Το Κόμμα μας από το ιδρυτικό του ακόμη Συνέδριο ασχολήθηκε με τα ζητήματα της νεολαίας και πρώτ' απ' όλα μ' αυτό της εκπαίδευσης. Στο πρώτο Πρόγραμμα του Κόμματος, στο κεφάλαιο Α «Απαιτήσεις Πολιτικαί», αναφέρεται στο σημείο 16: «Εκλαΐκευσις της εκπαιδεύσεως. Αυστηρά εφαρμογή της υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως. Παροχή τροφής και των μέσων διδασκαλίας εις τα παιδιά, υπό των δήμων και κοινοτήτων. Ανώτατος αριθμός δι' έκαστον διδάσκαλον 25 μαθηταί και τάξεων εις ας διδάσκει δύο. Εκδημοκράτησις της διοικήσεως της εκπαιδεύσεως. Κατάργησις του άρθρου του Συντάγματος περί γλώσσης και εισαγωγή της δημοτικής γλώσσης εις όλην την εκπαίδευσιν. Εισαγωγή εις τα σχολεία της γλώσσης των διαφόρων εθνικοτήτων διά τους εκ τούτων μαθητάς». Και στο σημείο 17. «Ανοικοδόμησις σχολικών κτιρίων και πολλαπλασιασμός των σχολείων». Στο δε κεφάλαιο Β «Απαιτήσεις υπέρ των εργατών», αναφέρει στο σημείο ιβ: «Τη μεταρρύθμισιν του νόμου 4029 περί ανηλίκων, ούτως ώστε οι κάτω των 16 ετών να μην επιτρέπεται να εργασθούν», ενώ στο σημείο ιγ, αναφέρει: «Τη διά νόμου απαγόρευσιν της νυκτερινής εργασίας διά παιδιά...».

Βεβαίως, στο 1ο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ δεν υπάρχει καμιά αναφορά για μορφή συγκρότησης οργανώσεων νεολαίας. Αυτό εμφανίζεται στο Καταστατικό του Κόμματος, που ψηφίστηκε στο 2ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Απρίλης 1920), στο κεφάλαιο θ με τίτλο «Ομιλοι νέων και γυναικών». Στο άρθρο 39 αναφέρεται: «Διά την ευκολίαν της προπαγάνδας του Κόμματος και διά τη σοσιαλιστικήν μόρφωσιν των νέων δύναται να οργανωθούν εντός των τμημάτων όμιλοι νεολαίας. Εις τους ομίλους τούτους ανήκουν όλοι οι νέοι, οι οποίοι δεν έχουν τα προσόντα να γίνουν μέλη του Κόμματος. Οι όμιλοι ούτοι παρακολουθούνται και εξελέγχονται παρ' αντιπροσώπου του τμήματος οριζομένου υπό της τοπικής επιτροπής».

Στο ίδιο κεφάλαιο το άρθρο 40 αναφέρει: «Οι όμιλοι ούτοι με τη συγκατάθεσιν της ΚΕ δύνανται να ενώνωνται εις κεντρικήν οργάνωσιν, η δικαιοδοσία και ο ρόλος της οποίας κανονίζεται από την ΚΕ του Κόμματος. Η κεντρική οργάνωσις της νεολαίας παρακολουθείται παρ' αντιπροσώπου του Κόμματος, εκλεγομένου κατ' έτος υπό του συνεδρίου και εξελεγχομένου από την ΚΕ». Ουσιαστικά, στο 2ο Συνέδριο αποφασίζεται η ίδρυση οργάνωσης της Νεολαίας του Κόμματος και καθορίζεται το πλαίσιο οργάνωσής της και η σχέση της με το Κόμμα. Στο Εκτακτο Εκλογικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Κ) - Σεπτέμβρης 1920 - παίρνει μέρος για πρώτη φορά η Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Εργατικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΣΕΝΕ), που την αντιπροσώπευε ο Ζακ Βεντούρα, και η οποία μόλις είχε ιδρυθεί.

Η Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Εργατικών Νεολαιών Ελλάδας είχε ιδρύσει ως τμήμα της την Ενωση Σοσιαλιστών Φοιτητών και Σπουδαστών Ελλάδας, για την ανάπτυξη της δράσης του Κόμματος στη σπουδάζουσα νεολαία. Η Ομοσπονδία λειτούργησε και έδρασε για δύο χρόνια έως το Νοέμβρη του 1922, που με πρωτοβουλία του ΣΕΚΕ (Κ) ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, η ηρωική ΟΚΝΕ. Πράγματι στις 28 Νοέμβρη 1922 συνήλθαν στη Θεσσαλονίκη, σε Συνέδριο, οι αντιπρόσωποι των σοσιαλιστικών νεολαιών και ομίλων νέων από την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Χαλκίδα, τη Δράμα, το Βόλο, την Πάτρα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη και ίδρυσαν την ΟΚΝΕ. Η ΟΚΝΕ προσχώρησε αμέσως στην Κομμουνιστική Διεθνή Νέων, η οποία είχε ιδρυθεί το Νοέμβρη του 1919 και αποτελούσε τμήμα της Γ' Διεθνούς. Το Συνέδριο της ΟΚΝΕ εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή και αποφάσισε η εφημερίδα «Νεολαία» να είναι δημοσιογραφικό της όργανο. Στην ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε μετά το Συνέδριο, η ΚΕ της ΟΚΝΕ τόνιζε ότι σκοπός των καθηκόντων που χάραξε το ιδρυτικό της Συνέδριο είναι «να προσελκύσουμε εις τας τάξεις μας όλην την Εργατική και Αγροτική Νεολαίαν της χώρας μας». Εκτίμησε δε ότι «εφ' όσον η Ομοσπονδία μας δεν καταστεί μία οργάνωσις μαζών, δε θα μπορέσουμε να συντείνουμε διόλου εις την επικράτησιν του αγώνα που η εργατική τάξις διεξάγει εναντίον της κρατούσης τάξεως. Και ως εκ τούτου, υιοθέτησε το σύνθημα του Γ' Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς "ΕΜΠΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΑΖΑΣ". Ετσι μονάχα η Ομοσπονδία μας θα γίνει ένας σπουδαίος παράγων εις τον αγώναν που το Κόμμα μας, ως αντιπροσωπεύον τας εργαζόμενας μάζας, διεξάγει αδιακόπως, για την απελευθέρωσίν των από τον εγχώριον και ξένον καπιταλιστικόν ζυγό».

