Την επιστημονική, ιδεολογική, πολιτική και προσωπική διαδρομή του Πέτρου Κόκκαλη μπορούμε να παρακολουθήσουμε μέσα από τη νέα έκδοση «Πέτρος Σωκράτους Κόκκαλης 1896 - 1962. Ο αστός επαναστάτης Ιατρός από τον Αντιβενιζελισμό στο Λενινισμό», με συγγραφέα τον Θανάση Χρήστου, αναπληρωτή καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Η πρώτη γραφή του βιβλίου υπήρξε έκδοση του Πανεπιστημίου, ενώ επανεκδόθηκε σε εμπλουτισμένη μορφή από τις εκδόσεις «Α. Α. Λιβάνη». Αποτελεί προϊόν 16ετούς έρευνας του Θανάση Χρήστου σε εγχώρια και ξένα Αρχεία, συλλογής προσωπικών μαρτυριών, συνεντεύξεων και πολλών άλλων τεκμηρίων. Το βιβλίο έχει εκδοθεί και στην αγγλική γλώσσα, ενώ αποτελεί πρόδρομο μιας εκτενέστερης έκδοσης, που θα βασίζεται στα ημερολόγια του Πέτρου Σ. Κόκκαλη και άλλα αδημοσίευτα υλικά.

Η πολιτική σκέψη του Πέτρου Κόκκαλη κινήθηκε, όπως επισημαίνει ο τίτλος του βιβλίου του Θανάση Χρήστου, από τον αντιβενιζελισμό στον λενινισμό. Μάλιστα, η άνοδος στη συνειδητοποίησή του ήταν τέτοια, που από κορυφαίος επιστήμονας και γιατρός των μεγαλοαστών, ταύτισε την πορεία του με χιλιάδες μέλη του ΚΚΕ στην κορυφαία περίοδο της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, παίρνοντας μέρος στην ένοπλη πάλη του ΔΣΕ και αντιμετώπισε διώξεις.

Ο «Ριζοσπάστης» επικοινώνησε και συζήτησε με τον Θ. Χρήστου. Ανάμεσα στα άλλα μας επεσήμανε: «Επιθυμία του ιδίου στη διαθήκη του ήταν να ταφεί στην Ελλάδα, γι' αυτό και η σορός του μεταφέρθηκε αεροπορικώς στην Αθήνα με προσωπική άδεια που έδωσε ο τότε πρωθυπουργός της χώρας, παλαιός του γνώριμος από τα χρόνια της Κατοχής και της "Σοσιαλιστικής Ενωσης", Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και έτσι στις 29 Ιανουαρίου 1962 η φιλόξενη και πολύπαθη αττική γη δεχόταν το σπουδαίο τέκνο της στοργικά στα σπλάχνα της».

Οπως σημείωσε ο Θ. Χρήστου, το βιβλίο επιδιώκει να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα γύρω από τη ζωή και την πορεία του Π. Κόκκαλη:

«Αλλά ποιος ήταν κατά βάθος ο χειρουργός Πέτρος Σωκράτους Κόκκαλης, ο οποίος ξεκινώντας από μηδενική σχεδόν κοινωνική αφετηρία, κατάφερε με την οξυδέρκεια, το ταμπεραμέντο, την επιμέλεια, την ευθυκρισία, το μοναδικό διαγνωστικό χάρισμα και την ιατρική του δεξιοσύνη να ανέλθει μέσα σε πολύ λίγο χρόνο στα ύπατα αξιώματα της ακαδημαϊκής ζωής του τόπου; Τι τον καθιστούσε τόσο ξεχωριστό ανάμεσα στους ομοτέχνους του στη μεσοπολεμική Ελλάδα; Οι έμφυτες ικανότητές του και η βαθιά του προσήλωση στο όραμα για ένα καλύτερο αύριο σε μία κοινωνία περισσότερο αξιοκρατική, πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική!

Δύο ήταν οι κυριότεροι πυλώνες της συμβολής του στην εγχώρια και διεθνή ιατρική έρευνα. Προπολεμικά ήταν ο πρώτος ακαδημαϊκός δάσκαλος, ο οποίος χειρουργούσε τη φυματίωση και τη χειρότερή της εκδοχή, τη σπηλαιώδη, και μεταπολεμικά εκείνος, ο οποίος πρωταγωνίστησε στον τομέα της μεταμόσχευσης ζωτικών οργάνων σε πειραματόζωα από κοινού με τον Σοβιετικό φυσιολόγο και πειραματιστή Wladimir P. Demichow, προλειαίνοντας ουσιαστικά το έδαφος για την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς σε άνθρωπο από τον Christiaan Barnard, στις 3 Δεκεμβρίου 1967, στη Νότια Αφρική.

Αναμφίβολα, αντάξιο επιστέγασμα της ελπιδοφόρας αυτής επιστημονικής ανέλιξης και προσφοράς του Πέτρου Σωκράτους Κόκκαλη κατά τη διάρκεια του "σύντομου" εκρηκτικού 20ού αιώνα ήταν το πέρασμά του από τον αντιβενιζελισμό στο λενινισμό, από τη συντήρηση στην ταξική υπέρβαση, από τον έναν κόσμο στον εκ διαμέτρου αντίθετο ιδεολογικά, λες και βάρυνε κατά έναν αδιόρατο και μοιραίο τρόπο η συγκυριακή γνωριμία του το 1916 εκεί στη Ζυρίχη με τον Λένιν και τον Τζαίημς Τζόις μέσω του Αβροτέλη Ελευθερόπουλου και αργότερα, το 1919, στο Μόναχο με τον Berthold Brecht, την Carola Neher και τον Γιώργο Μπουζιάνη και τέλος, το 1950, στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης με τον Pablo Picasso, την Irene και τον Frederic Joliot - Curie, τον Yves Montand, τον Louis Aragon, τον John Desmond Bernal κ.ά.».