Η πραγματικότητα για τις καλλιέργειες ναρκωτικών

- Η Κολομβία είναι γνωστή για την παράνομη καλλιέργεια ναρκωτικών. Τι ακριβώς συμβαίνει;

- Η παράνομη καλλιέργεια ναρκωτικών εντοπίζεται στην περιοχή της Αμαζονίας, στη νοτιοανατολική Κολομβία. Στη δεκαετία του 1970, οι ξεριζωμένοι μεταφέρθηκαν σε αυτήν την περιοχή όπου υπήρχε λιγότερος πληθυσμός και άρχισαν να καλλιεργούν μαριχουάνα με την ανοχή της κυβέρνησης για να μπορέσουν να επιζήσουν. Στη δεκαετία του '80 σταματάει πια η καλλιέργεια μαριχουάνας και δίνει τη θέση της στην καλλιέργεια φύλλων κόκας, μιας και υπάρχει μια σίγουρη πώληση από την πλευρά των καλλιεργητών, καθώς και η μεταφορά της είναι πολύ εύκολη.

Ωστόσο, το Δεκέμβρη του '95, η κυβέρνηση του Σαμπέρ αποφασίζει να ψεκάσει αυτές τις φυτείες της κόκας προκειμένου να τις καταστρέψει, ύστερα από απαίτηση των ΗΠΑ, οι οποίες μέσα απ' αυτόν τον πόλεμο κατά της κοκαϊνης, όπως τον ονομάζουν, προσπαθούν να εισχωρήσουν από το Παναμά, στο Ουραμπά και να περάσουν σε όλη την Κολομβία. Αυτός είναι και ο στόχος τους και όχι φυσικά να χτυπήσουν τα ναρκωτικά. Η κυβέρνηση πήρε την απόφαση να ψεκάσει με ένα χημικό που είναι απαγορευμένο από όλα τα κράτη του κόσμου διότι έχει φοβερές καταστροφές στην πανίδα και χλωρίδα και βεβαίως στους ανθρώπους.

- Τι ακριβώς ήταν οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των καλλιεργητών, τις οποίες προσπάθησε να καταστείλει ο στρατός;

- Ολο το καλοκαίρι υπήρξαν τεράστιες διαδηλώσεις και συγκρούσεις ανάμεσα στο στρατό και τους καλλιεργητές κόκας, με αφορμή τα ψεκάσματα των φυτειών της κόκας για την καταστροφή τους.

Αυτή τη στιγμή έχουν ήδη ξεκινήσει οι ψεκασμοί και το Μάη άρχισαν οι μεγάλες κινητοποιήσεις στην περιοχή της καλλιέργειας, όπου πήραν μέρος πάνω από 140,000 άνθρωποι που εργάζονται στην καλλιέργεια. Παρουσία υπήρχε και των συνδικάτων, των πολιτικών κομμάτων, βουλευτών, οργανώσεων μη κυβερνητικών, προκειμένου να βγει μια λύση στο πρόβλημα. Πάντως ο στρατός έφθασε στο σημείο να καλύψει με ηλεκτροφόρα σύρματα μια γέφυρα για να μην μπορέσουν να περάσουν και να φτάσουν στην πρωτεύουσα οι διαδηλωτές και να απαιτήσουν τα δέκα αυτά σημεία τους. Και από την άλλη μεριά πετούσαν και δακρυγόνα μέσα από τα ασθενοφόρα του Ερυθρού Σταυρού.

Μπορεί να ακούγεται κάπως τρελό ότι σε μια περίπτωση όπου οι καλλιεργητές κόκας χτυπιούνται με το στρατό, ολόκληρο το προοδευτικό κίνημα βρίσκεται με το μέρος των καλλιεργητών. Αλλά καταλαβαίνουμε ότι είναι η μοναδική ελπίδα γι' αυτούς τους ανθρώπους να ταϊσουν τις οικογένειές τους. Το πρόβλημα είναι καθαρά πολιτικό. Η κυβέρνηση Σαμπέρ δεν τους βοηθά, δε δίνει βοήθεια για καμιά είδους καλλιέργεια, και έτσι αναγκάζονται να καλλιεργούν κόκα για να μπορέσουν να ζήσουν. Δεν είναι επιλογή δική τους. Με την καλλιέργεια των γνωστών προϊόντων δεν μπορούν να ζήσουν και στράφηκαν προς την καλλιέργεια κόκας γιατί δεν έχουν άλλη δυνατότητα. Δεν πουλιούνται τα άλλα και οι τιμές είναι γελοίες.