Η ΟΚΝΕ σύμφωνα με απόφαση του Συνεδρίου της αποτελούσε τμήμα του Κόμματος, δρούσε μέσα στα πλαίσια του προγράμματος και της πολιτικής του, είχε όμως εσωτερική αυτονομία.

Η ίδρυση της ΟΚΝΕ αποτελούσε σημαντικό σταθμό στην ιστορία του επαναστατικού νεολαιίστικου κινήματος της Ελλάδας και τον καλύτερο βοηθό του Κόμματος για τη δουλιά του στη νεολαία. Η εξασφάλιση της διάδοσης της επιστημονικής κοσμοθεωρίας του μαρξισμού - λενινισμού στη νέα γενιά, αλλά και η πρωτοπόρα οργάνωση που μπορούσε να συσπειρώσει και να καθοδηγήσει το κίνημα της νεολαίας για τις δικές του διεκδικήσεις στο πλευρό του εργατικού κινήματος, εύρισκαν την πραγμάτωσή τους με τη δράση της ΟΚΝΕ.

Την πρώτη της μεγάλη «μάχη», η ΟΚΝΕ την έδωσε τον Αύγουστο του 1923, στη μεγάλη γενική απεργία. Η συμμετοχή των Νεολαιών Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Πειραιά, Βόλου, Καβάλας, Δράμας και Πάτρας ήταν σοβαρή και έδειξαν εξαιρετική μαχητικότητα. Στη διάρκεια της απεργίας εκείνης πιάστηκε στην Καβάλα, επικεφαλής των απεργών, ο γραμματέας της ΟΚΝΕ Καβάλας Νίκος Σγουρίδης, που παραπέμφθηκε στο Στρατοδικείο Δράμας και πέθανε από τα βασανιστήρια στις φυλακές της. Η ΟΚΝΕ από το 1922 ήδη κυκλοφορούσε τη «Νεολαία», το κεντρικό όργανο της Οργάνωσης. Επίσης, κυκλοφόρησε και το περιοδικό «Νέος Λενινιστής».

Η πορεία της ΟΚΝΕ ήταν συνυφασμένη με την πορεία του Κόμματος και του λαϊκού κινήματος. Το Κόμμα στάθηκε πάντα δίπλα της σαν η δύναμη που καθοδηγούσε ιδεολογικά - πολιτικά την ΟΚΝΕ, διαπαιδαγωγούσε τα στελέχη και τα μέλη της στο πνεύμα της κατάκτησης της πρωτοπόρας δράσης, ανοίγοντας δρόμους για την πιο αποτελεσματική δουλειά της οργάνωσης στη νέα γενιά. Ετσι εξασφάλιζε ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες, τη διαμόρφωση της μελλοντικής γενιάς, της συνειδητής πολιτικά και ιδεολογικά πρωτοπορίας της εργατικής τάξης και, ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για ένα γερό επαναστατικό κίνημα της νεολαίας στο πλευρό του εργατικού κινήματος. Η φροντίδα αυτή ήταν για το Κόμμα, μόνιμη και σταθερή και φαίνεται απ' όλα τα ντοκουμέντα του.

Το 3ο Εκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Κ), τον Οκτώβρη του 1924, μετονόμασε το κόμμα σε Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας - Ελληνικό τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς και αποφάσισε την «μπολσεβικοποίηση» του Κόμματος, την αναδιοργάνωσή του με βάση τους πυρήνες, την ανάπτυξη της μαζικής του δράσης. Το Συνέδριο πρόσεξε ιδιαίτερα την ανάπτυξη της δουλειάς μέσα στους νέους και τη στερέωση της ΟΚΝΕ. Την περίοδο αυτή, ουσιαστικά, η ΟΚΝΕ άρχισε να διαμορφώνεται πολιτικά και οργανωτικά. Δε λείπει από κανέναν κοινωνικό και πολιτικό αγώνα, παίζοντας όλο και πιο αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο στο γενικότερο κίνημα της προοδευτικής νεολαίας. Στέκεται πιστή στο πλευρό του ΚΚΕ, δυναμώνοντας καθημερινά την ενότητα των γραμμών της και τη μαχητικότητά της.

Η ΟΚΝΕ δρούσε σε όλα τα μέτωπα πάλης της νέας γενιάς, σε όλους τους χώρους που δραστηριοποιούνταν οι νέοι. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε και στη στρατευμένη νεολαία, καλλιεργώντας στους φαντάρους την ιδέα της πάλης για την ειρήνη, πολεμώντας το σοβινισμό και τη φιλοπόλεμη προπαγάνδα. Η στρατευμένη νεολαία, με την καθοδήγηση της ΟΚΝΕ, έπαιρνε ενεργό μέρος στις αντιπολεμικές εκδηλώσεις του λαού και της νεολαίας που γίνονταν κάθε χρόνο την 1η Αυγούστου - μέρα κήρυξης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα 1925 κυκλοφόρησε πολυγραφημένος «Ο φαντάρος» και από τις αρχές του 1928 άρχισαν να κυκλοφορούν έντυπα για τη στρατευμένη νεολαία, όπως η «Στρατώνα», η «Τσιμινιέρα», ο «Τηλεγραφητής», ο «Σκαπανέας», «Ο Κόκκινος Ναύτης», «Ο Κόκκινος Σκαπανέας» κ.ά.

Το Μάρτη του 1927 συνήλθε το 3ο Τακτικό Συνέδριο του ΚΚΕ. Στις εκτιμήσεις του, αλλά και στις αποφάσεις του στέκεται ιδιαίτερα στο κίνημα της νέας γενιάς. Από τον «Ριζοσπάστη», 6 Απρίλη 1927, που παρουσίασε αναλυτικό ρεπορτάζ από το Συνέδριο και τις αποφάσεις του, έχουμε την εκτίμηση και απόφαση του Συνεδρίου με τίτλο «Επί του κινήματος των νέων», όπου ανάμεσα σ' άλλα αναφέρει: «Το Συνέδριο διαπιστώνει μια σοβαρή ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος των νέων. Η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών μ' όλα τα χτυπήματα της τελευταίας παρανομίας (σ.σ. δικτατορία Πάγκαλου), βρίσκεται σήμερα σε μια οργανωτική στερέωση και ανάπτυξη σημαντική. Ο αριθμός των μελών της μετά την πτώση του Παγκάλου έχει πενταπλασιαστεί, η εσωτερική συνοχή και πειθαρχία (μετά την κρίση του Κόμματος) έμεινε ανέπαφη. Η επιρροή της αυξήθηκε κατά πολύ, αυτό αποδείχνεται απ' την κυκλοφορία των οργάνων της και τα τελευταία συνέδρια ζύμωσης που έχουν σοβαρή επιτυχία. Η ΟΚΝΕ αρχίζει να μπαίνει στους καθημερινούς αγώνες της προλεταριακής νεολαίας. Επίσης άρχισε συστηματική μορφωτική εργασία...». Στην ίδια απόφαση το Συνέδριο αντιμετωπίζει την προσαρμογή των αποφάσεων του Γ' Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, στη δική του λειτουργία και δράση και πιο ειδικά στη σχέση του Κόμματος με την ΟΚΝΕ.

