Σε κινούμενη άμμο έχουν μετατραπεί οι εργασιακές συνθήκες για χιλιάδες εργαζόμενους σε πολυκαταστήματα και εμπορικά κέντρα. Πίσω από τις φανταχτερές βιτρίνες και τις λαμπερές διαφημίσεις που μοστράρουν οι μεγάλες επιχειρήσεις μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, οι εργαζόμενοι στα καταστήματα, στις αποθήκες, στα ταμεία, στα λογιστήρια αντιμετωπίζουν ένα «γκρίζο» σκηνικό, που περιλαμβάνει μείωση ωραρίου, συρρίκνωση των ήδη χαμηλών μισθών, προγράμματα - «λάστιχο», δουλειά τις Κυριακές και τον διαρκή φόβο της απόλυσης και της ανεργίας.

Με αφορμή τις πρόσφατες παρεμβάσεις του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας στην επιχείρηση «Attica» αλλά και στα εμπορικά κέντρα «Smart Park» και «McArthourGlen» στα Σπάτα, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με εργαζόμενους στις μεγάλες αυτές επιχειρήσεις, που δίνουν τον τόνο της επίθεσης συνολικά στον κλάδο του Εμπορίου.

Τη μείωση ωραρίου και μισθών, αξιοποιώντας το νέο αντεργατικό πρόγραμμα «Συν-Εργασία», έσπευσε να επιβάλει η εταιρεία «Αττικά Πολυκαταστήματα ΑΕ» («Attica») στους εργαζόμενους που δουλεύουν με πλήρες ωράριο. Τον ίδιο δρόμο έχουν ακολουθήσει μια σειρά επιχειρήσεις του κλάδου. Για τους εργαζόμενους, αυτή η «Συν-Εργασία» κράτους και εργοδοσίας μεταφράζεται σε δουλειά τριών ημερών τη βδομάδα, μείωση του μισθού κατά 20% και συρρίκνωσή του στα επίπεδα των 550 ευρώ...

Το μειωμένο ωράριο και η εντατικοποίηση αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: Η εκ περιτροπής εργασία συνοδεύτηκε από την αναστολή της προγραμματισμένης κανονικής άδειας σε αρκετές περιπτώσεις εργαζομένων, προκειμένου να βγουν με τα ψαλιδισμένα ωράρια βάρδιες και προγράμματα. Αντίστοιχα, «στον αέρα» βρίσκονται και οι μέρες της θερινής άδειας.

Οι εργαζόμενοι, είτε 8ωροι είτε 6ωροι, δεν ξέρουν «πού πατάνε και πού βρίσκονται», όπως λένε, αφού ενημερώνονται στο τέλος της κάθε βδομάδας για το πρόγραμμα της επόμενης. Ακόμα και η ενημέρωση για την επιβολή εκ περιτροπής εργασίας έγινε την τελευταία στιγμή, χωρίς να γνωρίζουν μέχρι πότε θα συνεχιστεί. Στα αυτιά τους φτάνουν φήμες πως τις επόμενες μέρες η δουλειά για τρεις μέρες τη βδομάδα θα μετατραπεί σε καθημερινή βάρδια με 5ωρο, με τους μισθούς να παραμένουν ψαλιδισμένοι.

Το κλίμα ανασφάλειας καλλιεργείται συστηματικά, όπως μας εξηγούν, από τις καθημερινές «παρατηρήσεις» και «επιπλήξεις» στις οποίες επιδίδεται η εργοδοσία. Μάλιστα, τα ταμειακά και άλλα «λάθη» για τα οποία εγκαλούνται, δεν διευκρινίζονται σχεδόν ποτέ με σαφήνεια, πράγμα που τους οδηγεί στο συμπέρασμα πως με τον τρόπο αυτόν προετοιμάζεται το έδαφος για απολύσεις.

Ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων έκανε παρέμβαση στο πολυκατάστημα της εταιρείας στο κέντρο της Αθήνας, την πρώτη μέρα της εφαρμογής της εκ περιτροπής εργασίας.

«Είναι κοροϊδία να εμφανίζονται ως πληγείσες επιχειρήσεις τα μεγαθήρια του Εμπορίου», καταγγέλλει και καλεί τους εργαζόμενους να παλέψουν για την εξασφάλιση του εισοδήματός τους, για να μη γίνει καμία απόλυση, για να μπει τέρμα στην «ευελιξία» των ωραρίων.

Την ίδια ώρα που οι ήδη χαμηλοί μισθοί των εμποροϋπαλλήλων πετσοκόβονται και η αγωνία για τις θέσεις εργασίας κορυφώνεται, η εταιρεία έχει αφήσει πίσω της μια χρονιά με αυξημένες πωλήσεις και κέρδη. Η αύξηση συνεχίστηκε το πρώτο δίμηνο του 2020, ενώ ακόμα και μέσα στην πανδημία, με τα ρολά του καταστήματος κατεβασμένα, το ηλεκτρονικό κατάστημα καλλυντικών του ομίλου αύξησε τις πωλήσεις του κατά 80%, «πιάνοντας» μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους πωλήσεις αντίστοιχες του περσινού 12μηνου. Τα σχέδια της εταιρείας περιλαμβάνουν την επέκταση των χώρων του πολυκαταστήματος στο κέντρο της Αθήνας κατά 4.000 τ.μ., που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά και την εξασφάλιση της παρουσίας της στην «επένδυση» στο Ελληνικό, όπως συμβαίνει σε μια σειρά εμπορικά κέντρα της «Lamda Development» («Golden Hall», «The Mall» και «Mediterranean Cosmos» στη Θεσσαλονίκη) όπου ήδη λειτουργούν καταστήματα της εταιρείας.

