Κυριακή 6 Γενάρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Με το φως και το σκοτάδι...

Για το έργο του Γιάννη Χρήστου μιλά ο συνθέτης Στέφανος Βασιλειάδης

Σχέδιο του Γιάννη Χρήστου για την παρουσίαση του έργου του για ορχήστρα «Εναντιοδρομία»
Σχέδιο του Γιάννη Χρήστου για την παρουσίαση του έργου του για ορχήστρα «Εναντιοδρομία»
Η δισκογραφική έκδοση των έργων του Γιάννη Χρήστου έγινε η αφορμή της συζήτησής μας με το συνθέτη Στέφανο Βασιλειάδη. Τον πιστό φίλο του (και χτυπημένο από την ίδια τραγική «μοίρα») πρόωρα χαμένου Γιάννη Χρήστου. Ο Στέφανος Βασιλειάδης συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε το ηχητικό υλικό που περιλαμβάνουν οι δίσκοι. Η σημασία αυτής της έκδοσης είναι πολύ μεγάλη, καθώς το ανεκτίμητο και πρωτοποριακό έργο του Γιάννη Χρήστου βρίσκεται επί χρόνια μακριά από το φυσικό αποδέκτη του, το σύγχρονο άνθρωπο. Μέσα στα 31 χρόνια από τον πρόωρο θάνατό του (σε τροχαίο) οι εκτελέσεις έργων του υπήρξαν ελάχιστες, ενώ ακόμη λιγότερες - έως μηδενικές - ήταν οι δισκογραφικές παραγωγές. Οσο για την έκδοση του συνολικού έργου του, αυτή έμενε συνεχώς απραγματοποίητη, παρά την αδιαμφισβήτητη αξία του.

«Αυτή η πρωτοβουλία», λέει ο Στ. Βασιλειάδης, «ξεκίνησε από την ιδέα να έχουμε επιτέλους, πέρα από το μύθο που υπάρχει και είναι αξιοθαύμαστο πώς συντηρείται, το ίδιο το έργο. Υπήρχε ευτυχώς μια μυθολογία ότι ο Γιάννης Χρήστου είναι σπουδαίος συνθέτης, ενώ κάποτε έγιναν κάποια πράγματα με βδομάδες σύγχρονης μουσικής, όπου παρουσιάστηκαν έργα του στην Ελλάδα. Αλλά έκτοτε το ίδιο το έργο του απουσίαζε δραματικά. Ακόμη υπάρχουν πολλά έργα του που δεν έχουν ούτε μια φορά παρουσιαστεί στην Ελλάδα, όπως το "Μυστήριον" που είναι ίσως το πιο μεγάλο έργο του, για συμφωνική ορχήστρα, δύο χορωδίες, ηλεκτρονικά, πολύτεχνη σκηνική δράση. Το πιο μεγαλεπήβολο έργο του δεν έχει παρουσιαστεί ούτε μια φορά. Αλλά και η δισκογραφία έργων του είναι πολύ περιορισμένη. Εκτός από αυτά τα τέσσερα CD στην αγορά νομίζω κυκλοφορούν άλλα δύο. Τώρα είναι η πρώτη φορά, που έχουμε το ίδιο το έργο του Γ. Χρήστου και μάλιστα πολύ κοντά στη δική του πρόθεση. Αυτό έχει σημασία, γιατί το έργο του Γ. Χρήστου δεν είχε προϊστορία εκτελέσεων. Εχουμε ανάγκη, λοιπόν, να δούμε πώς έχει παραδοθεί στην ανθρωπότητα, καθώς ο Γ. Χρήστου δεν είναι μεγάλος μόνο για την Ελλάδα, αλλά ένας από τους πολύ μεγάλους δημιουργούς του 20ού αιώνα».