Ετσι ανάμεσα στ' άλλα επιβεβαιώνει την αρχή που διέπει τις σχέσεις τους ως εξής: «Η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών της Ελλάδος αποτελεί τμήμα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος και ως τέτοιο υποτάσσεται στην πολιτική κατεύθυνση του Κόμματος του οποίου δέχεται το πρόγραμμα και μέσα στα όρια της πολιτικής του γραμμής δρα... Η Ομοσπονδία έχει εσωτερική αυτονομία (απέναντι του Κόμματος) που της επιτρέπει να έχει τη δική της συγκεντρωμένη οργάνωση... Σύμφωνα μ' αυτά η Ομοσπονδία κάνει τα δικά της συνέδρια, συνδιασκέψεις και έχει τα δικά της διευθυντικά όργανα». Σε ό,τι αφορά την καθοδηγητική - διαπαιδαγωγητική δουλειά του Κόμματος στην ΟΚΝΕ, ανάμεσα στ' άλλα πήρε και την εξής απόφαση: «Επίσης πρέπει τα δραστήρια μέλη της Νεολαίας να τραβηχτούν στο Κόμμα γενόμενα μέλη του Κόμματος. Τα μέλη αυτά θα εξακολουθούν να εργάζονται όπως και πριν μέσα στη Νεολαία, υποχρεωτικά όμως θα παρακολουθούν τη δουλιά του Κόμματος. Με τον τρόπο αυτό θα μεγαλώνει η επιρροή του Κόμματος στη Νεολαία, ενώ απ' τ' άλλο μέρος η υποστήριξη της νεολαίας απ' το Κόμμα θα γίνει πιο ζωηρή».

Οι αποφάσεις του 3ου Τακτικού Συνεδρίου του Κόμματος ενίσχυσαν τη δουλειά του Κόμματος στην ΟΚΝΕ, αλλά συνέβαλαν επίσης και στην πιο αποτελεσματική δράση της Οργάνωσης στο κίνημα της νεολαίας.

Στις 9 Ιούνη 1929, για πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνονται εκδηλώσεις προς τιμήν της Διεθνούς Εβδομάδας του Παιδιού. Με την πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ οργανώνεται στην Αθήνα συγκέντρωση των εργαζόμενων παιδιών και μαθητών. Στη συγκέντρωση παρουσιάστηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα και κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της παιδικής εφημερίδας «Εργατόπουλο».

Το ΚΚΕ το 1935 στο 6ο Συνέδριο, επισήμανε τον κίνδυνο του φασισμού και του πολέμου και έβαζε μπροστά στην ΟΚΝΕ επιτακτικά το πρόβλημα της προσαρμογής της δράσης της στις αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Στην απόφαση του Συνεδρίου τόνιζε, όσον αφορά τη νεολαία, ότι: «Ο φασισμός με τη δημαγωγία του προσπαθεί να κερδίσει τη νεολαία για τους σκοπούς του. Οι κομμουνιστές έχουν χρέος να δουλέψουν για την αποτυχία των προσπαθειών αυτών.

...Επιβάλλεται η δημιουργία μιας ενιαίας πλατιάς αντιφασιστικής οργάνωσης, που θα περιλαμβάνει, όχι μόνο τους νέους κομμουνιστές, αλλά όλους τους νέους, που μισούν την αντίδραση, το φασισμό, θέλουν την πρόοδο, τη λευτεριά, την ειρήνη... Με τη βοήθεια του Κόμματος, η ΟΚΝΕ μπορεί να τραβήξει μπροστά και σήμερα να εκπληρώσει το κυριότερο καθήκον της ένωσης των δυνάμεων της νέας γενιάς».

Ομως, το λαϊκό κίνημα δεν κατάφερε να αποτρέψει την επιβολή της φασιστικής δικτατορίας στην Ελλάδα. Πράγματι, στις 4 Αυγούστου 1936, εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Μεταξά. Το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ αγωνίζονται για την ενότητα δράσης των αντιδικτατορικών δυνάμεων, στη βάση των αποφάσεων του 6ου Συνεδρίου του Κόμματος και σε συνθήκες παρανομίας.

Οι οργανώσεις της ΟΚΝΕ, με τον παράνομο Τύπο τους και με τη γεμάτη ηρωισμό και αυτοθυσία δράση τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαφώτιση του λαού και των νέων. Ξεσκέπαζαν καθημερινά τη δημαγωγία της δικτατορίας και έδειχναν στους νέους το δρόμο της αγωνιστικής συσπείρωσης και πάλης. Η ΟΚΝΕ πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Αντιδικτατορικού Μετώπου και στην πάλη ενάντια στη φασιστική ΕΟΝ.

Στην απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ της 12 Μάρτη 1939 για την κατάσταση της νέας γενιάς και τα καθήκοντα του ΚΚΕ, αναφέρεται: «Στην πάλη κατά του βίαιου παιδομαζώματος και εκφασισμού των νέων, στην πάλη για το τράβηγμα της νέας γενιάς στον αντιδικτατορικό αγώνα του λαού, κέντρο και βάση της όλης δουλιάς πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μετώπου της νέας γενιάς.

Μονάχα με τη φαρδιά λαϊκομετωπική πολιτική, με την οργάνωση μαζικής αντίστασης, με τη δραστήρια υπεράσπιση των ιδιαίτερων ζητημάτων της νεολαίας, θα μπορέσουμε να ματαιώσουμε το γενιτσαρικό έργο της δικτατορίας και να κάνουμε τη νέα γενιά ισχυρό μαχητικό προπύργιο του αντιδικτατορικού αγώνα. Θα την κάνουμε στήριγμα της απελευθερωτικής πάλης του λαού μας για την ανατροπή της λαομίσητης δικτατορίας, που λερώνει τη λαοκρατική ιστορία της χώρας, την καταστρέφει οικονομικά, την ατιμάζει εθνικά και τη μεταβάλλει σε προτεκτοράτο του άξονα Βερολίνου - Ρώμης».

