Η αστική κοινωνία κληρονόμησε στις χριστιανικές χώρες τη μονογαμική οικογένεια, με τον τύπο της πατριαρχικής οικογένειας, όπου ο πατέρας κρατεί την προέχουσα θέση, αυτός κατέχει και διοικεί την περιουσία, δίνει τ' όνομά του στα παιδιά, ασκεί την πατρική εξουσία και γενικά είνε ο κύριος, ο αφέντης του σπιτιού, ενώ η γυναίκα βρίσκεται όλως διόλου σε δευτερεύουσα και υποταχτική θέση. Ο τύπος όμως, αυτής της οικογένειας μέσα στην εξέλιξη της αστικής κοινωνίας κλονίστηκε στα θεμέλιά του από πολλές πλευρές. Και πρώτα - πρώτα αυτή η μονογαμική βάση της ουσιαστικά έχει καταλυθεί. Η μονογαμία ποτέ σχεδόν δεν είτανε πραγματική για τον άντρα. Στο διάστημα όμως της αστικής εξέλιξης και στα ανώτερα στρώματα της καπιταλιστικής κοινωνίας και στα κατώτερα στρώματα καταλύθηκε η μονογαμία και για τη γυναίκα. Σ' όλο το δέκατο ένατο αιώνα από τη μια μεριά ακμάζει ο εταιρισμός και από την άλλη μεριά απλώνεται η μοιχεία και από τις δύο πλευρές και του άντρα και της γυναίκας.

Η καθολική εκκλησία επιμένει στο αδιάλυτο του γάμου και όμως ανεξάρτητα από τις υποχωρήσεις που αναγκάζεται να κάμει, ίσα - ίσα με τούτη την απαγόρεψή της ευνοεί έμμεσα και τον εταιρισμό και τη μοιχεία. Ολη σχεδόν η θεατρική λογοτεχνία και το μυθιστόρημα του δέκατου ένατου και του εικοστού ακόμη αιώνα έχει για κυριότερο θέμα της τη μοιχεία, την αποσύνθεση της αστικής οικογένειας. Για το λόγο τούτο οι προτεσταντικές χώρες καθιερώνουνε και εκκλησιαστικά το διαζύγιο και συνάμα εισάγεται και στις καθολικές χώρες ο πολιτικός γάμος για να διευκολύνεται ο χωρισμός.

Η αποσύνθεση όμως αυτή προβαίνει ακόμη γοργότερα με τη χειραφέτηση της γυναίκας, που δημιουργιέται από την ανάγκη της συμμετοχής της στην παραγωγή. Η εργάτρια και η μικροαστή και η μεσαία αστή, που αρχίζει να εργάζεται και να κερδίζει το ψωμί της, αρχίζει συνάμα να διεκδικεί τα δικαιώματά της στη ζωή, να σπάει τα δεσμά της πατριαρχικής και φεουδαρχικής οικογένειας, που τη θέλει υποταχτική του άντρα και δεσμώτιδα του σπιτιού.

Ο αστικός ατομικισμός καταχτάει ολοένα πλατύτερα στρώματα και ανάμεσα στις γυναίκες και το κίνημα της χειραφέτησης της γυναίκας απλώνεται σ' όλες τις αστικές κοινωνίες.

Σε αντίθεση με αυτά τα ρέματα τέλος, ο συντηρητισμός, η αριστοκρατική αντίδραση, υψώνει για τη γυναίκα το παλιό ιδανικό της υποταχτικής θέσης της, που στη Γερμανία εκφράζεται με τα τρία ΚΚΚ, δηλαδή Kinder, Kuche, Kirche (παιδιά, κουζίνα, εκκλησία).

Σ' αυτή τη θέση βρίσκει την κατάσταση της οικογένειας ο φασισμός. Και ποιαν άποψη εγκολπώνεται; Την τρίτη, την άποψη την πισωδρομική.

Κατηγοράει το σοσιαλισμό πως θέλει να διαλύσει την οικογένεια, πως θέλει την κοινοχτημοσύνη των γυναικών, ένα είδος γενικής πορνείας, ενώ ίσα - ίσα το αντίθετο είνε αληθινό. Με τη συκοφαντία αυτή προσπαθεί να κινητοποιήσει το συναίστημα της αντρικής περηφάνιας, της ζήλιας, τον εγωισμό της κατοχής. Στ' όνομα της ηθικής ζητάει να περισώσει την πραγματική ανηθικότητα, που διέπει σήμερα τις σχέσεις της γυναίκας και του άντρα στην αστική κοινωνία.

Αύριο το Η' Μέρος