«Δυνατός εργάτης είναι ο οργανωμένος εργάτης»... Με το σύνθημα αυτό το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας απευθύνεται πλατιά στους εργαζόμενους μπροστά στις αρχαιρεσίες του, που θα γίνουν από τις 14 έως τις 19 Ιούνη, καθώς και στις 22 και 23 Ιούνη, με τις κάλπες να στήνονται κάθε πρωί σε χώρους δουλειάς και τα απογεύματα στις έδρες των Παραρτημάτων του Συνδικάτου.

Με αφορμή τις αρχαιρεσίες μιλούν στον «Ριζοσπάστη» ο Γιάννης Αναγνώστου και ο Παύλος Αλεξανδράκης, πρόεδρος και γραμματέας του Συνδικάτου, αντίστοιχα, για την πείρα από τις μάχες των προηγούμενων ετών, αλλά και την οργάνωση των εργαζομένων του κλάδου των Κατασκευών απέναντι στο αντεργατικό νομοσχέδιο.

«Οι αρχαιρεσίες γίνονται μετά από 3,5 χρόνια πλούσιας δράσης, κατά τη διάρκεια των οποίων δώσαμε μια σειρά από μάχες. Συμπίπτουν με τον αγώνα που δίνουμε απέναντι στο αντεργατικό νομοσχέδιο που έρχεται να τσακίσει και να επιβάλει και να θεσμοθετήσει, να γενικεύσει την απλήρωτη δουλειά όσο και όποτε θέλουν οι εργοδότες. Αυτό το καθεστώς "ζούγκλας" παλεύουμε να ξηλώσουμε, και στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση του Συνδικάτου θα δώσει απάντηση σε κυβέρνηση και κατασκευαστικούς ομίλους, θα συμβάλει ώστε η επόμενη μέρα να μας βρει στους χώρους δουλειάς με το κεφάλι ψηλά, ακόμα πιο δυνατούς», υπογραμμίζουν.

Σήμερα, στην ημερήσια διάταξη έχει βρεθεί η απάντηση των εργαζομένων στο αντεργατικό νομοσχέδιο, το οποίο «έρχεται να δώσει το ελεύθερο στους εργοδότες να ξεσαλώσουν», με το Συνδικάτο να καταγράφει ήδη την επιτυχημένη οργάνωση της πανεργατικής απεργίας στον κλάδο. «Οι διατάξεις του νομοσχεδίου αφορούν πλήρως τη δουλειά και τη ζωή των οικοδόμων», τονίζει ο Π. Αλεξανδράκης.

Η «διευθέτηση» και το 10ωρο είναι θέμα συζήτησης στα μεγάλα έργα, καθώς απειλούν την υπερωριακή αμοιβή με την οποία πασχίζουν να αυξήσουν το εισόδημά τους. Η δουλειά την Κυριακή αυξάνει την εντατικοποίηση και τους στερεί μια μέρα ξεκούρασης. Η χορήγηση ρεπό για τις απλήρωτες υπερωρίες αποτελεί κοροϊδία, με δεδομένο ότι «σε έξι μήνες που θα έρθει η ώρα για το ρεπό, θα έχει τελειώσει η δουλειά και θα έχεις βρεθεί στην ανεργία».

Εμπαιγμό αποτελεί και η πολυδιαφημισμένη εξίσωση της αποζημίωσης απόλυσης υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών, καθώς «ο οικοδόμος δεν ξέρει τι θα πει αποζημίωση», απολύεται χωρίς να πάρει φράγκο και τις περισσότερες φορές αδυνατεί λόγω των προϋποθέσεων να μπει στο Ταμείο Ανεργίας.

Οπως εξηγούν οι συνδικαλιστές, στους σχεδιασμούς της αστικής τάξης στην Αττική περιλαμβάνονται μια σειρά από μεγάλα έργα, όπως το Ελληνικό και η επέκταση του Μετρό. Οι ρυθμίσεις που επιβάλλουν έναν σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα απαντούν ακριβώς στο ερώτημα με τι όρους θα πραγματοποιηθούν αυτά τα έργα, φροντίζουν να ανοίξει η δουλειά με συνθήκες γαλέρας.