Στο σκληρό, αλλά δίκαιο και ιερό αγώνα για την ανατροπή της φασιστικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, η ΟΚΝΕ έδωσε δείγματα υψηλού πατριωτισμού και αμέτρητες θυσίες, με πρώτους απ' όλους τον ήρωα και μάρτυρα γραμματέα της ΚΕ της, Χρήστο Μαλτέζο, ο οποίος εξοντώθηκε από το καθεστώς του Μεταξά στις φυλακές της Κέρκυρας μετά από φρικτά βασανιστήρια.

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου του 1940, βρήκε τις οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ αποδεκατισμένες. Τα εκατοντάδες μέλη και στελέχη τους, όπου και αν βρίσκονταν - τα περισσότερα στις φυλακές και στις εξορίες - αλλά και ο ελληνικός λαός δεν ξαφνιάστηκαν από την απρόκλητη φασιστική επίθεση των ιταλικών στρατευμάτων στη χώρα μας. Το ιστορικό γράμμα του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη, ήταν η αρχή για το μεγάλο έπος της Εθνικής Αντίστασης, στο οποίο η νεολαία έγραψε τη δική της ιστορία.

Με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, ιδρύθηκε στις 5 Φλεβάρη 1942 στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Νέων (ΕΑΜΝ), στο οποίο συμμετείχαν, εκτός από την ΟΚΝΕ, η «Φιλική Εταιρεία Νέων», η «Λεύτερη Νέα», η «Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδας» και η «Δημοκρατική Ενωση Νέων».

Στις 14 Γενάρη 1943 συνήλθε η Ολομέλεια της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων και αποφάσισε την ίδρυση της ενιαίας οργάνωσης της νέας γενιάς.

Στις 23 Φλεβάρη 1943, σε ένα σπίτι, στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας 3, στους Αμπελοκήπους, με πρόταση της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των οργανώσεων νέων που συμμετείχαν στο ΕΑΜΝ, καθώς και άλλων ενιαίων οργανώσεων, με τη συμμετοχή επίσης προσωπικοτήτων του πνευματικού κόσμου, όπως του Κ. Σωτηρίου, της Ρόζας Ιμβριώτη, της Μαρίας Σβώλου κ.ά., πραγματοποιήθηκε σύσκεψη που κατέληξε στην απόφαση ίδρυσης της ΕΠΟΝ.

Βασικοί σκοποί της ΕΠΟΝ, όπως διατυπώθηκαν στο άρθρο 3 του Καταστατικού της ήταν:

α) Η εθνική απελευθέρωση, η πλήρης ανεξαρτησία και ακεραιότητα της Ελλάδας με καθημερινό και αδιάκοπο αγώνα.

β) Η υπεράσπιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, στη μόρφωση και στον πολιτισμό.

γ) Η εξολόθρευση του φασισμού τώρα και στο μέλλον και με οποιαδήποτε μορφή και αν παρουσιαστεί. Αυτό σημαίνει ότι το εσωτερικό μας καθεστώς θα πηγάζει από τη λεύτερη εκδήλωση της κυρίαρχης θέλησης του λαού και της νέας γενιάς. Επιπρόσθετα, για τη νέα γενιά αυτό σημαίνει ίσα πολιτικά δικαιώματα για τους νέους και νέες που είναι πάνω από 18 χρόνων, αφού έχουν ενεργητική συμμετοχή στην κοινωνική ζωή.

δ) Ο αγώνας κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου για την κατοχύρωση της ειρήνης, με βάση την αυτοδιάθεση των λαών και νεολαίων και την αδελφική συνεργασία τους.

ε) Η ανοικοδόμηση της χώρας από τα ερείπια του πολέμου και της αξονικής κατοχής προς το συμφέρον και την ευημερία ολόκληρου του πληθυσμού.

Το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτώβρη του 1947, λίγες μέρες πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την ίδρυση του ΔΣΕ, ιδρύθηκε η Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΔΝΕ) με σκοπό να συμπεριλάβει στις τάξεις της τους νέους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού και τη νεολαία που ζούσε στις περιοχές που ο τελευταίος είχε υπό τον έλεγχό του. Η ίδρυση της ΔΝΕ ήταν μια επείγουσα αναγκαιότητα δεδομένου ότι στο βουνό είχαν βγει πολλοί νέοι - μέλη της ΕΠΟΝ και η πολιτικοστρατιωτική δουλειά στους νέους ανθρώπους ήταν ειδικού χαρακτήρα δουλειά που απαιτούσε την ύπαρξη μιας ξεχωριστής νεολαιίστικης οργάνωσης.

Με την ίδρυση της ΔΝΕ σ' όλο το μήκος και το πλάτος του ΔΣΕ συγκροτήθηκαν ξεχωριστοί σχηματισμοί της Νεολαίας και ταυτόχρονα άρχισε η εντατική προσπάθεια για τη δημιουργία πολιτικών οργανώσεων της ΔΝΕ μέσα στο Δημοκρατικό Στρατό. Η εφημερίδα του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ «Εξόρμηση», μας δίνει μια συνοπτική αλλά αρκετά σαφή εικόνα εκείνου του πρώτου οργανωτικού ξεκινήματος της ένοπλης νέας γενιάς. «Οι δεκάδες χιλιάδες μαχητές του Δ.Σ. - γράφει- είναι στην πλειοψηφία τους νεαροί αγωνιστές που η άγρια τρομοκρατία κι ο πόθος για μια καινούρια, ελεύθερη και δημοκρατική ζωή τους έσπρωξε στο βουνό. Με την ίδρυση της Δ.Ν. γίνεται μια ολοκληρωτική στροφή και προσαρμογή του δημοκρατικού κινήματος της Νέας Γενιάς στον ένοπλο αγώνα, στο πλευρό του Δ.Σ. Τρεις μήνες ζωής της Δ.Ν. έφεραν σοβαρά αποτελέσματα. Οργανώνονται οι νέοι του Δημ. Στρατού στις οργανώσεις της νεολαίας, οι νεολαιίστικες οργανώσεις της υπαίθρου αρχίζουν μια δραστήρια προσπάθεια για την ενίσχυση του Δ.Σ. σε τρόφιμα και σε ρουχισμό. Ιδρύονται οι πρώτοι σχηματισμοί της Δ.Ν. Οι πρώτοι λόχοι που ιδρύθηκαν σ' όλα τα αρχηγεία δίνουν σοβαρές μάχες που δείχνουν ότι ο ενθουσιασμός, η μαχητικότητα και η πολεμική άμιλλα είναι πολύτιμα στοιχεία στην πολεμική επίδοση του στρατού μας».