Το προοδευτικό κίνημα της Κολομβίας έχει επεξεργαστεί κάποιες προτάσεις δέκα σημείων προκειμένου να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Συνδυάζει την αλλαγή της καλλιέργειας από κόκα σε καλλιέργειες νόμιμες (καλαμπόκι, ρύζι, μπανάνα κλπ.), ταυτόχρονα όμως και τη λύση του προβλήματος της ένοπλης σύρραξης γιατί όλα αυτά συνδέονται. Σε αυτές τις περιοχές είναι πολύ έντονο το αντάρτικο και αυτό δίνει και λαβή να το ονομάζει η αντίδραση ναρκο- αντάρτικο, με την έννοια ότι έχει συναλλαγές με τους εμπόρους ναρκωτικών, η γνωστή προπαγάνδα. Στην πραγματικότητα όμως δρουν απλώς στην ίδια περιοχή και κατηγορήθηκαν μάλιστα ότι υποκίνησαν τις μεγάλες αιματηρές διαμαρτυρίες των καλλιεργητών.

ANDAS

Μια οργάνωση στο πλευρό των αγωνιστών και του κόσμου

Η ΑΝΤΑΣ (ANDAS) "Εθνική Ενωση Αλληλεγγύης και Βοήθειας" είναι μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία και έχει στόχο να προσφέρει αλληλεγγύη και υποστήριξη στα θύματα της πολιτικής βίας. Στους συγγενείς των εξαφανισμένων και φυλακισμένων, στους πολιτικούς κρατούμενος και στις οικογένειές τους και βεβαίως σε όλους τους ξεριζωμένους. Στην οργάνωση αυτή συμμετέχουν εθελοντικά καθηγητές πανεπιστημίων, οικονομολόγοι, ψυχολόγοι, δικηγόροι και πολλοί άλλοι που προσφέρουν κάθε είδους βοήθεια στον κόσμο.

Εκτός από το να καταγγέλλει και να δίνει ηθική και υλική υποστήριξη στους παραπάνω, εξασφαλίζει και νομική προστασία δωρεάν, φροντίζει τα θέματα υγείας για τα παιδιά, τη μόρφωσή τους, ενώ παράλληλα μαζεύει διάφορα υλικά, ρούχα και τρόφιμα.

- Από πού προέρχονται οι οικονομικοί πόροι της ΑΝΤΑΣ;

- Κυρίως από τους εθελοντές που δουλεύουν εκεί και από τις διάφορες εισφορές και προσφορές που δίνει ο κόσμος. Η ΑΝΤΑΣ συνεργάζεται επίσης με μια άλλη οργάνωση, την "Προβιβιέντα", που είναι μια οργάνωση από συνδικαλιστές που στόχο της έχει να βοηθάει κυρίως τους ανθρώπους που δεν έχουν στέγη, λόγω της μετακίνησής τους και να αποκτήσουν σπίτι.

Η ΕΕΔΔΑ απόκτησε επαφές με την ΑΝΤΑΣ από το 1995 και από τότε διοργανώνει προγράμματα στην Κολομβία. Το πρόγραμμα του 1995 τελείωσε φέτος και ασχολήθηκε με την ψυχολογική υποστήριξη των θυμάτων της πολιτικής βίας, ενώ εφαρμόστηκε σε 10 πόλεις, στις οποίες όμως συμμετείχαν και κάτοικοι από τις γύρω περιοχές. Κύριος στόχος του προγράμματος ήταν να μάθει σε αυτούς τους ανθρώπους πώς πρέπει να απαιτούν το σεβασμό των δικαιωμάτων τους, τι δικαιώματα έχουν και πώς πρέπει να παλέψουν για να τα αποκτήσουν. Επίσης τους μαθαίνει πώς μπορούν να επιβιώνουν στις νέες συνθήκες. Δηλαδή, τους οργανώνει και τους δείχνει πώς να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.

