Δεν πάνε πολλές βδομάδες από τη συνάντηση των Προέδρων ΗΠΑ - Τουρκίας στην Ουάσιγκτον (13/11), που τα αστικά επιτελεία στην Ελλάδα αξιοποίησαν προκειμένου να ενισχύσουν αυταπάτες για τα «οφέλη» που μπορεί να έχει η χώρα μας από την ένταση που συντηρείται στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Μιλούσαν τότε ξανά για «απομονωμένη» κυβέρνηση Ερντογάν και παρουσίαζαν τις «άριστες σχέσεις» των ΗΠΑ με την Ελλάδα ως εγγύηση τάχα για τα ελληνικά συμφέροντα και ως ...«ασπίδα» απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα.

Οι ραγδαίες εξελίξεις όμως έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι το ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι και η εμπλοκή της Ελλάδας στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους για το λαό.

Αυτό δείχνει και η τουρκική προκλητικότητα, που όχι μόνο δεν περιορίζεται αλλά ενισχύεται, με αμφισβητήσεις και διεκδικήσεις στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Ετσι, τη βδομάδα που πέρασε δημοσιεύτηκε η επιστολή (με ημερομηνία 21/10/2019) με την οποία η Τουρκία, μέσω του μόνιμου αντιπροσώπου της στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρλίογλου, διεκδικεί ως δικό της ένα μεγάλο μέρος της ΝΑ Μεσογείου, αμφισβητώντας ευθέως την ελληνική και την κυπριακή υφαλοκρηπίδα, καταργώντας τη λεγόμενη επήρεια που έχουν πρώτα απ' όλα η Ανατολική Κρήτη και πολλά από τα Δωδεκάνησα.

Μόλις μια μέρα μετά τη δημοσίευση της επιστολής Σινιρλίογλου, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν είχε στο μέγαρο Ντολμαμπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη μια συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών με τον πρωθυπουργό της «κυβέρνησης εθνικής ενότητας» της Λιβύης, Φαγέζ αλ Σάρατζ, και ανακοίνωσαν την υπογραφή συμφωνίας για τον «Καθορισμό των Θαλάσσιων Δικαιοδοσιών».

Πρόκειται ουσιαστικά για μια «συμφωνία συντονισμού», με στόχο τον καθορισμό Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, που υπέγραψαν επίσης συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας.

Την Παρασκευή, η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» εμφάνισε τη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ ως «ασπίδα απέναντι σε Ελλάδα, Κύπρο και Αίγυπτο», με την οποία η Αγκυρα αποκτά «υπεροχή έναντι των κακών συμμαχιών» και επιπλέον διασφαλίζει «τη νόμιμη κυριαρχία της περίπου στο 1/4 της έκτασης της "Γαλάζιας Πατρίδας"...».

Είναι φανερό ότι η Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει την επιρροή της στην περιοχή και να στήσει «αντι-άξονα» στη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, ο σχεδιασμός και συντονισμός των οποίων ασκεί πιέσεις στα συμφέροντά της στην περιοχή, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες ζώνες και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

Καθόλου τυχαία, πριν από μερικές μέρες καταγραφόταν στον Τύπο η προσπάθεια της Τουρκίας να ενδυναμώσει κι άλλο τις σχέσεις με τη Λιβύη, όπως επίσης με τον Λίβανο και με το κράτος της Παλαιστίνης, ως απάντηση στα τριμερή σχήματα και τις άλλες συνεργασίες που στήνονται στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, με τη συμμετοχή της Ελλάδας και κάτω από την ομπρέλα των ΗΠΑ.

Οπως γράφτηκε μάλιστα, μέχρι και πακιστανική φρεγάτα έφτασε να συμμετέχει σε άσκηση με την Τουρκία δυτικά της Κύπρου, ενώ πολεμικό αεροσκάφος του Πακιστάν παραβίασε το ελληνικό FIR στο πλαίσιο της ίδιας άσκησης!

Για την προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει τετελεσμένα με τις διεκδικήσεις της, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ξεκαθάρισε: «Αν και τώρα δεν φαίνεται πιθανό να γίνουν συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με κάποιες χώρες, στο μέλλον ίσως είναι πιθανό (...) Εμείς πάντα έχουμε την πρόθεση να μοιραστούμε δίκαια τον πλούτο περιοχών όπως η Μεσόγειος και το Αιγαίο, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματά μας, με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό ισχύει εξίσου και για τα κοιτάσματα στην Κύπρο».

Η συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ «καθιστά την Τουρκία ικανή να διασφαλίσει τα δικαιώματά της στη Μεσόγειο, εμποδίζοντας κάθε τετελεσμένο από άλλα κράτη της περιοχής», σχολίαζε η τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ» την Πέμπτη.

«Κατά συνέπεια, η συμφωνία ωθεί άλλους παίκτες της περιοχής - Ισραήλ, Αίγυπτο, ελληνοκυπριακή διοίκηση, Ελλάδα και άλλα κράτη της ΕΕ - να διαπραγματευτούν με την Τουρκία για οποιοδήποτε σχέδιο αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στις ευρωπαϊκές αγορές», κατέληγε το άρθρο της.