Πέρα από την πολεμική δράση όλων των μορφών, η ΔΝΕ ανέπτυξε πλούσιο μορφωτικό και πολιτιστικό έργο τόσο ανάμεσα στα μέλη της όσο και ανάμεσα στους νέους των ελεύθερων περιοχών. Ταυτόχρονα, συμμετείχε και στην παραγωγική διαδικασία (μάζεμα της σοδειάς, κλπ.). Τέλος, οι προκηρύξεις της και τα προπαγανδιστικά τρικ που ρίχνονταν στις περιοχές που ήλεγχε ο κυβερνητικός στρατός, αλλά και μέσα στις γραμμές του τελευταίου, είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία της, το οποίο γράφτηκε με θάρρος, τόλμη, αυταπάρνηση και ηρωισμό, πηγή των οποίων υπήρξε η αφοσίωση στα ιδανικά του αγώνα για μια καλύτερη, πιο δίκαιη, για μια ανθρώπινη κοινωνία.

Στις 30-31 του Γενάρη του 1949 συνήλθε η 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία κατέληξε στην ανασυγκρότηση της ΕΠΟΝ χωρίς βεβαίως να κρύβει ότι υπήρξε σοβαρή καθυστέρηση στη δουλιά με τη ΔΝΕ. Στο σχετικό σημείο της πολιτικής απόφασης της Ολομέλειας αναφέρεται: «Σε αντίθεση με τη γυναικεία δουλιά απαράδεκτη καθυστέρηση παρουσιάζουμε με τη ΔΝΕ. Πρέπει κι εδώ στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα, να βελτιώσουμε την κατάσταση ριζικά με την ανασύσταση της ΕΠΟΝ, δίνοντας στη νεολαία και στις οργανώσεις της, σε όλες τις εκδηλώσεις της πολιτικής, κρατικής, στρατιωτικής, εκπολιτιστικής ζωής μας, τη θέση που τόσο αντάξια κρατά με το όπλο στο χέρι».

Η ΕΠΟΝ ανέπτυξε ηρωική δράση στις τάξεις του ΔΣΕ. Το όνομά της συνδέθηκε με τις πιο σκληρές, τις πιο ηρωικές, τις πιο συγκλονιστικές στιγμές της Ιστορίας του αντάρτικου κινήματος 1946 - 1949. Από το Μάη του 1949 η ΕΠΟΝ επανεξέδωσε το περίφημο δημοσιογραφικό της όργανο, τη «Νέα Γενιά» σε μορφή περιοδικού, όπως ακριβώς έβγαινε αμέσως μετά τη Βάρκιζα.

Με απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Αύγουστο του 1968 ιδρύεται η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας - ΚΝΕ. Η ίδρυσή της πραγματοποιείται μέσα σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας. Το ΚΚΕ είναι παράνομο, οι κομμουνιστές συλλαμβάνονται, βασανίζονται, κλείνονται στις φυλακές, εξορίζονται. Οι προοδευτικές ιδέες βρίσκονται υπό συνεχή διωγμό. Μέσα σε αυτές ακριβώς τις συνθήκες, οι νέοι κομμουνιστές ξεκινούν τις προσπάθειες για τη δημιουργία της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, αψηφώντας τις διώξεις, τη χούντα και τα όργανά της, οικοδομούν την ελπίδα, χτίζουν το αύριο.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια, ακούραστος βοηθός, καθοδηγητής, στυλοβάτης, βρίσκεται το Κόμμα της εργατικής τάξης, το Κόμμα που πάντα βρισκόταν στην πρωτοπορία των λαϊκών αγώνων, το τιμημένο ΚΚΕ. Τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου συγκροτείται το πρώτο καθοδηγητικό όργανο της ΚΝΕ και εκδίδεται το πρώτο παράνομο φύλλο της εφημερίδας μας, του «Οδηγητή». Η απόφαση του ΚΚΕ για την ίδρυση της ΚΝΕ δικαιώθηκε απ' τη ζωή.

Η ΚΝΕ γεννήθηκε και ατσαλώθηκε στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας. Η αγωνιστική προοπτική, που χάραξε για τη νεολαία, κάτω από την καθοδήγηση του ΚΚΕ, της εξασφάλισε την απήχηση που είχε μέσα στη νέα γενιά. Συνδυάζοντας όλες τις μορφές δράσης, παλεύει από την αρχή, για να δημιουργηθεί ένα μαζικό κίνημα αντίστασης. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί της δικτατορίας στράφηκαν πρώτα απ' όλα ενάντια στο ΚΚΕ και στην ΚΝΕ. Εκατοντάδες νεολαίοι στις φυλακές, στα στρατοδικεία, στην εξορία.

Στα 40 χρόνια που πέρασαν από τότε, η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας βρίσκεται στην πρωτοπορία της νεολαιίστικης δράσης, είναι ο νους και η ψυχή των αγώνων για το δίκιο των παιδιών των καταπιεσμένων, στο πλευρό του εργατικού κινήματος, του ΚΚΕ, για το άνοιγμα του δρόμου προς στο μέλλον, για το πέρασμα «από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας». Τα καλύτερα παιδιά της εργατικής τάξης και του λαού μας δίνουν μάχες περνώντας μέσα από φωτιά και σίδερο, για να ωριμάζουν στις γραμμές της, με την αμέριστη καθοδηγητική διαπαιδαγωγητική δράση του κόμματος της εργατικής τάξης, στρατιές πρωτοπόρων επαναστατών, άξιων να σηκώσουν στις πλάτες τους, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, την ιστορία και την πορεία της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Το Κόμμα μας φροντίζει, για τη συνέχεια του επαναστατικού κινήματος, με την ξεχωριστή δουλειά στη νεολαία και την αμέριστη ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση της ΚΝΕ.