«Ανοιχτά και την Κυριακή»: Το μότο που συνοδεύει τις διαφημίσεις των εμπορικών κέντρων στην περιοχή των Σπάτων, ξεχειλίζει το ποτήρι της εντατικοποίησης για τους εργαζόμενους. Η Υπουργική Απόφαση που άναψε πριν από λίγους μήνες το «πράσινο φως» για τη λειτουργία των καταστημάτων στα δύο εμπορικά κέντρα όλες τις Κυριακές, από το Μάη μέχρι τον Οκτώβρη, επικυρώθηκε πρόσφατα και με τροπολογία, προσθέτοντας άλλη μια περιοχή σε όσες ήδη τα καταστήματα μπορούν να λειτουργούν επτά μέρες τη βδομάδα.

Η αγανάκτηση που δημιουργεί το μείγμα της δουλειάς την Κυριακή, το «σπαστό» ωράριο, οι συχνές υπερωρίες και το... ταξίδι που χρειάζεται να κάνουν από και προς τη δουλειά, εκφράστηκαν στην υποδοχή που επιφύλαξαν οι εργαζόμενοι στην πρόσφατη παρέμβαση του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων.

«Εχουμε πληρώσει ήδη πολλά! Την αγανάκτηση που νιώθουμε χρειάζεται να τη μετατρέψουμε σε οργανωμένο αγώνα, να δυναμώσουμε τα σωματεία μας, τη συλλογική μας δράση για να μην πληρώσουμε ξανά την κρίση τους», είναι το κάλεσμα που απευθύνει το σωματείο.

Οι εργαζόμενοι είναι αναγκασμένοι να περνάνε όλη τους τη μέρα στη δουλειά και τις μετακινήσεις. Το «σπαστό» ωράριο τους υποχρεώνει να πιάνουν δουλειά το πρωί, να σταματούν 3 ή 4 ώρες το μεσημέρι, όταν η κίνηση είναι περιορισμένη, και να επιστρέφουν για να τελειώσουν το ωράριό τους μέχρι το κλείσιμο του καταστήματος. Κάνοντας τους υπολογισμούς και αθροίζοντας τον χρόνο μετακίνησης, πολλοί διαπιστώνουν πως γυρίζουν σπίτι μετά από 15 ώρες! Παράλληλα, υπάρχουν περιπτώσεις εργαζομένων για τους οποίους τα 11ωρα, οι υπερωρίες είναι καθημερινό φαινόμενο. Στα παραπάνω προστίθεται η δουλειά την Κυριακή, με τους εργαζόμενους σε ορισμένα καταστήματα να διαπιστώνουν πως είναι ζήτημα αν τους μένει μια ελεύθερη Κυριακή κάθε μήνα, ενώ όλες τις υπόλοιπες τις περνούν στη δουλειά.

Το δε προσωπικό κινείται στα κατώτερα όρια που απαιτούνται για να βγαίνει η δουλειά, με την εντατικοποίηση να «απογειώνεται». Οπως λένε οι εργαζόμενοι, δεν μπορούν να κάνουν διάλειμμα, να κατεβάσουν για λίγη ώρα τη μάσκα που πρέπει να φορούν μέσα στα καταστήματα, ενώ υπάρχουν μέρες που δεν προλαβαίνουν για ώρες να πιουν μια γουλιά νερό. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις Κυριακές δουλεύουν με πεντάωρη βάρδια χωρίς κανένα διάλειμμα.

Το διάστημα πριν από την επαναλειτουργία των εμπορικών κέντρων εργαζόμενοι κλήθηκαν να δουλέψουν για την προετοιμασία των καταστημάτων, ενώ οι συμβάσεις τους παρέμεναν σε καθεστώς αναστολής, με αντίτιμο... τις «ευχαριστίες» της εργοδοσίας για την «εθελοντική» βοήθειά τους. Μετά το ανέβασμα των ρολών, οι αβρότητες έδωσαν τη θέση τους στις καθημερινές πιέσεις και «γκρίνιες» για τις πωλήσεις, ενώ είναι έντονος ο φόβος για τις θέσεις εργασίας και την πιθανότητα για απολύσεις. Οπως υπενθυμίζουν εργαζόμενοι, συνάδελφοί τους είχαν απολυθεί με τα πρώτα δείγματα πτώσης του τζίρου, πριν από την επιβολή περιοριστικών μέτρων. Επιπλέον, σε ορισμένες επιχειρήσεις εφαρμόζεται η πρακτική το προσωπικό να δουλεύει με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, σε καθεστώς μόνιμης ανασφάλειας για την ανανέωσή τους.

Με την παρέμβασή του την περασμένη Κυριακή, ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων κάλεσε τους εργαζόμενους να δυναμώσουν το σωματείο τους και να διεκδικήσουν: Νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας. Κατάργηση των σπαστών ωραρίων. Καμία μείωση μισθού. Εδώ και τώρα να πληρωθεί το Δώρο Πάσχα σε όσους εργαζόμενους δεν έχει δοθεί. Χωρίς καθυστέρηση να δοθεί το επίδομα αδείας. Σταθερό ημερήσιο ωράριο εργασίας, προγραμματισμό ωραρίου ανά μήνα που θα γνωστοποιείται στον εργαζόμενο στην αρχή κάθε μήνα. Φοιτητικές άδειες με αποδοχές στους εργαζόμενους φοιτητές για όλο το διάστημα της εξεταστικής περιόδου. Δωρεάν μετακίνηση για όλους τους εργαζόμενους από και προς τα δύο εμπορικά με ευθύνη της εργοδοσίας.