Μια νέα πορεία, με στόχους αύξησης της κερδοφορίας για τα μονοπώλια και το τμήμα της βρετανικής αστικής τάξης που προώθησε και πέτυχε το Brexit, ξεκινά για το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) με την Πρωτοχρονιά του 2021. Η «επόμενη μέρα» δεν προμηνύεται καλή για τα λαϊκά στρώματα, που εγκλωβίστηκαν από νωρίς στα ψευτοδιλήμματα των αστών υπέρ και κατά της αποχώρησης από την ΕΕ. Οι επιπρόσθετες δυσκολίες που φέρνουν η καπιταλιστική κρίση και η πανδημία «θέρισαν» πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας και γονατίζουν τα λαϊκά νοικοκυριά.

Γεγονός πάντως είναι πως η εκπνοή της μεταβατικής περιόδου μία ώρα πριν τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκέμβρη σήμανε την έναρξη της «νέας εποχής» περίπου 4,5 χρόνια μετά το πολύκροτο δημοψήφισμα του 2016 (52% υπέρ του Brexit έναντι 48% κατά) και 47 χρόνια μετά την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου, με τη συμφωνία του 1973, στην τότε ΕΟΚ.

Η νέα κατάσταση συνδιαμορφώνεται και βάσει της συμφωνίας που πέτυχαν έπειτα από σκληρά παζάρια 10 μηνών οι διαπραγματευτές ΗΒ και ΕΕ. Η συμφωνία που επήλθε παραμονή Χριστουγέννων ήταν αναπόφευκτη, καθώς διακυβεύονταν εμπορικές σχέσεις με ετήσιο τζίρο κοντά στα 895 δισ. ευρώ.

Διασφαλίζει εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις για πολλά αγαθά. Σε σχέση με τα πολύκροτα δικαιώματα αλιείας που έθιγε τα συμφέροντα ευρωπαϊκών εταιρειών αλιευμάτων, αποφασίστηκε η παράταση περίπου του ισχύοντος καθεστώτος έως τις 30 Ιούνη 2026.

Επιπλέον, οι δύο πλευρές «δεσμεύτηκαν» να τηρήσουν τους «κανόνες ισότιμου ανταγωνισμού», αλλά σε περίπτωση αθέτησης έχουν δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή δασμών. Θεσπίζεται επίσης ένα «Κοινό Συμβούλιο» που θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η Συνθήκη.

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021 - '27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους. Εφεξής θα υπάρχουν αλλαγές και ορισμένοι περιορισμοί στις ταξιδιωτικές μετακινήσεις πολιτών από τις δύο πλευρές καθώς επίσης και σε θέματα σπουδών (όπου αναμένεται τουλάχιστον τριπλασιασμός των διδάκτρων που ίσχυαν για φοιτητές από χώρες - μέλη της ΕΕ), εργασίας, ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Πριν ψηφιστεί η Συμφωνία από τη Βουλή των Κοινοτήτων, που κλήθηκε την Τετάρτη να εξετάσει σε μόλις πέντε ώρες τις διατάξεις της 1.245 σελίδων, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, τόνισε πως η Βρετανία από «σκόπελος εμποδίων» εντός ΕΕ θα γίνει «ένας φιλικός γείτονας» και «ο καλύτερος φίλος και σύμμαχος που είχε ποτέ η Ευρωπαϊκή Ενωση».

Η λεγόμενη «Ομάδα Ευρωπαϊκής Ερευνας» των σοσιαλδημοκρατών Βρετανών Εργατικών αποδοκίμασε τη Συμφωνία, κατηγορώντας τον Τζόνσον πως πέτυχε «σημαντική υπονόμευση των σχέσεων» Λονδίνου - Βρυξελλών και «εξασθένιση» εργασιακών δικαιωμάτων, περιβάλλοντος και ασφάλειας των τροφίμων. Αλλοι βουλευτές αποδοκίμασαν διατάξεις της Συμφωνίας που αφορούν τα δικαιώματα αλιείας, τονίζοντας πως οι Βρετανοί αλιείς δεν θα έχουν, για χρόνια, έλεγχο σε όλη την έκταση των βρετανικών υδάτων.

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με την ιδιότητα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της ΕΕ παίνεψαν τη Συμφωνία και θριαμβολόγησαν για τη «μεγάλη επιτυχία» να κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση τη διαπραγμάτευση με «ενότητα και συνοχή»...