πάλη του ελληνικού λαού για πραγματική λαοκρατία και ανεξαρτησία της Ελλάδας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ποτέ δεν έχανε την επαφή του με τις εργαζόμενες μάζες. Ηταν και παραμένει η κύρια οργανώτρια δύναμη στην πάλη για τα δικαιώματα των εργαζομένων, για την κοινωνική δικαιοσύνη. Το ΚΚΕ είναι οργανωτής και ο κύριος βοηθός του συνδικαλιστικού και του εργατικού κινήματος της Ελλάδας, που πετυχαίνει εκπληκτικά αποτελέσματα στην ανειρήνευτη πάλη με τις κυρίαρχες τάξεις, με το διεθνές κεφάλαιο. Σήμερα, το ΚΚΕ είναι αναμφισβήτητα αναγνωρισμένος και ισχυρός πανεθνικός ηγέτης των εργαζομένων της Ελλάδας στην καθημερινή, πραγματική πάλη για τα κοινωνικά δικαιώματα και μια πραγματικά δημοκρατική ευημερούσα κοινωνία με την κομμουνιστική έννοια αυτής της λέξης!

Η Κοινοβουλευτική δραστηριότητα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας αποτελεί παράδειγμα για όλους μας, για το διεθνές κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα. Το ΚΚΕ δίνει το παράδειγμα της γνήσια λενινιστικής αξιοποίησης του βήματος του κοινοβουλίου για τον ιδεολογικό εξοπλισμό του λαού και τη συσπείρωσή του γύρω από συγκεκριμένα ζωτικά προβλήματα, όσο και γύρω από κοινά ταξικά καθήκοντα, που προβάλλουν ενώπιον των εργαζομένων.

Τα πιο δύσκολα χρόνια, αμέσως μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και τη συντριβή του ΚΚΣΕ, το ΚΚΕ ανέλαβε πρωτοπόρο ρόλο στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Το συγκριτικά γρήγορο ξεπέρασμα του σοκ και της διασποράς, η αναγέννηση του ενιαίου μετώπου των κομμουνιστικών και των εργατικών κομμάτων στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες της καθολικής αντίδρασης και της επίθεσης στην κομμουνιστική ιδεολογία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις τεράστιες προσπάθειες του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και της Κεντρικής Επιτροπής του υπό τη διεύθυνση της συντρόφισσας Αλέκας Παπαρήγα, οφείλεται σε όλο το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας, σε όλους τους κομμουνιστές μέλη του ΚΚΕ!

Αγαπητοί σύντροφοι, εκτιμούμε το έργο σας, την αντοχή σας και την ετοιμότητά σας να στηρίξετε σε δύσκολες στιγμές τους συντρόφους σας του εξωτερικού στην πάλη για το σοσιαλισμό και ένα δίκαιο κόσμο!

Σας ευχόμαστε επιτυχία στο όνομα των συμφερόντων των εργαζομένων της Ελλάδος, στο όνομα του λαμπρού μέλλοντος για την Ελλάδα, στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο!

Η Κεντρική Επιτροπή του Ενιαίου Κομμουνιστικού Κόμματος Γεωργίας

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας στέλνει τους επαναστατικούς χαιρετισμούς του σε όλα τα μέλη και τους φίλους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.

Το Κόμμα σας έχει μια ένδοξη ιστορία που έχει δημιουργηθεί από τις γενεές του ηρωικού λαού. Η αλύγιστη αποφασιστικότητά τους στην πάλη ενάντια στην καταπίεση έχει γίνει παράδειγμα για εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλο τον πλανήτη.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μπαίνει στη δέκατη δεκαετία του αγώνα του ενάντια στην εξουσία του στρατιωτικοποιημένου κεφαλαίου που επιβάλλει την παγκόσμια ηγεμονία του. Είμαστε σίγουροι ότι οι Ελληνες σύντροφοί μας θα ηγηθούν συνεχώς στον αγώνα και θα κάνουν το επόμενο βήμα εμπρός, μαζί με την ώριμη και μαχητική νεολαιίστικη οργάνωση - την ΚΝΕ, με τις πρωτοπόρες ενώσεις των αγροτών και ολόκληρου του προοδευτικού λαϊκού κινήματος.

Θα θέλαμε να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία για να εκφράσουμε τη βαθιά μας εκτίμηση στο ΚΚΕ για τα επιτεύγματά του. Εχετε δείξει το σωστό τρόπο να οργανώνεται ο λαός στην πάλη για τα δικαιώματά του και την εξουσία. Εχετε επίσης συνεισφέρει πολύτιμα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, ενισχύοντας την ενότητά του και εμπλουτίζοντας την ιδεολογία και τη θεωρία του.

Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή

Παρά τις προγραμματικές ανεπάρκειες και τα λάθη πολιτικής, ιδιαίτερα στην περίοδο 1943 -1946, η προσήλωση του ΚΚΕ στα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα κορυφώθηκε με την εποποιία του ΔΣΕ (1946 - 1949)

Η ιστορική αποτίμηση της πορείας του Κόμματος είναι καθήκον που συνδέεται αδιάρρηκτα με τον επαναστατικό χαρακτήρα του, αφού τα διδάγματα από την ιστορική διαδρομή του μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πολιτικής του καθώς και στον εμπλουτισμό της επαναστατικής θεωρίας, του μαρξισμού - λενινισμού.

Βεβαίως στη μακρά διαδρομή του Κόμματος μέχρι σήμερα γίνεται μια ορισμένη αποτίμηση της πορείας μέσα από τα συνέδρια και τις άλλες συλλογικές διαδικασίες που καθορίζει το καταστατικό, και μάλιστα τις προσδιορίζει και σε συγκεκριμένα ιστορικά πλαίσια. Αυτή η διαδικασία αποδεικνύεται αν εξετασθούν τα ντοκουμέντα όλων των συνεδρίων, όπου γίνεται και κριτικός απολογισμός και σε αρκετές περιπτώσεις σημειώνονται και αλλαγές στο πρόγραμμα ή σε προηγούμενες εκτιμήσεις, ανεξάρτητα τελικά αν κρίνονται ή μπορεί να κριθούν όλες σωστές και εύστοχες. Ωστόσο η κριτική αποτίμηση δεν επαρκεί, καθώς ως ένα βαθμό και από τα ίδια τα πράγματα περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το ένα συνέδριο στο άλλο. Η μελέτη της ιστορίας του Κόμματος και της εξέλιξής του, όπως και γενικότερα των κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, με επιστημονικό τρόπο, είναι απολύτως αναγκαία, καθώς από απόσταση μπορεί κάποιος να δει τα πράγματα με μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και όχι κάτω από το πρίσμα των απαιτήσεων της καθημερινότητας ή και τάσεων, αποφάσεων που οι συνέπειές τους εκτείνονται σε ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για το κόμμα μας έχει μεγάλη σημασία να μελετά συνεχώς, να θέτει σε δοκιμασία πείρας τη δράση, την πείρα της ταξικής πάλης, αλλά εξίσου πολύ μεγάλη σημασία έχει η διαμόρφωση και της εκ των υστέρων πείρας.

Στις 12-6-1924 ο «Ριζοσπάστης» ενημέρωνε τους αναγνώστες του ότι λίγες μέρες πριν είχε ολοκληρώσει τις εργασίες του το συνέδριο του Κόμματος. Σε σχετική ενημερωτική ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής αναφερόταν συγκεκριμένα: «Από τις 26 Νοεμβρίου μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου συνήλθε στην Αθήνα το προ καιρού αναγγελλόμενο συνέδριο του Κόμματος. Το συνέδριο άλλαξε το όνομα του κόμματος από Σοσιαλιστικό Εργατικό (Κομμουνιστικό) σε Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδος»

Με αυτό το κριτήριο κρίνονται άτομα, γεγονότα, θέσεις.

Μια ολοκληρωμένη αντικειμενική μελέτη της ιστορίας του ΚΚΕ απαιτεί την εκτίμηση των επεξεργασμένων στρατηγικών θέσεων και της δράσης του σε συνδυασμό με τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, τις διεθνείς εξελίξεις, τη στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος κ.ά. Η αξιολόγηση ενός πλήθους στοιχείων, με εργαλεία τον ιστορικό υλισμό και τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία για το κόμμα και την επαναστατική πολιτική (επιστημονικό κομμουνισμό) οδηγεί σε αντικειμενικά συμπεράσματα χωρίς απολυτοποιήσεις, απλουστεύσεις και υποκειμενισμούς.

Δε φοβόμαστε την κριτική αποτίμηση της ιστορίας του ΚΚΕ. Είμαστε, άλλωστε και το μόνο κόμμα που στη διαδρομή μας, όταν εντοπίσαμε λάθη, ανοιχτά μιλήσαμε γι' αυτά, τα αναγνωρίσαμε. Η κριτική αποτίμηση δεν έχει καμία σχέση με τη λαθολογία που διαδίδει ο αντίπαλος αξιοποιώντας ιδιαίτερα τη στάση των οπορτουνιστών, των μετανοημένων πρώην κομμουνιστών. Αλλωστε εμείς έχουμε διαφορετικό εργαλείο αποτίμησης από τα εργαλεία της αστικής τάξης, των οπορτουνιστών.

Motion Team

Εχει πολύ μεγάλη σημασία όχι απλά να εντοπίζονται λάθη, ελλείψεις, αστοχίες και αδυναμίες, αλλά κυρίως να εξετάζεται ποιος ή ποιοι παράγοντες επέδρασαν στη μια ή την άλλη άστοχη ή λαθεμένη επιλογή, τι δεν αντιμετωπίσαμε, δε λύσαμε.

Η μελέτη της ανάπτυξης της στρατηγικής του ΚΚΕ μέσα στα 90 χρόνια ύπαρξης και δράσης του, έχει κεντρική σημασία στην αξιολόγηση της πορείας του και αποτελεί αντικείμενο μελέτης του Β΄ τόμου του Δοκιμίου της ιστορίας του ΚΚΕ (1950 -1974) που επεξεργάζεται η Κεντρική Επιτροπή. Η παρούσα έκδοση των προγραμματικών ντοκουμέντων του ΚΚΕ αποτυπώνει την εξέλιξη της στρατηγικής σκέψης του Κόμματος, δίνει συγκεκριμένο απαραίτητο υλικό για τη μελέτη της στρατηγικής του.

Το Πρόγραμμα ενός Κομμουνιστικού Κόμματος θα κριθεί από το αν κάνει σωστή εκτίμηση του χαρακτήρα της επανάστασης με βάση το χαρακτήρα της εποχής, δηλαδή της σοσιαλιστικής επανάστασης στην εποχή του ιμπεριαλισμού. Αν προσδιορίζει τον ταξικό χαρακτήρα της επαναστατικής εξουσίας, δηλαδή της δικτατορίας του προλεταριάτου και των καθηκόντων της, δηλαδή οικοδόμηση των νέων κομμουνιστικών - σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αν αναλύει σωστά με επιστημονικά κριτήρια τον συσχετισμό των ταξικών δυνάμεων, τον καθορισμό της σχέσης αυτών των δυνάμεων με την επικείμενη επανάσταση με αντικειμενικά κριτήρια, δηλαδή τον προσδιορισμό των κινητήριων δυνάμεων της σοσιαλιστικής επανάστασης με βάση το ποιες κοινωνικές δυνάμεις έχουν αντικειμενικό συμφέρον από την ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, την ανάδειξη του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης σε αυτή τη διαδικασία. Τη σωστή μελέτη του πλέγματος των εσωτερικών αντιθέσεων και την επίδραση του συσχετισμού δυνάμεων στο ιμπεριαλιστικό σύστημα για τον προσδιορισμό της γραμμής συσπείρωσης για τη συγκέντρωση δυνάμεων, του δρόμου μέσα από τον οποίο μπορεί να διαμορφωθούν οι υποκειμενικές προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική επανάσταση.

«(...) αι παραγωγικαί δυνάμεις της σημερινής κοινωνίας ηυξήθη σαν δυσαναλόγως δι' αυτήν την κοινωνίαν και ότι η ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής κατήντησεν ασυμβίβαστος προς την πλήρη και σκόπιμον χρησιμοποίησιν και ανάπτυξιν αυτών των παραγωγικών μέσων. (...) Η μεταβολή της παραγωγής από πλουτοκρατικής εις σοσιαλιστικήν, διενεργουμένην διά της κοινωνίας και προς το καλόν ολοκλήρου της κοινωνίας, δύναται να καταστήση τη μεγάλην παραγωγή με την οσημέραι αυξάνουσαν παραγωγικότητα της κοινωνικής εργασίας, από πηγήν αθλιότητος και δουλείας των λαϊκών τάξεων, εις πηγήν υψίστης ευημερίας και ατελείωτου και πολυειδούς τελειοποιήσεως. Η κοινωνική αύτη μεταβολή σημαίνει την απελευθέρωσιν όχι μόνον των προλεταρίων, αλλά και ολοκλήρου της ανθρωπότητος που υποφέρει σήμερον. Εν τούτοις δύναται να πραγματοποιηθή μόνον από την εργατικήν τάξιν (...) Αλλά.... ο αγών των εργατών είναι αναγκαστικώς και πολιτικός αγών. Η εργατική τάξις δεν ημπορεί να διεκδικήση τα οικονομικά της συμφέροντα ούτε ν' αναπτύξει την οικονομικήν της οργάνωσιν χωρίς πολιτικά δικαιώματα· δε δύναται να πραγματοποιήση την ιστορικήν της αποστολήν χωρίς να γίνη κάτοχος της πολιτικής εξουσίας (...)»¹

Το εξώφυλλο των Προγραμματικών Ντοκουμέντων από την έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ

Ως οργανικό τμήμα του διεθνούς Κομμουνιστικού κινήματος, ως μέλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, στηρίχτηκε στις γενικότερες επεξεργασίες της στρατηγικής που διαμόρφωνε το διεθνές ΚΚ.

Στο ντοκουμέντο «Απόφαση για την οικονομική και πολιτική κατάσταση» που εγκρίθηκε στο 3ο έκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ (Ελληνικό Τμήμα ΚΔ) (26/11 - 3/12/1924), υιοθετούνται οι θέσεις του 5ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Ιούλης 1924) σχετικά με τα καθήκοντα σε συνθήκες «προσωρινής υποχώρησης» του επαναστατικού κινήματος, καθόρισε την τακτική του «ενιαίου μετώπου».

Στις «Θέσεις για την οικονομική και πολιτική κατάσταση της χώρας και τα άμεσα καθήκοντα του Κόμματος» που εγκρίθηκαν στο 3ο τακτικό Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ) (Μάρτης 1927) η Ελλάδα χαρακτηρίζεται ως «χώρα καθυστερημένη από την άποψη της καπιταλιστικής εξέλιξης» ότι έχει «ημιαποικιακή θέση» στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Σύμφωνα με το συνέδριο, η «υποδούλωση - της χώρας - στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις» έχει ως αποτέλεσμα την «εξάρτηση της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της μπουρζουαζίας από τις δυνάμεις αυτές».²

Το 1928 στο 4ο Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ) (10/12 -15/12 1928)εγκρίθηκε «Απόφαση επί της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης της χώρας». Οι εκτιμήσεις και κατευθύνσεις του Συνεδρίου αποτελούν συνέχιση των αποφάσεων του 3ου Συνεδρίου, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου της ΚΔ (Ιούλης 1928). Με βάση την απόφαση του 6ου Συνεδρίου της ΚΔ, η Ελλάδα όπως και όλες οι Βαλκανικές χώρες, εκτιμήθηκαν ως χώρες μέσου επιπέδου ανάπτυξης για τις οποίες ο χαρακτήρας της επανάστασης προσδιοριζόταν ως εξής: «σε μερικές απ' αυτές τις χώρες είναι δυνατό ένα λίγο - πολύ γρήγορο πέρασμα της αστικοδημοκρατικής επανάστασης σε επανάσταση σοσιαλιστική, σε άλλες χώρες είναι δυνατό τύποι προλεταριακών επαναστάσεων, που έχουν όμως να εκπληρώσουν καθήκοντα αστικοδημοκρατικού χαρακτήρα σε μεγάλη έκταση. Εδώ συνεπώς μπορεί να μην επέλθει μονομιάς η δικτατορία του προλεταριάτου, μα να επανέλθει στο προτσές του περάσματος απ' τη δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς προς τη σοσιαλιστική δικτατορία του προλεταριάτου»³. Οι αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου της ΚΔ εκτίμησαν «την ποικιλία των δρόμων και των διαφορετικών ρυθμών κατάληψης της εξουσίας από το προλεταριάτο όπως και το αναπόφευκτο ορισμένων μεταβατικών σταδίων προς τη δικτατορία του προλεταριάτου σε μια σειρά χώρες»⁴. Το 4ο Συνέδριο του ΚΚΕ δεν κατέληξε στο χαρακτήρα της επικείμενης επανάστασης στην Ελλάδα, αναθέτοντας στο 5ο Συνέδριο να δώσει οριστική λύση στο ζήτημα.

Με βάση αυτή τη θέση διαμόρφωσε το πρόγραμμά του και καθόρισε τα καθήκοντά του στη δεκαετία του 1930.

Αργότερα η στρατηγική του αναπροσαρμόστηκε με βάση τις αποφάσεις του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς για τη συγκρότηση των Αντιφασιστικών Λαϊκών Μετώπων. Το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ) το Δεκέμβρη του 1935 ενέκρινε πολιτική απόφαση με τίτλο «Η Ελλάδα μπροστά σε ιστορική καμπή. Η πλουτοκρατία την οδηγά στην καταστροφή, το ξεπούλημα, το φασισμό. Ο λαός θέλει λευτεριά - ευημερία - ειρήνη». Πρόκειται για το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη βάση των αποφάσεων του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το οποίο καθόρισε ως κύριο κίνδυνο αυτόν του φασισμού και του πολέμου και χάραξε πρωταρχικό καθήκον για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα την πάλη ενάντια σε αυτόν τον κίνδυνο. Το συνέδριο επεξεργάστηκε το ζήτημα της συγκρότησης του αντιφασιστικού - λαϊκού μετώπου στην Ελλάδα.

Σε κείμενο της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης - Απρίλης του 1943) με τίτλο «Προγραμματική Διακήρυξη του ΚΚΕ: Λαοκρατία και σοσιαλισμός» αποτυπώνεται η τότε αντίληψη του ΚΚΕ για τη Λαϊκή Δημοκρατία ως ένα στάδιο που θα ακολουθήσει την εθνική απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική κατοχή και τη σχέση του με το σοσιαλισμό.

Το ΚΚΕ μέσα από τα συλλογικά του όργανα, έχει τοποθετηθεί για ορισμένα ζητήματα που αφορούν τη στρατηγική του εκείνης της περιόδου. Εχει εκτιμήσει τη στρατηγική του αδυναμία να θέσει το ζήτημα της εξουσίας στην Ελλάδα στις συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, που διαμορφώθηκαν μετά την απελευθέρωση της χώρας το 1944. Αξιολόγησε ως βασικό πρόβλημα το ότι δεν εκτίμησε σωστά τη σύμπλεξη του κοινωνικοταξικού περιεχομένου της λαϊκής πάλης με το εθνικοαπελευθερωτικό, ότι δεν μπόρεσε να συνδυάσει την εθνικοαπελευθερωτική, αντιφασιστική πάλη με την πάλη για το σοσιαλισμό.

Μετά από τη μάχη της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944 και την επαίσχυντη Συμφωνία της Βάρκιζας, σε συνθήκες τρομοκρατίας και επίθεσης του αστικού κράτους στο ΚΚΕ και στο ΕΑΜικό κίνημα, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ (στις 15 Ιούνη 1945) ενέκρινε κείμενο με τίτλο «Το Πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας». Πρόκειται για κείμενο που προτάθηκε για συζήτηση στα κόμματα του ΕΑΜ. Στο κείμενο διατυπώνονται οι βασικοί στόχοι που θα πρέπει να υλοποιήσει το καθεστώς της Λαϊκής Δημοκρατίας.

Στις 26/09/1945 στο τεύχος 42 της ΚΟΜΕΠ δημοσιεύθηκε, κείμενο της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Σχέδιο Προγράμματος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας». Στο σχέδιο διατυπώνεται η θέση ότι το ΕΑΜικό κίνημα αποτέλεσε «την αρχή της λαϊκής επανάστασης στην Ελλάδα για τον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό» καθώς επίσης και πως το «δρόμο προς το σοσιαλισμό ανοίγει η Λαϊκή Δημοκρατία, ο πρώτος σταθμός προς τη σοσιαλιστική κοινωνική απολύτρωση των Ελλήνων εργαζομένων»⁶.

Το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ πραγματοποιήθηκε το διάστημα 1/10-6/10 1945. Στο ντοκουμέντο που ψηφίστηκε με τίτλο «Πολιτική απόφαση του 7ου Συνεδρίου του ΚΚΕ», επιβεβαιώθηκε ο προσανατολισμός του ΚΚΕ στη Λαϊκή Δημοκρατία ως άμεσου πολιτικού στόχου. Το συνέδριο διαπίστωσε πως μετά από το Δεκέμβρη, το ΕΑΜικό κίνημα αντιμετώπισε μια κρίση που σχετιζόταν με την ανακατάταξη δυνάμεων και «τη μετατόπιση του κέντρου βάρους του ΕΑΜικού κινήματος από τον εθνικοαπελευθερωτικό ή ένοπλο αγώνα, στον πολιτικό, κοινωνικό, λαϊκοδημοκρατικό». Η απόφαση κατέληξε στην εξής θέση, πως «Το ΚΚΕ στην ιστορική περίοδο που περνάμε και που για το ιστορικό της νόημα έχει την επικράτηση της Λαϊκής Δημοκρατίας στην Ελλάδα, συνταυτίζει την πολιτική του με την πολιτική του ΕΑΜ, όπου και ανήκει και συγκεντρώνει όλη τη δουλιά στην πάλη για τη νίκη του προγράμματος του ΕΑΜ για το θρίαμβο της Λαϊκής Δημοκρατίας»⁷.

Το Φλεβάρη του 1957 η ΚΕ του ΚΚΕ ενέκρινε «Προγραμματική Διά κήρυξη του ΚΚΕ προς τον Ελληνικό λαό». Οι αποφάσεις του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ και η οπορτουνιστική στροφή που σηματοδότησε καθώς και η 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ (1956), επέδρασαν καθοριστικά στη στρατηγική επεξεργασία του Κόμματος. Η Διακήρυξη διατυπώνει τη θέση ότι η «κυρίαρχη αντίθεση είναι η αντίθεση ανάμεσα στον ξένο ιμπεριαλισμό, σε πρώτη γραμμή τον αμερικάνικο, και την ντόπια πλουτοκρατία που συνεργάζεται μαζί του, από τη μία, και το έθνος από την άλλη». Κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο χαρακτήρας «της αλλαγής που χρειάζεται η χώρα» θα είναι «εθνικός - αντιιμπεριαλιστικός - δημοκρατικός»⁹.

Η θέση αυτή επαναδιατυπώθηκε αργότερα στο «Πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας» που εγκρίθηκε από το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ το 1961. Το Πρόγραμμα εκτιμούσε πως «η Ελλάδα είναι υπανάπτυκτη καπιταλιστική χώρα, βασικά αγροτική με σχετική ανάπτυξη της βιομηχανίας» και πως «η επικείμενη επανάσταση στην Ελλάδα θα είναι αντιιμπεριαλιστική - δημοκρατική». Στις κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης εντασσόταν και η λεγόμενη «εθνική αστική τάξη». Το συνέδριο επεξεργάστηκε το πρόγραμμα της «Εθνικής Δημοκρατικής Αλλαγής» και έβαλε ως άμεσο στόχο την «ανατροπή της κυβέρνησης της Δεξιάς» και τον «σχηματισμό μιας δημοκρατικής κυβέρνησης»¹⁰.

Το 9ο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες δικτατορίας (Δεκέμβρης 1973), επέβαλε σε κριτική το Πρόγραμμα που είχε εγκριθεί από το 8ο Συνέδριο και ενέκρινε νέο «Πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας». Στο νέο Πρόγραμμα η Ελλάδα χαρακτηριζόταν ως «χώρα με μέσο επίπεδο ανάπτυξης, με διαμορφωμένο κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό και με χαρακτηριστικό γνώρισμα τη σημαντική εξάρτηση από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο και το διεθνή ιμπεριαλισμό, γίνεται χώρα βιομηχανική - αγροτική»¹¹. Το Πρόγραμμα εκτιμούσε ότι η χώρα θα φτάσει στο σοσιαλισμό μέσα από μια ενιαία επαναστατική διαδικασία δύο σταδίων: Ενα δημοκρατικό, αντιμονοπωλιακό, αντιιμπεριαλιστικό και ένα σοσιαλιστικό στάδιο. Δεδομένης της στρατιωτικής δικτατορίας, καθόριζε ως πρώτο βήμα για την ενιαία επαναστατική διαδικασία την εγκαθίδρυση του «καθεστώτος της Νέας Δημοκρατίας». Το νέο Πρόγραμμα προσδιόριζε ότι «η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου της ενιαίας επαναστατικής πορείας θα πραγματοποιηθεί από την εργατική τάξη σε συμμαχία με την εργαζόμενη αγροτιά και με τη συσπείρωση γύρω από τη συμμαχία αυτή, των μεσαίων στρωμάτων της πόλης, της προοδευτικής διανόησης, καθώς και άλλων δυνάμεων που θα συμμετάσχουν στην εγκαθίδρυση της Νέας Δημοκρατίας(...)».¹² Στο 10ο Συνέδριο (15-20 Μάη 1978) απαλείφθηκε το «καθεστώς της Νέας Δημοκρατίας», εφόσον είχε πέσει η δικτατορία, και διαμορφώθηκε το Πρόγραμμα της δημοκρατίας του λαού ως αρχικό στάδιο της επαναστατικής διαδικασίας.

Είναι αποτυπωμένη στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ η αντίληψη που κυριάρχησε πολλά χρόνια για ένα αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό «στάδιο» ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, για κυβέρνηση των αντιμονοπωλιακών δημοκρατικών δυνάμεων. Θέσεις που άλλωστε κυριάρχησαν στη στρατηγική του διεθνούς Κομμουνιστικού κινήματος μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στην «Πολιτική απόφαση του 12ου Συνεδρίου του ΚΚΕ», που εγκρίθηκε από το 12ο Συνέδριο του ΚΚΕ, (12/05-16/05 1987) διατυπώνεται ο στόχος της «Αλλαγής με κατεύθυνση τον σοσιαλισμό» μέσα από τη διαμόρφωση του κοινωνικοπολιτικού συνασπισμού των δυνάμεων της αριστεράς. Αποτέλεσε τη βάση για τη διαμόρφωση του «Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου» ένα χρόνο αργότερα, το 1988.

Στο κείμενο με τίτλο «Προγραμματικές κατευθύνσεις του ΚΚΕ στο 13ο Συνέδριο» (Φλεβάρης 1991) αποτυπώνεται η μεγάλη επίδραση των οπορτουνιστικών απόψεων στο Κόμμα, σε περίοδο βαθιάς ιδεολογικής - πολιτικής κρίσης για το Κόμμα αλλά και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, σε συνθήκες που η αντεπανάσταση στην ΕΣΣΔ όδευε στην επικράτησή της. Οι προγραμματικές κατευθύνσεις εγκρίθηκαν στο 13ο Συνέδριο (Φλεβάρης 1991) με στόχο να αποτελέσουν βάση για την αλλαγή του προγράμματος του Κόμματος.

Στο 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ (14-17 Δεκέμβρη 2000) εγκρίθηκε ειδική απόφαση με τίτλο: «Απόφαση για το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο». Στην απόφαση του Συνεδρίου γίνεται παραπέρα επεξεργασία για το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο. Στην απόφαση του συνεδρίου επισημαίνεται: «Το ΑΑΔ Μέτωπο πρέπει να προβάλλει στο λαό την ιδέα ότι είναι αναγκαίο και ρεαλιστικό να επιβληθούν τα συμφέροντα των καταπιεσμένων λαϊκών δυνάμεων στο επίπεδο της εξουσίας, στόχος αναπόσπαστα δεμένος με δραστική αλλαγή και ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων (...) Το ΚΚΕ θεωρεί ότι ο όρος λαϊκή εξουσία μπορεί να λειτουργήσει ενιαιοποιητικά, αρκεί να περιέχει βασικές ιδέες που διαχωρίζουν την εξουσία αυτή από τη σημερινή εξουσία και τις διάφορες παραλλαγές διαχείρισης (...) Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι λαϊκή εξουσία είναι η σοσιαλιστική εξουσία (...) δε θεωρούμε όμως αυτή τη θέση ως όρο για τη συγκρότηση του Μετώπου αφού αυτό δεν μπορεί να συγκροτηθεί στη βάση της συμφωνίας για το σοσιαλισμό»¹⁴.