Γιατί όμως, παρά τη μεγάλη αξία του, το έργο του Γ. Χρήστου είναι ουσιαστικά άγνωστο στη χώρα μας; Ο Στέφανος Βασιλειάδης έχει τη δική του εξήγηση: «Θυμάμαι όταν είχε έρθει στο Ηρώδειο πριν μερικά χρόνια ένα τεράστιο συγκρότημα - 250 άνθρωποι περίπου - για να παίξει έργα του Πεντερέτσκι (σ.σ. μεγάλος Πολωνός συνθέτης), τι γινόταν για να παρουσιαστεί το έργο ενός συνθέτη σε μια άλλη χώρα. Εμείς τι έχουμε κάνει για να παρουσιαστεί το έργο του Γ. Χρήστου όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό; Δεν κάνουμε τίποτα. Η έκδοση αυτού του έργου, θα έπρεπε να προκαλέσει το ενδιαφέρον όχι μόνο στο χώρο της μουσικής, αλλά και του θεάτρου, των πολύτεχνων έργων κ.ά. Κάθε πνευματικός άνθρωπος θα άξιζε τον κόπο να έρθει σε επαφή με αυτό το έργο, και με τη μουσική και με τα συγκλονιστικά κείμενα που επίσης μας παρέδωσε. Ξέροντας εκ των προτέρων το αποτέλεσμα, έριξα μια ματιά σε έναν πίνακα με τις θέσεις των CD όσον αφορά στις πωλήσεις. Πήγα κατευθείαν στα τελευταία, μήπως κάπου στην 50ή θέση υπήρχαν τα CD του Χρήστου. Βέβαια δεν υπήρχαν. Αυτό είναι δείγμα του επιπέδου που βρισκόμαστε εμείς και η παιδεία μας. Και γι' αυτό υπάρχουν ευθύνες της ίδιας της πνευματικής ηγεσίας του τόπου μας, όλων αυτών που λέμε ότι παλεύουμε για τον πολιτισμό και την παιδεία αυτού του τόπου. Ολοι μας έχουμε ένα ποσοστό ευθύνης. Πάντως, υπάρχει λαχτάρα από τους νέους ανθρώπους, δίψα να γνωρίσουν. Αρκεί να τους δώσει κάποιος την ευκαιρία, να μάθουν ότι υπάρχει αυτό το έργο. Μόλις το γνωρίσουν αυτό το ίδιο έχει τη δύναμη να κεραυνοβολήσει το νέο και σήμερα με τη δύναμή του, το φως και το σκοτάδι που έχει».

Ο Στ. Βασιλειάδης αναφερόμενος στο αρχείο Γιάννη Χρήστου, που ανήκει στα τρία παιδιά του, υπογραμμίζει πως κάνουν ό,τι μπορούν για να το σώσουν. Σημειώνει πως «υπάρχει πρόβλημα διάσωσης γιατί έχει πάρα πολύ πρωτογενές υλικό. Οχι μόνο τις παρτιτούρες του αλλά και τα πράγματα που ο ίδιος έφτιαχνε, τα "τούβλα" όπως έλεγε, με τα οποία έχτιζε τα έργα. Αυτό το υλικό μέρα τη μέρα καταστρέφεται, καθώς ηχογραφήσεις που έγιναν πριν 30 ή και 40 χρόνια είναι πια στο τέλος τους. Για να μπορέσει κανείς να τις αποκαταστήσει, να τις σώσει δε χρειάζεται μόνο τις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία, αλλά πρέπει να έχει πολύ καθαρό όραμα τού τι ήθελε ο Χρήστου. Πρόθεσή μας ήταν να διασωθεί το πνεύμα του έργου. Το μόνο που με παρηγορεί είναι ότι όντας κοντά του, πιστεύω πως κράτησα τη βούλησή του.

Στη συλλογή των τεσσάρων CD, παρουσιάζεται ό,τι σωζόταν από τα έργα του για ορχήστρες, μικρότερα σύνολα, ηλεκτρονικά κ.ά. Είναι τα 14 έργα. Από εκεί και πέρα τα έργα που εκείνος είχε επιβλέψει είναι τα θεατρικά του (αυτά που έκανε με το Εθνικό, το Θέατρο Τέχνης και για μια τηλεοπτική παραγωγή για τρεις τραγωδίες), τα οποία σώζονται και πιστεύω ότι και αυτά τα οφείλουμε στην ανθρωπότητα και τους νέους. Γιατί είναι πολύ πικρό να βλέπει κανείς να συνεχίζεται η υπόθεση της αναβίωσης του αρχαίου δράματος από νέους συνθέτες και σκηνοθέτες, οι οποίοι δεν ξέρουν τι έχει γίνει πριν. Είναι σαν να θέλεις ν' ανακαλύψεις τον τροχό, την πυρίτιδα, πράγματα που υπάρχουν στην κληρονομιά μας. Στην τέχνη δυστυχώς βλέπουμε να γίνονται πράγματα τα οποία είναι έτη φωτός μακριά από ό,τι ήδη έχει επιτευχθεί, προηγηθεί, αλλά είναι άγνωστο. Στη μουσική κυρίως, επειδή έχουμε ένα υλικό που είναι δύσκολα προσπελάσιμο, ξεκινάμε χωρίς κανένα εφόδιο».


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κυκλοφορεί το τελευταίο cd που επιμελήθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος (2020-12-17 00:00:00.0)
Μουσικά «Χάλκινα Φεγγάρια» (2013-12-07 00:00:00.0)
Αύριο η παρουσίαση του «Πρωινού άστρου» (2010-01-09 00:00:00.0)
Ιστορικές ηχογραφήσεις (2009-08-13 00:00:00.0)
«Προχωρήστε» (2002-05-15 00:00:00.0)
Εργο πρωτοποριακό, ανεκτίμητο (2001-12-06 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