Από την πλευρά της η ΑΝΤΑΣ προωθεί ιδιαίτερα το ζήτημα της απαίτησης από την κυβέρνηση. Ενώ στις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής παρατηρείται μια παραίτηση από τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων, ρίχνοντας το βάρος στις ξένες μη κυβερνητικές ή με τη βοήθεια του ΟΗΕ οργανώσεις, στην Κολομβία δε γίνεται αυτό. Πρώτα αρχίζει ο αγώνας με την ίδια την κυβέρνηση, ώστε να αναλάβει τις υποχρεώσεις της, γιατί η κυβέρνηση ευθύνεται που ξεσπιτώνονται, η κυβέρνηση ευθύνεται για το γεγονός ότι υπάρχει πόλεμος, για τις παραστρατιωτικές οργανώσεις. Επομένως, η πρώτη απαίτηση είναι απέναντι στην κυβέρνηση. Και από κει και πέρα γίνονται προσπάθειες και μέσα από τη διεθνή κοινότητα, τον ΟΗΕ, την Οργάνωση Αμερικανικών Κρατών και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Η ΕΕΔΔΑ ξεκίνησε φέτος ένα άλλο πρόγραμμα και είναι παραπλήσιο αλλά σε ανώτερο επίπεδο, δηλαδή φτιάχνει στελέχη για να βοηθάνε τον κόσμο να γνωρίσει τα δικαιώματά του και να τα διεκδικεί. Ολο αυτό το διάστημα, η ΕΕΔΔΑ έκανε και συνεχίζει μια προσπάθεια να συγκεντρώσει κάποια χρήματα που το ένα μέρος τους παραδόθηκαν ήδη από την αντιπροσωπεία στις οικογένειες των πολιτικών κρατουμένων. Ο αριθμός του λογαριασμού στην Εθνική Τράπεζα είναι: 116/296070 - 26.

Πάντως, είναι χρέος κάθε ανθρώπου να καταδικάσει το μιλιταριστικό και ολοκληρωτικό χαρακτήρα του κολομβιανού κράτους και την έλλειψη κάθε σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ζωή των ηγετών των κομμουνιστικών και προοδευτικών κομμάτων κινδυνεύει άμεσα. Είναι απόλυτη ανάγκη να ενδιαφερθεί η διεθνής κοινότητα για να σταματήσει αυτό το όργιο βίας και τρόμου.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ

Με αφορμή την πρόσφατη αποστολή της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (ΕΕΔΔΑ) στην Κολομβία, από δύο μέλη του τμήματος της Λατινικής Αμερικής μπορέσαμε να γνωρίσουμε ορισμένα "άγνωστα" γεγονότα για μας τους Ελληνες. Η επιτροπή αποτελούνταν από την Δέσποινα Μάρκου και τον Ιορδάνη Μουμτζή.

Η Κολομβία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής σε πληθυσμό μετά τη Βραζιλία, έχοντας γύρω στα 36 εκατομμύρια κατοίκους. Τόσο η πολιτική κατάσταση, όσο και η οικονομική είναι πολύ άσχημη. Η βρεφική θνησιμότητα είναι μεγάλη, 50 στα 1.000 παιδιά που γεννιούνται ζωντανά, ενώ ο μέσος όρος ζωής των ανθρώπων είναι 65 χρόνια. Ο αναλφαβητισμός επίσημα φτάνει το 12%, όμως είναι πολύ μεγαλύτερος, γιατί λόγω των ξεριζωμών τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο.

Το νέο αυτό κύμα τρομοκρατίας, που έχουν εξαπολύσει οι στρατιωτικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις, με την κάλυψη και υποστήριξη της κυβέρνησης του Ερνέστο Σαμπέρ, έχει ως κύρια θύματα τα μέλη και στελέχη των λαϊκών, συνδικαλιστικών, κοινωνικών και πολιτικών οργανώσεων της αντιπολίτευσης. Μέσα σε μια βδομάδα τον Οκτώβρη δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ τρεις άνθρωποι, κομμουνιστές και συνδικαλιστές.

Ως αποκορύφωμα της όλης κατάστασης είναι η ύπαρξη ενός στρατιωτικού σχεδίου, που κατήγγειλε πριν από λίγο καιρό το ΚΚ Κολομβίας, από την πλευρά της κυβέρνησης, που ονομάζεται "Χαριστική βολή 2" και στόχο έχει τη φυσική εξόντωση τόσο των στελεχών του ΚΚΚ, όσο και της Πατριωτικής Ενωσης και συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Το Αντάρτικο κίνημα

- Εχουμε ακούσει για τα αντάρτικα κινήματα στη Λατινική Αμερική. Τι υπάρχει στην Κολομβία και πώς λειτουργεί;