Πολλά από τα λάθη του Κόμματος ήταν αποτέλεσμα θεωρητικών ανεπαρκειών, προβλήματα ωριμότητας ενός Κόμματος που δρούσε σε μια χώρα που βρισκόταν σε σχετικά χαμηλή ανάπτυξη του καπιταλισμού, με ισχυρές πολιτικο-στρατιωτικές εξαρτήσεις από τους διεθνείς συμμάχους της αστικής εξουσίας στην Ελλάδα, με λειτουργία του θεσμού της Βασιλείας ως ενός από τα κέντρα εξουσίας. Παρά τις προγραμματικές ανεπάρκειες και τα λάθη πολιτικής, ιδιαίτερα στην περίοδο 1943 -1946, η προσήλωση του ΚΚΕ στα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα κορυφώθηκε με την εποποιία του ΔΣΕ (1946 - 1949).

Βήμα - βήμα κατέκτησε την ικανότητα να απαντάει σωστά στο κύριο ζήτημα, δηλαδή το χαρακτήρα της επανάστασης και το χαρακτήρα της εξουσίας, να συνδέει την καθημερινή πολιτική πάλη σε μη επαναστατικές συνθήκες με την προετοιμασία για τον στρατηγικό στόχο. Η ιστορική συνέχεια του Κόμματός μας είναι προϋπόθεση για την ανανέωση των δυνάμεών του από τις γραμμές των ηλικιακά νέων τμημάτων της εργατικής τάξης, αλλά και τα ηλικιακά πιο δυναμικά τμήματα στις αμέσως επόμενες δεκαετίες.

Αυτή η έκδοση που περιλαμβάνει εγκριμένα προγράμματα, σχέδια προγράμματος, προγραμματικές διακηρύξεις, αποφάσεις των σωμάτων του Κόμματος, επίσης της ΚΕ και του ΠΓ με προγραμματικό χαρακτήρα, μπορεί να συμβάλλει στην ωρίμανση της κομμουνιστικής συνείδησης, ιδιαίτερα των νέων κομμουνιστών. Το ΚΚΕ μπορεί να διατρέξει την τελευταία δεκαετία του συμπληρώνοντας έναν αιώνα ύπαρξης και δράσης, περνώντας σε μια νέα περίοδο οργανωτικής ανάπτυξης, αναζωογόνησης του σοσιαλισμού στη σκέψη και δράση νέων μισθωτών εργαζομένων, κατακτήσεων στην κοινή πάλη του εργατικού κινήματος με τα λαϊκά στρώματα ενάντια στα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τις κυβερνήσεις τους, στο ΑΑΔ Μέτωπο, για ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας, στις σχέσεις ιδιοκτησίας, στην οργάνωση της κοινωνίας.

Παραπομπές:

1. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 25,26)

2. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 43,46)

3. Πρόγραμμα και Καταστατικό της Γ' Διεθνούς, εκδ. Ειρήνη, σελ.60.

4. Πρόγραμμα και Καταστατικό της Γ' Διεθνούς, εκδ. Ειρήνη, σελ.60.

5. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 70)

6. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 166.

7. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 193.

8. Ο.π. σελ. 198.

9. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 281.

10. Ο.π. σελ. 320.

11. Ο.π. σελ. 358.

12. 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ντοκουμέντα, εκδ. της ΚΕ του ΚΚΕ, 1974, σελ. 181-182.

13. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 443.

14. ΚΚΕ. Προγραμματικά Ντοκουμέντα (παρούσα έκδοση), εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, σελ. 475,477).

Από την τρίτη Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων που διοργάνωσε το ΚΚΕ στην Αθήνα (23 - 25 Ιούνη 2000). Στις εργασίες παραβρέθηκαν 64 κόμματα, από όλες τις ηπείρους

Στο ιδρυτικό ψήφισμα του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ), κατοχυρώθηκε ο προλεταριακός - διεθνιστικός χαρακτήρας του Κόμματος, ως εξής:

«Το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα της Ελλάδος βασίζεται επί των εξής θεμελιωδών αρχών:

1. Πολιτική και οικονομική οργάνωσις του προλεταριάτου σε ξεχωριστό κόμμα τάξεως για την κατάκτησιν της πολιτικής εξουσίας και τη δημοσιοποίησιν των μέσων της παραγωγής και ανταλλαγής, δηλαδή την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολεχτιβικήν ή κομμουνιστικήν.

Από το 2ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Κομμουνιστικού) 18 - 25 Απρίλη 1920

Αυτό, δηλαδή την αναγνώριση του προλεταριακού διεθνισμού ως αρχή, το εκδήλωσε έμπρακτα απέναντι στην τότε Σοβιετική Ρωσία. Είναι αξιοσημείωτο ότι παρά τη χαμηλή μαρξιστική μόρφωση, παρά το γεγονός ότι οι Ελληνες σοσιαλιστές δε συμφωνούσαν όλοι και σ' αυτό, όπως και σε άλλα ζητήματα αρχών (άλλωστε στο Συνέδριο έγινε ιδεολογική διαπάλη σε ζητήματα αρχών), εν τούτοις επικράτησαν γενικά σωστές ιδεολογικά αντιλήψεις και στα ζητήματα μεταρρύθμισης - επανάστασης, και στις αρχές οικοδόμησης και λειτουργίας του Κόμματος. Σ' αυτό συνέβαλε αποφασιστικά η επίδραση που ασκούσε η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση.

Ο «Ριζοσπάστης», την Παρασκευή 10 (23) Νοέμβρη 1918, αναφέρει τη συζήτηση και απόφαση για αποστολή χαιρετιστηρίου προς τη Σοβιετική Ρωσία: «Κατά την συνεδρίασιν της Πέμπτης επί τη επετείω της Ρώσικης δημοκρατίας των σοβιέτ, εγένετο δεκτόν ψήφισμα χαιρετισμού προς αυτήν και διαμαρτυρία διά την μελετώμενην επέμβασιν των Συμμάχων». Ταυτόχρονα, στο Πρόγραμμα του Κόμματος, στο πρώτο μέρος με τίτλο «Αρχαί του Κόμματος», είναι διατυπωμένη με σαφήνεια η προσήλωσή του στο Διεθνισμό. «Τα συμφέροντα των εργατών εις όλας τας χώρας που έχουν καπιταλιστικήν παραγωγήν είναι τα ίδια. Με την ανάπτυξιν της παγκοσμίου συγκοινωνίας και με τη δημιουργία της παγκοσμίου αγοράς διά τη χονδρικήν παραγωγήν η κατάστασις των εργατών μιας χώρας αφομοιώνεται και εξαρτάται από τη γενικήν κατάστασιν των εργατών εις άλλας χώρας. Η απελευθέρωσις λοιπόν της εργατιάς είναι έργον εις το οποίον οι εργάται όλων των χωρών λαμβάνουν από κοινού μέρος. Τούτο συναισθανόμενον και το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα της Ελλάδος, κηρύσσει εαυτό ηνωμένον με όλους τους εργάτας των άλλων χωρών που έχουν προαχθεί εις συναίσθησιν της τάξεώς των».

Από την έκτακτη Συνάντηση Κομμουνιστικων και Εργατικών Κομμάτων της ανατολικής και νότιας Μεσογείου (Περισσός 19 - 20/8/2006)

Το ΚΚΕ, οργανώνοντας και καθοδηγώντας την πάλη των εργαζομένων για τα ζητήματά τους, υποστηρίζει ταυτόχρονα και τη Σοβιετική Ρωσία. Ζητάει επίμονα την πλήρη αναγνώριση από την ελληνική κυβέρνηση της «Ρωσικής Δημοκρατίας των εργατών και χωρικών και αποκατάστασης τακτικών οικονομικών και πολιτικών σχέσεων μετ' αυτής» (Το ΚΚΕ, «Επίσημα Κείμενα», τόμ. Πρώτος 1918 - 1924, σελ. 124).

Στην υπερογδοντάχρονη ζωή και δράση του, το ΚΚΕ έδειξε έμπρακτα τον προλεταριακό του διεθνισμό, όταν εκδήλωνε την αλληλεγγύη του προς τη Σοβιετική Ουγγαρία, προς το γερμανικό λαό, προς την εξέγερση του βουλγάρικου λαού, καταγγέλλοντας και καταδικάζοντας «τα όργια των κομιτατζήδων και του φασισμού εν Βουλγαρία κατά των Βουλγάρων εργατών και χωρικών».

Από διαμαρτυρία μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ για την απαγόρευση της ΚΕΝ Τσεχίας

Οι Ελληνες κομμουνιστές διαπαιδαγωγημένοι από το Κόμμα τους στο πνεύμα του προλεταριακού διεθνισμού έδειξαν έμπρακτα το διεθνισμό τους με τη συμμετοχή τους στον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας, στο πλευρό του αγωνιζόμενου κατά του φασισμού δημοκρατικού λαού της Ισπανίας. Σε 500 περίπου υπολογίζεται ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων και Ελληνοκυπρίων αντιφασιστών που πήραν μέρος στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, οι οποίοι εντάχθηκαν στο λόχο, που έφερε το όνομα του τότε ΓΓ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη (Στέφανου Τσερμέγκα - Λευτέρη Τσιρμιράκη «NO PASARAN» σελ. 14 και 23).

Σ' όλη την περίοδο του μεσοπολέμου, το ΚΚΕ εκλαΐκευσε τις μεγάλες επιτυχίες του σοβιετικού λαού στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, θεωρώντας ως υπέρτατο καθήκον του την υποστήριξη της Σοβιετικής Ενωσης από κάθε πολεμική τυχοδιωκτική επίθεση.

Οταν στις 22 Ιούνη 1941 άρχισε η ύπουλη επίθεση του χιτλερικού φασισμού ενάντια στη Σοβιετική Ενωση, το ΚΚΕ, η εργατική τάξη και όλοι οι εργαζόμενοι της Ελλάδας βρέθηκαν αποφασιστικά στο πλευρό της. Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλης 1941) τόνιζε: «Η υπεράσπιση της Σοβιετικής Ενωσης, η υποστήριξη της νίκης της με όλα τα μέσα είναι ύψιστο καθήκον κάθε κομμουνιστή, κάθε εργαζόμενου, κάθε ανθρώπου που θέλει τη λευτεριά της χώρας του, από το φασιστικό ζυγό. Οι κομμουνιστές ποτέ δεν ξεχνάνε, πως σε τελευταία ανάλυση η Σοβιετική Ενωση είναι ο κοινός εχθρός όλων των ιμπεριαλιστών» (Το ΚΚΕ, «Επίσημα Κείμενα», τόμ. πέμπτος 1940 - 1945, σελ. 36 - 37).

Motion Team

Από διαδήλωση της ΚΟΘ του ΚΚΕ για την απελευθέρωση των πέντε Κουβανών (Ιούνης 2008)

Επίσης το 17ο Συνέδριο έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Πολιτική του Απόφαση για την ανάγκη συντονισμού και της κοινής πάλης ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα, για την ανάγκη δημιουργίας του κομμουνιστικού πόλου στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Σχετικά με τη διεθνιστική του δράση, στα τέσσερα τελευταία χρόνια, στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 18ο Συνέδριο του Κόμματος αναφέρονται τα εξής: «Το ΚΚΕ συνέχισε και βελτίωσε σχετικά τις προσπάθειές του στην ανάπτυξη των διμερών και πολυμερών σχέσεων ανάμεσα στα Εργατικά και Κομμουνιστικά Κόμματα. Διεύρυνε τον αριθμό των επαφών με περισσότερα κόμματα σε σύγκριση με πριν. Επιδίωξε και επιδιώκει σταθερά οι διμερείς σχέσεις να γίνουν ακόμα πιο ουσιαστικές με την ανταλλαγή εμπειρίας, συζητήσεων σε θεωρητικά ζητήματα, με συνεργασία σε επιμέρους μέτωπα πάλης και ειδικά θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Το εξώφυλλο της έκδοσης από το Εκδοτικό του ΣΕΚΕ των αποφάσεων του 2ου Συνεδρίου και του Καταστατικού της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Βοήθησε στις κοινές καμπάνιες και παρεμβάσεις στα εθνικά Κοινοβούλια και στο Ευρωκοινοβούλιο ενάντια στα θύματα των αντικομμουνιστικών διώξεων, στην απαγόρευση δράσης κομμουνιστικών κομμάτων και χρήσης των κομμουνιστικών συμβόλων.

Συνέβαλε ενεργά στο να συνεχιστούν σε σταθερή ετήσια βάση Συναντήσεις Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, που ξεκίνησαν το 1998 και πραγματοποιήθηκαν επί 7 χρόνια στην Αθήνα, και στη συνέχεια ακολούθησαν στη Λισαβόνα, στο Μινσκ και στο Σάο Πάολο το 2008.

Από κοινού με άλλα κόμματα, πρότεινε και εργάστηκε για να διενεργούνται οι Συναντήσεις αυτές σε διαφορετική χώρα κάθε χρόνο, να διαμορφωθεί Ομάδα Εργασίας ανοικτή στις συνεδριάσεις και στα άλλα κόμματα, ώστε συλλογικά να καθορίζεται το θέμα των Συναντήσεων. Να διευρυνθούν με νέα Κόμματα Κομμουνιστικά και Εργατικά που διώκονται, βρίσκονται υπό διαμόρφωση και αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες. Κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις και πήρε πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Οι Διεθνείς Συναντήσεις Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ) πρέπει να συνεχιστούν...

Είναι ανάγκη, πιο γρήγορα και αποτελεσματικά απ' ό,τι μέχρι τώρα, να πυκνώσουν οι περιφερειακές και θεματικές Συναντήσεις των ΚΚ, ως διαδικασία κοινών επεξεργασιών όσον αφορά την εκτίμηση των εξελίξεων, την ανάπτυξη της ιδεολογικής και πολιτικής πάλης με τα αστικά και οπορτουνιστικά ρεύματα, τις νεοφασιστικές πρακτικές, τον εθνικισμό και το σοβινισμό.

«Ζήτω η Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνής». Πλακάτ του Σ. Ιβάνοβ, 1920

Γενικότερα, αναδεικνύεται η ανάγκη καλύτερης και πιο συστηματικής προβολής των ζητημάτων που αναδεικνύονται στις Διεθνείς Συναντήσεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, στις θεματικές και σε ορισμένες περιφερειακές Συναντήσεις, των καθηκόντων που απορρέουν από αυτές για το Κόμμα. Απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη αξιοποίηση και συνδρομή των κομματικών οργάνων και οργανώσεων, συνολικότερα του Κόμματος στην αξιολόγηση, αξιοποίηση και προώθηση της διεθνούς δράσης του Κόμματος.

Το ΚΚΕ πήρε την πρωτοβουλία διοργάνωσης ευρωπαϊκών σεμιναρίων για τα ζητήματα της εκπαίδευσης και την ανάπτυξη καμπάνιας για δημόσια δωρεάν Παιδεία. Φιλοξένησε τρεις Συναντήσεις Βαλκανικών Κομμάτων στη Θεσσαλονίκη και Συναντήσεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Ερυθράς Θάλασσας και την περιοχή του Κόλπου. Συμμετείχε ενεργά στα διεθνή σεμινάρια του Κόμματος Εργατών Βελγίου, σε θεματικά σεμινάρια σειράς κομμουνιστικών κομμάτων και σε επιστημονικές ημερίδες μαρξιστών επιστημόνων (...)

1999: Μεγάλη αντιΝΑΤΟική διαδήλωση του ΚΚΕ ενάντια στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας

Συνέβαλε με την καμπάνια και την Ευρωπαϊκή διαδήλωση στο Στρασβούργο και άλλες ενέργειες στην απόρριψη του αντικομμουνιστικού μνημονίου του Συμβουλίου της Ευρώπης και στην ανάπτυξη ενός μεγάλου πανευρωπαϊκού και διεθνούς κινήματος ενάντια στον αντικομμουνισμό. Ανέπτυξε εκδηλώσεις αλληλεγγύης ενάντια στην απαγόρευση της δράσης της Κομμουνιστικής Νεολαίας Τσεχίας.

Ανέπτυξε σε νέο επίπεδο τις σχέσεις με το ΚΚ Κούβας και το κίνημα αλληλεγγύης στη σοσιαλιστική Κούβα.

Οργάνωσε με επιτυχία τη μεγάλη διαδήλωση στην Αθήνα το 2006, με την παρουσία δεκάδων εκπροσώπων των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, τη βδομάδα αλληλεγγύης στη σοσιαλιστική Κούβα με μαζικές εκδηλώσεις και πορείες το Μάη του 2006, την καμπάνια για την απελευθέρωση των 5 Κουβανών δεσμωτών των ΗΠΑ.

Σύσφιξε τις σχέσεις του με μια σειρά κομμουνιστικά κόμματα της Λατινικής Αμερικής, ανέπτυξε την αλληλεγγύη του στους αγώνες του λαού της Βενεζουέλας και των λαών που αντιπαλεύουν την ιμπεριαλιστική επέμβαση και τον πόλεμο, όπως στο Λίβανο και την Παλαιστίνη, πήρε μέρος σε διεθνείς κινητοποιήσεις ενάντια στο ΝΑΤΟ, στις Συνόδους του G8, του ΠΟΕ και άλλες.

Στάθηκε στο πλευρό του κυπριακού λαού στην απόρριψη του «Σχεδίου Ανάν». Στηρίζει ενεργά την προσπάθεια δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού, που αναπτύσσεται με πρωτοβουλία της Κυπριακής Προεδρίας με τη συνεργασία των κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ. Στηρίζει τις σημαντικές προσπάθειες προσέγγισης των Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων εργαζομένων που συστηματικά και με θετικό τρόπο προωθούν εδώ και χρόνια το ΑΚΕΛ και η ΕΔΟΝ.

Πήρε πρωτοβουλία οργάνωσης κινητοποιήσεων και πραγματοποίησης επίσκεψης κομματικής αντιπροσωπείας στο Λίβανο κατά τη διάρκεια των ισραηλινών επιδρομών, επίσης στην Παλαιστίνη και τη Συρία. Αντιστάθηκε στην απόσχιση του Κοσσόβου.

Ανέπτυξε ιδιαίτερα στενούς δεσμούς με το ΚΚ Τουρκίας σε ένα ευρύτερο φάσμα προβλημάτων που συνδέουν τα δύο κόμματα και εκδήλωσε με πολύμορφους τρόπους την αλληλεγγύη του στην εργατική τάξη της Τουρκίας.

Σημαντική ήταν επίσης η διεθνιστική δράση Κομματικών Οργανώσεων του Κόμματος, η γενική αύξηση του ενδιαφέροντος και της συμμετοχής.

Προώθησε την κοινή στάση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων από χώρες - μέλη της ΕΕ σ' ένα πλαίσιο πάλης σε ρήξη με την ΕΕ και τις πολιτικές της (...)».

Στο σημερινό αφιέρωμα παρουσιάζουμε τις ιστορικές αποφάσεις ένταξης του ΚΚΕ στην Κομμουνιστική Διεθνή.

Η Γ΄ Κομμουνιστική Διεθνής ιδρύθηκε το Μάρτη του 1919. Δεν υπήρχε όταν ιδρύθηκε το ΣΕΚΕ. Από τους σοσιαλιστικούς ομίλους και τις άλλες οργανώσεις που συνενώθηκαν και ιδρύθηκε το Κόμμα, η Φεντερασιόν (Θεσσαλονίκη) ήταν ενταγμένη στη Β΄ Διεθνή. Το ζήτημα της σχέσης του ΣΕΚΕ με τη Διεθνή θεωρούνταν επομένως λυμένο, αφού η ΚΕ του Κόμματος ζήτησε την ένταξή της η οποία και έγινε δεκτή. Το ΣΕΚΕ μάλιστα ήταν προσκεκλημένο στο συνέδριο της Β΄ Διεθνούς, το Φλεβάρη του 1920, με δικαίωμα δύο αντιπροσώπων. Η έκθεση δράσης της ΚΕ στο 2ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ είναι αρκετά διαφωτιστική ως προς αυτό το ζήτημα, αλλά και την πρόταση της ΚΕ για αποχώρηση του ΣΕΚΕ από τη Β΄ Διεθνή και την προσχώρησή του στη Γ΄ Διεθνή. Βεβαίως, αμέσως με την ίδρυση της Γ΄ Διεθνούς, το Κόμμα συνδέθηκε μέσω της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, της οποίας ήταν μέλος και η οποία είχε συνδεθεί με τη Γ΄ Διεθνή στο πρώτο της Συνέδριο. Το δε Εθνικό Συμβούλιο στην πρώτη του σύνοδο στις 18 - 24 Μάη (31 Μάη - 5 Ιούνη) του 1919, είχε αποφασίσει για την αποχώρηση από τη Β΄ Διεθνή και την προετοιμασία για προσχώρηση στη Γ΄ Διεθνή. Η απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου πάρθηκε μετά από σκληρή ιδεολογική αντιπαράθεση και σύγκρουση. Συγκρούστηκαν από τη μια μεριά ο Αβραάμ Μπεναρόγιας (τμήμα Θεσσαλονίκης, ήταν κορυφαίο στέλεχος της Φεντερασιόν) και ο Αριστοτέλης Σίδερης, βουλευτής του ΣΕΚΕ (είχε τιμωρηθεί από το 1ο Συνέδριο μαζί τον Αλμπέρτ Κουριέλ, επίσης βουλευτή, και τον Παναγή Δημητράτο με 6μηνη παραμονή έξω από το Κόμμα, γιατί συμμετείχαν με έξοδα του κράτους και της κυβέρνησης Βενιζέλου, στο Συνέδριο της Β΄ Διεθνούς στο Λονδίνο, το Φλεβάρη του 1918). Αυτοί δεν ήθελαν την αποχώρηση από τη Β΄ και την προσχώρηση στη Γ΄ Διεθνή και πάλευαν από τις δεξιές οπορτουνιστικές αντιλήψεις της Β΄ Διεθνούς. Από την άλλη μεριά, ήταν οι Δημοσθένης Λιγδόπουλος, Νίκος Δημητράτος, Μιχάλης Σιδέρης και Σπύρος Κομιώτης, που αντιμετώπιζαν από σωστές ιδεολογικά θέσεις και αρχές το ζήτημα και επέμειναν στην απόφαση για τη Γ΄ Διεθνή.

Ο «Ριζοσπάστης», 6 (19) Απρίλη 1920, παρουσιάζοντας το 2ο Συνέδριο, δίνει χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την έκθεση δράσης της ΚΕ σχετικά με τη Διεθνή.

«Η θέσις του Κόμματος εις την Διεθνή. - Η ΚΕ άμα ως ανέλαβε τα καθήκοντά της αμέσως εφρόντισεν να γνωστοποιήση την σύστασιν του Κόμματος εις την Διεθνή, διεκδικούσα υπέρ του Κόμματος το δικαίωμα της αναγνωρίσεώς του ως ελληνικού τμήματος της Διεθνούς μετά την επελθούσαν συγχώνευσιν εις το Κόμμα της σοσιαλιστικής εργατικής ομοσπονδίας Θεσσαλονίκης, ήτις ως γνωστόν, είχεν αναγνωρισθή ως Οθωμανικόν υποτμήμα της Διεθνούς. Πράγματι, ο εις Βρυξέλλας τότε επανελθών, λήξαντος του πολέμου, γραμματεύς της Β΄ Διεθνούς Χούισμαν απεδέχθη την έκθεσίν μας, προσεκάλεσε δε το Κόμμα να παραστή εις το συγκληθέν εν Βέρνη κατά Φεβρουάριον του 1920 συνέδριον προς ανασύστασιν της Διεθνούς με το δικαίωμα δύο αντιπροσώπων. Η ΚΕ η οποία δεν είχεν ακόμη προσανατολισθή προς την ζύμωσιν η οποία ετελείτο διά την ανασύστασιν της Διεθνούς εν σχέσει με την επιβαλλομένην στάσιν, προέβη εις αμέσους ενεργείας όπως μη ευρεθή το Κόμμα ανέτοιμον και δε δυνηθή να αντιπροσωπευθή εις το πρώτον μετά τον πόλεμον συγκαλούμενον διεθνές σοσιαλιστικόν συνέδριον. Αλλ' ευτυχώς η ΚΕ εγκαίρως αντελήφθη, ότι εις το συγκαλούμενον συνέδριον δε θα ελάμβανον μέρος όλα τα κόμματα, τα οποία προ του πολέμου απετέλουν τη Διεθνή, ιδίως μετά το δημοσιευθέν μανιφέστον εκ Μόσχας, δι' ου ηγγέλετο η σύστασις της Γ΄ κομμουνιστικής Διεθνούς και ώρισεν ως όρον διά τη συμμετοχήν του Κόμματος εις το συνέδριον τούτο, όπως ο αντιπρόσωπος του Κόμματος κανονίση την στάσιν του συμφώνως με την στάσιν του επισήμου ιταλικού κόμματος. Η κυβέρνησις εν τούτοις δεν ενέκρινε την έκδοσιν των ζητηθέντων διαβατηρίων και ούτω δεν εδόθη η ευκαιρία εις το Κόμμα να επωφεληθή του γεγονότος διά να επικοινωνήση με τα αδελφά κόμματα των άλλων χωρών. Μετ' ολίγον, λήξαντος του συνεδρίου της Βέρνης, ο γραμματεύς της Β΄ Διεθνούς προσεκάλη το Κόμμα να συμμετάσχη εις τας εργασίας τού εν Αμστερνταμ συνερχομένου γραφείου της Β΄ Διεθνούς. Αλλ' η ΚΕ ήτις έκτοτε παρηκολούθη την εξέλιξιν την οποίαν ελάμβανεν η κίνησης διά την αναδιοργάνωσιν της Β΄ Διεθνούς, όπως και το γεγονός της συστάσεως της Γ΄ Διεθνούς εν Μόσχα, επεφυλάχθη εις την αποδοχήν της προσκλήσεως της Β΄ Διεθνούς και έθεσε το ζήτημα της περαιτέρω θέσεως του Κόμματος υπ' όψιν του συνελθόντος κατά Μάιον εν Αθήναις Εθνικού συμβουλίου του Κόμματος. Το Εθνικόν συμβούλιον εις το οποίον οι αντιπρόσωποι όλων σχεδόν των τμημάτων προσήλθον με εντολάς προσχωρήσεως του Κόμματος εις την Γ΄ Διεθνή παρήγγειλεν εις την ΚΕ να διακηρύξη την απομάκρυνσιν του Κόμματος από τας ευθύνας και τας προσωπικάς προσπάθειας της Β΄ Διεθνούς και εξέφρασε την πίστιν του κόμματος υπέρ της δικτατορίας του προλεταριάτου, παρήγγειλε δε εις την ΚΕ όπως προπαρασκευάση το έδαφος διά την προσχώρησιν του Κόμματος εις την Γ΄ Διεθνή...

Το Β΄ συνέδριον του Κόμματος, εφ' όσον θα είναι συνεπές προς τας εκδηλωθείσας εις τα συμβούλια αυτού τάσεις, δεν υπάρχει διά την ΚΕ αμφιβολία, ότι θα ευρεθή ομόφωνον εις την νέαν θέσιν του Κόμματος και ότι εν συνειδήσει των ανειλημμένων υποχρεώσεων θα επικυρώση και θα επιβεβαιώση τον προσανατολισμόν του Κόμματος εις την Γ΄ Διεθνή».

Βεβαίως, για το ζήτημα αυτό υπήρξε ξεχωριστή εισήγηση στο Συνέδριο, η οποία έκανε κριτική από σωστές γενικά θέσεις στη Β΄ Διεθνή, παρουσίασε τις αρχές της Γ΄ Διεθνούς με σύντομες ιστορικές αναφορές για τη διάσπαση της σοσιαλδημοκρατίας και τις προσπάθειες των αριστερών σοσιαλδημοκρατών στο Τσίμερβαλντ, στο Κίενταλ και τη Στοκχόλμη για τη χάραξη Λενινιστικής ταχτικής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τέλος για τη θέση του ΣΕΚΕ, προτείνοντας στο τέλος σχέδιο απόφασης. Η απόφαση δεν πάρθηκε χωρίς αντιπαράθεση. Αντιτάχθηκε ο Αριστοτέλης Σίδερης.

