Το Νοέμβρη του 2018 υπεγράφη η «δήλωση προθέσεων συνεργασίας» στον τομέα της Ασφάλειας μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου

Λίγες μέρες πριν αρχίσει η μεγάλη στρατιωτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» (27 Φλεβάρη - 8 Μάρτη), ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε ότι «το Αιγαίο, η Ανατολική Μεσόγειος και ο ενεργειακός πλούτος γύρω από την Κύπρο αποτελούν για εμάς στρατηγικούς στόχους, εθνικά ζητήματα».

Πρόσθεσε δε ότι «ποτέ δεν αφήσαμε να σφετεριστεί κανείς τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού και του τουρκικού λαού, και δεν θα το επιτρέψουμε ούτε στο μέλλον» και ξεκαθαρίζοντας ότι η τουρκική αστική τάξη θα διαπραγματευτεί τους δικούς της όρους σε οποιεσδήποτε εξελίξεις, τόνισε: «Αφήστε εκείνους που έρχονται στην περιοχή μας από πολύ μακριά και τις εταιρείες τους να αντιληφθούν ότι τίποτα δεν μπορεί να συμβεί σε αυτήν την περιοχή χωρίς εμάς. Απολύτως τίποτα δεν μπορεί να συμβεί στη Μεσόγειο χωρίς την Τουρκία, δεν θα επιτρέψουμε κάτι τέτοιο».

Να σημειωθεί ότι η «Γαλάζια Πατρίδα» έχει χαρακτηριστεί η μεγαλύτερη άσκηση που οργάνωσε ποτέ η Τουρκία. Οπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Αμυνας, η άσκηση θα διεξαχθεί σε τμήματα της Μαύρης Θάλασσας, του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Σε σχετικά δημοσιεύματα καταγράφεται ότι εκτός από πλοία θα πάρουν μέρος ομάδες κομάντος SAT και SAS, χερσαίες δυνάμεις αλλά και η Ακτοφυλακή.

Η άσκηση πραγματοποιείται σε μια περίοδο κατά την οποία βρίσκονται συγκεντρωμένα στην περιοχή από τη μία πλωτά γεωτρύπανα και από την άλλη πολεμικά πλοία διαφόρων δυνάμεων, δεδομένων όχι μόνο των εξελίξεων στη Συρία, αλλά και του μεγάλου ενδιαφέροντος που συγκεντρώνει ο ενεργειακός πλούτος της περιοχής από όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τους μονοπωλιακούς τους ομίλους.

Κάτω απ' αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε και τις διαπραγματεύσεις της Κύπρου τόσο με τη Γαλλία όσο και με τις ΗΠΑ για ενίσχυση της στρατιωτικής τους συνεργασίας, καθώς και τα σενάρια για δημιουργία στρατιωτικών βάσεων στη Μεγαλόνησο, τα οποία ξεδιπλώνονται στο όνομα της «ειρήνης» στο νησί και της «σταθερότητας» στην περιοχή.

Μ' αυτά τα δεδομένα άλλωστε πιθανολογούνται εξελίξεις και στο Κυπριακό, αν όχι με την επανέναρξη άμεσα ενός νέου γύρου συνομιλιών (βλ. και την «άτυπη συνάντηση» που θα έχουν Αναστασιάδης - Ακιντζί την Τρίτη 26/2), σίγουρα όμως με την επιτάχυνση παρασκηνιακών διεργασιών, πάνω σε παλιά και νέα διχοτομικά σχέδια.

Σε κάθε περίπτωση, η Κύπρος τοποθετείται ολοένα και περισσότερο στο κέντρο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, πρώτα απ' όλα ανάμεσα στο αμερικανοΝΑΤΟικό στρατόπεδο και τη Ρωσία. Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συζήτηση για την άρση του εμπάργκο όπλων που οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει στην Κύπρο τη δεκαετία του 1980, με στόχο - υποτίθεται - να μη διαταράσσονται οι απόπειρες ειρήνευσης στο νησί.

Το σχετικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην αμερικανική Γερουσία είναι αποκαλυπτικό στην επιχειρηματολογία με την οποία εισηγείται την άμεση άρση του εμπάργκο. Τονίζεται ότι «οι ΗΠΑ και η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρούν ισχυρές διμερείς οικονομικές σχέσεις, ειδικά σε τομείς όπως η Ενέργεια», ότι «η ενεργειακή εξερεύνηση της κυπριακής ΑΟΖ και των κυπριακών υδάτων αφορά τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών» και ότι οι έρευνες υδρογονανθράκων στην Κύπρο «προάγουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, παρέχοντας στους συμμάχους και εταίρους των ΗΠΑ μια πιθανή εναλλακτική στο ρωσικό αέριο».

Τονίζεται ακόμα ότι δεν πρέπει να αφεθεί η Κύπρος να ψάξει σε άλλες αγορές για όπλα («συμπεριλαμβανομένων χωρών που αποτελούν πρόκληση για τα συμφέροντα των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο»), ενώ ρητά επανέρχεται η πρόταση για «ένταξη της Κύπρου στο Συνεταιρισμό του ΝΑΤΟ για την ειρήνη», ένα σχήμα που λειτουργεί ως προθάλαμος για την πλήρη ένταξη στη βορειοατλαντική λυκοσυμμαχία.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο ΥΠΕΞ της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης πραγματοποίησε την Παρασκευή «επίσκεψη εργασίας» στη Μόσχα, μετά από επίσημη πρόσκληση του Ρώσου ομολόγου του. Σε δηλώσεις του, ο Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τη συνεργασία των δύο χωρών «πολυδιάστατη» και ότι «υπηρετεί το έργο της ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο». Μιλώντας για το Κυπριακό και αναδεικνύοντας την απροθυμία της Μόσχας να αποκλειστεί από νέους συμβιβασμούς - που αλληλεπιδρούν άλλωστε με «ισορροπίες» σε όλη την περιφέρεια - χαρακτήρισε «αναχρονιστικό» το υπάρχον σύστημα εγγυήσεων και πρόσθεσε ότι «όποιες αλλαγές» γίνουν πρέπει «να γίνουν με νέες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας» του ΟΗΕ.

Από τη μεριά του, ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε ότι μέσα από την ανασκόπηση και αξιολόγηση των διμερών σχέσεων προκύπτει ότι αυτές βρίσκονται σε «πολύ ικανοποιητικό επίπεδο» και ότι στη συνάντηση συζητήθηκαν συγκεκριμένα «προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξής τους» σε έναν αριθμό θεμάτων «κοινού ενδιαφέροντος».