Ετσι, με απόφαση του 17ου Συνεδρίου του, έγινε τον Οκτώβρη του 2005 «Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με θέμα τη δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της νεολαίας και τη στήριξη της ΚΝΕ».

Στις Θέσεις της ΚΕ για τη Συνδιάσκεψη αναφέρονται τα εξής:

«Το ΚΚΕ κατανοεί τις ιστορικές ευθύνες του απέναντι στα προβλήματα και στο κίνημα της νεολαίας, στις οικογένειές τους. Το μέλλον της νεολαίας δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια των εκμεταλλευτών της εργατικής και λαϊκής οικογένειας, στις δυνάμεις του κεφαλαίου, στις δυνάμεις της σήψης, του αυταρχισμού και της καταστολής, του πολέμου. Οσο οι δυνάμεις αυτές θα κυριαρχούν στην οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου, η μεγάλη πλειοψηφία της νεολαίας δεν μπορεί να βρει λύση στα προβλήματά της. Να ονειρευτεί τη ζωή που θέλει και, προπαντός, δικαιούται. Ο δρόμος για θετικές αλλαγές στη ζωή της νεολαίας, για συνολική ποιοτική αλλαγή, γίνεται ορατός στο βαθμό που η νεολαία από την ίδια της την πείρα θα θέσει ως στόχο να καταργήσει τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης...

Η νεολαία, έχοντας την αίσθηση του καινούριου, έλκεται από κάθε τι που περικλείει δυναμισμό. Εχει εκρηκτική ενεργητικότητα, στοιχείο της οποίας είναι σήμερα η θετική στάση της απέναντι στις νέες τεχνολογίες. Με ευκολία αποδέχεται τις αλλαγές, έλκεται από το ρίσκο. Εχει την τάση να αναζητεί ιδεώδη και ιδανικά.

Οι νεολαιίστικες ιδιότητες δεν μπορεί να αναπτυχθούν από μόνες τους, να γεννήσουν θετικά αποτελέσματα για την ίδια τη νεολαία και την κοινωνία, αν δε συνδεθούν με τον αγώνα κατά των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, κατά της ιμπεριαλιστικής στρατηγικής. Με την πάλη για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Το πραγματικά καινοτόμο και ανατρεπτικό υπάρχει, δυναμώνει εκεί που αναπτύσσεται η ταξική πάλη, εκεί που αρχίζει η συνειδητή δράση για την αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας.

Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του και σε όλη την πορεία του, αναδείκνυε το καθήκον της δράσης του στη νεολαία, παράλληλα με την πρωτοβουλία του να διαμορφωθεί αυτοτελής οργανωτικά κομμουνιστική νεολαία, που δρα κάτω από την ιδεολογική και πολιτική ευθύνη του Κόμματος. Η ΟΚΝΕ, η ΚΝΕ, αλλά και οι πολιτικές οργανώσεις όπου συμμετείχαν ενεργά κομμουνιστές και αριστεροί νεολαίοι, όπως η ΕΠΟΝ, η Νεολαία της ΕΔΑ, η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, επιβεβαιώνουν τον αναντικατάστατο ρόλο του Κόμματος στον ευρύτερο αγώνα της νεολαίας. Μέσα από τις γραμμές των Οργανώσεων αυτών, αναπτύχθηκαν πρωτοβουλίες, έγιναν αγώνες, καταγράφηκαν κατακτήσεις και ηρωικές σελίδες. Καταβλήθηκαν αιματηρές θυσίες, που αποτελούν κορυφαίες σελίδες όχι μόνο του νεολαιίστικου, αλλά και του γενικότερου λαϊκού κινήματος.

Η ίδρυση της ΚΝΕ, το 1968, δικαίωσε την απόφαση του ΚΚΕ με την επαναλειτουργία του στην Ελλάδα, σε συνθήκες παρανομίας, ύστερα από τη διάλυση των ΚΟ, το 1958. Η ύπαρξη επαναστατικής οργάνωσης νεολαίας, υπό την καθοδήγηση του ΚΚΕ, είναι απολύτως αναγκαία. Καμία άλλη νεολαιίστικη οργάνωση, όσο μαζική και ριζοσπαστική και να είναι, δεν μπορεί να την αντικαταστήσει, να την υποκαταστήσει.

Τα τελευταία 15 χρόνια, που σημαδεύτηκαν και σημαδεύονται ακόμα από τις συνέπειες της αντεπανάστασης και της προσωρινής υποχώρησης του εργατικού κινήματος, το ΚΚΕ πήρε πρωτοβουλίες και άνοιξε ζητήματα που αφορούσαν τα καίρια συμφέροντα και τα δικαιώματα της νεολαίας, αλλά και τον ίδιο τον προσανατολισμό της στις περίπλοκες νέες συνθήκες.

Αποδείχτηκε ο σύγχρονος φάρος προβολής και διάδοσης των ηρωικών παραδόσεων του λαού. Αταλάντευτος υπερασπιστής του σοσιαλισμού, της κομμουνιστικής προοπτικής, αδιάλλακτος αντίπαλος του ιμπεριαλισμού, όταν όλοι, όχι μόνο τα παραδοσιακά στηρίγματά του, αλλά και οι νέοι σύμμαχοί του, έσπευδαν να διαδώσουν στη νεολαία, με πρόσχημα τα λάθη που έγιναν στο σοσιαλισμό στην πρώτη και πρωτόγνωρη απόπειρα για την οικοδόμησή του, ότι το μέλλον της είναι ο καπιταλισμός.

Το ΚΚΕ, παρά τις δυσκολίες που είχε όλα αυτά τα χρόνια, έκανε προσπάθειες ώστε να φθάσει στη νεολαία η αλήθεια για το βρώμικο πόλεμο στα Βαλκάνια και στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ. Αναμετρήθηκε με τον εθνικισμό και το σοβινισμό, όταν όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις του τόπου καλούσαν τη νεολαία να γεμίσει τις πλατείες με άλλοθι την ονομασία της ΠΓΔΜ.

Ανέλαβε πρωτοβουλίες ενημέρωσης, αλλά και αγώνα, για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της νεολαίας στη μόρφωση και στην εργασία. Τολμηρά και πειστικά έθεσε το ζήτημα του ενιαίου υποχρεωτικού δωδεκάχρονου σχολείου, της πάλης ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της Παιδείας με όλες τις μορφές που αυτή έχει πάρει, ανοιχτή και συγκαλυμμένη.