Επίσης, υπήρξε πρόταση του Αλμπερτ Κουριέλ να μην προσχωρήσει στη Γ΄ Διεθνή, αλλά μόνο ότι αποδέχεται τις αρχές και τις αποφάσεις της. Μετά από συζήτηση πάρθηκε η εξής απόφαση:

«Το Β΄ Εθνικόν συνέδριον του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδος δεχόμενον

α) Οτι η Β΄ Διεθνής αποβλέψασα εις την δημιουργίαν "εθνικών σοσιαλισμών", αναγνωρίσασα την ανάγκην της εθνικής αποκαταστάσεως και μη δυνηθείσα διά τούτο κατά την κρίσιμον στιγμήν της κηρύξεως του πολέμου να κρατήση υψηλά την καθαρώς διεθνιστικήν σημαίαν του σοσιαλισμού, έπαυσε να εμπνέη εμπιστοσύνην εις τα επαναστατικά κόμματα αι δε αρχαί της δεν έχουν πλέον την δύναμιν να ηλεκτρίσουν και να διαπαιδαγωγήσουν τας εργαζομένας μάζας διά τον τελικόν σκοπόν, γεγονός διά το οποίον όλα τα κόμματα που ηρνήθησαν να συμμαχήσουν με την αστικήν τάξιν, όλα τα ζωντανώτερα και πλησιέστερον προς το τέρμα του αγώνος των ευρισκόμενα κόμματα έπαυσαν αποτελούντα τμήματα της Διεθνούς ταύτης.

β) Οτι η παρούσα περίοδος είναι περίοδος μεταβατική, κατά την οποίαν το παγκόσμιον προλεταριάτον πρέπει να ετοιμάζεται διαρκώς διά την κατάληψιν της εξουσίας της οποίας πρώτος σταθμός θα είναι η επιβολή της δικτατορίας του και όχι η αστική δημοκρατία υπό οιανδήποτε μορφήν.

γ) Οτι προς τον σκοπόν της διατηρήσεως της ακμής του επαναστατικού πνεύματος είναι απαραίτητον να ενισχυθή πάση δυνάμει η ρωσική επανάστασις και,

δ) Οτι αι ιδιαίτεροι γεωγραφικαί και ιστορικαί συνθήκαι, υπό τας οποίας αναπτύσσεται το κίνημα της εργατικής τάξεως εις την Ελλάδα, επιβάλλουν εις το Κόμμα το οποίον την αντιπροσωπεύει ν' ακολουθήση τον δρόμον που ηκολούθησαν ήδη τα άλλα σοσιαλιστικά κόμματα της Βαλκανικής.

Αποφασίζει:

1) Εγκρίνει την απόφασιν του Εθνικού συμβουλίου περί αποχωρήσεως του Κόμματος από την Β΄ Διεθνή.

2) Το Κόμμα προσχωρεί οργανικώς εις την Γ΄ Διεθνή της Μόσχας, της οποίας δέχεται τας αρχάς και τα ψηφίσματα.

3) Εγκρίνει και επιδοκιμάζει τας αποφάσεις της Βαλκανικής κομμουνιστικής συνδιασκέψεως, ήτις συνήλθεν εν Σόφια την 15ην Ιανουαρίου (νέο ημερολόγιο) ε.ε. και,

4) Δίδει εντολήν εις την ΚΕ να εργασθή διά να συνδεθή το Κόμμα στενώτερον με τα σοσιαλιστικά κόμματα της Βαλκανικής που ακολουθούν την Γ΄ Διεθνή διά την προπαρασκευήν κοινού αγώνος των προλεταρίων της Βαλκανικής προς δημιουργίαν της Ομοσπονδιακής σοσιαλιστικής δημοκρατίας των συμβουλίων των εργατών και αγροτών της Βαλκανικής».

Η απόφαση είναι ιστορική, αφού έγινε η αρχή προσχώρησης του Κόμματος στην Κομμουνιστική Διεθνή. Το Κόμμα έκανε ειδική έκδοση με τους 21 όρους εισδοχής των Κομμουνιστικών Κομμάτων στη Γ΄ Διεθνή, τους οποίους είχε επεξεργασθεί ο Λένιν και τους οποίους δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης» στις 8 Νοέμβρη 1920, μετά το 2ο Συνέδριο της Γ΄ Διεθνούς. Επίσης, προστέθηκε στον τίτλο του Κόμματος η λέξη «Κομμουνιστικό». Ηδη ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος είχε πάει στη Μόσχα για να παρευρεθεί στο 2ο Συνέδριο της Γ΄ Διεθνούς και να συνδέσει το Κόμμα με τη Διεθνή. Ηταν η συνέχεια της αποστολής του σαν αντιπρόσωπος του ΣΕΚΕ στη Συνδιάσκεψη της Βαλκανικής Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας, στη Σόφια, η οποία τη μετονόμασε Κομμουνιστική, το Γενάρη του 1920. Ο Δ. Λιγδόπουλος δε γύρισε ποτέ στην Ελλάδα, γιατί δολοφονήθηκε κατά την επιστροφή του μαζί με τον Ωρίωνα Αλεξάκη.

Το επόμενο βήμα ήταν η εναρμόνιση του Προγράμματος του Κόμματος με τις αρχές της Γ΄ Διεθνούς και πάρθηκε γι' αυτό σχετική απόφαση.

«Το Β΄ συνέδριον του Κόμματος έχον υπ' όψιν του την γνώμην του Εθνικού Συμβουλίου της 18ης Μαΐου περί μερικής αναθεωρήσεως του προγράμματος και την υπό του τμήματος Πειραιώς υποστηριζομένην πρότασιν περί ολικής αναστολής του προγράμματος και δεχόμενον:

1) Οτι η μεταβίβασις από του αστικού εις το σοσιαλιστικόν καθεστώς δε δύναται να γίνη με καμμίαν μεταρρύθμισιν της μορφής του πολιτεύματος επί το δημοκρατικώτερον, αλλ' ότι μόνον διάμεσος σταθμός είναι η δικτατορία της εργατικής τάξεως μέχρις ότου δημιουργηθούν όλοι οι αναγκαίοι όροι διά την κατάργησιν των τάξεων.

2) Οτι εις το σημείον που έφθασε σήμερον η εξέλιξις της κοινωνίας, κάθε πόλεμος υπό οιονδήποτε πρόσχημα κηρυσσόμενος δεν μπορεί να εξυπηρετεί ει μη μόνον την άμυναν των συμφερόντων της αστικής τάξεως.

3) Οτι η εργατική τάξις επ' ουδενί λόγω πρέπει να εμπιστεύεται την διεύθυνσιν της τύχης της εις αστικά κατασκευάσματα ως η περιβόητος Κοινωνία των εθνών.

4) Οτι το κόμμα μας ανήκον εις τη Βαλκανικήν κομμουνιστικήν ομοσπονδίαν και αποδεχόμενον τας αρχάς και την τακτικήν της Γ΄ Διεθνούς οφείλει να προσαρμόση το πρόγραμμά του σύμφωνα με τας αρχάς και την τακτικήν αυτής.

Αποφασίζει:

α) Καταργεί εκ του προγράμματος όλα τα υπό του Εθνικού συμβουλίου της 18ης Μαΐου προτεινόμενα άρθρα τα οποία δε συμβιβάζονται με τας ανωτέρω αρχάς (άρθρον περί αστικής δημοκρατίας, Κοινωνίας εθνών και αμυντικού πολέμου). β) Εγκρίνει ίνα αναθεωρηθώσι όλα τα άλλα άρθρα του προγράμματος και γ) αναθέτει εις την επιτροπήν ίνα επεξεργασθή και καταρτίση το πρόγραμμα του Κόμματος κατά τρόπον ανταποκρινόμενον εις τας γενικάς αρχάς της μελλούσης δράσεως και προπαγάνδας και της εξυπηρετήσεως των αναγκών των παραγωγικών τάξεων όσαι είναι απαραίτητοι διά την διευκόλυνσιν του τελικού αγώνος, συμφώνως με τας αρχάς της Γ΄ Διεθνούς».

Η οριστική ένταξη του ΣΕΚΕ (Κ) στη Διεθνή έγινε με απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της στις 21 Σεπτέμβρη (4 Οκτώβρη) του 1920, και ανακοινώθηκε σε ρεπορτάζ της εφημερίδας του Κόμματος «Εργατικός Αγών», με τίτλο «Ο αντιπρόσωπός μας εις Μόσχαν» στις 11 (24) Οκτώβρη 1920, μετά από ανακοίνωση του Κόμματος. «Κατ' ανακοίνωσιν του Κόμματος βεβαιούται ασφαλώς η άφιξις εις Ρωσίαν τού από διμήνου και πλέον αναχωρήσαντος αντιπροσώπου του Κόμματος (σ.σ. πρόκειται για τον Δ. Λιγδόπουλο, αλλά δεν αναφέρεται στο ρεπορτάζ μάλλον για λόγους περιφρούρησης), διά το Β΄ συνέδριον της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Το γραφείον του Κόμματος στερείται πάσης πληροφορίας ως προς το δρομολόγιον το οποίον ηκολούθησε ο αντιπρόσωπός μας μετά την αναχώρησίν του εξ Αυστρίας όπου διέμενε... Είναι επίσης βέβαιον ότι ο αντιπρόσωπός μας δεν επρόφθασεν να παραστεί εις τας εργασίας του συνεδρίου, επρόφθασεν όμως τους αντιπροσώπους των άλλων βαλκανικών κομμάτων, οι οποίοι και συνέστησαν την επίσημον αναγνώρισιν του Κόμματός μας ως τμήματος της κομμουνιστικής Διεθνούς. Πράγματι δε, εις την συνεδρίασιν της Εκτελεστικής επιτροπής της 21ης Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος της κομμουνιστικής Διεθνούς Ζηνόβιεφ ανεκοίνωσε ότι το Κομμουνιστικόν Κόμμα της Ελλάδος έγινε ομοφώνως αποδεκτόν. Σημειωτέον ότι η αναγνώρισις αύτη του Κόμματός μας ενέχει τυπικήν πλέον σημασίαν, εφ' όσον το Κόμμα ουσιαστικώς είχεν αναγνωρισθή από της εισόδου του εις την Βαλκανικήν κομμουνιστικήν ομοσπονδίαν και της προσκλήσεώς του εις το Β΄ συνέδριον της Κομμουνιστικής Διεθνούς...».

Πηγές:

«ΚΚΕ - Επίσημα Κείμενα», Τόμος 1ος

«Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ», Τόμος 1ος

«Σαράντα Χρόνια του ΚΚΕ - Επιλογή Ντοκουμέντων», (Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις 1958)

Motion Team

Μέλη και φίλοι του Κόμματος και της ΚΝΕ ετοιμάζουν με μεράκι την Εκθεση Ντοκουμέντων από την 90χρονη πορεία του ΚΚΕ

Μετά την επιτυχία της Εκθεσης στην Αθήνα, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος» του Δήμου Νίκαιας, η μεταφορά αυτών των μοναδικών αποτυπωμάτων των 90 χρόνων αγώνων του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον όχι μόνον των κομμουνιστών, των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ, αλλά και ευρύτερα της νεολαίας και των εργαζομένων της Θεσσαλονίκης, να γνωρίσουν την πορεία του ΚΚΕ μέσα από ιστορικά ντοκουμέντα, που δείχνουν ανάγλυφα και την αγωνιστική πορεία του λαϊκού κινήματος.

Στην Εκθεση αυτή ξεδιπλώνονται οι στιγμές πάλης, αγώνων και θυσιών για τη λευτεριά, το δίκιο και την προκοπή του ελληνικού λαού. Η επίσκεψη στην Εκθεση αποτελεί ένα ζωντανό ταξίδι στην ίδια την Ιστορία, που γράφτηκε με τον αγώνα των χιλιάδων αγωνιστών του κομμουνιστικού κινήματος. Το βασικό κριτήριο για το περιεχόμενο της έκθεσης σε κείμενα και φωτογραφίες, είναι τα πολιτικά και ιδεολογικά συμπεράσματα της όλης 90χρονης πορείας του Κόμματος. Ιδιαίτερη έμφαση ως προς το περιεχόμενο, στο πεδίο των συμπερασμάτων, δίνεται στη συλλογική πάλη, στην προσφορά και αυτοθυσία του Κόμματος και στην αδιάκοπη πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου.

Το περιεχόμενο της Εκθεσης απαρτίζεται από έναν τεράστιο όγκο υλικών, από το Αρχείο του Κόμματος και του «Ριζοσπάστη», από αρχεία συντρόφων, φίλων και άλλες πηγές. Επιλέχθηκαν πάνω από 1.400 ντοκουμέντα, που περιλαμβάνουν φωτογραφίες, εφημερίδες, περιοδικά και αυθεντικά χειρόγραφα, άλλα σπάνια αντικείμενα. Η έκθεση γίνεται σε 307 επιφάνειες, που έχουν συναρμολογηθεί σε 91 ταμπλό και 18 κατασκευές. Στα ταμπλό υπάρχουν πάνω από 150 κείμενα, 18 ποιήματα και περισσότεροι από 80 τίτλοι θεμάτων. Υπάρχουν 16 προθήκες, όπου εκτίθενται μπροσούρες, φυλλάδια, προκηρύξεις, εφημερίδες της εποχής.

Η Εκθεση θα λειτουργεί καθημερινά για έναν ολόκληρο μήνα, από τις 19 Νοέμβρη μέχρι 19 Δεκέμβρη, από τις 10 το πρωί έως τις 8 το βράδυ, στο περίπτερο «10» της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης (είσοδος από την εμπορική πύλη). Η είσοδος θα είναι ελεύθερη. Η Κομματική Οργάνωση Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ θα παραχωρήσει σχετική συνέντευξη Τύπου, την Τρίτη 18 Νοέμβρη, στις 12 το μεσημέρι, στο χώρο της Εκθεσης Φωτογραφίας και Ντοκουμέντων.

Τριακόσιοι εικαστικοί δημιουργοί - ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες, κεραμίστες... καλλιτέχνες της παλιότερης γενιάς, αλλά κι ένα σημαντικό κομμάτι του νεότερου καλλιτεχνικού μας δυναμικού, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του ΚΚΕ, ενώνουν τις δημιουργικές τους δυνάμεις. Περίπου εξακόσια έργα όλων των μορφών εικαστικής έκφρασης (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, μεικτές τεχνικές, ψηφιδωτά, κεραμικά, φρέσκο, εγκαταστάσεις, έργα νέων τεχνολογιών: βίντεο, καλλιτεχνικές φωτογραφίες κ.ά.) σηματοδοτούν, με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο, την ενενηντάχρονη αυτή πορεία.

«Πιστεύω ότι είναι μία από τις καλύτερες εκθέσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα» δήλωσε η Αλέκα Παπαρήγα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, κατά την επίσκεψή της στην παρουσίαση. «Εδώ μπορείτε να δείτε τη μεγάλη ποικιλία της ζωής, της έκφρασης της χαράς, της θλίψης, του πόνου, των βασάνων. Πραγματικά, το ένα έργο είναι καλύτερο από το άλλο. Και είναι ίσως μια από τις καλύτερες εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, ενός Κόμματος που είδε την Τέχνη στον Αγώνα και τον αγώνα στην Τέχνη».

Και μόνο η μεγάλη ανταπόκριση που είχε από τους δημιουργούς η πρόσκληση του ΚΚΕ, δείχνει τους ακατάλυτους δεσμούς του Κόμματος της εργατικής τάξης με τους εικαστικούς καλλιτέχνες. Και υπογραμμίζει την ευθύνη των δημιουργών έναντι των σημερινών αναγκών του λαϊκού κινήματος.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 27/11. Θα λειτουργεί καθημερινά 10 π.μ. - 1 μ.μ. και 5 μ.μ. - 9 μ.μ. Σάββατο και Κυριακή: 10 π.μ. - 9 μ.μ. με ελεύθερη είσοδο. Στην «Τεχνόπολη» (Πειραιώς 100, στάση μετρό Κεραμεικός), θα πραγματοποιηθούν παράλληλα οι εκδηλώσεις: Ημερίδα με θέμα «Σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και κοινωνικό περιβάλλον» (23/11, 11 π.μ. - 4 μ.μ.). Η μουσική βραδιά «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε» (26/11, 8.30 μ.μ.).

Κόκκινη Εργατική Πρωτομαγιά στο Αγρίνιο, 1926

Από τότε μέχρι σήμερα, στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, συγκρούονται δυο γραμμές, αυτή του συμβιβασμού και της ταξικής συνεργασίας μ' αυτήν της ταξικής πάλης, που υπερασπίζει το ΚΚΕ και άλλες συνεπείς ταξικές δυνάμεις.

Αμέσως μετά την ίδρυσή του, το Κόμμα καταπιάνεται με την ανάπτυξη των εργατικών αγώνων και την ενίσχυση του ταξικού χαρακτήρα του συνδικαλιστικού κινήματος. Οργανώνονται, δε, μαζικές απεργίες με περιεχόμενο την 8ωρη δουλειά, αυξήσεις στα μεροκάματα και την Κοινωνική Ασφάλιση που τότε δεν υπήρχε.

Είναι η εποχή που η κυβέρνηση Βενιζέλου ετοιμάζεται να στείλει στρατό ενάντια στη Σοβιετική Εξουσία στη Ρωσία (εκστρατεία στην Ουκρανία) και θέλει το κίνημα αδρανοποιημένο, πλήρως υποταγμένο, ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζεται για τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Το αναγκαίο σήμερα είναι να καταβληθούν, χωρίς καμία παρέκκλιση, προσπάθειες, που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού ταξικού κινήματος, ενός ενωτικού, συσπειρωτικού κινήματος με αντιμονοπωλιακούς αντιιμπεριαλιστικούς στόχους, που στην πορεία θα πείθεται στη γραμμή ρήξης και ανατροπής

Το Σεπτέμβρη του 1920, πραγματοποιείται το 2ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ. Η βενιζελική παράταξη, με σωματεία - «σφραγίδες» και εξαγορά συνδικαλιστών, επιδιώκει να κερδίσει την πλειοψηφία στο συνέδριο, αλλά δεν τα καταφέρνει. Το συνέδριο καταδικάζει τον κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό, τις κρατικές παρεμβάσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα των εργατών και υπερασπίζει τον ταξικό χαρακτήρα του συνδικαλιστικού κινήματος.

Στη δεκαετία του '20 συνεχίζονται οι τρομοκρατικές επιθέσεις της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, στα τέλη του 1921, εναντίον των τροχιοδρομικών, οι πολύχρονες φυλακίσεις συνδικαλιστών, οι επιστρατεύσεις σιδηροδρομικών για τον πόλεμο της Μικράς Ασίας. Οπως, επίσης, και τα γεγονότα του Αυγούστου του 1923, όταν ο Γ. Παπανδρέου, ως υπουργός Εσωτερικών, διέταξε τις κρατικές δυνάμεις καταστολής να ανοίξουν πυρ κατά των απεργών εργατών στο Πασαλιμάνι, ενώ υπέγραψε διάταγμα διάλυσης της ΓΣΕΕ, την πλειοψηφία στην οποία είχαν οι ταξικές δυνάμεις με επικεφαλής τους κομμουνιστές.

Τον Ιούνη του 1925, εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Πάγκαλου, η οποία έθεσε εκτός νόμου το ΚΚΕ, προχώρησε στη σύλληψη όλων των κομμουνιστών και άλλων προοδευτικών συνδικαλιστών και τους εξόρισε σε νησιά του Αιγαίου. Σ' αυτές τις συνθήκες πραγματοποιείται το 3ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ, με βασικό στόχο την «αποκομμουνιστικοποίησή της». Και σ' αυτό το συνέδριο οι ταξικές δυνάμεις έχουν την πλειοψηφία. Αλλά το καθεστώς, προκειμένου να αλλάξει τους συσχετισμούς, προχώρησε σε συλλήψεις αντιπροσώπων, κυρίως κομμουνιστών συνδικαλιστών. Ετσι, γίνεται δυνατή η εκλογή στη Συνομοσπονδία διοίκησης υποτακτικής στο καθεστώς.

Με δεδομένες αυτές τις συνθήκες, δηλαδή το βίαιο αποκλεισμό των ταξικών δυνάμεων από τη ΓΣΕΕ και τη μετατροπή της σε μοχλό περάσματος της πολιτικής της άρχουσας τάξης στο εργατικό κίνημα, οι ομοσπονδίες στις οποίες κυριαρχούσαν οι ταξικές δυνάμεις αποφασίζουν το συντονισμό δράσης τους, εκλέγοντας ένα 5μελές Γραφείο και θέτοντας δυο βασικά καθήκοντα στη δράση τους: Πρώτο, να οργανώσουν και να καθοδηγήσουν τους αγώνες της εργατικής τάξης και, δεύτερο, να αγωνιστούν για την αποκατάσταση της νομιμότητας στη ΓΣΕΕ. Αν αυτό δεν επιτευχθεί, να προχωρήσουν στην οργανωτική αντιμετώπιση της κατάστασης.

Η οργάνωση της πάλης της εργατικής τάξης από το 5μελές Γραφείο δημιουργεί προϋποθέσεις απομόνωσης της ΓΣΕΕ από την εργατική τάξη. Την ίδια περίοδο, το 4ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1928) θέτει ως άμεσο καθήκον «τη σύγκληση του εργατικού πανελλαδικού συνεδρίου... τη συγκέντρωση των ταξικών δυνάμεων του συνδικαλιστικού κινήματος, την επανίδρυση του ταξικού κέντρου των συνδικάτων για την οργάνωση και διεξαγωγή των οικονομικών αγώνων της εργατικής τάξης, την καταπολέμηση της πολιτικής συνεργασίας των τάξεων...». Το Συνέδριο εκτιμά ότι «για την επιτυχή διεξαγωγή των αγώνων της εργατικής τάξης, επιβάλλεται το ενιαίο μέτωπο όλων των εργατών, ανεξαρτήτως πολιτικών αντιλήψεων», μέτωπο ενάντια στην «κρατικοποιημένη», όπως τη χαρακτηρίζει, ηγεσία της ΓΣΕΕ και στην κεφαλαιοκρατία.

Ετσι, στις 3/2/1929, το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα θα προχωρήσει στην πραγματοποίηση του Συνεδρίου της Ενωτικής ΓΣΕΕ.

Η Ενωτική ΓΣΕΕ ήταν μια αναγκαιότητα, που επιβλήθηκε στους κομμουνιστές και προοδευτικούς συνδικαλιστές, στους οργανωμένους εργάτες που δεν επιθυμούσαν ένα συνδικαλιστικό κίνημα ποδηγετημένο από την εκάστοτε κρατική, κυβερνητική και εργοδοτική εξουσία. Η ίδρυσή της αποσκοπούσε στη δημιουργία των προϋποθέσεων ενότητας δράσης πάνω στις αρχές της ταξικής πάλης και της απόκρουσης οποιασδήποτε εξάρτησης από την αστική τάξη και τα κυβερνητικά - κρατικά όργανά της.

Η Ενωτική ΓΣΕΕ καθημερινά συσπείρωνε ολοένα και περισσότερο τους εργάτες. Ετσι, η κυβέρνηση Βενιζέλου επιχείρησε να ενισχύσει την κυβερνητική ΓΣΕΕ και να χτυπήσει με κατασταλτικά μέτρα την Ενωτική. Ετσι, μέσα στο 1929, ψήφισε τρεις νόμους: Με τον έναν έδινε το προνόμιο στη διοίκηση της ΓΣΕΕ να υποδείχνει τέσσερις γερουσιαστές. Με τον δεύτερο, ίδρυε έναν ειδικό οργανισμό, την «Εργατική Εστία», στην οποία εξασφάλιζε και τους πόρους, ώστε να μπορεί να έχει στη διάθεσή της οικήματα, στα οποία θα μπορούσαν να στεγάζονται τα σωματεία της κυβερνητικής ΓΣΕΕ. Στο νόμο αυτό υπήρχε και διάταξη, που προέβλεπε τον αποκλεισμό από τα οικήματα της «Εργατικής Εστίας» των συνδικάτων εκείνων που έκαναν αντικυβερνητική πολιτική. Τέλος, με τον τρίτο νόμο, έβγαζε εκτός νόμου την Ενωτική ΓΣΕΕ.

Από το Ιδρυτικό Συνέδριο της ΓΣΕΕ, 21 - 28 Οκτώβρη 1918

Κινητοποίηση εργαζομένων. Στη σημαία, ΕΕΑΜ και ΓΣΕΕ

Την 1η Ιούλη του 1941, συνήλθε η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Η απόφασή της είναι καθοριστική για την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και τη δράση για συσπείρωση όλων των κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων που ήταν διατεθειμένες να αγωνιστούν γι' αυτόν το σκοπό. Στις 16 Ιούλη του 1941, με πρωτοβουλία των κομμουνιστών, ιδρύθηκε το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ). Στην ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ συμμετείχαν η Ενωτική ΓΣΕΕ, η ΓΣΕΕ και η ρεφορμιστική οργάνωση των Ανεξάρτητων Συνδικάτων.

Το Εργατικό ΕΑΜ υπήρξε η ψυχή της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού στον αγώνα του για επιβίωση και εθνική απελευθέρωση. Αλλωστε, η συμβολή του στους συνδικαλιστικούς αγώνες στην Κατοχή ήταν καθοριστική. Ετσι, όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα, το ΕΕΑΜ αναγνωρίστηκε ως Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας. Αλλά η εργατική τάξη, ενωμένη στη δράση και με ταξικό προσανατολισμό, γίνεται εμπόδιο στην άρχουσα τάξη, και μάλιστα σε μια περίοδο που ουσιαστικά κρίνεται το «ποιος - ποιον». Ετσι, μετά την ήττα του λαϊκού κινήματος το Δεκέμβρη του 1944, με την επέμβαση των Αγγλων ιμπεριαλιστών και την αποχώρηση του ΕΛΑΣ από την Αθήνα, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το Γενάρη του 1945, καθαίρεσε τη νόμιμη διοίκηση της ΓΣΕΕ, που ανήκε στο ΕΕΑΜ και διόρισε νέα διοίκηση από παλιούς συνεργάτες της μεταξικής δικτατορίας και των αρχών κατοχής.

Αφίσα της ΕΣΑΚ (Ενιαία Συνδικαλιστική Αντιδικτατορική Κίνηση), που δρούσε παράνομα την περίοδο της δικτατορίας

Σ' αυτές τις συνθήκες, μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας, του μονόπλευρου εμφυλίου πολέμου σε βάρος των ΕΑΜιτών και προοδευτικών πολιτών, παρά τις απροκάλυπτες επεμβάσεις και τα διοικητικά μέτρα, οι ταξικές δυνάμεις του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος καταφέρνουν να οργανωθούν, να κερδίσουν και να διατηρήσουν σε πολύ αντίξοες συνθήκες την υποστήριξη της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης. Με απόφαση του ΚΚΕ, στις αρχές Απρίλη 1945, ιδρύεται από τους κομμουνιστές και τους συμμάχους τους στο εργατικό κίνημα ο Εργατικός Αντιφασιστικός Συνασπισμός (ΕΡΓΑΣ), που γρήγορα θα επικρατήσει σε όλα σχεδόν τα σωματεία, στις δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις και στη ΓΣΕΕ. Ετσι, παρά τις συνεχιζόμενες πολύμορφες κυβερνητικές από κοινού με τους Αγγλους επεμβάσεις, στο 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (Μάρτης 1946), ο ΕΡΓΑΣ κατακτά μεγάλη πλειοψηφία και εκλέγεται γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας ο κομμουνιστής συνδικαλιστής ηγέτης Μήτσος Παπαρήγας, ο οποίος δολοφονήθηκε από την Ασφάλεια το Φλεβάρη του 1949. Ομως, και αυτή η νίκη του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος θα αντιμετωπιστεί με μέτρα καταστολής. Η εκλεγμένη διοίκηση της ΓΣΕΕ θα καταργηθεί με δικαστικά και διοικητικά - κρατικά μέτρα, αφού το μοναρχοφασιστικό καθεστώς που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, με την αμέριστη στήριξη των Αγγλοαμερικάνων ιμπεριαλιστών, οδηγεί στον Εμφύλιο Πόλεμο και, βεβαίως, δεν εξασφάλιζε στοιχειώδεις προϋποθέσεις άσκησης των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, πολύ περισσότερο ελευθερία αγωνιστικής δράσης.

Αθήνα, Πρωτομαγιά 1960, από τις συγκεντρώσεις του ταξικού αγωνιστικού συνδικαλιστικού κινήματος

Η πάλη του ταξικού συνδικαλιστικού εργατικού κινήματος θα κάνει νέα πιο προωθημένα βήματα στις αρχές της δεκαετίας του '60, όταν θα συγκροτηθεί το κίνημα των 115 Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων. Το κίνημα αυτό θα κρατήσει μέχρι την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών στις 21 Απρίλη 1967.