- Η Κολομβία έχει ένα από τα πιο παλιά αντάρτικα κινήματα. Ξεκίνησε στη δεκαετία του '40, αλλά δυνάμωσε κύρια μετά την επανάσταση της Κούβας. Σήμερα υπάρχουν 3 αντάρτικες οργανώσεις: Οι Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), ο Στρατός για τη Λαϊκή Απελευθέρωση (ELN) και ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (EPL). Αυτές οι τρεις οργανώσεις συμμετέχουν όλες μαζί στο αντάρτικο συντονιστικό "Σιμόν Μπολίβαρ". Το αντάρτικο για πολλά χρόνια είχε μια αρκετά μεγάλη δύναμη. Σήμερα όμως, μετά το 1990-'91 απέκτησε μια ιδιαίτερα μεγάλη δύναμη και μάλιστα τον τελευταίο χρόνο έχει έντονη παρουσία σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Τελευταία, μάλιστα, μάθαμε και για τις επιτυχίες του, όταν χτύπησε την πρωτεύουσα επανειλημμένα, κατέλαβε στρατώνες, στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Μάλιστα μάθαμε ότι χτύπησαν και 200 μέτρα μακριά από το Προεδρικό Μέγαρο. Η έντονη παρουσία του αντάρτικου οφείλεται κυρίως στο ότι η χώρα είναι τελείως στρατιωτικοποιημένη. Δηλαδή υπάρχουν πολύ δυνατές στρατιωτικές οργανώσεις και περίπου 150 παραστρατιωτικές, οι οποίες δουλεύουν, δολοφονούν και εξαφανίζουν με την ανοχή και την κάλυψη της κυβέρνησης, όχι μόνο τη σημερινή αλλά και όλες τις προηγούμενες.

- Εκτός από την κάλυψη της κυβέρνησης, από πού χρηματοδοτούνται οι παραστρατιωτικές οργανώσεις;

- Κατ' αρχάς, εκπαιδεύονται και βοηθιούνται οικονομικά και υλικά από τους Ισραηλινούς. Φυσικά και από τις ΗΠΑ. Η χρηματοδότηση προέρχεται κυρίως από ΗΠΑ, από πολιτικούς Κολομβιανούς, από εμπόρους ναρκωτικών και από ισχυρούς γαιοκτήμονες, μιας και τα συμφέροντά τους εκπροσωπούν οι παραστρατιωτικές οργανώσεις.

Η περιοχή που "χτυπιέται" περισσότερο είναι η επαρχία του Ουραμπά, που βρίσκεται βορειοδυτικά της χώρας. Εκεί προσπαθούν οι ΗΠΑ να στήσουν μια διώρυγα που θα αντικαταστήσει αυτή του Παναμά, επειδή υποτίθεται ότι το 1999 η διώρυγα περνάει στα χέρια των Παναμέζων. Αυτό θα έχει τεράστιες οικολογικές συνέπειες στην περιοχή, ιδιαίτερα στην καλλιέργεια μπανάνας, επειδή η περιοχή είναι μπανανοπαραγωγός. Πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή του Ουραμπά είναι πολύ πλούσια σε χρυσό, σε πετρέλαιο, σε ορυχεία, και σε ουράνιο.

Μάλιστα, όταν έγινε η εισβολή στον Παναμά το Δεκέμβρη του '89 Αμερικανοί πεζοναύτες είχαν εισχωρήσει και στο Ουραμπά, έτσι εξηγείται και η μεγάλη δύναμη που έχει αποκτήσει εκεί το αντάρτικο κίνημα. Επίσης πολύ δυνατή εκεί είναι το κόμμα της Πατριωτικής Ενωσης. Η Πατριωτική Ενωση είναι ένας συνασπισμός κομμάτων με κύρια ραχοκοκαλιά το ΚΚ Κολομβίας. Παλιότερα ήταν η νόμιμη έκφραση του ΚΚΚ, όταν αυτό βρισκόταν σε παρανομία. Σήμερα το κόμμα είναι ημιπαράνομο, δηλαδή λειτουργεί μεν νόμιμα, αλλά κάθε τόσο στα γραφεία του μπαίνει μια βόμβα και ανατινάζονται, δολοφονούνται στελέχη.

Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960 με πιο έντονο τρόπο, ενώ τη δεκαετία του '80 άρχισαν να γίνονται συστηματικές. Από τα μέσα της δεκαετίας του '80 και μέχρι σήμερα άρχισαν να γίνονται συστηματικά εξαφανίσεις και σφαγές.