Οταν όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, στο όνομα του εκσυγχρονισμού και του εφικτού, νομιμοποιούσαν τις ελαστικές μορφές απασχόλησης και τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης, όταν τους έλεγαν ότι πρέπει να αλλάξει το ασφαλιστικό σύστημα στο όνομα τού να μη σηκώσει η νεολαία τα βάρη των προηγούμενων γενεών, το ΚΚΕ όχι μόνο δε δίστασε, αλλά, με αποφασιστικότητα, πήγε κόντρα στο ρεύμα. Αποκάλυψε τα ψέματα, την υποκρισία τόσο των ελληνικών κυβερνήσεων, όσο και της ΕΕ. Πάνω απ' όλα έδειχνε σταθερά, με αποδείξεις, τον ταξικό χαρακτήρα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, το πιο μεγάλο θύμα των οποίων είναι οι νέοι και οι γυναίκες που ανήκουν στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Με τα συνθήματα της απειθαρχίας και ανυπακοής, άνοιξε το μεγάλο θέμα της πάλης για ριζικές αλλαγές. Αποτελεί, επίσης, προσφορά στη νεολαία η πλατιά ενημέρωση και δράση κατά της ΕΕ, η διαπάλη του Κόμματος με τα ιδεολογήματα του μονόδρομου, με τις επικίνδυνες απόψεις που ταυτίζουν την ενότητα των λαών της Ευρώπης με την ΕΕ.

Το ΚΚΕ αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο που μπορεί να παίξει η νεολαία και το κίνημά της στην οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου (ΑΑΔΜ), στον αγώνα για τη Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία. Το νεολαιίστικο κίνημα αποτελεί ιδιαίτερη συνιστώσα του Μετώπου, άρα και της εξουσίας που θα προκύψει από την επιτυχημένη έκβαση του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού αγώνα.

Το ΚΚΕ και θέλει και μπορεί να συμβάλει στον προσανατολισμό της νεολαίας στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, στην ανάπτυξη της αυτενέργειας και πρωτοβουλίας της, γιατί διαθέτει επιστημονικά τεκμηριωμένη θεωρία και μεθοδολογία προσανατολισμού. Γιατί απαντά στο ζήτημα της σχέσης του νέου με την ανάπτυξη όλης της κοινωνίας.

Το ΚΚΕ έχει, ταυτόχρονα, συναίσθηση ότι η δράση του πρέπει να γίνει πιο ριζοσπαστική, ανατρεπτική και καινοτόμα, όσον αφορά τα προβλήματα, την οργάνωση και την πολιτικοποίηση της νεολαίας. Είναι περήφανο για ό,τι έκανε έως σήμερα. Ομως, κατανοεί βαθιά και ότι πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη ποιότητα η δράση του για τα προβλήματα της νεολαίας, να ξεπεράσει αδυναμίες και ελλείψεις που παραμένουν. Νιώθει σήμερα περισσότερο έτοιμο και έμπειρο από πριν.

Πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι να ξεπεράσει τις αδυναμίες και ελλείψεις, που εντόπισε το 17ο Συνέδριο, και τις οποίες συνόψισε σε προβλήματα βαθιάς αφομοίωσης της στρατηγικής του, στην ικανότητα εξειδίκευσης και προσαρμογής, στην ενιαία αντίληψη για το πώς αυτή προωθείται στις σημερινές συνθήκες. Αν το κομματικό δυναμικό, ξεκινώντας από την ΚΕ, αναμετρηθεί με επιτυχία με τα προβλήματα που εντόπισε το συνέδριο, θα έχει ήδη κάνει ένα σοβαρό βήμα και στη δράση του για τα προβλήματα της νεολαίας.

Μια δεύτερη βασική προϋπόθεση είναι να εξειδικεύσει με μεγαλύτερη επάρκεια τη γενική στρατηγική του στο χώρο της νεολαίας και των νέων ηλικιών γενικότερα. Να αναπτύξει περισσότερες πρωτοβουλίες και να επεξεργαστεί σύγχρονες θέσεις για προβλήματα που αφορούν τη νεολαία. Ιδιαίτερα για προβλήματα που συνδέονται με τον ελεύθερο χρόνο ως μέτωπο της ταξικής και νεολαιίστικης πάλης.

Να διαδώσει πλατιά στη νεολαία το Πρόγραμμα και την ιδεολογία του, την πολιτική του πρόταση για το ΑΑΔΜ και το ρόλο της νεολαίας σ' αυτό. Να κατανοήσει η νεολαία την ανάγκη κοινής δράσης και συμμαχίας με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Στις σημερινές συνθήκες, η πρωτοποριακή δράση του Κόμματος στη νεολαία και η καθοδηγητική βοήθεια στην ΚΝΕ αποκτά επείγοντα και επιτακτικό χαρακτήρα, καθίσταται δηλαδή πιο σημαντικό πρόβλημα από κάθε άλλη φορά. Η ανάγκη να δυναμώσει ποσοτικά και ποιοτικά το Κόμμα, να εξασφαλιστεί στο αμέσως επόμενο διάστημα η ανανέωση των γραμμών του με νέο αίμα, ιδιαίτερα από την εργατική τάξη και τις νέες ηλικίες, είναι σήμερα κάτι παραπάνω από ζωτική...

Ιδιαίτερος στόχος της Συνδιάσκεψης είναι να κατανοηθεί από όλα τα καθοδηγητικά όργανα, ξεκινώντας από την ΚΕ έως την ΚΟΒ, ότι τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας και του κινήματός της είναι ευθύνη πριν απ' όλα του Κόμματος. Αυτό δε συνεπάγεται τον παραμερισμό της ευθύνης του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, των καθοδηγητικών της οργάνων. Αντίθετα. Οσο πιο υπεύθυνο γίνεται το ΚΚΕ απέναντι στη νεολαία και τα προβλήματά της, τόσο πιο ικανό και αποτελεσματικό θα γίνεται στην ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση της ΚΝΕ, στη δημιουργία προϋποθέσεων να παίξει αυτή το δικό της υπεύθυνο πρωτοπόρο ρόλο.

Το ΚΚΕ μαζί με την ΚΝΕ απευθύνεται για ανταλλαγή απόψεων και γνωμών, αλλά και για συγκεκριμένες προτάσεις και υποδείξεις, σε φίλους του Κόμματος, σε συνεργαζόμενους, σε ειδικούς επιστήμονες που θέλουν να προσφέρουν στον προβληματισμό του, στις αποφάσεις του.