Η χούντα διορίζει δική της διοίκηση στη ΓΣΕΕ, ενώ καταργεί τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Παρ' όλα αυτά, στη διάρκεια της δικτατορίας, αναπτύσσονται από τα κάτω διεκδικητικοί αγώνες, ακόμη και απεργίες, για τα πιο φλέγοντα προβλήματά τους. Οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν και σ' αυτό το πεδίο, όπως συνολικά στην αντιδικτατορική πάλη. Μέσα στην περίοδο της δικτατορίας, συγκροτήθηκε η ΕΣΑΚ, στην οποία δρούσαν και οι κομμουνιστές.

Μετά το συμβιβασμό της χούντας με τον αστικό πολιτικό κόσμο, το 1974, και την αλλαγή διακυβέρνησης στη χώρα, ο κρατικοκυβερνητικός έλεγχος στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και τη ΓΣΕΕ συνεχίζεται. Αλλωστε, υπήρχαν συνθήκες ανόδου του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος και των αγώνων της εργατικής τάξης. Ετσι, μετά τον κρατικό έλεγχο επί της ΓΣΕΕ που είχε επιβάλει η ΝΔ και τα διατάγματα του τότε υπουργού Εργασίας Κ. Λάσκαρη για κατάργηση της ταξικής πάλης, ήρθε το ΠΑΣΟΚ να προσαρμόσει τις συνδικαλιστικές ελευθερίες στις ανάγκες του συστήματος. Το ΚΚΕ, δουλεύοντας για την κατάκτηση ταξικής ηγεσίας στα συνδικάτα και τη ΓΣΕΕ, αλλά και για τον ταξικό προσανατολισμό του κινήματος (χαρακτηριστική προσπάθεια ταξικού συντονισμού συνδικάτων ήταν τα ΣΑΔΕΟ), συνέβαλε αποφασιστικά, το 1984, να συγκληθεί Συνέδριο της ΓΣΕΕ και, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, να εκλεγεί αντιπροσωπευτική διοίκηση και να εκπροσωπηθούν οι ταξικές δυνάμεις. Ούτε αυτό έμελλε να κρατήσει πολύ, αφού η επίδραση των κομμουνιστών στον προσανατολισμό της δράσης της ΓΣΕΕ ήταν σημαντική και δυσκόλευε την επικράτηση της γραμμής της υποταγής. Αυτό δυσκόλευε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, γι' αυτό και προχώρησε σε επέμβαση με δικαστικό πραξικόπημα στη Συνομοσπονδία το 1985, που κατάργησε την εκλεγμένη διοίκηση και διόρισε νέα, απόλυτα ελεγχόμενη απ' αυτήν.

Στη δεκαετία του 1990, με τις αρνητικές επιδράσεις στο συσχετισμό των δυνάμεων στο εργατικό κίνημα (ανατροπή σοσιαλισμού, υποχώρηση του παγκόσμιου κομμουνιστικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος), οι δυνάμεις της ταξικής συνεργασίας, του συμβιβασμού και της υποταγής εξασφάλισαν την πλειοψηφία στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Είναι η εποχή, που η εργατική τάξη βαφτίζεται εταίρος της άρχουσας τάξης και τα όργανά της εγκαταλείπουν την πάλη, προκειμένου να συνδιαλλαγούν για την ανάπτυξη του καπιταλισμού με την κυβέρνηση και τις δυνάμεις του κεφαλαίου. Σ' αυτήν τη λογική πρωτοστατούν οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, συνεπικουρούμενες και από αυτές του Συνασπισμού.

Μπροστά σ' αυτήν τη διαμορφωμένη πραγματικότητα, συγκροτήθηκε το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο (ΠΑΜΕ), σαν συσπείρωση συνδικάτων, σωματείων, Ομοσπονδιών, Εργατικών Κέντρων και συνδικαλιστών από διάφορες δυνάμεις, με σκοπό την ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την κατάκτηση της ενότητας δράσης της εργατικής τάξης, πάνω σε στόχους πάλης που αντιστρατεύονται την πολιτική των μονοπωλίων και την τακτική της συναίνεσης, του συμβιβασμού και της υποταγής, του περάσματος της πολιτικής της άρχουσας τάξης στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα που εκφράζεται από την πλειοψηφία των ηγεσιών σε ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ. Η δράση του ΠΑΜΕ είναι σημαντική για τον απεγκλωβισμό του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος από την αστική πολιτική, για την ανεξαρτησία των συνδικάτων από κυβέρνηση - εργοδοσία, άρα βασική στην επίδραση στις εργατικές συνειδήσεις, προκειμένου να αναπτύσσονται αγώνες για τα πραγματικά συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Στις δοσμένες συνθήκες, είναι ο μόνος δρόμος, για να πάρουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στα χέρια τους την υπόθεση των συνδικαλιστικών τους οργανώσεων, να αλλάξουν τους συσχετισμούς υπέρ των ταξικών δυνάμεων και να πετάξουν από πάνω τους την εργατική αριστοκρατία. Από τα πιο σπουδαία ζητήματα σήμερα είναι η αποτίναξη των ξεπουλημένων ηγεσιών από το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Ο συντονισμός των σωματείων, η δημιουργία απεργιακών επιτροπών οργάνωσης των αγώνων με ταξικό προσανατολισμό, η συσπείρωση όλων των δυνάμεων που θέλουν να ανατρέψουν το τέλμα στο συνδικαλιστικό κίνημα, εξαιτίας της πλειοψηφίας της ηγεσίας του και κόντρα σ' αυτήν, μπορούν να ανοίξουν το δρόμο στην ενίσχυση του ταξικού πόλου στις γραμμές του, στην ανάταση του ίδιου του συνδικαλιστικού κινήματος, στην αγωνιστικότητα και τη μαχητικοποίησή του ενάντια στη σημερινή πολιτική.

Το ΠΑΜΕ, από την ίδρυσή του έως τα σήμερα, ως συσπείρωση των ταξικά προσανατολισμένων συνδικαλισμένων δυνάμεων, αναδείχτηκε σε πρωτοπόρα δύναμη, διεύρυνε τα πεδία παρέμβασης και επιρροής του, συνέβαλε στην ευρύτερη διάδοση του αγωνιστικού ταξικού πλαισίου πάλης, άσκησε σοβαρή πίεση μέσα στις γραμμές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος σε όλα τα βασικά μέτωπα πάλης, όπως στην Κοινωνική Ασφάλιση, στον αγώνα για τις συλλογικές συμβάσεις, την Παιδεία και την Υγεία, τα εργατικά «ατυχήματα» και τις επαγγελματικές ασθένειες, τα προβλήματα των εργαζόμενων γυναικών. Αναντικατάστατος αποδείχτηκε ο ρόλος του στις πανελλαδικές απεργίες, στην πρωτοβουλία του να εξαγγείλει απεργίες σε κλάδους που βρίσκονταν στο στάδιο διαπραγμάτευσης της συλλογικής σύμβασης, ύστερα μάλιστα από την επαίσχυντη συμφωνία ΓΣΕΕ και ΣΕΒ.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 18ο Συνέδριο, αναφέρονται τα εξής: Στις κινητοποιήσεις του ΠΑΜΕ σημειώθηκε διευρυμένη συμμετοχή από εργοστάσια και μάλιστα ανοργάνωτων εργατών και εργατριών, που για πρώτη φορά έπαιρναν μέρος σε δράση.

Από τους πιο σημαντικούς αναδείχτηκε ο αγώνας των ναυτεργατών, που έδωσε μια μαχητική απάντηση και στην επιστράτευση. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι αγώνες των εργαζομένων στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η πάλη για μονιμοποίηση των εκτάκτων. Ξεχωρίζουν οι αγώνες εργοστασιακών εργατών σε εργοστάσια που έκλεισαν ή σε χώρους όπου η εργοδοσία καθυστερεί αποζημιώσεις και μισθούς, όπως στη Νάουσα. Σημαντικές ήταν οι κινητοποιήσεις στη Ζώνη του Περάματος, που ήταν συστηματικές και επαναλαμβανόμενες.

Ξεχωριστή σημασία έχουν οι παρεμβάσεις κατά των απολύσεων που πέτυχαν επαναπρόσληψη απολυμένων για συνδικαλιστική δράση κλπ.

Σοβαρό γεγονός με δυναμική και πλούσια πείρα αποτελούν οι αγώνες των μεταναστών εργατών γης στην Ηλεία, που συνιστούν την πρώτη σοβαρή οργάνωσή τους για διεκδίκηση ίσων μεροκάματων και αντιμετώπιση των άθλιων συνθηκών διαβίωσης.

Οι αγώνες που αναπτύχθηκαν στις πρώην ΔΕΚΟ από κλάδους με καλύτερους μισθούς και περισσότερη εργασιακή ασφάλεια δεν εμπνέουν τους εργάτες, τους νέους εργαζόμενους, καθώς δεν αμφισβητούν την κυρίαρχη πολιτική. Πρόκειται για αγώνες που χαρακτηρίζονται από συντεχνιασμό, δείχνουν συνειδητή αδιαφορία για τους εργαζόμενους με νέες εργασιακές σχέσεις, για τους εργαζόμενους σε εργολάβους. Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες αυτού του προσανατολισμού αρνούνται να τους εγγράψουν στα σωματεία.

Οι δυνατότητες διαφάνηκαν στις προσπάθειες των ταξικών δυνάμεων να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την οργάνωση της δράσης των εργαζομένων με τις νέες εργασιακές σχέσεις σε κλάδους με μεγάλη συγκέντρωσή τους.

Σημαντικές και συνεχείς ήταν οι κινητοποιήσεις των συνταξιούχων για τις συντάξεις πείνας, το κόστος και την ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς ο αριθμός των συνταξιούχων, λόγω και των μέτρων πρόωρης συνταξιοδότησης στις πρώην ΔΕΚΟ. Το κίνημα των συνταξιούχων μπορεί και πρέπει να πάρει μαζικότερο χαρακτήρα με την ενεργητική συμμετοχή των νέων συνταξιούχων. Είναι σημαντική συνιστώσα του γενικότερου εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Οι αγώνες συνδέθηκαν και με το πρόβλημα της ακρίβειας, με τον αυξανόμενο πληθωρισμό στα είδη διατροφής, στο ηλεκτρικό ρεύμα και γενικότερα το κύμα ανατιμήσεων που πλήττει συνολικά το βιοτικό επίπεδο, εξαιτίας της σχετικής και απόλυτης μείωσης του πραγματικού εισοδήματος λόγω των χαμηλών μισθών και συντάξεων πείνας...

Το ΚΚΕ στήριξε και στηρίζει τη δράση του ΠΑΜΕ, που αποτελεί συσπείρωση ταξικών σωματείων, ομοσπονδιών, εργατικών κέντρων, συνδικαλιστών, τον ταξικό πόλο στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τον πόλο για την κοινωνική συμμαχία...

Το ΠΑΜΕ έχει ήδη καταξιωθεί στη συνείδηση ενός σημαντικού μέρους της εργατικής τάξης. Το ΚΚΕ εκτιμά θετικά το γεγονός ότι το ΠΑΜΕ βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση να συνδυάζει τα κλαδικά αιτήματα των εργαζομένων με τα γενικά, την προσπάθεια να διευρύνει τον ορίζοντα δράσης με το σύνολο των αναγκών της εργατικής οικογένειας.

Το ΚΚΕ εκτιμά θετικά τις διεθνείς πρωτοβουλίες και δραστηριότητες του ΠΑΜΕ για την ανασυγκρότηση, διεύρυνση της συσπείρωσης της ΠΣΟ, την ένταξη σ' αυτήν νέων συνδικάτων, που ορισμένα από αυτά έχουν εκατομμύρια μέλη.

Η διαπάλη για τον προσανατολισμό του εργατικού κινήματος δεν μπορεί να υπηρετηθεί αποκλειστικά με την πάλη στα πλαίσια της κάθε συνδικαλιστικής οργάνωσης και της σημερινής δομής του κινήματος. Κρίσιμη προϋπόθεση για την ανάκαμψη είναι η συμβολή του Κόμματος στην ενίσχυση του ταξικού πόλου που αντιπαλεύει από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα.

Από την ποσότητα και την ποιότητα δράσης των στελεχών και των μελών του Κόμματος στη μαζική δράση και τους αγώνες, εξαρτάται η αντιμετώπιση της καθυστέρησης που υπάρχει, ακόμα και όταν γίνονται μεγάλοι αγώνες να μην οδηγούν στην άνοδο της οργάνωσης των εργαζομένων στα σωματεία, στον κλάδο, σε επιτροπές αγώνα, σε απεργιακές επιτροπές, στην οργανωμένη ταξική αλληλεγγύη, γενικότερα στην καθημερινή δράση. Ολα τα στελέχη, ανεξάρτητα από τον καταμερισμό δουλειάς και τη συγκεκριμένη χρέωση, πρέπει να ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη του κινήματος και την εξαγωγή πείρας από την ταξική πάλη. Να ενδιαφέρονται για την πορεία της ιδεολογικής διαπάλης στο κίνημα.

Χρειάζεται επαγρύπνηση και ετοιμότητα απέναντι στη σχετικά καινούρια πρακτική των αστικών κομμάτων, αλλά και της εργοδοσίας, να ρίχνουν βάρος στη δημιουργία οργανώσεων, ανάμεσά τους και των λεγόμενων μη κυβερνητικών, άλλων μορφών παραπλανητικής κοινωνικής αλληλεγγύης και εθελοντισμού, που εμφανίζονται ως νέου τύπου οργανώσεις, σε αντίθεση με τις ταξικές οργανώσεις και τις μαζικές αγωνιστικές. Να μην υποτιμηθεί ότι πραγματοποιούν πληθώρα εκδηλώσεων, που λειτουργούν ως υποκατάστατα των αγωνιστικών μορφών ή ως διέξοδος στον ελεύθερο χρόνο και φυγή.

Παρά τη βελτίωση, παραμένουν και σήμερα ορισμένα προβλήματα στο πώς δουλεύουμε στο μαζικό κίνημα, στο πόσο γρήγορα αναπτύσσεται η ικανότητά μας να συνδεόμαστε με τις εργατικές, με τις λαϊκές μάζες και, ταυτόχρονα, να διαμορφώνουμε σχέσεις πρωτοπορίας μαζί τους. Ανεξάρτητα από το σημερινό χαμηλό επίπεδο οργάνωσης των εργαζομένων στα σωματεία και τους μαζικούς φορείς, ανεξάρτητα από τα προβλήματα που υπάρχουν, το αναγκαίο σήμερα είναι να καταβληθούν χωρίς καμία παρέκκλιση προσπάθειες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού ταξικού κινήματος, ενός ενωτικού, συσπειρωτικού κινήματος με αντιμονοπωλιακούς αντιιμπεριαλιστικούς στόχους που στην πορεία θα πείθεται στη γραμμή ρήξης και ανατροπής, θα συνεγείρει τις λαϊκές μάζες στην επίλυση του ζητήματος της εξουσίας...

Η εργατική τάξη, από τη φύση και το ρόλο της, έχει υποχρέωση, πρώτη αυτή, να αναδείξει τη σημασία της αντιμονοπωλιακής συμμαχίας στα λαϊκά στρώματα, να παρεμποδίσει την επίδραση της αστικής τάξης σε αυτά τα στρώματα για το κέρδισμά τους στην πάλη για τη δική της εξουσία.

Πηγές:

«Δοκίμιο της Ιστορίας του ΚΚΕ», τ. 1ος

Γ. Μαυρίκου, «Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, 1918-1948»

Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις παρουσίασης των Θέσεων της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Συγκεκριμένα:

-- Στο Γαλάτσι, στις 11 π.μ., στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, με ομιλήτρια την Τούλα Μητσέα, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στην Κρανιά Πρέβεζας, στις 11 π.μ., στο καφενείο «Γιώργος Βάσιος». Θα μιλήσει ο Κώστας Κωτσαντής, μέλος του Γραφείου Περιοχής ΒΔ του ΚΚΕ.

-- Στη Ραφήνα, στις 10.30 π.μ., στο ξενοδοχείο «ΑΥΡΑ», με ομιλητή τον Γ. Γκιόκα, βουλευτή του ΚΚΕ.

-- Στην Αμφιλοχία, στις 6 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων Τρομπούκη, με ομιλητή το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, Γιάννη Ποσοτίδη.

-- Στα Τρίκαλα, σε εκδήλωση της Κομματικής Οργάνωσης ΕΒΕ Τρικάλων, στις 8 μ.μ., στο «Πανελλήνιον», θα μιλήσει η Ελένη Κοτούπα, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 6.30 μ.μ., στο Μπραχάμι, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου, με ομιλητή τον Γιάννη Μερεντίτη, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στο Λιτόχωρο, στις 7 μ.μ., στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου, με ομιλητή τον Σάκη Βαρδαλή, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Στον Αγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου, στις 7 μ.μ., στο καφενείο Πρεβεζάνου, με ομιλητή τον βουλευτή του ΚΚΕ Νίκο Μωραΐτη.

-- Στη Λάρισα, σε εκδήλωση των Κομματικών Οργανώσεων Βιομηχανικών Εργατών, στο ξενοδοχείο «Μετροπόλ», στις 7 μ.μ., θα μιλήσει ο Τ. Τσιαπλές, μέλος της ΚΕ.

-- Στη Λάρισα, σε εκδήλωση της Κομματικής Οργάνωσης Οικοδόμων, στις 7 μ.μ., στο Εργατικό Κέντρο Λάρισας, θα μιλήσει ο Α. Σίμος, στέλεχος του Κόμματος.

-- Στο ΤΕΙ Λαμίας, η ΝΕ Φθιώτιδας του ΚΚΕ διοργανώνει πολιτική συγκέντρωση, με θέμα: «Πολιτικές εξελίξεις - 18ο Συνέδριο αντεπίθεσης του ΚΚΕ».

-- Στα Τρίκαλα, στις 8.30 μ.μ., στην αίθουσα της ΤΕΔΚ, με ομιλητή τον Ελ. Βαγενά, μέλος της ΚΕ.

-- Στη Ναύπακτο, στις 6 μ.μ., στο ξενοδοχείο «Ναύπακτος», με ομιλητή το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Γιάννη Ποσοτίδη.

-- Στις 10.30 π.μ., στου Ζωγράφου, στον κινηματογράφο «ΑΛΕΚΑ» (πλ. Γαρδένιας).

-- Στο Αιτωλικό, στις 11 π.μ., στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, με ομιλητή το μέλος της ΝΕ Αιτωλοακαρνανίας του ΚΚΕ, Τίμο Παπανικολάου.

-- Στην Καρδίτσα, στις 11 το πρωί, στον «Ρωμανό», με ομιλητή τον Ελ. Βαγενά, μέλος της ΚΕ.

-- Η Νομαρχιακή Επιτροπή Ιωαννίνων του ΚΚΕ και οι Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» διοργανώνουν σήμερα Κυριακή, στις 7 μ.μ., στη Στοά Σάρκα - αίθουσα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (πρώην ΕΛΚΕΠΑ), εκδήλωση παρουσίασης των εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» για τα 90 χρόνια του ΚΚΕ. Θα μιλήσουν: Ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Ιστορίας στο ΑΠΘ και ο Κύριλλος Παπασταύρου, υπεύθυνος της ΙΕ της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Οι Εκδόσεις και το Βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» την Τρίτη 18/11, στις 6.30 μ.μ., στο χώρο του βιβλιοπωλείου, Μαυροκορδάτου 3, στην Αθήνα, εγκαινιάζουν έκθεση με θέμα: «90 χρόνια εκδοτική δραστηριότητα του ΚΚΕ». Η έκθεση θα λειτουργεί έως και τις 12 του Δεκέμβρη 2008 και θα είναι επισκέψιμη όλες τις ώρες λειτουργίας του βιβλιοπωλείου.

-- Η Κομματική Οργάνωση Πειραιά του ΚΚΕ και οι Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» διοργανώνουν την Τετάρτη 3/12, στις 6.30 μ.μ., στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Πειραιά (Καραΐσκου 111), εκδήλωση με θέμα: «Η συμβολή του ΚΚΕ στη διάδοση του μαρξισμού - λενινισμού στην εργατική τάξη της Ελλάδας».

-- Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας και οι Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» διοργανώνουν την Κυριακή 30/11, στις 7 μ.μ., στο «Συρμό», εκδήλωση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του κομμουνιστή λογοτέχνη Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντή. Στο χώρο της εκδήλωσης θα λειτουργεί μικρή έκθεση με ντοκουμέντα από τη ζωή του κομμουνιστή συγγραφέα.

Σε όλες τις εκδηλώσεις θα λειτουργεί βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» με επιλεγμένες εκδόσεις.

Πολύμορφο και πλατύ άνοιγμα της ΚΟ Αθήνας του ΚΚΕ, στην εργατική τάξη, τους αυτοαπασχολούμενους και τη νεολαία της πόλης (στιγμιότυπο από περιοδεία στην εταιρεία μετάλλου «ΒΙΕΜΕΤ ΑΕ»)

Στο πλαίσιο της πολύμορφης δράσης που υλοποιεί η ΚΟΑ εντάσσονται και οι παρακάτω περιοδείες:

-- Στις 10.30 π.μ. στα καφέ και εστιατόρια στην Πλάκα, στου Ψυρρή, στο Μοναστηράκι, στη Φωκίωνος Νέγρη, στα ξενοδοχεία ΕΣΠΕΡΙΑ, ΑΡΕΤΟΥΣΑ, ΗΛΕΚΤΡΑ.

-- Στις 11 π.μ. σε καφενεία της Πετρούπολης στην περιοχή Νησάκι, με επικεφαλής τον βουλευτή Κ. Καζάκο.

-- Στην κεντρική υπηρεσία της ΕΥΔΑΠ.

-- Στις 7.30 π.μ. στον Οργανισμό Δημοσιογραφικού Χάρτου.

-- Στις 11.30 π.μ. στο ΚΕΑΤ Καλλιθέας με επικεφαλής τη βουλευτή Εύα Μελά.

-- Στις 6 μ.μ. περιοδεία με επικεφαλής τη βουλευτή του Κόμματος Λ. Κανέλλη στο εμπορικό κέντρο των Αγ. Αναργύρων. Αμέσως μετά θα μιλήσει σε συγκέντρωση κατοίκων στην καφετέρια ΒΟΥΚΙΝΟ.

-- Στις 10 π.μ. στην εταιρεία TASTY FOODS με τον Χ. Κατσώτη, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στο ξενοδοχείο ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ με τον Γ. Καλύβα, μέλος της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στις 8 π.μ. στην COSMOCAR AE.

-- Στις 7.30 π.μ. στο αμαξοστάσιο του ΗΛΠΑΠ στον Κόκκινο Μύλο, με τον Γ. Κιούση, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Στις 10 π.μ. στην ΕΘΕΛ στο Ελληνικό, με τον Γιώργο Πέρρο, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 10 π.μ. στην ΕΘΕΛ της Πέτρου Ράλλη, με τον Δήμο Κουμπούρη, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 9 π.μ. στο αμαξοστάσιο του ΟΣΕ στο Ρέντη, με τον Σ. Ραυτόπουλο, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Στις 9 π.μ. στο εργοστάσιο του ΟΣΕ στον Πειραιά, με τον Δ. Κυπραίο, μέλος της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στις 3 μ.μ. στο εργοστάσιο ιματισμού ΣΙΟΥΤΗΣ (οδός Ολύμπου) στα Βριλήσσια.

-- Στις 7 π.μ. στο τεχνικό τμήμα της ΕΥΔΑΠ, με τον Ηλία Σταμέλο, στέλεχος του Κόμματος.

-- Στα πολυκαταστήματα ΑΤΤΙΚΑ και THE MALL.

-- Στην «Ολυμπιακή» σε Τεχνική Βάση, Αεροπλοϊα, κεντρικά γραφεία (Συγγρού), Μηχανογράφηση και Διαγνωστικό Κέντρο.

-- Στη ΔΕΗ Καλλιθέας στις 7 π.μ. με τον Γ. Μαυρίκο, μέλος της ΚΕ.

-- Στο ΤΕΙ Πειραιά με τον Γ. Πρωτούλη, βουλευτή του ΚΚΕ.

-- Στις 7 π.μ. στο εργοτάξιο του προαστιακού με τον Γ. Τασιούλα, μέλος της ΕΠ.

-- Στις 7 π.μ. στο εργοτάξιο ΜΕΤΡΟ στο Περιστέρι με τον Β. Βακάλη.

-- Στις 7 π.μ. στο εργοτάξιο ΜΕΤΡΟ στο Ελληνικό με τον Κ. Ζιώγα, μέλος της ΕΠ.

-- Στις 7 π.μ. στο εργοτάξιο ΜΕΤΡΟ στον Ελαιώνα με τον Σ. Λίτσα.

-- Στις 7 π.μ. στις εταιρείες ΣΙΝΤΛΕΡ και THYSSEN.

-- Στις 10 π.μ. στην εταιρία ΑΚΤΩΡ.

-- Στις 8 π.μ. στο ΝΥΜΑ ΟΤΕ με τον Λ. Παπακωνσταντόπουλο, μέλος της ΕΠ.

-- Στις 8 π.μ. στον ΟΤΕ Καλλιθέας (εργαστήρια).

-- Στις 8 π.μ. στο διοικητικό μέγαρο του ΟΤΕ με τον Ν. Σιτζάνη, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Στις 10 π.μ. στην ΙΝΤΡΑΚΟΜ.

-- Στις 10 π.μ. στο κέντρο διαλογής των ΕΛΤΑ (Κρυονέρι) με τον Β. Βήττο, στέλεχος του ΚΚΕ.

-- Εξορμήσεις και συζητήσεις θα γίνουν στις σχολές ΤΕΙ Αθήνας, ΕΜΠ, Φιλοσοφικής, Φυσικομαθηματικής, ΑΣΟΕΕ, ΠΑΝΤΕΙΟΥ, ΝΟΠΕ, Γεωπονικού Πανεπιστημίου.

-- Στην υπηρεσία της ΕΥΔΑΠ στον Περισσό, με τον Γ. Κομνηνό, στέλεχος του Κόμματος.

-- Στις 5 μ.μ. στο πολυκατάστημα HONDOS CENTER στην Ομόνοια.

-- Στις 11 π.μ. στο ΙΕΚ LE MONDE με τον βουλευτή του Κόμματος Γιάννη Πρωτούλη.

Στις 20/11 στις 10 π.μ. στο Πλανητάριο.

Στις 21/11 στις 9 π.μ. στην κεντρική υπηρεσία της Πολιτικής Αεροπορίας στο Ελληνικό, με τον Γιώργο Σκιαδιώτη, μέλος της ΚΕ. Και στις 12 μ. στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ.

Στις 23/11 στα ξενοδοχεία της Ομόνοιας και στο ΖΑΦΟΛΙΑ.

Το Κόμμα μας έχει συγκεντρώσει πλούσια εμπειρία από τη δράση και εξέλιξη του λεγόμενου «ευρωκομμουνισμού», από το ρεύμα της «ανανέωσης» του κομμουνιστικού κινήματος, που συνιστά αναπαλαίωση σοσιαλδημοκρατικών αρχών και πραχτικών, από τη γραμμή της «ενότητας της αριστεράς» για την κατάκτηση μιας «αριστερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας», που αποτελεί έκφραση μιας πολιτικής διαχείρισης του συστήματος.

Ο οπορτουνισμός έχει αντικειμενική βάση. Τον γεννούν και τον αναπαράγουν μικροαστικά στρώματα, που καταστρέφονται και μπαίνουν στις γραμμές της εργατικής τάξης, νέα μισθωτά τμήματα επιστημόνων, καθώς και οι μεγάλες διαστάσεις που έχει προσλάβει η «εργατική αριστοκρατία», χάρη σε μέρος από τα υπερκέρδη που το κεφάλαιο μοιράζει για να εξαγοράζει ένα στρώμα εργατικών λαϊκών δυνάμεων στο συνδικαλιστικό κίνημα και την Τοπική Διοίκηση. Τα διάφορα προγράμματα της ΕΕ συμβάλλουν σε αυτήν την επιδίωξη. Επιπλέον, στην ανάπτυξη του οπορτουνισμού ωθεί και η αδυναμία αγωνιστικών δυνάμεων να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και στις απαιτήσεις της ταξικής πάλης.

Το πρωτοσέλιδο του «Ρ» στις 26/6/1991 όπου ανακοινώνεται η απόφαση της ΚΕ για την πραγματοποίηση έκτατου Συνεδριου (13ου)

Για την αντιμετώπιση του οπορτουνισμού χρειάζεται, παράλληλα με το ισχυρό ιδεολογικό μέτωπο, και η ουσιαστική πολιτικοποίηση των αγώνων της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Επιβεβαιώθηκε ότι δεν υπάρχει υπερταξικός ή τρίτος δρόμος ανάπτυξης. `Η θα υπηρετεί τον ιμπεριαλισμό, δηλαδή τη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος, ή θα υπηρετεί το λαό.

