Οι προσλήψεις γιατρών σε ιδιωτικά θεραπευτήρια ή διαγνωστικά εργαστήρια ως συνεργατών, αμειβομένων μέσω τιμολογίων παροχής ιατρικών υπηρεσιών έχει γίνει καθεστώς στο χώρο της ιδιωτικής Υγείας. Αυτή η σχέση εργασίας αφορά σε εκατοντάδες νέους γιατρούς που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα Υγείας. Επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο να κρύβεται η μισθωτή σχέση και να παρουσιάζεται ο γιατρός ως αυτοαπασχολούμενος που αμείβεται με Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) και παρέχει ως εξωτερικός συνεργάτης ιατρικές υπηρεσίες στον εκάστοτε εργοδότη.

Ομως η ουσία δεν αλλάζει, αφού ο γιατρός παραμένει μισθωτός εργαζόμενος επιστήμονας. Πρόκειται για μία από τις μορφές ελαστικής εργασίας που έχει κυριαρχήσει στον κλάδο. Με αυτές τις σχέσεις εργασίας εργάζονται συνάδελφοι που πραγματοποιούν εφημερίες ή άλλοι που πέραν από τις εφημερίες έχουν και πλήρη ή μερική εργασία σε καθημερινή βάση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η «άτυπη μισθωτή εργασία» ακόμα και με πλήρες ωράριο και εφημερίες γίνεται με ισχνή αποζημίωση ή ακόμα και χωρίς μισθό! Ως αντάλλαγμα προβάλλεται η δυνατότητα να διατηρήσουν το ιατρείο τους, ενώ σε κάθε περίπτωση παρέχουν φτηνή εργασία και «ένεση» ανταγωνιστικότητας στους κλινικάρχες. Μεγάλο μέρος δεν έχουν ιατρείο, είναι μόνο μισθωτοί και το δελτίο παροχής υπηρεσιών κρύβει τη μισθωτή εξαρτημένη εργασία τους σε έναν ή και περισσότερους εργοδότες, μιας και συχνά αναγκάζονται να πραγματοποιούν εφημερίες σε περισσότερες από μία κλινικές με επιπτώσεις στην υγεία τους και την ασφάλειά τους αλλά και με κινδύνους για τους ασθενείς.

Η επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας δεν περιορίστηκε μόνο στον ιδιωτικό τομέα. Επεκτείνονται και στον δημόσιο και αποτελούν βασική πλευρά της επιδίωξης της αντιλαϊκής πολιτικής στην Υγεία για λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων ως αυτοτελών επιχειρηματικών μονάδων. Η πλειοψηφία των Ιατρών Εργασίας, για παράδειγμα, που απασχολούνται σε δημόσια νοσοκομεία εργάζονται με μερική απασχόληση, ως εξωτερικοί συνεργάτες με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Η επιλογή τους μάλιστα γίνεται με την απαράδεκτη και απαξιωτική διαδικασία των μειοδοτικών διαγωνισμών... Αντίστοιχα το «μπλοκάκι» έχει αξιοποιηθεί τόσο από το ΚΕΕΛΠΝΟ για να προσλαμβάνει γιατρούς για τις ΜΕΘ ή και για τη στελέχωση ιατρείων σε δομές «υποδοχής και φιλοξενίας» προσφύγων, όσο και απευθείας από νοσοκομεία για να καλύπτουν κενά και εφημερίες...

Είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις από την επέκταση αυτών των σχέσεων εργασίας δεν περιορίζονται στο τσάκισμα εργασιακών, ασφαλιστικών και άλλων δικαιωμάτων των εργαζόμενων γιατρών. Αφορούν και στους όρους άσκησης της ιατρικής επιστήμης.

Οταν ένας γιατρός εμφανίζεται στην κλινική περιστασιακά μόνο για εφημερίες (και αυτό το έχουμε κατά κόρον στις ιδιωτικές κλινικές, αλλά έχει αξιοποιηθεί και από δημόσια νοσοκομεία), είναι προφανές ότι δεν μπορεί να έχει συνολική εικόνα των ασθενών και της πορείας της νόσου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των ασθενών και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Αντίστοιχες επιπτώσεις έχουν η εντατικοποίηση, τα εξαντλητικά ωράρια, οι συνεχόμενες εφημερίες. Ως «εξωτερικός συνεργάτης», ο γιατρός δεν έχει σταθερό ωράριο. Είναι διαθέσιμος ανάλογα με τις ανάγκες της κλινικής ή του διαγνωστικού κέντρου. Π.χ. δεν αναγνωρίζεται υπερωριακή - εφημεριακή απασχόληση, με αντίστοιχη αποζημίωση, αν ο γιατρός χρειαστεί να παραμείνει αρκετά παραπάνω στο χώρο εργασίας ή χρειαστεί να προσέλθει σε αργία. Πολύ περισσότερο, ο εργοδότης απαλλάσσεται από κάθε πρόσθετο, «μη μισθολογικό κόστος» για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας του «αυτοαπασχολούμενου συνεργάτη»...

Ακόμα και από την άποψη της αστικής ευθύνης, αυτές οι μορφές ελαστικής εργασίας αξιοποιούνται για να μεταφέρουν το βάρος στους μισθωτούς γιατρούς, γεγονός που συνδέεται με την απαίτηση από τους κλινικάρχες να έχει σχετική ιδιωτική ασφάλεια ο «εξωτερικός συνεργάτης» γιατρός που προφανώς την πληρώνει από την τσέπη του.

Είναι καθαρό ότι οι επιχειρήσεις στο χώρο της ιδιωτικής Υγείας ωφελούνται τα μέγιστα από αυτές τις σχέσεις εργασίας. Επιτυγχάνουν σημαντική μείωση του λεγόμενου «εργατικού κόστους». Παράμετρος απαραίτητη προκειμένου να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό που υπάρχει στον χώρο - τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο - προκειμένου να μεγιστοποιούνται τα κέρδη τους.

Οι ελαστικές σχέσεις εργασίας που διαλύουν εργασιακά δικαιώματα και μετατρέπουν σε λάστιχο τη ζωή των εργαζομένων, και εν προκειμένω των γιατρών, αποτελούν ενέσεις ανταγωνιστικότητας για τις επιχειρήσεις και αξιοποιούνται τόσο σε περίοδο καπιταλιστικής κρίσης, όπου η αγορά συρρικνώνεται, τα περιθώρια κέρδους περιορίζονται και ο ανταγωνισμός γίνεται σκληρότερος, όσο και στην ανάκαμψη που διασφαλίζουν μεγιστοποίηση των κερδών.