"Οταν μιλάμε για σφαγές, εννοούμε τη δολοφονία πάνω από 5 ατόμων τη φορά. Αλλά στην περίπτωση του Ουραμπά έχουμε και μαζικές σφαγές 43 ατόμων τη φορά. Σήμερα στην Κολομβία υπάρχει γύρω στο 97% ατιμωρησία των ενόχων. Ακόμα και όταν είναι γνωστοί οι ένοχοι, δεν περνάνε από δίκη. Το 1988 άρχισαν να εμφανίζονται στην Κολομβία οι λεγόμενοι "συνεταιρισμοί ασφαλείας". Αυτές είναι περιοχές όπου οι κάτοικοι μπορούν να κατέχουν όπλα, δήθεν, για την προστασία τους, όμως στην πραγματικότητα είναι παραστρατιωτικοί, που αφ' ενός έχουν ως στόχο να διώχνουν τον κόσμο έξω από τις περιοχές για να παίρνουν τους κλήρους και τη γη οι γαιοκτήμονες και αφ' ετέρου να χτυπάνε το αντάρτικο και να δολοφονούν ό,τι προοδευτικό κυκλοφορεί στην περιοχή".

Στους "συνεταιρισμούς ασφάλειας" κηρύχτηκαν από την κυβέρνηση το Μάη "ζώνες δημόσιας τάξης", όπως ονομάζονται, και αφορούν ολόκληρες περιοχές όπου ισχύει στρατιωτική δικτατορία από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 7 το απόγευμα, στρατιωτικό έλεγχο για την είσοδο και έξοδο από τα αστικά κέντρα, απαγόρευση των διαδηλώσεων, πορειών και συγκεντρώσεων, καθώς επίσης και την αγορά βασικών ειδών, όπως τσιμέντο, πετρέλαιο κλπ. με το δελτίο.

Το πρόβλημα των ξεριζωμένων...

"Αυτή τη στιγμή η επαρχία του Ουραμπά έχει αδειάσει και έχουν μπει και κάνουν κουμάντο οι παραστρατιωτικές οργανώσεις. Από κει προέρχεται και το κύριο κομμάτι των ξεριζωμένων. Οι ξεριζωμένοι είναι άνθρωποι που είτε έχουν φύγει από φόβο είτε εξαιτίας των συνεχιζόμενων ενόπλων συγκρούσεων ανάμεσα στο αντάρτικο και στο στρατό, είτε γιατί είναι οικογένειες εξαφανισμένων και δολοφονημένων και φοβούνται για τη ζωή τους είτε έχουν και οι ίδιοι απειληθεί από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις ότι διατηρούν σχέσεις με το αντάρτικο ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο. Ενα μεγάλο μέρος αυτών των ανθρώπων έχει μετακινηθεί από την ίδια την κυβέρνηση για να μπορέσει να γίνει άνετα το χτύπημα στους αντάρτες".

- Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ξεριζωμένοι;

- Κατ' αρχάς επειδή προέρχονται από αγροτικές περιοχές, στις μεγάλες πόλεις δεν μπορούν να βρουν δουλιά και δεν τις γνωρίζουν κιόλας. Πρέπει να αναφέρουμε πως παρά το γεγονός ότι η Κολομβία είναι αγροτική χώρα, το 70% των κατοίκων της ζει στις πόλεις. Ομως αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα της στέγασης, όπου αναγκάζονται να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, ενώ τα παιδιά τους δεν μπορούν να πηγαίνουν σχολείο. Συνήθως η γυναίκα είναι επικεφαλής της οικογένειας, επειδή ο άνδρας είτε έχει δολοφονηθεί είτε έχει εξαφανιστεί, συλληφθεί ή τον κυνηγάνε ή βρίσκεται στο αντάρτικο. Οι νέοι και οι νέες καταλήγουν στην πορνεία. Ακόμα και μικρά παιδιά, προκειμένου να επιβιώσουν.

Η φυλακή "Πικότα" βρίσκεται στο κέντρο της Μπογκοτά, όπου κρατούνται τόσο κάποιοι έμποροι ναρκωτικών, όσο ποινικοί και πολιτικοί κρατούμενοι. Οι έμποροι ναρκωτικών ζουν κάτω από τις καλύτερες συνθήκες, σε πολυτελέστατα διαμερίσματα, ακόμα και με τηλεοράσεις. Στη μεριά των φυλακών που οι συνθήκες είναι πραγματικά άθλιες, βρίσκονται οι πολιτικοί κρατούμενοι...

"Στρατιώτες! Είστε διατεθειμένοι να πεθάνετε στη μάχη;".

"Οχι, Θέλουμε να πάμε στη μάνα μας!".

Οχι στη στρατιωτική θητεία.

Αυτά και άλλα πολλά γράφει ο τοίχος αυτός, τον οποίο ζωγράφισε η Κομμουνιστική Νεολαία της Κολομβίας

Μια παρέα παιδιών έξω από μια παράγκα - σπίτι, που παρ' όλη τη δυστυχία και την τρομοκρατία, που επικρατεί στη χώρα τους, συνεχίζουν να χαμογελούν και να παίζουν