Η ταξική και λαϊκή πάλη είναι αναγκαιότητα που επιβάλλεται από την ίδια την καθημερινότητα, την όξυνση μεγάλων λαϊκών προβλημάτων: Δικαίωμα στην Παιδεία - επαγγελματική εξασφάλιση, προστασία της υγείας στον τόπο κατοικίας, εργασίας, εκπαίδευσης, αντιπυρική, αντιπλημμυρική, αντισεισμική προστασία, κοινωνική φροντίδα για την οικογένεια, τα παιδιά και τα άτομα της τρίτης ηλικίας, λαϊκή κατοικία και άλλα. Αποτελέσματα άμεσα και κυρίως προοπτικής μπορεί να δώσει μόνο η πολιτικοποιημένη πάλη, με αιτήματα που συγκρούονται με τη στρατηγική του κεφαλαίου, διεκδικούν τον παραγόμενο πλούτο σε όφελος των άμεσων παραγωγών του και ταυτόχρονα προετοιμάζουν τον υποκειμενικό παράγοντα για την κατάκτηση της εξουσίας. Τέτοιοι αγώνες μπορούν να διαμορφώνουν συσχετισμούς δυνάμεων υπέρ της εργατικής τάξης και των δυνάμει συμμάχων της, των λαϊκών στρωμάτων...

Η διεθνής αντεπανάσταση του 1989-1991 βρήκε το ΚΚΕ πίσω από τις απαιτήσεις των καιρών, κατώτερο των αναγκών να αντιμετωπίσει μία τέτοια πρωτοφανούς έκτασης και βάθους επίθεση του ιμπεριαλισμού και του οπορτουνισμού κατά του σοσιαλισμού, των αξιών και αρχών του. Η κρίση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος εκφράστηκε και στο ΚΚΕ και πήρε μεγάλες διαστάσεις. Η διάσπαση του Κόμματός μας έγινε αναπόφευκτη, αφού συγκρούστηκαν δύο βασικές γραμμές που διαπέρασαν ολόκληρο το Κόμμα και την ΚΝΕ. Από τη μία, η γραμμή που υπερασπιζόταν την ύπαρξη του ΚΚΕ και από την άλλη εκείνη που επιδίωκε τη μετατροπή του σε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και τελικά τη διάχυσή του στον τότε «Συνασπισμό της αριστεράς και της προόδου». Είχε προηγηθεί η αποχώρηση άλλων στελεχών του και η διάσπαση της ΚΝΕ. Η ομάδα αυτή συγκρότησε στη συνέχεια την οπορτουνιστική οργάνωση ΝΑΡ.

Η μετάλλαξη του ΚΚΕ οργανώθηκε από στελέχη του, μέλη του ΠΓ και της ΚΕ, με επικεφαλής τον τότε Γενικό Γραμματέα της ΚΕ, σε συνεργασία με τις άλλες εκτός του ΚΚΕ δυνάμεις που συμμετείχαν στο «Συνασπισμό». Στόχος ήταν η μετατροπή του τελευταίου σε ενιαίο κόμμα, από συνασπισμός κομμάτων, όπως είχε αρχικά συγκροτηθεί.

Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας, στην οποία πήραν μέρος και αστικές δυνάμεις, θα κατέφερε συντριπτικό πλήγμα στην πάλη της εργατικής τάξης, θα οδηγούσε στον αποκεφαλισμό της, αφού ως αποτέλεσμα θα είχε την ενσωμάτωση του ΚΚΕ στο αστικό πολιτικό σύστημα, θα διαμόρφωνε ένα κόμμα της καπιταλιστικής διαχείρισης, ανάχωμα στη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών μαζών και χώρο εκτόνωσης της πρωτοποριακής κοινωνικής δύναμης, της εργατικής τάξης.

Το ΚΚΕ υπερασπίστηκε τις θεμελιακές αρχές και τα χαρακτηριστικά ενός κομμουνιστικού κόμματος, την ιδεολογία του επιστημονικού σοσιαλισμού - κομμουνισμού, τον μαρξισμό -λενινισμό, τον προλεταριακό διεθνισμό, το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, τις νομοτέλειες για το σοσιαλισμό, αρχές που βρέθηκαν στο επίκεντρο της αντικομμουνιστικής και της οπορτουνιστικής επίθεσης. Το ΚΚΕ στάθηκε αντίθετο στο μηδενισμό της πορείας σοσιαλιστικής οικοδόμησης κατά τον 20ό αιώνα, ανέδειξε την προσφορά του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, τη διαχρονική επικαιρότητα της ταξικής πάλης ως μοναδικής κινητήριας δύναμης - για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής - για την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού -κομμουνισμού...

Το ΚΚΕ, σε πείσμα των οπορτουνιστικών στοιχείων στα καθοδηγητικά του όργανα εκείνης της περιόδου κρίσης, σε πείσμα του ιμπεριαλιστικού παράγοντα, ενάντια στο διεθνές οπορτουνιστικό ρεύμα, μπόρεσε τελικά να σταθεί όρθιο, κατακτώντας σταθερά την επαναστατική του συγκρότηση. Αυτό το γεγονός έχει μεγάλη ιστορική σημασία, σημαδεύει ολόκληρη την 90χρονη πορεία του, αποτέλεσε την αφετηρία για το νέο ξεκίνημα του ΚΚΕ, για την επαναστατική του ανανέωση, την αύξηση της συμβολής του στο δύσκολο έργο της επαναστατικής ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Η κατάσταση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, η γενικότερη πολιτική κατάσταση θα ήταν χειρότερη, αν στα χρόνια 1989-1991 είχαν υλοποιηθεί οι σχεδιασμοί για την εξαφάνιση ή μετάλλαξη του ΚΚΕ. Αντίθετα, η ύπαρξη και η πάλη του όλα αυτά τα χρόνια αναγνωρίζονται από πλατιές λαϊκές δυνάμεις, οδήγησαν στην αύξηση της πολιτικής επιρροής του, αποτελούν φως ελπίδας και δείχνουν το δρόμο που συμφέρει το λαό, ενάντια στα μονοπώλια και τα κόμματα που υπηρετούν τα συμφέροντα και την εξουσία τους.

Το ΚΚΕ μπόρεσε να σταθεί όρθιο, επειδή έμεινε πιστό στον μαρξισμό - λενινισμό, επειδή έχει βαθιές ρίζες στην εργατική τάξη, μεγάλη εμπειρία σκληρών ταξικών αγώνων κάθε μορφής, εμπειρία στη διαπάλη με οπορτουνιστικά ρεύματα που επιχείρησαν και στο παρελθόν να το διαλύσουν.

Στα πλαίσια του σημερινού αφιερώματος παρουσιάζουμε εκτενή αποσπάσματα από τον πρόλογο στην έκδοση των Πρακτικών της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ που συνήλθε στη Βουδαπέστη πριν από 40 και πλέον χρόνια. Αλλωστε η 12η ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ, το Φλεβάρη του 1968, έχει ιστορική σημασία στην πάλη του ΚΚΕ ενάντια στο δεξιό οπορτουνισμό, σε συνθήκες σκληρής ταξικής πάλης που συνεχίζεται στη νέα κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την αντεπανάσταση των χρόνων 1989-1991. Πρόκειται για συνθήκες πρωτοφανείς, άρα και πιο δύσκολες για το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, για το ΚΚΕ.

Λίγους μήνες μετά τη 12η Ολομέλεια το Πολιτικό Γραφείο πήρε την ιστορική απόφαση να δημιουργηθεί η ΚΝΕ, με σκοπό να προσελκύει στην πολιτική του ΚΚΕ τη νεολαία και να διαπαιδαγωγεί τα πιο πρωτοποριακά τμήματα των νέων γενεών στις αρχές της ταξικής πάλης, του σοσιαλισμού

Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ιστορική σημασία της, γεγονός που εκτός των άλλων αποδεικνύει ότι, η εσωκομματική ιδεολογική και πολιτική σύγκρουση το 1968, δεν είχε καμία σχέση με «μάχη για την καρέκλα», όπως υποστηρίχτηκε από πρωτοστάτες της επίθεσης κατά του ΚΚΕ, συνοδεία και του αστικού Τύπου. Αυτόν τον αβάσιμο ισχυρισμό χρησιμοποίησαν στην προσπάθεια να ευτελίσουν πολιτικά και ηθικά το ΚΚΕ, τα στελέχη του Κόμματος που αντιπαρατέθηκαν στο εγχείρημα της διάλυσής του. Το ίδιο προσβλητικό - που δείχνει και το μένος των αντιπάλων του ΚΚΕ για την αποτυχία τους να το διαλύσουν - χρησιμοποιήθηκε και την περίοδο 1989 - 1991, ανάμεσα σε άλλα συκοφαντικά. Υποστηριζόταν και τότε κατά κόρον ότι η σύγκρουση με τον οπορτουνισμό γινόταν για τις καρέκλες!

Η 12η Ολομέλεια άφησε παρακαταθήκη ισχυρά κομμουνιστικά αντανακλαστικά, πολύ χρήσιμα στις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Θα ήταν διαφορετική η πορεία του ΚΚΕ, αν δεν είχε επέλθει η οριστική ρήξη στη 12η Ολομέλεια ή αν είχε κυριαρχήσει στο Κόμμα η αναθεωρητική ομάδα, που διαμορφώθηκε στο καθοδηγητικό όργανο του ΚΚΕ σε μια πορεία.

Διαδήλωση της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη

Η 12η Ολομέλεια ανέκοψε τη φθίνουσα οργανωτική πορεία του ΚΚΕ. Εξαιτίας της ανυπαρξίας κομματικών οργανώσεων είχε δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα ανάδειξης νέων κομματικών στελεχών, γενικότερα πρόβλημα ανανέωσης των γραμμών του ΚΚΕ, ενώ είχαν αδυνατίσει οι δεσμοί του με την εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, είχαν εξασθενήσει οι κομματικές αρετές, αφού οι κομμουνιστές δε ζούσαν την οργανωμένη κομματική ζωή (συλλογικότητα, κριτική και αυτοκριτική, συνειδητή πειθαρχία, αντιμετώπιση της ομαδοποίησης στο Κόμμα, της σημασίας ανάδειξης κατά κύριο λόγο εργατικών στελεχών κ.ά.).

Η ανακοπή αυτής της πορείας συνδέεται και με την ιστορική απόφαση του Πολιτικού Γραφείου, λίγους μήνες μετά τη 12η Ολομέλεια (Αύγουστος 1968), να δημιουργηθεί η ΚΝΕ. Ηταν η πρώτη φορά μετά το 1943, χρονιά αυτοδιάλυσης της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), προκειμένου να δημιουργηθεί η ΕΠΟΝ, που ιδρυόταν Οργάνωση με τα μαρξιστικά - λενινιστικά χαρακτηριστικά, με σκοπό να προσελκύει στην πολιτική του ΚΚΕ τη νεολαία, πρωταρχικά την εργατική, να διαπαιδαγωγεί τα πιο πρωτοποριακά τμήματα των νέων γενεών στις αρχές της ταξικής πάλης, του σοσιαλισμού.

Η Αδούλωτη Αθήνα, έκτακτο φύλλο της παράνομη έκδοσης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ), το Φλεβάρη του 1968, με την απόφαση της ΚΟΑ για τη στήριξη των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ

Σαράντα χρόνια μετά τη 12η Ολομέλεια, τα αστικά ΜΜΕ και διάφορα οπορτουνιστικά κέντρα πλειοδοτούν σε αναφορές και αναδρομές, επαναλαμβάνοντας τα ίδια που λέγονται επί 40 χρόνια: Οτι τότε συγκρούστηκαν στο ΚΚΕ δύο γραμμές, η «ανανεωτική» και η «δογματική», η «ξενόφερτη».

Η τέτοιας έκτασης αναφορά, μετά από τόσες δεκαετίες, δεν έχει σχέση με την ερευνητική προσπάθεια να φωτιστούν περισσότερο σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Εξάλλου, όπως καθένας διαπιστώνει, οι εκπομπές και τα πολλά δημοσιεύματα δεν πρόσθεσαν κάτι ουσιαστικό στα ήδη γνωστά. Απλώς ήρθαν, με αφορμή την επέτειο, να συμπεριληφθούν εκ νέου στο αστικό και οπορτουνιστικό οπλοστάσιο, στη γνωστή επίθεση κατά της ιδεολογίας και της σημερινής πολιτικής του ΚΚΕ, κατά της επαναστατικής του υπόστασης.

Το ΚΚΕ μελετά τη 12η Ολομέλεια, όπως και όλη την Ιστορία του, στην προσπάθεια να διαπαιδαγωγείται το ίδιο πρώτα απ' όλους, να βγάζει από τη θετική και αρνητική εμπειρία του χρήσιμα συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον της κομμουνιστικής και εργατικής - λαϊκής πάλης. Στο ΚΚΕ, ένα κόμμα του σκληρού αγώνα και της μαζικής θυσίας, είναι εχθροί του και ο εξωραϊσμός και ο μηδενισμός.

Στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν για το ΚΚΕ και το λαϊκό κίνημα από τα τέλη του 1949, η επεξεργασία της πολιτικής του Κόμματος, σε άμεση συνάρτηση με την προσπάθεια να αναλυθούν οι αιτίες μη ευνοϊκής για το λαό κατάληξης του ΕΑΜικού κινήματος (1941 - 1945) και της ήττας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (1946 - 1949), γινόταν μέσα σε σοβαρές δυσκολίες και οπορτουνιστικές πιέσεις, τόσο από κομματικά στελέχη όσο και από συνεργαζόμενους με το ΚΚΕ. Η ύπαρξη εσωκομματικής διαπάλης, που αναπτυσσόταν, είχε διαφανεί από τον Οκτώβριο του 1949, πριν και κατά την 6η Ολομέλεια της ΚΕ, που έγινε στο Μπουρέλι της Αλβανίας (9 Οκτωβρίου 1949).

Το πρώτο φύλλο του παράνομου «Ριζοσπάστη» την 1η Μάρτη του 1968, της 12ης Ολομέλειας με την ανακοίνωση του προεδρείου της

Η 6η Ολομέλεια, στην οποία καθαιρέθηκε η ηγεσία του ΚΚΕ και η 7η Ολομέλεια (18 έως 24 Φεβρουαρίου 1957), που διέγραψε τον Νίκο Ζαχαριάδη από μέλος του Κόμματος, ευθυγράμμισαν την πολιτική του ΚΚΕ με τη δεξιά οπορτουνιστική στροφή του 20ού Συνεδρίου. Σε αυτές τις Ολομέλειες αποκαταστάθηκαν στην καθοδήγηση του ΚΚΕ στελέχη του που είχαν καθαιρεθεί ή και διαγραφεί τα προηγούμενα χρόνια (Μάρκος Βαφειάδης, Κώστας Κολιγιάννης, Μήτσος Παρτσαλίδης, Παναγιώτης Μαυρομάτης κ.ά.). Επιπλέον, η 6η και η 7η Ολομέλεια πήραν αποφάσεις που προσδιορίζονταν ως αποφάσεις αντιμετώπισης του σεχταρισμού, όμως τα γεγονότα που ακολούθησαν απέδειξαν ότι αυτές οι αποφάσεις δεν εξασφάλιζαν επαναστατική προγραμματική ετοιμότητα.

Ταυτόχρονα, κατά τη χρονική περίοδο από την 6η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ και στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι το 1968, μόνο φαινομενικά εξισορροπήθηκε η εσωκομματική διαπάλη. Από την 8η Ολομέλεια της ΚΕ (5 έως 8 Ιανουαρίου 1958) και κυρίως μετά, φαίνονταν πιο καθαρά οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των ηγετικών κομματικών δυνάμεων που συμφώνησαν με τη γενική κατεύθυνση της Διεθνούς Επιτροπής των 6 Κομμουνιστικών Κομμάτων.

Αφίσα της ΚΝΕ το 1982

Το επονομαζόμενο «κομματικό οργανωτικοπολιτικό πρόβλημα» απασχόλησε τα καθοδηγητικά όργανα του ΚΚΕ αρκετό καιρό πριν από το 1958, οπωσδήποτε μετά την 6η και την 7η Ολομέλεια της ΚΕ. Ο βασικός προβληματισμός, ο οποίος κατέληξε στην απόφαση της 8ης Ολομέλειας για διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων, περιστρεφόταν γύρω από την άποψη ότι η οργανωτική πολιτική του ΚΚΕ πριν από το 1956 ήταν σεχταριστική, καθώς και ότι η νόμιμη δράση της ΕΔΑ παρείχε σημαντικές δυνατότητες για την ανάπτυξη της λαϊκής πάλης, σε αντίθεση με το παράνομο ΚΚΕ.

Ακόμα, από μία σειρά στελέχη, που αποτελούσαν μειοψηφία, υποστηριζόταν η θέση να μετεξελιχτεί η ΕΔΑ σε μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα, αφού το πρόγραμμά της ταυτιζόταν με την άμεση επιδίωξη που είχε τότε το ΚΚΕ, την «εθνική δημοκρατική αλλαγή».

Παράλληλα, εκφράστηκε και η άποψη να δημιουργηθεί άλλο κόμμα με τον ιδεολογικό χαρακτήρα του ΚΚΕ, που δε θα ονομαζόταν Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η παραπάνω άποψη διατυπώθηκε πριν από τη σύγκληση της 7ης Ολομέλειας (1957), όταν υποβλήθηκε προς την ΚΕ του ΚΚΕ, το Νοέμβρη του 1956, Εκθεση των Λ. Τζεφρώνη - Α. Βελή για «το κομματικό οργανωτικό πρόβλημα (νομιμοποίηση του ΚΚΕ)». Η Εκθεση υποστήριζε ανάμεσα σε άλλα:

(...) «4. Εχει ωριμάσει πια η ιδέα για ένα νόμιμο ΚΚΕ. Η νομιμοποίηση όμως κατευθείαν του ΚΚΕ, σκοντάφτει στην αντίδραση των αμερικάνων και του ΙΔΕΑ (...).

5. Εξάλλου πρέπει να προσέξουμε πως μέχρι τώρα, το μαζικό κίνημα εξελίχθηκε βασικά από τα κανάλια της νόμιμης δουλιάς. Η παράνομη πολύ λίγο βοήθησε. Και ακόμα προς τη νόμιμη δουλιά τραβάει και σήμερα το ρεύμα και οι διαθέσεις του δικού μας κόσμου καθώς και των μαζών. (...)

Στις 24 Ιούνη 1991, μετά την αποχώρηση των μελών της ΚΕ του ΚΚΕ που προσχώρησαν στο Συνασπισμό, αφού δεν είχαν καταφέρει να διαλύσουν το ΚΚΕ, πραγματοποιήθηκε ογκώδης συγκέντρωση του Κόμματος στο Πεδίον του Αρεως

(...) 7. Προτείνουμε (...) την ίδρυση ενός νόμιμου μαρξιστικού - λενινιστικού κόμματος, με τα παρακάτω χαρακτηριστικά: α) Να έχει (...) σαν πρόγραμμα, το πρόγραμμα του κόμματος μέχρι το σοσιαλισμό. β) Να συγκροτηθεί πάνω στις λενινιστικές οργανωτικές αρχές. (...) γ) Για την ονομασία του (...) να εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι στην Ελλάδα ποτέ δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί οπορτουνιστικό σοσιαλιστικό κόμμα και ο σοσιαλισμός δεν είναι συκοφαντημένος (...) δ) Στις σχέσεις του με το ΚΚΕ: θα καθοδηγιέται από το ΚΚΕ, δεν θάχει όμως καμιά άλλη οργανωτική σχέση μαζί του. Εκείνο που θα πρέπει να διακηρύξει ανοικτά, είναι (...) ότι το ΚΚΕ είναι αδελφό κόμμα (...), αλλά ότι δεν έχει μαζί του καμιά οργανωτική σχέση. ε) Στις σχέσεις του με την ΕΔΑ: θα παραμείνει μέσα σ' αυτήν.

(...) 8. Το ΚΚΕ, και ξένα αδελφά κόμματα θα πρέπει να χαιρετίσουν την ίδρυση αυτού του καινούργιου κόμματος (...) Με την ίδρυσή του, το ΚΚΕ θα πρέπει να αναγγείλει την αναστολή της λειτουργίας των παράνομων οργανώσεών του, και να καλέσει τους κομμουνιστές να ενταχθούν στο νέο Κόμμα. Ετσι θα έχουμε πετύχει τη νομιμότητα σ' ένα πρώτο στάδιο (...)».²

Αυτή η εκτίμηση, ακόμα και στην περίπτωση που ήταν βάσιμη, έπρεπε να συνοδεύεται από την απόφαση διάλυσης αυτών των Οργανώσεων και δημιουργίας νέων μη διαβρωμένων. Ωστόσο, συνέβη το αντίθετο.

Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ πήρε την εξής απόφαση, που αποτέλεσε θεμελιακό λάθος δεξιού οπορτουνιστικού χαρακτήρα:

«Ολοι οι κομμουνιστές και οι συμπαθούντες πρέπει να μπούνε στην ΕΔΑ για να δουλέψουν μέσα στις γραμμές της, για να τη μετατρέψουν σε μαζικό κόμμα, ικανό να οργανώσει τις δυνάμεις και να καθοδηγήσει τον αγώνα της εργατικής τάξης, της αγροτιάς και των άλλων εργαζομένων στρωμάτων. Δεν πρέπει να επιδιώξουνε να οργανωθούνε οι κομμουνιστές ιδιαίτερα μέσα στην ΕΔΑ(...)».³

Με την παραπάνω απόφαση ακυρωνόταν κάθε στοιχείο αυτοτελούς ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ. Επισφραγιζόταν η πλήρης υποκατάστασή του από την ΕΔΑ, ένα μη Κομμουνιστικό Κόμμα.

Σχετικά με το ίδιο ζήτημα, η 8η Ολομέλεια αποφάσισε:

«(...) Για την επεξεργασία της πολιτικής του κόμματος, για την εξασφάλιση της σύνθεσης μέσω ενός περιορισμένου αριθμού δοκιμασμένων συντρόφων με τα κομματικά στελέχη που δουλεύουν στην ΕΔΑ με σκοπό τον ιδεολογικό και πολιτικό τους προσανατολισμό είναι ανάγκη το συντομότερο να ιδρυθεί στην Ελλάδα στενό κομματικό κέντρο, μ' επικεφαλής κλιμάκιο της ΚΕ, που να διαθέτει τον απαραίτητο παράνομο τεχνικό μηχανισμό, για να μπορεί να εκπληρώσει τον καθοδηγητικό του ρόλο».⁴

Υπέρ της διάλυσης των Κομματικών Οργανώσεων και της ένταξης των κομμουνιστών στην ΕΔΑ είχε ταχθεί σαφώς και η ηγεσία του ΚΚΣΕ μετά το 20ό Συνέδριο. Βρισκόμασταν τότε στη φάση που είχε κορυφωθεί και στην Ελλάδα η αντίληψη σε ευρύτερες λαϊκές και σε οργανωμένες δυνάμεις για τα πλεονεκτήματα που είχε για το λαϊκό κίνημα η δράση μέσα από τη νόμιμη ΕΔΑ.

Η απόφαση της 8ης Ολομέλειας εγκρίθηκε και από το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ.

Παράλληλα, πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι, με απόφαση της Α΄ Συνδιάσκεψης της ΕΔΑ (Ιούλιος 1956), η ΕΔΑ είχε μετατραπεί σε ενιαίο κόμμα. Η εισήγηση προς τη Συνδιάσκεψη ανέφερε χαρακτηριστικά:

«1) ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΔΑ - ΚΚΕ: (...) Κατ' αρχήν πρόκειται όχι για σχέσεις ΕΔΑ και ΚΚΕ, αλλά για σχέσεις κομμουνιστών με τα άλλα πολιτικά ρεύματα μέσα στην ΕΔΑ (...) Η ΕΔΑ έχει αναπτύξει μια πολιτική ιδεολογία που είναι η συνισταμένη της ιδεολογίας των ρευμάτων που τη συγκροτούν (...) Αυτά προσδιορίζουν τον χαρακτήρα της σαν λαϊκού κόμματος που δεν είναι επαναστατικό αλλά προσηλωμένο πάντα στο σεβασμό της συνταγματικής νομιμότητας και του κοινοβουλευτικού συστήματος».⁵

Το ίδιο ζήτημα έθεσε στη Συνδιάσκεψη η εισήγηση που παρουσίασε ο Μανώλης Γλέζος, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ, με θέμα: «Η δημοκρατική λειτουργία της ΕΔΑ και η καταστατική κατοχύρωσίς της».

Στο κεφάλαιο «Τι είναι η ΕΔΑ», δίνοντας το ιστορικό συγκρότησής της ως Πολιτικού Συνασπισμού Κομμάτων και προσωπικοτήτων, έθετε ως νέα απαίτηση της ζωής να εξασφαλιστεί «όχι απλώς ο συντονισμός, αλλά ενότητα στην καθοδήγηση και στη δράση» της ΕΔΑ. Υπογράμμιζε ότι «γι' αυτό και τα κόμματα, οι εκπρόσωποι των κομμάτων, αποφάσισαν όπως ο Πολιτικός Συνασπισμός της ΕΔΑ λειτουργεί σαν ένας ενιαίος κομματικός οργανισμός για την πραγματοποίηση των σκοπών του Πολιτικού Συνασπισμού».⁶

Επίσης, η Α΄ Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ διαμόρφωσε Καταστατικό λειτουργίας της ως κόμμα.⁷

«... να προσαρμόσουμε τη θέση μας (...) που θα επισπεύσει και θα επιβάλει τελικά την ντε γιούρε ή ντεφάκτο, νόμιμη ή μισονόμιμη ύπαρξη και λειτουργία οργανώσεων του ΚΚΕ και ολόκληρου του Κόμματος».⁸

Επίσης:

«α) Τα κομματικά στηρίγματα, οι κομματικές ομάδες δηλαδή, να επεκταθούν και στις άλλες πόλεις, στις συνοικίες των μεγάλων πόλεων, σε βασικά εργοστάσια, σ' όλους τους βασικούς τομείς και κρίκους της δουλιάς του Κόμματος. Τα μέλη των κομματικών ομάδων, όπως και τώρα, θα είναι ταυτόχρονα και μέλη της ΕΔΑ...».⁹

Η παραπάνω απόφαση πάρθηκε σε σύγκρουση με απόψεις που προαναφέρθηκαν και που εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται, για τη μετεξέλιξη της ΕΔΑ σε μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα. Τα στελέχη που τις υποστήριζαν αντιτάχθηκαν στην επέκταση των κομματικών στηριγμάτων, ενώ διαφωνούσαν για την ύπαρξη της δυνατότητας και της ανάγκης να επιβάλει το ΚΚΕ τη νομιμοποίησή του, ιδιαίτερα μετά το 1964, οπότε οι συνθήκες το επέτρεπαν περισσότερο από άλλοτε. Ισχυρίζονταν ότι η προσπάθεια νομιμοποίησης του ΚΚΕ ήταν στόχος μαξιμαλιστικός, αλλά και επικίνδυνος. Στο ίδιο διάστημα, η μαζική πάλη και γενικά το σύνολο των ενεργειών, που μπορούσαν να γίνουν για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ από τις αστικές κυβερνήσεις, δεν πήρε τις απαραίτητες διαστάσεις, αν και αυτό επίσης ήταν δυνατό.

Είναι χαρακτηριστικό ως προς το τελευταίο ότι η 10η Ολομέλεια της ΚΕ (25 Δεκεμβρίου 1966 έως 24 Ιανουαρίου 1967) διαπίστωσε:

«(...) την περίοδο μετά την 8η Ολομέλεια δημιουργήθηκαν σοβαρές πρόσθετες δυσκολίες στη δουλιά της Γραμματείας, του ΠΓ και της ΚΕ. Δύο μέλη του ΠΓ, που ήταν μέλη και της Γραμματείας, καθώς και δύο τακτικά και ένα αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ, που είτε είχαν διαφωνήσει, είτε είχαν διατυπώσει επιφυλάξεις, είτε είχαν συγχύσεις πάνω στην απόφαση της 8ης Ολομέλειας, (...) διατύπωσαν λαθεμένες απόψεις πάνω σε ορισμένες πλευρές της τακτικής και σε κομματικά ζητήματα, δεν πάλεψαν ικανοποιητικά για την εφαρμογή της στη ζωή. Παρόμοιο διαφορισμό διαπίστωσε η Ολομέλεια και στη στάση των συντρόφων απέναντι στην απόφαση της Ολομέλειας (...) Η Ολομέλεια θεωρεί ότι οι σύντροφοι (...) έχουν σοβαρές ευθύνες».¹⁰

Δύο ζητήματα, λοιπόν, συνδέθηκαν εκείνα τα χρόνια από τα ίδια τα πράγματα. Πρώτον, η ανάγκη της οργανωμένης παρουσίας του ΚΚΕ. Δεύτερον, η πάλη για τη νομιμοποίησή του. Και επειδή αυτή την τελευταία δεν την πραγματοποιούσαν με τη θέλησή τους οι αστικές κυβερνήσεις της περιόδου, η ηγεσία του ΚΚΕ συζητούσε και αποφάσισε να προχωρήσει στην επιβολή της νομιμοποίησης. Δηλαδή, σε ενέργειες όπως: Ανοιγμα γραφείων του ΚΚΕ στην Αθήνα και αλλού, ανοικτή κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη», οργανωμένες συγκεντρώσεις του, και άλλα, για να υποχρεωθεί η όποια κυβέρνηση να αναγνωρίσει το ΚΚΕ κάτω από τη λαϊκή πίεση.