Στους εργαζόμενους, στη λαϊκή οικογένεια, που πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζεται συλλογικός κοινωνικός αγώνας για το παρόν και το μέλλον των παιδιών τους. Δε φθάνει σήμερα η προσπάθεια της οικογένειας με ατομική λύση να αντιμετωπίσει τα ζητήματα, να εξασφαλίσει το μέλλον των παιδιών.

Σε όλους εκείνους που συνειδητοποιούν ότι πρέπει να αντισταθούν και να αγωνιστούν για ριζική αλλαγή.

Στη νεολαία, με το επίκαιρο σύνθημα "Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός". Επιδιώκει να αναπτύξει ενεργητικό διάλογο σε συνθήκες κοινής δράσης και πάλης για την αναγκαιότητα του Μετώπου, το ρόλο του νεολαιίστικου κινήματος, τη συμμαχία του με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, την πάλη για τη Λαϊκή Εξουσία - Οικονομία.

Το ΚΚΕ ήταν, είναι και θα είναι η δύναμη αντίστασης και επίθεσης στην προσπάθεια να υποταχθεί και να συμβιβαστεί η νεολαία. Σήμερα έχει τη δύναμη να γονιμοποιήσει μια έμφυτη τάση αναζήτησης, απειθαρχίας και ριζοσπαστισμού που χαρακτηρίζει τις μικρές και τις νεαρότερες ηλικίες... ιδιαίτερα της νεολαίας που ανήκει στα εργατικά και γενικότερα στα λαϊκά στρώματα».

Σε σχέση με τα παραπάνω, η ΚΕ του ΚΚΕ στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο εκτιμά ότι: «Σημαντικό επίσης γεγονός αποτέλεσε η πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Κόμματος για τη δουλειά στη νεολαία και τη βοήθεια στην ΚΝΕ. Στη βάση των αποφάσεών της διαμορφώνονται καλύτερες προϋποθέσεις στην κατανόηση του κοινωνικο-ταξικού χαρακτήρα της παρέμβασης στη νεολαία, στην ικανότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων, στη συγκρότηση και δράση του νεολαιίστικου κινήματος. Τα όργανα του Κόμματος καθοδηγούν καλύτερα τις δραστηριότητες και πρωτοβουλίες της ΚΝΕ.

Η ΚΝΕ είναι σήμερα εξοπλισμένη με τις αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου της, οι οποίες ανταποκρίνονται θετικά και με ευστοχία στην επεξεργασία της στρατηγικής του Κόμματος στο χώρο της νεολαίας. Η πορεία της είναι συνολικά θετική. Εμφανίζει μεγαλύτερη ικανότητα και ωριμότητα στην ανάπτυξη της δράσης της για τα οξυμένα προβλήματα της εργαζόμενης, μαθητικής και σπουδαστικής νεολαίας. Βελτίωσε σημαντικά τον προσανατολισμό δράσης της στους χώρους εργασίας της νεολαίας, στη νεολαία που βιώνει τα προβλήματα της εργασιακής περιπλάνησης και των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, τα προβλήματα των νέων ζευγαριών.

Το σχετικά καινούριο θετικό στοιχείο είναι ότι διεύρυνε το περιεχόμενο δράσης στη νεολαία με το σύνολο των σύγχρονων αναγκών. Επεξεργάστηκε καλύτερα τα ζητήματα της δράσης της στο μαθητικό και φοιτητικό - σπουδαστικό κίνημα, κατέκτησε καλύτερο προσανατολισμό στο αντίστοιχο μαζικό κίνημα, στις κινητοποιήσεις. Επεξεργάζεται την τακτική της στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, σε ένα σύνθετο και δύσκολο χώρο, όπου πέρα από τις Οργανώσεις των Νεολαιών των άλλων πολιτικών κομμάτων δρουν αναρχοαυτόνομες αντικομμουνιστικές ομάδες, οι οποίες σε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ δρουν διαλυτικά και αποπροσανατολιστικά στο κίνημα. Η ΚΝΕ βελτίωσε το ιδεολογικό της μέτωπο απέναντι στα αστικά, μικροαστικά ρεύματα στο χώρο της νεολαίας, προβάλλει πιο συγκροτημένα την πολιτική πρόταση του Κόμματος, με επεξεργασμένες θέσεις για τα ιδιαίτερα προβλήματα της νεολαίας».

Ταυτόχρονα, όμως, στις Θέσεις γίνεται και η πιο κάτω επισήμανση:

«Αναπόσπαστο στοιχείο της ανάπτυξης ουσιαστικών δεσμών με τους νέους και τις νέες, που ανήκουν είτε από την καταγωγή τους είτε από τη θέση τους στην παραγωγική διαδικασία στην εργατική τάξη, αποτελεί η ανάπτυξη πρωτοπόρας μορφωτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας, ως αντίβαρο και εφαλτήριο στην παρεχόμενη Παιδεία, που δεν καλλιεργεί τη σύνθετη γνώση, τη δημιουργική και κριτική σκέψη. Σήμερα προβάλλει ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να αναπτυχθεί ένα πολύμορφο κίνημα για το δικαίωμα της νεολαίας, γενικότερα του εργαζόμενου λαού, στον ελεύθερο χρόνο, στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, ενάντια στα ναρκωτικά και τα υποκατάστατα κοινωνικής ζωής και διεξόδου για ανθρώπινη ζωή σε ανθρώπινο περιβάλλον. Η ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης, της νεολαίας, των γυναικών, των λαϊκών στρωμάτων εξαρτάται και από τη χειραφέτησή τους από τα προκατασκευασμένα υποκατάστατα των αναγκών τους, από τη μείωση της επιρροής των κυρίαρχων προτύπων, των μονοπωλίων του θεάματος - ακροάματος νέας τεχνολογίας, που γίνονται αγωγοί της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας και υποκουλτούρας.

Με αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί στο επόμενο διάστημα να κατακτηθεί ένα πιο ολοκληρωμένο επιτελικό σχέδιο δουλειάς, που καλλιεργεί το έδαφος για αλλαγή συσχετισμού δύναμης, για κομματική και ΚΝίτικη οικοδόμηση, για την ανάπτυξη της επιρροής των θέσεων και της στρατηγικής του Κόμματος».