Στο μεταξύ, διάφορα τουρκικά ρεπορτάζ παρέθεταν υπολογισμούς σύμφωνα με τους οποίους αν Ισραήλ και Αίγυπτος διαπραγματεύονταν τις ΑΟΖ τους με την Τουρκία και όχι με Ελλάδα και Κύπρο, θα διασφάλιζαν έλεγχο μεγαλύτερων περιοχών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μέσα στη βδομάδα εμφανίστηκαν επίσης συστάσεις αναλυτών για την «ηρεμία» και την «προληπτική εξωτερική πολιτική» με την οποία η Τουρκία θα πρέπει να υπερασπιστεί τα σχέδιά της. Δυο μέρες πριν ανακοινωθεί η συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ, η «Σαμπάχ» έγραφε ότι η Αγκυρα μπορεί να συνεργαστεί εκτός από τη Λιβύη και με τον Λίβανο, παρατηρώντας ότι «η λιβανέζικη κυβέρνηση, αψηφώντας τις έντονες απειλές του Τελ Αβίβ (σ.σ. με το οποίο η Αγκυρα διατηρεί τεταμένες σχέσεις), υπέγραψε συμφωνία με κοινοπραξία της γαλλικής "Total", της ιταλικής "Eni" και της ρωσικής "Novatek", η οποία θα ξεκινήσει έρευνες το Δεκέμβρη βόρεια της Βηρυτού».

Ανέφερε μάλιστα ότι οι εν λόγω εταιρείες αναμένεται να ξεκινήσουν γεωτρήσεις το Γενάρη του 2020, μεταξύ άλλων και στο «οικόπεδο» 9, για το οποίο διαφιλονικούν Ισραήλ - Λίβανος.

Μάλιστα ο Ναδέρ Γκαζάλ, πρώην σύμβουλος του μέχρι πρότινος πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαάντ Χαρίρι (ο οποίος διακρίθηκε για τις στενές του επαφές με τις ΗΠΑ), επιχειρηματολογούσε για τις προοπτικές που θα είχε μια ενεργειακή συνεργασία Τουρκίας - Λιβάνου, «δεδομένων των μέσων που διαθέτει η Τουρκία και για την εξόρυξη και για τη διανομή αερίου».

Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης, η ελληνική κυβέρνηση, πέρα από την καλλιέργεια εφησυχασμού, διέρρευσε το βράδυ της Παρασκευής ότι ζήτησε από τον πρέσβη της Λιβύης να παρουσιάσει άμεσα τη συμφωνία και ότι σε διαφορετική περίπτωση θα ληφθεί απόφαση για την απέλασή του.

Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι ΗΠΑ δεν είχαν σχολιάσει επίσημα τη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ. Στις αρχές της βδομάδας, όμως, με αφορμή και την τριμερή «άτυπη συνάντηση» που έγινε τη Δευτέρα στο Βερολίνο για το Κυπριακό, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για άλλη μια φορά είχε επισημάνει τα οφέλη που θα είχε μια «συνολική διευθέτηση», όχι μόνο «για όλους τους Κύπριους» αλλά και «για την ευρύτερη περιοχή».

Η δήλωση αφορούσε το Κυπριακό, ωστόσο η Ουάσιγκτον σπεύδει με κάθε αφορμή να σημειώσει την ανάγκη να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια «καλής συνεργασίας» στην περιοχή, όπως και ότι η Τουρκία αποτελεί «σημαντικό εταίρο» για τη «σταθερότητα» και την «ασφάλεια».

Ενδεικτικές άλλωστε του «ενδιαφέροντος» των ΗΠΑ για την περιοχή είναι και οι επαφές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη: Στις 24/11 Αμερικανοί αξιωματούχοι υποδέχτηκαν τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, πρώην πράκτορα της CIA ο οποίος σήμερα, διατηρώντας στενές επαφές και με τη Ρωσία, έχει ιδρύσει δικό του στρατό και διεκδικεί την εξουσία στη Λιβύη, σε αντιπαράθεση με την «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» του Σάρατζ.

Στη συνάντηση οι Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν στον Χαφτάρ «την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης, αλλά και τη σοβαρή τους ανησυχία για την προσπάθεια της Ρωσίας να εκμεταλλευτεί τη σύγκρουση σε βάρος του λαού της Λιβύης».

Ενα δεκαήμερο πριν, στις 14/11, οι υπουργοί Εξωτερικών και Εσωτερικών της κυβέρνησης Φάρατζ εγκαινίασαν με στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ «αμερικανολιβυκό Διάλογο για την Ασφάλεια», συζητώντας προτάσεις που «θα διευκολύνουν περαιτέρω τη συνεργασία ΗΠΑ - Λιβύης για να εμποδίσουν την αδικαιολόγητη ξένη παρέμβαση».

Είναι φανερό ότι η απόκρουση της αυξανόμενης γεωπολιτικής επιρροής Ρωσίας και Κίνας είναι προτεραιότητα για τις ΗΠΑ, και σ' αυτήν την κατεύθυνση, παρά τις ισχυρές αντιθέσεις, εξαντλούν τα παζάρια με την Τουρκία προκειμένου να διατηρηθεί στο δυτικό στρατόπεδο και να απομακρυνθεί από τη συνεργασία με τη Ρωσία.

Τον στόχο αυτό ενστερνίζεται και η ελληνική κυβέρνηση, όπως και οι προηγούμενες, που εκθέτει το λαό σε μεγάλους κινδύνους, προωθώντας την ολοένα και μεγαλύτερη εμπλοκή της χώρας στο σχέδιο των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που δυναμώνουν.

Η κλιμάκωση επομένως της τουρκικής επιθετικότητας σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο σχετίζεται άμεσα με τις διευθετήσεις που προωθούνται στην ευρύτερη περιοχή και στις οποίες ο αμερικανοΝΑΤΟικός παράγοντας και η ΕΕ προκρίνουν τη «λύση» της συνεκμετάλλευσης, ευνοώντας σχέδια που θέτουν σε αμφισβήτηση κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.