Αυτή η προσπάθεια, βεβαίως, σήμαινε σκληρή πάλη, αλλά και διώξεις, ενώ δεν περιείχε τη βεβαιότητα ότι, αν αυτό γινόταν, θα είχε άμεση επιτυχία η ντε φάκτο νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Ωστόσο, υπήρχαν δυνατότητες που, αν αξιοποιούνταν, μπορούσε το ΚΚΕ να επιβάλει τη νομιμοποίησή του σε μια πορεία.

Η εναντίωση στην ύπαρξη οργανώσεων του ΚΚΕ, καθώς και η εναντίωση στην ντε φάκτο νομιμοποίηση του Κόμματος συνεχίστηκε να υποστηρίζεται και αργότερα από πρώην στελέχη του ΚΚΕ, που βρίσκονταν πια στην άλλη όχθη. Παραθέτουμε την άποψη που διατύπωσε και μεταγενέστερα ο Λεωνίδας Κύρκος:

«... Σε κάθε τους κείμενο υπήρχε κάποια φράση περί κινδύνου δικτατορίας κλπ. Εδώ όμως δεν πρόκειται για φράση, πρόκειται για κατεύθυνση. Και από τη στιγμή που υιοθετούν τη βλακώδη κατεύθυνση της ντε γιούρε και ντε φάκτο αναγνώρισης του ΚΚΕ, από κει κι ύστερα ο αποπροσανατολισμός είναι τέλειος. Γιατί, ή βλέπεις τον κίνδυνο της δικτατορίας και πλαταίνεις πια την πολιτική σου για να ενοποιήσεις πια ό,τι είναι δυνατό να ενοποιηθεί ή βλέπεις τη νομιμοποίηση του Κόμματος και αγνοείς την πραγματικότητα».¹¹

Τα ίδια επανέλαβε και ο Λεωνίδας Τζεφρώνης:

«... έθετε ως κύριο καθήκον την ντε φάκτο νομιμοποίηση του ΚΚΕ, την ώρα που προετοιμαζόταν το πραξικόπημα».¹²

Και σε άλλο σημείο ο ίδιος:

«Σημειώσαμε τους κινδύνους που δημιουργούσε το δίκτυο των κομματικών οργανώσεων μέσα στην ΕΔΑ, καθώς και η θέση της ντε φάκτο νομιμοποίησης του ΚΚΕ».¹³ Επίσης:

«... η ΕΔΑ ήταν η λύση που εμείς αντιπαραθέταμε στην εξωπραγματική και τυχοδιωκτική τακτική της ντε φάκτο νομιμοποίησης του ΚΚΕ».¹⁴

Τη στρατιωτική δικτατορία του 1967 υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να την αποτρέψει μόνο ένα ισχυρό λαϊκό κίνημα, ικανό να επηρεάσει και τμήματα του στρατού, οργανωμένο, με σωστό πολιτικό προσανατολισμό, που θα επαγρυπνούσε και που θα καθοδηγούνταν από γερές οργανώσεις του ΚΚΕ, αποφασισμένες για σκληρές συγκρούσεις με θυσίες. Ας θυμηθούμε ότι οι αστικές πολιτικές δυνάμεις δε θέλησαν τη συνεργασία με το ΚΚΕ, ακόμα και τότε που η δικτατορία είχε εγκαθιδρυθεί, ακόμα και τότε που οι ηγέτες τους διώκονταν. Εβαζαν το ταξικό τους συμφέρον πάνω απ' όλα - και σωστά έκαναν από την πλευρά τους.

Η 11η Ολομέλεια, αν και δεν κατέγραψε αντικειμενικά την εσωκομματική διαπάλη στην ΚΕ και στο ΠΓ, που είχε εκδηλωθεί με οξύτητα στην προηγούμενη 10η Ολομέλεια, πήρε μια πολύ σημαντική απόφαση. Συγκεκριμένα:

«8. Η Ολομέλεια θεωρεί ότι άμεσο και πρωταρχικό καθήκον του Κόμματός μας είναι η αυτοτελής οργάνωση των κομμουνιστών σε οργανώσεις του ΚΚΕ πάνω στις αρχές της συνωμοτικότητας, της επαγρύπνησης και της αυστηρής αποκέντρωσης. Ολοι οι κομμουνιστές πρέπει να οργανωθούν στις παράνομες οργανώσεις του. Ζωτική ανάγκη για το κόμμα είναι η στρατολογία νέων μελών, ιδιαίτερα από τη νεολαία».¹⁵

Η απόφαση της 11ης Ολομέλειας για την ανασυγκρότηση του ΚΚΕ οφειλόταν στην επιβολή της δικτατορίας. Το γεγονός ότι ήταν ομόφωνη, οφειλόταν στον αναγκαστικό ελιγμό που πραγματοποίησε η αναθεωρητική ομάδα. Το τελευταίο επιβεβαιώνεται και από τις ομιλίες μελών της στην 11η Ολομέλεια, στην οποία ο Λ. Τζεφρώνης και ο Στ. Καρράς έκαναν λόγο για τις «επαναστατικές δυνατότητες της ΕΔΑ», ενώ ο Μ. Παρτσαλίδης θεώρησε, όπως είπε, ότι αποδείχτηκαν αβάσιμες οι ομιλίες συντρόφων που απέδιδαν «σε μερικούς άρνηση του μαρξισμού - λενινισμού και του μαρξιστικού - λενινιστικού κόμματος».¹⁶

Ωστόσο, παρά την απόφαση αυτή, η κατάσταση στο καθοδηγητικό όργανο του Κόμματος, καθώς και μία ακόμα απόφαση που πήρε η 11η Ολομέλεια σχετικά με την ΕΔΑ, σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν την υλοποίηση του καθήκοντος να οικοδομηθούν οργανώσεις του ΚΚΕ, ενώ ταυτόχρονα δεν επέτρεπαν να οδηγηθούν τα πράγματα σε συμβιβασμό των δύο πλευρών, όπως επιχειρήθηκε κατά κάποιον τρόπο στην 11η Ολομέλεια. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώθηκε πολύ γρήγορα.

Η απόφαση της 11ης Ολομέλειας ανέφερε για την ΕΔΑ:

«Η Ολομέλεια θεωρεί ότι ταυτόχρονα με την ανασυγκρότηση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ και την οργάνωση των κομματικών μελών που δουλεύουν στην ΕΔΑ, το ΚΚΕ πρέπει να βοηθήσει στην αναδιοργάνωση της ΕΔΑ και την προσαρμογή της δουλιάς της και των μορφών οργάνωσής της στις νέες συνθήκες».¹⁷

Πέρασαν μόνο λίγοι μήνες και το ΠΓ της ΚΕ έκανε τις εξής διαπιστώσεις στην απόφασή του της 9ης Σεπτεμβρίου 1967:

«Το ΠΓ της ΚΕ αφού άκουσε τις εκθέσεις του σ. Μ. Παρτσαλίδη πάνω στις διαπραγματεύσεις με την Ενωση Κέντρου Δυτικής Ευρώπης (...) και την κατάσταση στην οργάνωση της ΕΔΑ Παρισιού, καθώς και του σ. Ν. Ακριτίδη για την κατάσταση στις οργανώσεις ΚΚΕ και ΕΔΑ Δυτ. Ευρώπης:

1) Διαπιστώνει ανάπτυξη των οργανώσεων της ΕΔΑ Δυτικής Ευρώπης (...) Παράλληλα, σημειώνει ότι δεν προχώρησε η δουλιά για τη δημιουργία οργανώσεων του ΚΚΕ - καθήκον που με σαφήνεια καθορίζουν οι αποφάσεις της 11ης Ολομέλειας της ΚΕ και του ΠΓ. Οχι μόνο δεν έγινε προσπάθεια για τη δημιουργία κομματικών οργανώσεων (ΚΚΕ) αλλά και οι υπάρχουσες κομματικές ομάδες δεν λειτούργησαν. Ολη η δουλιά έγινε μέσω των οργανώσεων της ΕΔΑ (...) δεν πάρθηκαν τα απαραίτητα μέτρα για να επιταχυνθεί η έκδοση της εφημερίδας του κόμματός μας.

2) Το ΠΓ διαπιστώνει μία σοβαρή ιδεολογική σύγχυση και εκδηλώσεις όχι κομματικές μέσα στους πολιτικούς πρόσφυγες - διανοούμενους του Παρισιού και σε ορισμένους φοιτητές της Ιταλίας (...) που αμφισβητούν τον πρωτοποριακό ρόλο της εργατικής τάξης (...) ο σ. Ν. Ακριτίδης σαν εκπρόσωπος του κόμματός μας σε συγκέντρωση διανοουμένων προσφύγων ΕΔΑϊτών, όταν πληροφορήθηκε ότι σε προηγούμενη συγκέντρωσή τους είχαν εκλέξει επιτροπή για την επεξεργασία της στρατηγικής και ταχτικής του κόμματός μας, δεν εξήγησε ότι η ενέργεια αυτή δεν είναι σωστή και ότι δικαίωμα ν' αποφασίζει για τέτοια ζητήματα έχει μόνον Σώμα του κόμματός μας και όχι ΚΟΒ ή, πολύ περισσότερο, συγκέντρωση ΕΔΑϊτών. Ο σ. Μ. Παρτσαλίδης επίσης δεν αντιτάχθηκε στη συζήτηση ζητημάτων που δεν ήταν αρμόδιοι να συζητήσουν».¹⁸

Η 12η Ολομέλεια πραγματοποιήθηκε σε μία περίοδο που είχε βαθύνει η κρίση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Ενα βασικό χαρακτηριστικό της ήταν η ανοιχτή τριχοτόμησή του: Από τη μια η Σοβιετική Ενωση (ΚΚΣΕ) και σειρά Κομμουνιστικών Κομμάτων εξουσίας και μη, από την άλλη η Κίνα με την Αλβανία και σειρά Μαοϊκών ομάδων ανά τον κόσμο. Τρίτη πλευρά, τα κόμματα που συγκροτούσαν το λεγόμενο «ευρωκομμουνιστικό» ρεύμα, όπως ονομάστηκε αρκετά χρόνια αργότερα.

Στη Σοβιετική Ενωση συνεχιζόταν η γραμμή του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ.

Παράλληλα, στην Τσεχοσλοβακία είχαν αποκτήσει υπεροχή στο Κομμουνιστικό Κόμμα και στο κράτος οι αναθεωρητικές δυνάμεις, που ήταν φορείς της λεγόμενης «Ανοιξης της Πράγας», με ηγέτη τους τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας, Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Επρόκειτο για ίδιες δυνάμεις που 20 χρόνια αργότερα, όταν πια ο αναθεωρητισμός και δεξιός οπορτουνισμός είχαν εξελιχθεί σε συνειδητούς φορείς της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, ηγήθηκαν της αντεπανάστασης στην Τσεχοσλοβακία, προσδίδοντας σε αυτή την ψευδεπίγραφη ονομασία «βελούδινη επανάσταση». Ηταν η φυσιολογική κατάληξη του δρόμου προς το «σοσιαλισμό με ελευθερία και δημοκρατία».

Από την άλλη, ενώ ο αντισοβιετισμός της κομματικής και κρατικής ηγεσίας της Κίνας είχε πάρει πια ανοιχτές διαστάσεις, σε συνδυασμό με εθνικιστικές θέσεις και επιδιώξεις να ηγεμονεύσει στο παγκόσμιο Κομμουνιστικό Κίνημα, στο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ωρίμαζε η ιδέα ενός «νέου συνασπισμού εξουσίας» για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό του αστικού κράτους από τα «μέσα», όπως έλεγαν. Αυτή η αντίληψη διατυπώθηκε με σαφήνεια ένα χρόνο αργότερα (1969) στο 12ο Συνέδριο του Ιταλικού ΚΚ.¹⁹

Πέντε χρόνια πριν από το 12ο Συνέδριο, ο Παλμίρο Τολιάτι είχε διατυπώσει τη θεωρία για τη διαμόρφωση πολλών καθοδηγητικών κέντρων στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, γνωστή ως θεωρία του «πολυκεντρισμού». Αυτό σήμαινε ανοιχτή αποστασιοποίηση και διάσταση με το ΚΚΣΕ και τη Σοβιετική Ενωση, ενώ θεωρητικοποιούνταν η διάσπαση του παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κινήματος ως αναγκαιότητα.

Την ώρα που λάβαιναν χώρα νέες αρνητικές εξελίξεις στο διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ο ιμπεριαλισμός, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, συνέχιζε την επιθετική πολιτική του και τη μεθοδευμένη υπονόμευση των σοσιαλιστικών κρατών. Ο βρώμικος πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον του ηρωικού λαού του Βιετνάμ μαινόταν, ενώ επεκτεινόταν και κατά των λαών του Λάος και της Καμπότζης. Οι λαοί της Μέσης Ανατολής, ιδιαίτερα ο Παλαιστινιακός, δέχονταν τις επιπτώσεις σε βάρος τους από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που είχε εξαπολύσει εναντίον τους το Ισραήλ το 1967.

Δέκα μήνες πριν από τη 12η Ολομέλεια εγκαθιδρύθηκε στην Ελλάδα η στρατιωτική δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, με αποτέλεσμα να τεθούν εκτός νόμου και όλα τα νόμιμα κόμματα. Χιλιάδες στελέχη και μέλη της ΕΔΑ, ο μεγαλύτερος αριθμός των οποίων ήταν κομμουνιστές, συνελήφθησαν και εξορίστηκαν.

Αυτό το γεγονός τοποθέτησε αντικειμενικά σε νέα βάση τη σχέση ΚΚΕ - ΕΔΑ, αφού τέθηκε και η ίδια εκτός νόμου.

Από την πρώτη στιγμή των εργασιών της 12ης Ολομέλειας ήταν φανερό ότι το καθοδηγητικό όργανο είχε διασπαστεί. Η αντιπαράθεση επικεντρώθηκε βασικά στο δεύτερο θέμα, δηλαδή στα «οργανωτικά ζητήματα», στο οποίο το ΠΓ εισηγήθηκε την καθαίρεση τριών μελών του, των Μήτσου Παρτσαλίδη, Ζήση Ζωγράφου και Πάνου Δημητρίου. Η παραπάνω πρόταση υπερψηφίστηκε κατά πλειοψηφία.

Η απόφαση στηριζόταν σε πληθώρα γεγονότων φραξιονιστικής δραστηριότητας.

«Στην πάλη του για την οικοδόμηση κομματικών οργανώσεων, το Κόμμα πρέπει να αντιμετωπίσει και υπερνικήσει λαθεμένες αντιλήψεις και την υπονομευτική δράση ορισμένων (...) Καταργούν στην πράξη τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό και τις κομματικές αρχές γενικότερα (...)».²⁰

Ειδικά για τον Μήτσο Παρτσαλίδη, που καταδείχτηκε ως επικεφαλής της φραξιονιστικής ομάδας, αναφέρθηκε:

«Ο σ. Μ. Π. στη Δυτική Ευρώπη πρόβαλε στελέχη που είχαν απόψεις αντίθετες με τη γραμμή και τις αρχές του Κόμματος, (...) που πρωτοστατούν σε διασπαστική φραξιονιστική δουλειά στο Λονδίνο και στο Παρίσι κατά του ΚΚΕ και της ΕΔΑ (Δραγούμης, Φ. Ηλιού) που οργάνωσαν Διασπαστική Διάσκεψη της ΕΔΑ στο Παρίσι (Φ. Ηλιού κ.ά.) και στέλνουν φραξιονιστικά γράμματα προς διάφορες κατευθύνσεις».²¹

Μεγάλο μέρος της φραξιονιστικής δραστηριότητας, που τότε την αρνούνταν, ομολόγησαν αργότερα οι ίδιοι. Εγραψε ο Τάκης Μπενάς, μέλος της ΚΕ μέχρι και τη 12η Ολομέλεια:

«Παραμένει σημαδιακό το γεγονός ότι στα τέλη του 1966 αντί να γίνει το προετοιμασμένο και καταστατικά υποχρεωτικό Γ' Συνέδριο της ΕΔΑ, συνήλθε - αντί τούτου! - η γνωστή Δέκατη Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι (...) Ομως τα μέχρι σήμερα άγνωστα πολιτικά στοιχεία αυτού του Συνεδρίου, που δεν έγινε ποτέ, αποτελούν τον κυριότερο λόγο της ματαίωσής του. Διότι από το σύνολο αυτών των στοιχείων, μέσα από τη μελέτη των διασωθέντων Αρχείων της προδικτατορικής ΕΔΑ, προκύπτει με αναμφισβήτητο τρόπο ότι αν αφήνονταν να γίνει αυτό το Συνέδριο, με όσα συγκροτούσαν την έτοιμη πολιτική του προετοιμασία, τότε ασφαλώς η ηγεσία Κολιγιάννη θα είχε παραδεχτεί την οριστική της ήττα».²²

Είναι φανερό, λοιπόν, ότι ουσία του θέματος ήταν η επί χρόνια εδραιωμένη πεποίθηση και μεθοδευμένη επιδίωξη να διαλυθεί το ΚΚΕ. Ωστόσο χαρακτήρισαν τη 12η Ολομέλεια «πραξικόπημα», αποκρύπτοντας ότι το κρίσιμο ζήτημα ήταν η ύπαρξη του ΚΚΕ.

Στην υπονόμευση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού ήταν προσαρμοσμένη και η τακτική τους: Να βάλλεται ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός στην πράξη, όχι όμως και στα λόγια. Και η δήθεν αποδοχή του να συνοδεύεται με την υπογράμμιση της ανάγκης διεύρυνσης της δημοκρατικής εσωκομματικής λειτουργίας.

Ηταν φυσικό. Ποτέ δεν αντιμετωπίζει ο οπορτουνισμός την ανάγκη - όποτε αυτή υπάρχει - βελτίωσης της δημοκρατικής λειτουργίας, στο πλαίσιο του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, της μόνης αρχής που εκφράζει την ουσιαστική δημοκρατία.

Υπογράμμιζε συγκεκριμένα η εισήγηση του ΠΓ στη 12η Ολομέλεια:

«Εξίσου επικίνδυνη είναι η στάση εκείνων που παραδέχονται θεωρητικά την ανάγκη ύπαρξης μαρξιστικού - λενινιστικού κόμματος, στην πράξη όμως εφαρμόζουν πολιτική που εξασθενίζει τις αρχές του κόμματος (...) Υπερασπίζουν ότι μπορούμε να παίρνουμε στις κομματικές οργανώσεις ανθρώπους, που όχι μόνο διαφωνούν αλλά και διακηρύττουν τη ριζική τους διαφωνία με όλη τη γραμμή (...)».²³

Ποιες ακριβώς ήταν αυτές οι απόψεις, σκιαγραφήθηκε έντονα και στο «εσωκομματικό γράμμα της ΚΕ του ΚΚΕ προς όλα τα μέλη του ΚΚΕ» που συζητήθηκε στο Κόμμα αμέσως μετά τη 12η Ολομέλεια:

«Μερικοί απ' αυτούς που υποστηρίζουν αυτές τις αντιλήψεις φτάνουν στη διατύπωση της πολύ ακραίας άποψης για την ανάγκη "νέων πολιτικών σχημάτων", "νέων φορέων" του εργατικού και δημοκρατικού κινήματος, γιατί τάχα το ΚΚΕ και η ΕΔΑ "πάλιωσαν", "γέρασαν", "χρεοκόπησαν", φορείς που θα συγκεντρώσουν δήθεν τις αντιιμπεριαλιστικές και δημοκρατικές δυνάμεις έξω από τα ως σήμερα πολιτικά κόμματα».²⁴

Το συμπέρασμα είναι ότι κάλυπταν και εκείνες τις απόψεις που θεωρούσαν ότι ακόμα και η ΕΔΑ χρειαζόταν να διευρυνθεί περισσότερο. Επί της ουσίας, να συγχωνευτεί σε ένα κόμμα της αστικής τάξης.

Εχει σημασία να επισημάνουμε ότι στις εργασίες της 12ης Ολομέλειας, όχι μόνο εξέφραζαν άρνηση ότι δρούσαν φραξιονιστικά, αλλά αντίθετα κατηγορούσαν την πλειοψηφία του ΠΓ και της ΚΕ για φραξιονισμό.

Βεβαίως, παραγνώριζαν όσα υπογραμμίστηκαν στη 12η Ολομέλεια, σχετικά με το εξής θέμα: Οτι είχαν κάθε δικαίωμα να διατυπώνουν τις απόψεις τους. Αλλά και ότι, ταυτόχρονα, κανένα μέλος της ΚΕ δεν είχε το δικαίωμα να εφαρμόζει στην πράξη άλλη πολιτική και οργανωτική γραμμή, διαφορετική από αυτή που αποτυπωνόταν στις αποφάσεις της ΚΕ.

Αμέσως μετά τη 12η Ολομέλεια τα στελέχη που αποχώρησαν κατέλαβαν το ραδιοφονικό σταθμό «η Φωνή της Αλήθειας» στο Βουκουρέστι και μετέδωσαν το μήνυμά τους. Στη συνέχεια έκλεψαν μεγάλο μέρος του Αρχείου του ΚΚΕ. Και ενώ μέχρι τότε υποβάθμιζαν έως και εξαφάνιζαν το ΚΚΕ υπέρ της ΕΔΑ, μετά τη 12η Ολομέλεια εγκατέλειψαν την ΕΔΑ και ίδρυσαν το «ΚΚΕ εσωτερικού», δίνοντας ταυτόχρονα στο ΚΚΕ την ονομασία του «ΚΚΕ εξωτερικού». Οσα υποστήριζε η αστική προπαγάνδα επί δεκαετίες, ότι το ΚΚΕ πρακτόρευε «τα συμφέροντα της Μόσχας», βρήκαν τότε ιδεολογική κάλυψη με κομμουνιστική φρασεολογία και προέλευση.

Αυτή η επιλογή είχε καθαρά καιροσκοπικό χαρακτήρα. Οσο διάστημα εκτιμούσαν ότι θα υπονομεύσουν καλύτερα το ΚΚΕ μέσω της ΕΔΑ, επέλεγαν την ΕΔΑ, προβάλλοντας μάλιστα τον αυθαίρετο ισχυρισμό ότι η ΕΔΑ συνεχίζει τις καλύτερες παραδόσεις του ΕΑΜ (που διέκοψαν βίαια ο Δεκέμβρης του 1944 και ο ένοπλος αγώνας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας 1946-1949, οι ...σκοτεινές παρενθέσεις!). Από τη στιγμή, όμως, που εκτίμησαν ότι δε θα μπορούσαν να υπονομεύσουν αποτελεσματικά το ΚΚΕ μέσω της ΕΔΑ, ίδρυσαν φορέα με κομμουνιστική ονομασία.

Η επιδίωξη του οπορτουνιστικού κέντρου να μεταλλαχτεί το ΚΚΕ σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα απέδειχνε και την υποκρισία για «το αντιδημοκρατικό ΚΚΕ».

Στη 12η Ολομέλεια - και πολύ πιο καθαρά μετά από αυτή - οι τεράστιες διαφορές ανάμεσα στο τμήμα που αποσχίστηκε και στο ΚΚΕ αναδείχτηκαν ανάγλυφα στα εξής κύρια ζητήματα:

α. Στο ζήτημα της εξουσίας της εργατικής τάξης, του σοσιαλισμού γενικότερα. Ηταν χαρακτηριστική η ομιλία του Π. Δημητρίου στη 12η Ολομέλεια:

«Το Κόμμα μας παλεύοντας σήμερα για την πραγματοποίηση της ενότητας όλων των αντιδικτατορικών δυνάμεων πρέπει ταυτόχρονα να προετοιμάζει και να διευκολύνει την πραγματοποίηση των συμμαχιών του και για τις κατοπινές φάσεις. (...) λ.χ. το πρόβλημα του πολυκομματισμού και της αντιπολίτευσης, το καθεστώς που θα εγκαθιδρυθεί μετά την αντιιμπεριαλιστική δημοκρατική επανάσταση, καθώς και στο σοσιαλισμό».²⁵

Η αντίληψη που εξέφραζαν για το σοσιαλισμό έγινε ακόμα πιο συγκεκριμένη στην ομιλία του Μ. Παρτσαλίδη, ο οποίος στη 12η Ολομέλεια χαιρέτισε την πολιτική Ντούμπτσεκ στην Τσεχοσλοβακία, που τότε ανακόπηκε χάρη στη διεθνιστική βοήθεια του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

β. Στο ζήτημα του προλεταριακού διεθνισμού.

Τότε στηλίτευσαν την ανάγκη ύπαρξης ενιαίας γραμμής στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, ωστόσο το κόμμα που ίδρυσαν χάραζε ενιαία στρατηγική με τα άλλα «ευρωκομμουνιστικά» κόμματα. Σήμερα, επίσης, ο ΣΥΝ, στον οποίο έχουν ενσωματωθεί στελέχη του λεγόμενου «ΚΚΕ εσωτερικού» και της ιστορικής του συνέχειας «Ελληνική Αριστερά» (ΕΑΡ), είναι μέλος του λεγόμενου «Ευρωπαϊκού Αριστερού Κόμματος», δηλαδή ανήκει σε διεθνή πολιτική οργάνωση, που εκλέγει καθοδηγητικά όργανα και χαράζει ενιαία διεθνή στρατηγική.

Το πρόβλημα, λοιπόν, που ετίθετο και το 1968, δεν ήταν η αμφισβήτηση της αναγκαιότητας ενιαίας γραμμής του διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, αλλά ο χαρακτήρας, η κατεύθυνσή της.

Από εδώ απέρρεε και η ουσία της άποψης των «ευρωκομμουνιστών» σχετικά με τη «μη ανάμειξη του ενός ΚΚ στα εσωτερικά του άλλου». «Ανάμειξη στα εσωτερικά» το «ευρωκομμουνιστικό» ρεύμα θεωρούσε την άσκηση κριτικής στην πολιτική του. Σε αυτή τη βάση έκαναν λόγο για την ανάγκη «ισότιμου διαλόγου, παρά τις διαφορές». Και αυτά, την ίδια ώρα που στρέφονταν κατά «των δύο υπερδυνάμεων», βάζοντας σε ίση μοίρα τη Σοβιετική Ενωση και τις ΗΠΑ, θεωρώντας υπεύθυνες και τις δύο για την κρίσιμη διεθνή κατάσταση, καθώς και για το «μοίρασμα του κόσμου», όπως ισχυρίζονταν...

Την 1η Μαρτίου του 1968 εκδόθηκε το πρώτο φύλλο του παράνομου «Ριζοσπάστη», που τάχθηκε υπέρ των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας. Υπέρ της 12ης τάχθηκαν το ανασυγκροτημένο καθοδηγητικό όργανο της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) και η επίσης παράνομη εφημερίδα της «Αδούλωτη Αθήνα». Σε μια πορεία συντάχτηκαν με τις αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας η πλειοψηφία των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές και στις εξορίες. Αυτά τα γεγονότα ήταν αποφασιστικής σημασίας για την πορεία και του ΚΚΕ και της ΚΝΕ....

Το «ΚΚΕ εσωτερικού» ακολούθησε την πορεία άλλων κομμάτων του επονομαζόμενου «ευρωκομμουνιστικού» ρεύματος, πορεία σοσιαλδημοκρατικής μετάλλαξης. Και αυτό, γιατί, όπως αποδείχτηκε σε μια πορεία δεκαετιών, το «ευρωκομμουνιστικό» ρεύμα ήταν μία σοσιαλδημοκρατική εκδοχή με κομμουνιστική φρασεολογία. Η επίκληση από τη μεριά τους των λεγόμενων «εθνικών ιδιομορφιών», που δήθεν επέβαλαν τη χάραξη ιδιαίτερης στρατηγικής για κάθε χώρα, αποδείχτηκε ότι αποτελούσε υπόκλιση στην αστική νομιμότητα, ανεξάρτητα από το επίπεδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Από τα σημερινά κόμματα που προέκυψαν ως εξέλιξη των «ευρωκομμουνιστικών», ορισμένα συμμετέχουν στις ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς και στην κατεδάφιση ακόμα και στοιχειωδών εργατικών δικαιωμάτων, ενώ άλλα επιδιώκουν τη συμμετοχή τους σε κυβερνήσεις αυτού του τύπου.

Τον «ευρωκομμουνισμό», τη σοσιαλδημοκρατία όλων των εκδοχών, τον οπορτουνισμό και γενικά κάθε παραλλαγμένη μορφή της αστικής ιδεολογίας δεν τους δικαιώνει η αντεπανάσταση του 1989-1991. Το επιβεβαιώνει και ο ρόλος του «ευρωκομμουνισμού» ως ενός από τους βασικούς μοχλούς οπορτουνιστικής διάβρωσης, σε μια πορεία, των ΚΚ εξουσίας. Γι' αυτό και η κριτική στον παλιό και σύγχρονο οπορτουνισμό σε όλες τις μεταμορφώσεις και παραλλαγές του αποτελεί συστατικό στοιχείο της επαναστατικής πάλης, στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ και για τη διερεύνηση των βαθύτερων αιτιών που οδήγησαν στην αντεπανάσταση. Η μελέτη, καθώς και τα συμπεράσματα του ΚΚΕ για τις αντεπαναστατικές ανατροπές, σε συνεργασία με κομμουνιστικές δυνάμεις και μαρξιστές επιστήμονες άλλων χωρών, γίνεται με σκοπό η νέα έφοδος να μη γνωρίσει επιστροφή.

Ο ιστορικός χαρακτήρας της εποχής μας, ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, έχει αντικειμενική βάση, όπως τονίζεται στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, που ψήφισε το 15ο Συνέδριο.

«Ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος. Προβάλλει η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, η ακατάβλητη ζωτικότητα και επικαιρότητα του μαρξισμού - λενινισμού, της επιστημονικής θεωρίας, που αποδείχνει για μια ακόμη φορά τη διαχρονικότητά της, τον αναντικατάστατο ρόλο της ως θεωρητικού εργαλείου για την ανάλυση, τη γνώση και την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας. Οι αντεπαναστατικές ανατροπές δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής. Η σημερινή φάση της ύφεσης και της οπισθοχώρησης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος είναι προσωρινή (...). Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου, της αποφασιστικής αντεπίθεσης. Θα είναι ο αιώνας μιας καινούριας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και μιας νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων».²⁶

Η διαχρονική ιστορική ανάγκη να υπάρχει το ΚΚΕ μέσα σε οποιεσδήποτε συνθήκες, ως πραγματικό επαναστατικό μαρξιστικού - λενινιστικού τύπου Κόμμα και όχι κατ' όνομα Κομμουνιστικό Κόμμα, είναι το μεγάλο δίδαγμα που απορρέει από την πολυκύμαντη ηρωική πορεία του Κόμματός μας.

Η ανάγκη ύπαρξης του ΚΚ, στην Ελλάδα και διεθνώς, απέκτησε εκ νέου μεγάλη επικαιρότητα μετά την αντεπανάσταση του 1989-1991, αφού η ύπαρξή του βάλλεται από τους ιμπεριαλιστικούς και οπορτουνιστικούς μηχανισμούς ως αντίληψη και πρακτική ξεπερασμένη.

Οι αντεπαναστατικές αλλαγές του 1989-1991 διόγκωσαν το κύμα της οπορτουνιστικής πίεσης στο ΚΚΕ. Επιχειρήθηκε η διάλυσή του μέσω της διάχυσής του στον τότε Συνασπισμό, συμμαχικό σχήμα στο οποίο συμμετείχε το ΚΚΕ. Η επιδίωξη του οπορτουνισμού συνάντησε ισχυρή αντίδραση, γεγονός το οποίο, σε συνθήκες σκληρής ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής διαπάλης, οδήγησε το 1991 στην αποχώρηση από το Κόμμα ενός τμήματος μελών της ΚΕ, άλλων στελεχών και σημαντικού αριθμού μελών. Αυτές οι δυνάμεις, μαζί με συνεργαζόμενους στον τότε Συνασπισμό, συγκρότησαν τον ΣΥΝ ως ενιαίο κόμμα.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν ο ΣΥΝ και το συμμαχικό του σχήμα (ΣΥΡΙΖΑ) αποτέλεσαν το σύγχρονο οπορτουνιστικό κέντρο, μέσω του οποίου επιχειρείται είτε η συρρίκνωση της πολιτικής επιρροής του ΚΚΕ είτε μια οπορτουνιστική ρυμούλκησή του σε ανώδυνες για το σύστημα συμμαχίες, γεγονός επιζήμιο για το εργατικό - λαϊκό κίνημα, αλλά και που θα έθετε εν αμφιβόλω την ύπαρξη του ΚΚΕ.

Το τελευταίο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις προσπάθειες της αστικής τάξης και των κομμάτων της να ισχυροποιήσουν το αστικό πολιτικό σύστημα, να εμποδίσουν τη δημιουργία σε αυτό ρήγματος, να διαμορφώσουν εναλλακτικές αντιλαϊκές διεξόδους του. Σε αυτόν το στόχο η ενίσχυση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ από την πλουτοκρατία και η αξιοποίησή του κατά του ΚΚΕ αποτελεί βασικό στοιχείο της ταξικής πάλης, περισσότερο από άλλες φορές. Εδώ συμπίπτει και η πολύχρονη επιδίωξη του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ «να ηττηθεί πολιτικά το ΚΚΕ». Η στρατηγική του Κόμματός μας για το σοσιαλισμό, η πολιτική του για την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, είναι το σκληρό «αγκάθι» που θέλουν να ξεριζώσουν.

Ακριβώς επειδή το ΚΚΕ συνεχίζει να υπάρχει περνώντας μέσα από Συμπληγάδες, βγαίνει το συμπέρασμα ότι η συγκρότηση της ιδεολογικής και πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης δεν είναι ποτέ αυτονόητη.

Το τελευταίο αποδείχτηκε και μετά το 1989. Γιατί, αν σε προηγούμενους καιρούς πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα υπέστησαν εξοντωτικά πλήγματα από τα σκληρά μέτρα που πήρε εναντίον τους το αστικό κράτος, το 1989 ήταν οι ίδιες οι ηγεσίες τους και μεγάλο τμήμα των στελεχών τους που τα οδήγησαν στην αυτοκαταστροφή.

Η αμφισβήτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος στηρίζεται στην απόρριψη του ιστορικού ρόλου της εργατικής τάξης για την επαναστατική ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου και στο επαναστατικό πέρασμα από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό.

Αυτό το κύμα αναθεώρησης τροφοδοτήθηκε από αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης, με την ένταξη σε αυτήν νέων τμημάτων, περισσότερο μορφωμένων, αλλά χωρίς εργατική ρίζα και ανάλογες αγωνιστικές παραδόσεις. Οι αναπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες έγιναν το λίκνο του αναθεωρητισμού.

Οι «ευρωκομμουνιστικές» αντιλήψεις, με ισχυρότερη τη δικαιολόγηση ένταξης στην ΕΕ λόγω της «ευρωπαϊκής ιδιαιτερότητας», αναβιώνουν και σε Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα που δρουν σήμερα στις χώρες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Αυτές τις αντιλήψεις αντιπαλεύουν οι συνεπείς ταξικές δυνάμεις αυτών των χωρών.

Την επαναστατική ιδεολογία και πολιτική η εργατική τάξη δεν την κατακτά μόνη της, αυθόρμητα. Μόνο ένα ΚΚ που κάνει πράξη το σύνθημα «πρωτοπόρα θεωρία - πρωτοπόρα δράση» είναι σε θέση να οργανώσει την πάλη της εργατικής τάξης, των δυνάμει συμμάχων της κατώτερων τμημάτων των μεσαίων στρωμάτων, να μπολιάσει την τάξη με την επαναστατική ιδεολογία του μαρξισμού - λενινισμού, με το πρόγραμμα που αντιστοιχεί στο ρόλο και στα συμφέροντά της και στην πιο συμφέρουσα πολιτική για τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Αυτονόητη συνάρτηση των προηγούμενων είναι η συγκρότηση γερών Κομματικών Οργανώσεων παντού, πρωταρχικά στους τόπους δουλειάς και ιδιαίτερα στους βασικούς κλάδους της καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά και σε όλους τους χώρους όπου εργάζονται και ζουν τα φτωχά λαϊκά στρώματα, όπου μαθητεύει και σπουδάζει η νεολαία.

Ορο ύπαρξης ενός τέτοιου κόμματος αποτελεί η θεμελιώδης οργανωτική αρχή του, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, που δίχως αυτόν είναι αδύνατο να υλοποιηθεί η επαναστατική πολιτική του ΚΚ. Δίχως Κομμουνιστικό Κόμμα με τα λενινιστικά χαρακτηριστικά του Κόμματος νέου τύπου, δεν μπορεί να γίνεται ούτε σκέψη για πραγματικό αγώνα για το σοσιαλισμό, πολύ περισσότερο για νικηφόρα διεξαγωγή της πάλης για το σοσιαλισμό. Δίχως τέτοιο Κόμμα η μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση θα ήταν απραγματοποίητη. Συστατικό αυτών και προϋπόθεση για τη νικηφόρα έκβαση της λαϊκής πάλης είναι η ισχυρή αντιπαράθεση με όλα τα οπορτουνιστικά ρεύματα, ιδιαίτερα σήμερα που ο οπορτουνισμός κυριαρχεί σε παγκόσμια κλίμακα.

Το γεγονός ότι το ΚΚΕ συνεχίζει να υπάρχει 90 χρόνια μετά την ίδρυσή του, έχοντας αφομοιώσει πολλά συμπεράσματα από την πλούσια θετική και αρνητική εμπειρία του, αποτελεί τίτλο τιμής για το ίδιο, κατάκτησή του σε σκληρές ταξικές συγκρούσεις και σε σφοδρή διαπάλη με διάφορες οπορτουνιστικές δυνάμεις. Είναι ταυτόχρονα και η πιο σημαντική κατάκτηση της εργατικής τάξης της Ελλάδας στη διάρκεια περίπου ενός αιώνα.

Το θεμέλιο, για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες, είναι παρόν.

Παραπομπές:

1. Η ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) ιδρύθηκε την 1η Αυγούστου 1951 και στις 3 Αυγούστου ανακοινώθηκε επίσημα η ίδρυσή της. Ηταν συμμαχικό πολιτικό σχήμα, που το αποτέλεσαν: Ο Δημοκρατικός Συναγερμός (εκλογικό σχήμα στο οποίο τότε εκφραζόταν κυρίως το παράνομο ΚΚΕ), το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας με επικεφαλής τον Γιάννη Πασσαλίδη που έγινε και πρόεδρος της ΕΔΑ, οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι, το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα και η Ενωσις Δημοκρατικών Αριστερών.

2. Αρχείο ΚΚΕ, Εγγραφο 203475. Εκθεση Λ. Τζεφρώνη - Α. Βελή προς την ΚΕ του ΚΚΕ σχετικά με το κομματικό οργανωτικό πρόβλημα, 13/11/1956, σελ.1-4.

3. Το ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα, τόμος 8ος, σελ. 261.

4. Αρχείο ΚΚΕ, η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 61.

5. Εισήγηση στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ, τεύχος πρώτο, έκδοση Γραφείου Τύπου και Μελετών της ΕΔΑ, 1956, σελ. 27-28.

6. Εισήγηση στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ, τεύχος τρίτο, έκδοση Γραφείου Τύπου και Μελετών της ΕΔΑ, 1956, σελ. 5.

7. Εισήγηση στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ, τεύχος τρίτο, έκδοση Γραφείου Τύπου και Μελετών της ΕΔΑ, 1956, σελ. 21-34.

8. Το ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα, τόμος 9ος, σελ. 505.

9. Το ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα, τόμος 9ος, σελ. 507.

10. Αρχείο ΚΚΕ, η 10η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 691.

11. Λευτέρη Μαυροειδή, «Οι δύο όψεις της ιστορίας», σελ. 441, εκδόσεις «Δελφίνι».

12. Λευτέρη Μαυροειδή, «Οι δύο όψεις της ιστορίας», σελ. 391, εκδόσεις «Δελφίνι».

13. Ο.π. σελ. 377.

14. Ο.π. σελ. 401.

15. Αρχείο ΚΚΕ, Η 11η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 455.

16. Αρχείο ΚΚΕ, Η 11η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 360.

17. Αρχείο ΚΚΕ, Η 11η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 456.

18. Αρχείο ΚΚΕ. Εγγραφο 157931, χρονολογία 9/9/1967.

19. Ο όρος «ιστορικός συμβιβασμός» δεν είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τότε. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε από τον Ε. Μπερλινγκουέρ το 1973 μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ στη Χιλή. Τότε δηλαδή που το κύριο συμπέρασμα σχεδόν όλων των κομμουνιστών στον κόσμο ήταν ότι από την πλευρά του ΚΚ Χιλής διαπράχθηκαν λάθη δεξιού οπορτουνιστικού χαρακτήρα, η ηγεσία του Ιταλικού ΚΚ εκτιμούσε το αντίθετο. Ο Τζιανκάρλο Παγέτα, ηγετικό στέλεχος του Ιταλικού ΚΚ, έγραψε: «Εχουμε εκτός από τις θετικές και μια αρνητική πείρα, εκείνη της Χιλής, όπου οι αντιθέσεις ανάμεσα στην Αριστερά και τους καθολικούς οδήγησαν στο φασισμό (...) από εμπειρίες μισού αιώνα και πλέον, και μετά τα δραματικά γεγονότα της Χιλής, έχουμε καταλήξει ότι τα μεγάλα προβλήματα της χώρας δεν είναι δυνατό να λυθούν ούτε από ένα κόμμα, ούτε από μόνη της την Αριστερά και σε αντίθεση με τις πολιτικές δυνάμεις που υπάρχουν» (Φώντα Λάδη, «Τι είναι και πού πηγαίνει ο Ευρωκομμουνισμος;» σελ. 40. εκδόσεις ΠΥΛΗ, Αθήνα, 1979).

20. Πρακτικά της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 87-88.

21. Πρακτικά της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 106.

22. Τάκη Μπενά, «Ενα συνέδριο που δεν έγινε ποτέ», εκδ. «Δελφίνι», 1995, σελ. 9-10.

23. Πρακτικά της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 88.

24. Πρακτικά της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 1075.

25. Πρακτικά της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ σελ. 377.

26. Πρόγραμμα του ΚΚΕ, σελ. 15-16, έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, Αθήνα, 1996.

Από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη Νεολαία (Οκτώβρης 2005)

Βεβαίως, στο 1ο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ δεν υπάρχει καμιά αναφορά για μορφή συγκρότησης οργανώσεων νεολαίας. Αυτό εμφανίζεται στο Καταστατικό του Κόμματος, που ψηφίστηκε στο 2ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Απρίλης 1920), στο κεφάλαιο θ με τίτλο «Ομιλοι νέων και γυναικών». Στο άρθρο 39 αναφέρεται: «Διά την ευκολίαν της προπαγάνδας του Κόμματος και διά τη σοσιαλιστικήν μόρφωσιν των νέων δύναται να οργανωθούν εντός των τμημάτων όμιλοι νεολαίας. Εις τους ομίλους τούτους ανήκουν όλοι οι νέοι, οι οποίοι δεν έχουν τα προσόντα να γίνουν μέλη του Κόμματος. Οι όμιλοι ούτοι παρακολουθούνται και εξελέγχονται παρ' αντιπροσώπου του τμήματος οριζομένου υπό της τοπικής επιτροπής».

Η ΟΚΝΕ στην πρώτη γραμμή του αγώνα για το ακαδημαϊκό άσυλο, δεκαετία του 1930

Η Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Εργατικών Νεολαιών Ελλάδας είχε ιδρύσει ως τμήμα της την Ενωση Σοσιαλιστών Φοιτητών και Σπουδαστών Ελλάδας, για την ανάπτυξη της δράσης του Κόμματος στη σπουδάζουσα νεολαία. Η Ομοσπονδία λειτούργησε και έδρασε για δύο χρόνια έως το Νοέμβρη του 1922, που με πρωτοβουλία του ΣΕΚΕ (Κ) ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, η ηρωική ΟΚΝΕ. Πράγματι στις 28 Νοέμβρη 1922 συνήλθαν στη Θεσσαλονίκη, σε Συνέδριο, οι αντιπρόσωποι των σοσιαλιστικών νεολαιών και ομίλων νέων από την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Χαλκίδα, τη Δράμα, το Βόλο, την Πάτρα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη και ίδρυσαν την ΟΚΝΕ. Η ΟΚΝΕ προσχώρησε αμέσως στην Κομμουνιστική Διεθνή Νέων, η οποία είχε ιδρυθεί το Νοέμβρη του 1919 και αποτελούσε τμήμα της Γ' Διεθνούς. Το Συνέδριο της ΟΚΝΕ εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή και αποφάσισε η εφημερίδα «Νεολαία» να είναι δημοσιογραφικό της όργανο. Στην ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε μετά το Συνέδριο, η ΚΕ της ΟΚΝΕ τόνιζε ότι σκοπός των καθηκόντων που χάραξε το ιδρυτικό της Συνέδριο είναι «να προσελκύσουμε εις τας τάξεις μας όλην την Εργατική και Αγροτική Νεολαίαν της χώρας μας». Εκτίμησε δε ότι «εφ' όσον η Ομοσπονδία μας δεν καταστεί μία οργάνωσις μαζών, δε θα μπορέσουμε να συντείνουμε διόλου εις την επικράτησιν του αγώνα που η εργατική τάξις διεξάγει εναντίον της κρατούσης τάξεως. Και ως εκ τούτου, υιοθέτησε το σύνθημα του Γ' Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς "ΕΜΠΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΑΖΑΣ". Ετσι μονάχα η Ομοσπονδία μας θα γίνει ένας σπουδαίος παράγων εις τον αγώναν που το Κόμμα μας, ως αντιπροσωπεύον τας εργαζόμενας μάζας, διεξάγει αδιακόπως, για την απελευθέρωσίν των από τον εγχώριον και ξένον καπιταλιστικόν ζυγό».

Εφημερίδα «Θύελλα», όργανο της ΔΝΕ (Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας) Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης

Η ίδρυση της ΟΚΝΕ αποτελούσε σημαντικό σταθμό στην ιστορία του επαναστατικού νεολαιίστικου κινήματος της Ελλάδας και τον καλύτερο βοηθό του Κόμματος για τη δουλιά του στη νεολαία. Η εξασφάλιση της διάδοσης της επιστημονικής κοσμοθεωρίας του μαρξισμού - λενινισμού στη νέα γενιά, αλλά και η πρωτοπόρα οργάνωση που μπορούσε να συσπειρώσει και να καθοδηγήσει το κίνημα της νεολαίας για τις δικές του διεκδικήσεις στο πλευρό του εργατικού κινήματος, εύρισκαν την πραγμάτωσή τους με τη δράση της ΟΚΝΕ.

Την πρώτη της μεγάλη «μάχη», η ΟΚΝΕ την έδωσε τον Αύγουστο του 1923, στη μεγάλη γενική απεργία. Η συμμετοχή των Νεολαιών Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Πειραιά, Βόλου, Καβάλας, Δράμας και Πάτρας ήταν σοβαρή και έδειξαν εξαιρετική μαχητικότητα. Στη διάρκεια της απεργίας εκείνης πιάστηκε στην Καβάλα, επικεφαλής των απεργών, ο γραμματέας της ΟΚΝΕ Καβάλας Νίκος Σγουρίδης, που παραπέμφθηκε στο Στρατοδικείο Δράμας και πέθανε από τα βασανιστήρια στις φυλακές της. Η ΟΚΝΕ από το 1922 ήδη κυκλοφορούσε τη «Νεολαία», το κεντρικό όργανο της Οργάνωσης. Επίσης, κυκλοφόρησε και το περιοδικό «Νέος Λενινιστής».

Η πορεία της ΟΚΝΕ ήταν συνυφασμένη με την πορεία του Κόμματος και του λαϊκού κινήματος. Το Κόμμα στάθηκε πάντα δίπλα της σαν η δύναμη που καθοδηγούσε ιδεολογικά - πολιτικά την ΟΚΝΕ, διαπαιδαγωγούσε τα στελέχη και τα μέλη της στο πνεύμα της κατάκτησης της πρωτοπόρας δράσης, ανοίγοντας δρόμους για την πιο αποτελεσματική δουλειά της οργάνωσης στη νέα γενιά. Ετσι εξασφάλιζε ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες, τη διαμόρφωση της μελλοντικής γενιάς, της συνειδητής πολιτικά και ιδεολογικά πρωτοπορίας της εργατικής τάξης και, ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για ένα γερό επαναστατικό κίνημα της νεολαίας στο πλευρό του εργατικού κινήματος. Η φροντίδα αυτή ήταν για το Κόμμα, μόνιμη και σταθερή και φαίνεται απ' όλα τα ντοκουμέντα του.

Η ΟΚΝΕ δρούσε σε όλα τα μέτωπα πάλης της νέας γενιάς, σε όλους τους χώρους που δραστηριοποιούνταν οι νέοι. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε και στη στρατευμένη νεολαία, καλλιεργώντας στους φαντάρους την ιδέα της πάλης για την ειρήνη, πολεμώντας το σοβινισμό και τη φιλοπόλεμη προπαγάνδα. Η στρατευμένη νεολαία, με την καθοδήγηση της ΟΚΝΕ, έπαιρνε ενεργό μέρος στις αντιπολεμικές εκδηλώσεις του λαού και της νεολαίας που γίνονταν κάθε χρόνο την 1η Αυγούστου - μέρα κήρυξης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα 1925 κυκλοφόρησε πολυγραφημένος «Ο φαντάρος» και από τις αρχές του 1928 άρχισαν να κυκλοφορούν έντυπα για τη στρατευμένη νεολαία, όπως η «Στρατώνα», η «Τσιμινιέρα», ο «Τηλεγραφητής», ο «Σκαπανέας», «Ο Κόκκινος Ναύτης», «Ο Κόκκινος Σκαπανέας» κ.ά.

Θεσσαλονίκη, η ΕΠΟΝ κατά την απελευθέρωση από τη φασιστική κατοχή

Εργατόπαιδα αε εξόρμηση με τη «Νεολαία», εφημερίδα της ΟΚΝΕ

Οι αποφάσεις του 3ου Τακτικού Συνεδρίου του Κόμματος ενίσχυσαν τη δουλειά του Κόμματος στην ΟΚΝΕ, αλλά συνέβαλαν επίσης και στην πιο αποτελεσματική δράση της Οργάνωσης στο κίνημα της νεολαίας.

Στις 9 Ιούνη 1929, για πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνονται εκδηλώσεις προς τιμήν της Διεθνούς Εβδομάδας του Παιδιού. Με την πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ οργανώνεται στην Αθήνα συγκέντρωση των εργαζόμενων παιδιών και μαθητών. Στη συγκέντρωση παρουσιάστηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα και κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της παιδικής εφημερίδας «Εργατόπουλο».

Το ΚΚΕ το 1935 στο 6ο Συνέδριο, επισήμανε τον κίνδυνο του φασισμού και του πολέμου και έβαζε μπροστά στην ΟΚΝΕ επιτακτικά το πρόβλημα της προσαρμογής της δράσης της στις αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Στην απόφαση του Συνεδρίου τόνιζε, όσον αφορά τη νεολαία, ότι: «Ο φασισμός με τη δημαγωγία του προσπαθεί να κερδίσει τη νεολαία για τους σκοπούς του. Οι κομμουνιστές έχουν χρέος να δουλέψουν για την αποτυχία των προσπαθειών αυτών.

...Επιβάλλεται η δημιουργία μιας ενιαίας πλατιάς αντιφασιστικής οργάνωσης, που θα περιλαμβάνει, όχι μόνο τους νέους κομμουνιστές, αλλά όλους τους νέους, που μισούν την αντίδραση, το φασισμό, θέλουν την πρόοδο, τη λευτεριά, την ειρήνη... Με τη βοήθεια του Κόμματος, η ΟΚΝΕ μπορεί να τραβήξει μπροστά και σήμερα να εκπληρώσει το κυριότερο καθήκον της ένωσης των δυνάμεων της νέας γενιάς».

Ομως, το λαϊκό κίνημα δεν κατάφερε να αποτρέψει την επιβολή της φασιστικής δικτατορίας στην Ελλάδα. Πράγματι, στις 4 Αυγούστου 1936, εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Μεταξά. Το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ αγωνίζονται για την ενότητα δράσης των αντιδικτατορικών δυνάμεων, στη βάση των αποφάσεων του 6ου Συνεδρίου του Κόμματος και σε συνθήκες παρανομίας.

Οι οργανώσεις της ΟΚΝΕ, με τον παράνομο Τύπο τους και με τη γεμάτη ηρωισμό και αυτοθυσία δράση τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαφώτιση του λαού και των νέων. Ξεσκέπαζαν καθημερινά τη δημαγωγία της δικτατορίας και έδειχναν στους νέους το δρόμο της αγωνιστικής συσπείρωσης και πάλης. Η ΟΚΝΕ πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Αντιδικτατορικού Μετώπου και στην πάλη ενάντια στη φασιστική ΕΟΝ.

Στην απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ της 12 Μάρτη 1939 για την κατάσταση της νέας γενιάς και τα καθήκοντα του ΚΚΕ, αναφέρεται: «Στην πάλη κατά του βίαιου παιδομαζώματος και εκφασισμού των νέων, στην πάλη για το τράβηγμα της νέας γενιάς στον αντιδικτατορικό αγώνα του λαού, κέντρο και βάση της όλης δουλιάς πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μετώπου της νέας γενιάς.

Μονάχα με τη φαρδιά λαϊκομετωπική πολιτική, με την οργάνωση μαζικής αντίστασης, με τη δραστήρια υπεράσπιση των ιδιαίτερων ζητημάτων της νεολαίας, θα μπορέσουμε να ματαιώσουμε το γενιτσαρικό έργο της δικτατορίας και να κάνουμε τη νέα γενιά ισχυρό μαχητικό προπύργιο του αντιδικτατορικού αγώνα. Θα την κάνουμε στήριγμα της απελευθερωτικής πάλης του λαού μας για την ανατροπή της λαομίσητης δικτατορίας, που λερώνει τη λαοκρατική ιστορία της χώρας, την καταστρέφει οικονομικά, την ατιμάζει εθνικά και τη μεταβάλλει σε προτεκτοράτο του άξονα Βερολίνου - Ρώμης».

Στο σκληρό, αλλά δίκαιο και ιερό αγώνα για την ανατροπή της φασιστικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, η ΟΚΝΕ έδωσε δείγματα υψηλού πατριωτισμού και αμέτρητες θυσίες, με πρώτους απ' όλους τον ήρωα και μάρτυρα γραμματέα της ΚΕ της, Χρήστο Μαλτέζο, ο οποίος εξοντώθηκε από το καθεστώς του Μεταξά στις φυλακές της Κέρκυρας μετά από φρικτά βασανιστήρια.

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου του 1940, βρήκε τις οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ αποδεκατισμένες. Τα εκατοντάδες μέλη και στελέχη τους, όπου και αν βρίσκονταν - τα περισσότερα στις φυλακές και στις εξορίες - αλλά και ο ελληνικός λαός δεν ξαφνιάστηκαν από την απρόκλητη φασιστική επίθεση των ιταλικών στρατευμάτων στη χώρα μας. Το ιστορικό γράμμα του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη, ήταν η αρχή για το μεγάλο έπος της Εθνικής Αντίστασης, στο οποίο η νεολαία έγραψε τη δική της ιστορία.

Με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, ιδρύθηκε στις 5 Φλεβάρη 1942 στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Νέων (ΕΑΜΝ), στο οποίο συμμετείχαν, εκτός από την ΟΚΝΕ, η «Φιλική Εταιρεία Νέων», η «Λεύτερη Νέα», η «Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδας» και η «Δημοκρατική Ενωση Νέων».

Στις 14 Γενάρη 1943 συνήλθε η Ολομέλεια της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων και αποφάσισε την ίδρυση της ενιαίας οργάνωσης της νέας γενιάς.

Στις 23 Φλεβάρη 1943, σε ένα σπίτι, στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας 3, στους Αμπελοκήπους, με πρόταση της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των οργανώσεων νέων που συμμετείχαν στο ΕΑΜΝ, καθώς και άλλων ενιαίων οργανώσεων, με τη συμμετοχή επίσης προσωπικοτήτων του πνευματικού κόσμου, όπως του Κ. Σωτηρίου, της Ρόζας Ιμβριώτη, της Μαρίας Σβώλου κ.ά., πραγματοποιήθηκε σύσκεψη που κατέληξε στην απόφαση ίδρυσης της ΕΠΟΝ.

Βασικοί σκοποί της ΕΠΟΝ, όπως διατυπώθηκαν στο άρθρο 3 του Καταστατικού της ήταν:

α) Η εθνική απελευθέρωση, η πλήρης ανεξαρτησία και ακεραιότητα της Ελλάδας με καθημερινό και αδιάκοπο αγώνα.

β) Η υπεράσπιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, στη μόρφωση και στον πολιτισμό.

γ) Η εξολόθρευση του φασισμού τώρα και στο μέλλον και με οποιαδήποτε μορφή και αν παρουσιαστεί. Αυτό σημαίνει ότι το εσωτερικό μας καθεστώς θα πηγάζει από τη λεύτερη εκδήλωση της κυρίαρχης θέλησης του λαού και της νέας γενιάς. Επιπρόσθετα, για τη νέα γενιά αυτό σημαίνει ίσα πολιτικά δικαιώματα για τους νέους και νέες που είναι πάνω από 18 χρόνων, αφού έχουν ενεργητική συμμετοχή στην κοινωνική ζωή.

δ) Ο αγώνας κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου για την κατοχύρωση της ειρήνης, με βάση την αυτοδιάθεση των λαών και νεολαίων και την αδελφική συνεργασία τους.

ε) Η ανοικοδόμηση της χώρας από τα ερείπια του πολέμου και της αξονικής κατοχής προς το συμφέρον και την ευημερία ολόκληρου του πληθυσμού.

Το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτώβρη του 1947, λίγες μέρες πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την ίδρυση του ΔΣΕ, ιδρύθηκε η Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΔΝΕ) με σκοπό να συμπεριλάβει στις τάξεις της τους νέους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού και τη νεολαία που ζούσε στις περιοχές που ο τελευταίος είχε υπό τον έλεγχό του. Η ίδρυση της ΔΝΕ ήταν μια επείγουσα αναγκαιότητα δεδομένου ότι στο βουνό είχαν βγει πολλοί νέοι - μέλη της ΕΠΟΝ και η πολιτικοστρατιωτική δουλειά στους νέους ανθρώπους ήταν ειδικού χαρακτήρα δουλειά που απαιτούσε την ύπαρξη μιας ξεχωριστής νεολαιίστικης οργάνωσης.

Με την ίδρυση της ΔΝΕ σ' όλο το μήκος και το πλάτος του ΔΣΕ συγκροτήθηκαν ξεχωριστοί σχηματισμοί της Νεολαίας και ταυτόχρονα άρχισε η εντατική προσπάθεια για τη δημιουργία πολιτικών οργανώσεων της ΔΝΕ μέσα στο Δημοκρατικό Στρατό. Η εφημερίδα του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ «Εξόρμηση», μας δίνει μια συνοπτική αλλά αρκετά σαφή εικόνα εκείνου του πρώτου οργανωτικού ξεκινήματος της ένοπλης νέας γενιάς. «Οι δεκάδες χιλιάδες μαχητές του Δ.Σ. - γράφει- είναι στην πλειοψηφία τους νεαροί αγωνιστές που η άγρια τρομοκρατία κι ο πόθος για μια καινούρια, ελεύθερη και δημοκρατική ζωή τους έσπρωξε στο βουνό. Με την ίδρυση της Δ.Ν. γίνεται μια ολοκληρωτική στροφή και προσαρμογή του δημοκρατικού κινήματος της Νέας Γενιάς στον ένοπλο αγώνα, στο πλευρό του Δ.Σ. Τρεις μήνες ζωής της Δ.Ν. έφεραν σοβαρά αποτελέσματα. Οργανώνονται οι νέοι του Δημ. Στρατού στις οργανώσεις της νεολαίας, οι νεολαιίστικες οργανώσεις της υπαίθρου αρχίζουν μια δραστήρια προσπάθεια για την ενίσχυση του Δ.Σ. σε τρόφιμα και σε ρουχισμό. Ιδρύονται οι πρώτοι σχηματισμοί της Δ.Ν. Οι πρώτοι λόχοι που ιδρύθηκαν σ' όλα τα αρχηγεία δίνουν σοβαρές μάχες που δείχνουν ότι ο ενθουσιασμός, η μαχητικότητα και η πολεμική άμιλλα είναι πολύτιμα στοιχεία στην πολεμική επίδοση του στρατού μας».

Πέρα από την πολεμική δράση όλων των μορφών, η ΔΝΕ ανέπτυξε πλούσιο μορφωτικό και πολιτιστικό έργο τόσο ανάμεσα στα μέλη της όσο και ανάμεσα στους νέους των ελεύθερων περιοχών. Ταυτόχρονα, συμμετείχε και στην παραγωγική διαδικασία (μάζεμα της σοδειάς, κλπ.). Τέλος, οι προκηρύξεις της και τα προπαγανδιστικά τρικ που ρίχνονταν στις περιοχές που ήλεγχε ο κυβερνητικός στρατός, αλλά και μέσα στις γραμμές του τελευταίου, είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία της, το οποίο γράφτηκε με θάρρος, τόλμη, αυταπάρνηση και ηρωισμό, πηγή των οποίων υπήρξε η αφοσίωση στα ιδανικά του αγώνα για μια καλύτερη, πιο δίκαιη, για μια ανθρώπινη κοινωνία.

Στις 30-31 του Γενάρη του 1949 συνήλθε η 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία κατέληξε στην ανασυγκρότηση της ΕΠΟΝ χωρίς βεβαίως να κρύβει ότι υπήρξε σοβαρή καθυστέρηση στη δουλιά με τη ΔΝΕ. Στο σχετικό σημείο της πολιτικής απόφασης της Ολομέλειας αναφέρεται: «Σε αντίθεση με τη γυναικεία δουλιά απαράδεκτη καθυστέρηση παρουσιάζουμε με τη ΔΝΕ. Πρέπει κι εδώ στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα, να βελτιώσουμε την κατάσταση ριζικά με την ανασύσταση της ΕΠΟΝ, δίνοντας στη νεολαία και στις οργανώσεις της, σε όλες τις εκδηλώσεις της πολιτικής, κρατικής, στρατιωτικής, εκπολιτιστικής ζωής μας, τη θέση που τόσο αντάξια κρατά με το όπλο στο χέρι».

Η ΕΠΟΝ ανέπτυξε ηρωική δράση στις τάξεις του ΔΣΕ. Το όνομά της συνδέθηκε με τις πιο σκληρές, τις πιο ηρωικές, τις πιο συγκλονιστικές στιγμές της Ιστορίας του αντάρτικου κινήματος 1946 - 1949. Από το Μάη του 1949 η ΕΠΟΝ επανεξέδωσε το περίφημο δημοσιογραφικό της όργανο, τη «Νέα Γενιά» σε μορφή περιοδικού, όπως ακριβώς έβγαινε αμέσως μετά τη Βάρκιζα.

Με απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Αύγουστο του 1968 ιδρύεται η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας - ΚΝΕ. Η ίδρυσή της πραγματοποιείται μέσα σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας. Το ΚΚΕ είναι παράνομο, οι κομμουνιστές συλλαμβάνονται, βασανίζονται, κλείνονται στις φυλακές, εξορίζονται. Οι προοδευτικές ιδέες βρίσκονται υπό συνεχή διωγμό. Μέσα σε αυτές ακριβώς τις συνθήκες, οι νέοι κομμουνιστές ξεκινούν τις προσπάθειες για τη δημιουργία της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, αψηφώντας τις διώξεις, τη χούντα και τα όργανά της, οικοδομούν την ελπίδα, χτίζουν το αύριο.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια, ακούραστος βοηθός, καθοδηγητής, στυλοβάτης, βρίσκεται το Κόμμα της εργατικής τάξης, το Κόμμα που πάντα βρισκόταν στην πρωτοπορία των λαϊκών αγώνων, το τιμημένο ΚΚΕ. Τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου συγκροτείται το πρώτο καθοδηγητικό όργανο της ΚΝΕ και εκδίδεται το πρώτο παράνομο φύλλο της εφημερίδας μας, του «Οδηγητή». Η απόφαση του ΚΚΕ για την ίδρυση της ΚΝΕ δικαιώθηκε απ' τη ζωή.

Η ΚΝΕ γεννήθηκε και ατσαλώθηκε στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας. Η αγωνιστική προοπτική, που χάραξε για τη νεολαία, κάτω από την καθοδήγηση του ΚΚΕ, της εξασφάλισε την απήχηση που είχε μέσα στη νέα γενιά. Συνδυάζοντας όλες τις μορφές δράσης, παλεύει από την αρχή, για να δημιουργηθεί ένα μαζικό κίνημα αντίστασης. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί της δικτατορίας στράφηκαν πρώτα απ' όλα ενάντια στο ΚΚΕ και στην ΚΝΕ. Εκατοντάδες νεολαίοι στις φυλακές, στα στρατοδικεία, στην εξορία.

Στα 40 χρόνια που πέρασαν από τότε, η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας βρίσκεται στην πρωτοπορία της νεολαιίστικης δράσης, είναι ο νους και η ψυχή των αγώνων για το δίκιο των παιδιών των καταπιεσμένων, στο πλευρό του εργατικού κινήματος, του ΚΚΕ, για το άνοιγμα του δρόμου προς στο μέλλον, για το πέρασμα «από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας». Τα καλύτερα παιδιά της εργατικής τάξης και του λαού μας δίνουν μάχες περνώντας μέσα από φωτιά και σίδερο, για να ωριμάζουν στις γραμμές της, με την αμέριστη καθοδηγητική διαπαιδαγωγητική δράση του κόμματος της εργατικής τάξης, στρατιές πρωτοπόρων επαναστατών, άξιων να σηκώσουν στις πλάτες τους, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, την ιστορία και την πορεία της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Το Κόμμα μας φροντίζει, για τη συνέχεια του επαναστατικού κινήματος, με την ξεχωριστή δουλειά στη νεολαία και την αμέριστη ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση της ΚΝΕ.

Ετσι, με απόφαση του 17ου Συνεδρίου του, έγινε τον Οκτώβρη του 2005 «Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με θέμα τη δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της νεολαίας και τη στήριξη της ΚΝΕ».

Στις Θέσεις της ΚΕ για τη Συνδιάσκεψη αναφέρονται τα εξής:

«Το ΚΚΕ κατανοεί τις ιστορικές ευθύνες του απέναντι στα προβλήματα και στο κίνημα της νεολαίας, στις οικογένειές τους. Το μέλλον της νεολαίας δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια των εκμεταλλευτών της εργατικής και λαϊκής οικογένειας, στις δυνάμεις του κεφαλαίου, στις δυνάμεις της σήψης, του αυταρχισμού και της καταστολής, του πολέμου. Οσο οι δυνάμεις αυτές θα κυριαρχούν στην οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου, η μεγάλη πλειοψηφία της νεολαίας δεν μπορεί να βρει λύση στα προβλήματά της. Να ονειρευτεί τη ζωή που θέλει και, προπαντός, δικαιούται. Ο δρόμος για θετικές αλλαγές στη ζωή της νεολαίας, για συνολική ποιοτική αλλαγή, γίνεται ορατός στο βαθμό που η νεολαία από την ίδια της την πείρα θα θέσει ως στόχο να καταργήσει τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης...

Η νεολαία, έχοντας την αίσθηση του καινούριου, έλκεται από κάθε τι που περικλείει δυναμισμό. Εχει εκρηκτική ενεργητικότητα, στοιχείο της οποίας είναι σήμερα η θετική στάση της απέναντι στις νέες τεχνολογίες. Με ευκολία αποδέχεται τις αλλαγές, έλκεται από το ρίσκο. Εχει την τάση να αναζητεί ιδεώδη και ιδανικά.

Οι νεολαιίστικες ιδιότητες δεν μπορεί να αναπτυχθούν από μόνες τους, να γεννήσουν θετικά αποτελέσματα για την ίδια τη νεολαία και την κοινωνία, αν δε συνδεθούν με τον αγώνα κατά των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, κατά της ιμπεριαλιστικής στρατηγικής. Με την πάλη για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Το πραγματικά καινοτόμο και ανατρεπτικό υπάρχει, δυναμώνει εκεί που αναπτύσσεται η ταξική πάλη, εκεί που αρχίζει η συνειδητή δράση για την αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας.

Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του και σε όλη την πορεία του, αναδείκνυε το καθήκον της δράσης του στη νεολαία, παράλληλα με την πρωτοβουλία του να διαμορφωθεί αυτοτελής οργανωτικά κομμουνιστική νεολαία, που δρα κάτω από την ιδεολογική και πολιτική ευθύνη του Κόμματος. Η ΟΚΝΕ, η ΚΝΕ, αλλά και οι πολιτικές οργανώσεις όπου συμμετείχαν ενεργά κομμουνιστές και αριστεροί νεολαίοι, όπως η ΕΠΟΝ, η Νεολαία της ΕΔΑ, η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, επιβεβαιώνουν τον αναντικατάστατο ρόλο του Κόμματος στον ευρύτερο αγώνα της νεολαίας. Μέσα από τις γραμμές των Οργανώσεων αυτών, αναπτύχθηκαν πρωτοβουλίες, έγιναν αγώνες, καταγράφηκαν κατακτήσεις και ηρωικές σελίδες. Καταβλήθηκαν αιματηρές θυσίες, που αποτελούν κορυφαίες σελίδες όχι μόνο του νεολαιίστικου, αλλά και του γενικότερου λαϊκού κινήματος.

Η ίδρυση της ΚΝΕ, το 1968, δικαίωσε την απόφαση του ΚΚΕ με την επαναλειτουργία του στην Ελλάδα, σε συνθήκες παρανομίας, ύστερα από τη διάλυση των ΚΟ, το 1958. Η ύπαρξη επαναστατικής οργάνωσης νεολαίας, υπό την καθοδήγηση του ΚΚΕ, είναι απολύτως αναγκαία. Καμία άλλη νεολαιίστικη οργάνωση, όσο μαζική και ριζοσπαστική και να είναι, δεν μπορεί να την αντικαταστήσει, να την υποκαταστήσει.

Τα τελευταία 15 χρόνια, που σημαδεύτηκαν και σημαδεύονται ακόμα από τις συνέπειες της αντεπανάστασης και της προσωρινής υποχώρησης του εργατικού κινήματος, το ΚΚΕ πήρε πρωτοβουλίες και άνοιξε ζητήματα που αφορούσαν τα καίρια συμφέροντα και τα δικαιώματα της νεολαίας, αλλά και τον ίδιο τον προσανατολισμό της στις περίπλοκες νέες συνθήκες.

Αποδείχτηκε ο σύγχρονος φάρος προβολής και διάδοσης των ηρωικών παραδόσεων του λαού. Αταλάντευτος υπερασπιστής του σοσιαλισμού, της κομμουνιστικής προοπτικής, αδιάλλακτος αντίπαλος του ιμπεριαλισμού, όταν όλοι, όχι μόνο τα παραδοσιακά στηρίγματά του, αλλά και οι νέοι σύμμαχοί του, έσπευδαν να διαδώσουν στη νεολαία, με πρόσχημα τα λάθη που έγιναν στο σοσιαλισμό στην πρώτη και πρωτόγνωρη απόπειρα για την οικοδόμησή του, ότι το μέλλον της είναι ο καπιταλισμός.

Το ΚΚΕ, παρά τις δυσκολίες που είχε όλα αυτά τα χρόνια, έκανε προσπάθειες ώστε να φθάσει στη νεολαία η αλήθεια για το βρώμικο πόλεμο στα Βαλκάνια και στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ. Αναμετρήθηκε με τον εθνικισμό και το σοβινισμό, όταν όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις του τόπου καλούσαν τη νεολαία να γεμίσει τις πλατείες με άλλοθι την ονομασία της ΠΓΔΜ.

Ανέλαβε πρωτοβουλίες ενημέρωσης, αλλά και αγώνα, για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της νεολαίας στη μόρφωση και στην εργασία. Τολμηρά και πειστικά έθεσε το ζήτημα του ενιαίου υποχρεωτικού δωδεκάχρονου σχολείου, της πάλης ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της Παιδείας με όλες τις μορφές που αυτή έχει πάρει, ανοιχτή και συγκαλυμμένη.

Οταν όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, στο όνομα του εκσυγχρονισμού και του εφικτού, νομιμοποιούσαν τις ελαστικές μορφές απασχόλησης και τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης, όταν τους έλεγαν ότι πρέπει να αλλάξει το ασφαλιστικό σύστημα στο όνομα τού να μη σηκώσει η νεολαία τα βάρη των προηγούμενων γενεών, το ΚΚΕ όχι μόνο δε δίστασε, αλλά, με αποφασιστικότητα, πήγε κόντρα στο ρεύμα. Αποκάλυψε τα ψέματα, την υποκρισία τόσο των ελληνικών κυβερνήσεων, όσο και της ΕΕ. Πάνω απ' όλα έδειχνε σταθερά, με αποδείξεις, τον ταξικό χαρακτήρα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, το πιο μεγάλο θύμα των οποίων είναι οι νέοι και οι γυναίκες που ανήκουν στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Με τα συνθήματα της απειθαρχίας και ανυπακοής, άνοιξε το μεγάλο θέμα της πάλης για ριζικές αλλαγές. Αποτελεί, επίσης, προσφορά στη νεολαία η πλατιά ενημέρωση και δράση κατά της ΕΕ, η διαπάλη του Κόμματος με τα ιδεολογήματα του μονόδρομου, με τις επικίνδυνες απόψεις που ταυτίζουν την ενότητα των λαών της Ευρώπης με την ΕΕ.

Το ΚΚΕ αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο που μπορεί να παίξει η νεολαία και το κίνημά της στην οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου (ΑΑΔΜ), στον αγώνα για τη Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία. Το νεολαιίστικο κίνημα αποτελεί ιδιαίτερη συνιστώσα του Μετώπου, άρα και της εξουσίας που θα προκύψει από την επιτυχημένη έκβαση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού αγώνα.

Το ΚΚΕ και θέλει και μπορεί να συμβάλει στον προσανατολισμό της νεολαίας στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, στην ανάπτυξη της αυτενέργειας και πρωτοβουλίας της, γιατί διαθέτει επιστημονικά τεκμηριωμένη θεωρία και μεθοδολογία προσανατολισμού. Γιατί απαντά στο ζήτημα της σχέσης του νέου με την ανάπτυξη όλης της κοινωνίας.

Το ΚΚΕ έχει, ταυτόχρονα, συναίσθηση ότι η δράση του πρέπει να γίνει πιο ριζοσπαστική, ανατρεπτική και καινοτόμα, όσον αφορά τα προβλήματα, την οργάνωση και την πολιτικοποίηση της νεολαίας. Είναι περήφανο για ό,τι έκανε έως σήμερα. Ομως, κατανοεί βαθιά και ότι πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη ποιότητα η δράση του για τα προβλήματα της νεολαίας, να ξεπεράσει αδυναμίες και ελλείψεις που παραμένουν. Νιώθει σήμερα περισσότερο έτοιμο και έμπειρο από πριν.

Πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι να ξεπεράσει τις αδυναμίες και ελλείψεις, που εντόπισε το 17ο Συνέδριο, και τις οποίες συνόψισε σε προβλήματα βαθιάς αφομοίωσης της στρατηγικής του, στην ικανότητα εξειδίκευσης και προσαρμογής, στην ενιαία αντίληψη για το πώς αυτή προωθείται στις σημερινές συνθήκες. Αν το κομματικό δυναμικό, ξεκινώντας από την ΚΕ, αναμετρηθεί με επιτυχία με τα προβλήματα που εντόπισε το συνέδριο, θα έχει ήδη κάνει ένα σοβαρό βήμα και στη δράση του για τα προβλήματα της νεολαίας.

Μια δεύτερη βασική προϋπόθεση είναι να εξειδικεύσει με μεγαλύτερη επάρκεια τη γενική στρατηγική του στο χώρο της νεολαίας και των νέων ηλικιών γενικότερα. Να αναπτύξει περισσότερες πρωτοβουλίες και να επεξεργαστεί σύγχρονες θέσεις για προβλήματα που αφορούν τη νεολαία. Ιδιαίτερα για προβλήματα που συνδέονται με τον ελεύθερο χρόνο ως μέτωπο της ταξικής και νεολαιίστικης πάλης.

Να διαδώσει πλατιά στη νεολαία το Πρόγραμμα και την ιδεολογία του, την πολιτική του πρόταση για το ΑΑΔΜ και το ρόλο της νεολαίας σ' αυτό. Να κατανοήσει η νεολαία την ανάγκη κοινής δράσης και συμμαχίας με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Στις σημερινές συνθήκες, η πρωτοποριακή δράση του Κόμματος στη νεολαία και η καθοδηγητική βοήθεια στην ΚΝΕ αποκτά επείγοντα και επιτακτικό χαρακτήρα, καθίσταται δηλαδή πιο σημαντικό πρόβλημα από κάθε άλλη φορά. Η ανάγκη να δυναμώσει ποσοτικά και ποιοτικά το Κόμμα, να εξασφαλιστεί στο αμέσως επόμενο διάστημα η ανανέωση των γραμμών του με νέο αίμα, ιδιαίτερα από την εργατική τάξη και τις νέες ηλικίες, είναι σήμερα κάτι παραπάνω από ζωτική...

Ιδιαίτερος στόχος της Συνδιάσκεψης είναι να κατανοηθεί από όλα τα καθοδηγητικά όργανα, ξεκινώντας από την ΚΕ έως την ΚΟΒ, ότι τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας και του κινήματός της είναι ευθύνη πριν απ' όλα του Κόμματος. Αυτό δε συνεπάγεται τον παραμερισμό της ευθύνης του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, των καθοδηγητικών της οργάνων. Αντίθετα. Οσο πιο υπεύθυνο γίνεται το ΚΚΕ απέναντι στη νεολαία και τα προβλήματά της, τόσο πιο ικανό και αποτελεσματικό θα γίνεται στην ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση της ΚΝΕ, στη δημιουργία προϋποθέσεων να παίξει αυτή το δικό της υπεύθυνο πρωτοπόρο ρόλο.

Το ΚΚΕ μαζί με την ΚΝΕ απευθύνεται για ανταλλαγή απόψεων και γνωμών, αλλά και για συγκεκριμένες προτάσεις και υποδείξεις, σε φίλους του Κόμματος, σε συνεργαζόμενους, σε ειδικούς επιστήμονες που θέλουν να προσφέρουν στον προβληματισμό του, στις αποφάσεις του.

Στους εργαζόμενους, στη λαϊκή οικογένεια, που πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται συλλογικός κοινωνικός αγώνας για το παρόν και το μέλλον των παιδιών τους. Δε φθάνει σήμερα η προσπάθεια της οικογένειας με ατομική λύση να αντιμετωπίσει τα ζητήματα, να εξασφαλίσει το μέλλον των παιδιών.

Σε όλους εκείνους που συνειδητοποιούν ότι πρέπει να αντισταθούν και να αγωνιστούν για ριζική αλλαγή.

Στη νεολαία, με το επίκαιρο σύνθημα "Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός". Επιδιώκει να αναπτύξει ενεργητικό διάλογο σε συνθήκες κοινής δράσης και πάλης για την αναγκαιότητα του Μετώπου, το ρόλο του νεολαιίστικου κινήματος, τη συμμαχία του με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, την πάλη για τη Λαϊκή Εξουσία - Οικονομία.

Το ΚΚΕ ήταν, είναι και θα είναι η δύναμη αντίστασης και επίθεσης στην προσπάθεια να υποταχθεί και να συμβιβαστεί η νεολαία. Σήμερα έχει τη δύναμη να γονιμοποιήσει μια έμφυτη τάση αναζήτησης, απειθαρχίας και ριζοσπαστισμού που χαρακτηρίζει τις μικρές και τις νεαρότερες ηλικίες... ιδιαίτερα της νεολαίας που ανήκει στα εργατικά και γενικότερα στα λαϊκά στρώματα».

Σε σχέση με τα παραπάνω, η ΚΕ του ΚΚΕ στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο εκτιμά ότι: «Σημαντικό επίσης γεγονός αποτέλεσε η πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Κόμματος για τη δουλειά στη νεολαία και τη βοήθεια στην ΚΝΕ. Στη βάση των αποφάσεών της διαμορφώνονται καλύτερες προϋποθέσεις στην κατανόηση του κοινωνικο-ταξικού χαρακτήρα της παρέμβασης στη νεολαία, στην ικανότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων, στη συγκρότηση και δράση του νεολαιίστικου κινήματος. Τα όργανα του Κόμματος καθοδηγούν καλύτερα τις δραστηριότητες και πρωτοβουλίες της ΚΝΕ.

Η ΚΝΕ είναι σήμερα εξοπλισμένη με τις αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου της, οι οποίες ανταποκρίνονται θετικά και με ευστοχία στην επεξεργασία της στρατηγικής του Κόμματος στο χώρο της νεολαίας. Η πορεία της είναι συνολικά θετική. Εμφανίζει μεγαλύτερη ικανότητα και ωριμότητα στην ανάπτυξη της δράσης της για τα οξυμένα προβλήματα της εργαζόμενης, μαθητικής και σπουδαστικής νεολαίας. Βελτίωσε σημαντικά τον προσανατολισμό δράσης της στους χώρους εργασίας της νεολαίας, στη νεολαία που βιώνει τα προβλήματα της εργασιακής περιπλάνησης και των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, τα προβλήματα των νέων ζευγαριών.

Το σχετικά καινούριο θετικό στοιχείο είναι ότι διεύρυνε το περιεχόμενο δράσης στη νεολαία με το σύνολο των σύγχρονων αναγκών. Επεξεργάστηκε καλύτερα τα ζητήματα της δράσης της στο μαθητικό και φοιτητικό - σπουδαστικό κίνημα, κατέκτησε καλύτερο προσανατολισμό στο αντίστοιχο μαζικό κίνημα, στις κινητοποιήσεις. Επεξεργάζεται την τακτική της στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, σε ένα σύνθετο και δύσκολο χώρο, όπου πέρα από τις Οργανώσεις των Νεολαιών των άλλων πολιτικών κομμάτων δρουν αναρχοαυτόνομες αντικομμουνιστικές ομάδες, οι οποίες σε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ δρουν διαλυτικά και αποπροσανατολιστικά στο κίνημα. Η ΚΝΕ βελτίωσε το ιδεολογικό της μέτωπο απέναντι στα αστικά, μικροαστικά ρεύματα στο χώρο της νεολαίας, προβάλλει πιο συγκροτημένα την πολιτική πρόταση του Κόμματος, με επεξεργασμένες θέσεις για τα ιδιαίτερα προβλήματα της νεολαίας».

Ταυτόχρονα, όμως, στις Θέσεις γίνεται και η πιο κάτω επισήμανση:

«Αναπόσπαστο στοιχείο της ανάπτυξης ουσιαστικών δεσμών με τους νέους και τις νέες, που ανήκουν είτε από την καταγωγή τους είτε από τη θέση τους στην παραγωγική διαδικασία στην εργατική τάξη, αποτελεί η ανάπτυξη πρωτοπόρας μορφωτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας, ως αντίβαρο και εφαλτήριο στην παρεχόμενη Παιδεία, που δεν καλλιεργεί τη σύνθετη γνώση, τη δημιουργική και κριτική σκέψη. Σήμερα προβάλλει ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να αναπτυχθεί ένα πολύμορφο κίνημα για το δικαίωμα της νεολαίας, γενικότερα του εργαζόμενου λαού, στον ελεύθερο χρόνο, στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, ενάντια στα ναρκωτικά και τα υποκατάστατα κοινωνικής ζωής και διεξόδου για ανθρώπινη ζωή σε ανθρώπινο περιβάλλον. Η ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης, της νεολαίας, των γυναικών, των λαϊκών στρωμάτων εξαρτάται και από τη χειραφέτησή τους από τα προκατασκευασμένα υποκατάστατα των αναγκών τους, από τη μείωση της επιρροής των κυρίαρχων προτύπων, των μονοπωλίων του θεάματος - ακροάματος νέας τεχνολογίας, που γίνονται αγωγοί της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας και υποκουλτούρας.

Με αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί στο επόμενο διάστημα να κατακτηθεί ένα πιο ολοκληρωμένο επιτελικό σχέδιο δουλειάς, που καλλιεργεί το έδαφος για αλλαγή συσχετισμού δύναμης, για κομματική και ΚΝίτικη οικοδόμηση, για την ανάπτυξη της επιρροής των θέσεων και της στρατηγικής του Κόμματος».