«Αυτοί παίρνουν τα μέτρα τους και εμείς πρέπει να πάρουμε τα δικά μας», ξεκαθαρίζουν και επαναλαμβάνουν την ανάγκη να δυναμώσουν το Συνδικάτο, η δράση και ο αγώνας. «Σήμερα, υπάρχουν όλες οι δυνατότητες να δουλεύουμε λιγότερες ώρες, με καλύτερες συνθήκες και όρους, να έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Το εμπόδιο που δεν επιτρέπει να γίνει αυτή η δυνατότητα πράξη είναι η οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο το κέρδος», επισημαίνουν, ενώ διαπιστώνουν πως το ίδιο εμπόδιο είναι αυτό που στερεί από τον λαό υποδομές που έχει ανάγκη, όπως την κατασκευή νοσοκομείων και σχολείων, την υλοποίηση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας και αντισεισμικής θωράκισης.

Αυτή η δράση του Συνδικάτου θα αποτελέσει συνέχεια μιας σταθερής αναμέτρησης που αναπτύχθηκε με την εργοδοσία και την κυβέρνηση το προηγούμενο διάστημα για τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των οικοδόμων όλων των ειδικοτήτων.

Τα μέλη της Διοίκησης του Συνδικάτου ξεχωρίζουν στον απολογισμό της δράσης τη σταθερή παρουσία του Συνδικάτου στους χώρους δουλειάς, ειδικά στα μεγάλα εργοτάξια, τη συλλογική συζήτηση με τους εργαζόμενους σε συχνές ανοιχτές συνελεύσεις, την οργάνωση αγώνων και με απεργιακές κινητοποιήσεις που κατέληξαν στην υπογραφή διμερών εργοταξιακών συμβάσεων, τη διεκδίκηση μέτρων προστασίας της υγείας και του εισοδήματος των οικοδόμων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η σχετική ανάκαμψη που σημειώθηκε στην οικοδομή από το 2016, μετά από μια δεκαετή κρίση και παρατεταμένη ανεργία, έφερε τους εργαζόμενους αντιμέτωπους με δραματικά επιδεινωμένους όρους αμοιβής και εργασίας, εξηγούν οι συνδικαλιστές.

«Αφού την προηγούμενη την πλήρωσαν οι οικοδόμοι με ανεργία και ανατροπές στις συμβάσεις εργασίας, την τωρινή κρίση την πληρώνουν με εντατικοποίηση, ξεζούμισμα κ.ο.κ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι οικοδόμοι κλήθηκαν να δουλεύουν Σάββατο και Κυριακή, ειδικά τα καλοκαίρια συνεχόμενα για βδομάδες, με ωράρια εξαντλητικά, 10 και 12 ώρες», επισημαίνει ο Γ. Αναγνώστου. Στην ίδια κατεύθυνση, ο Π. Αλεξανδράκης προσθέτει στην εικόνα τα χαμηλά μεροκάματα, της τάξης των 25 και 35 ευρώ, τα εξαντλητικά ωράρια που τεντώνονταν συνεχώς, τις υπερωρίες που πληρώνονταν με «κουπόνια» για το σούπερ μάρκετ.

«Τώρα που έχει μεροκάματο, άσε να δουλέψουμε», ήταν αυτό που κυριαρχούσε αρχικά στο μυαλό των περισσότερων εργαζομένων, όπως εξηγούν. Ωστόσο, η κατάσταση έφτανε στο απροχώρητο και η επίμονη παρέμβαση του Συνδικάτου, που βρέθηκε ξανά και ξανά στα εργοτάξια, ανοίγοντας τη συζήτηση στις συνελεύσεις για τα σοβαρά προβλήματα και καλώντας τους ίδιους τους εργαζόμενους να καταθέσουν τις σκέψεις και τις προτάσεις τους, έφερε αποτελέσματα.

«Με σταθερή παρουσία και παρέμβαση του Συνδικάτου στα μεγάλα εργοτάξια, με Γενικές Συνελεύσεις στις οποίες συμμετείχαν οι εργαζόμενοι, δώσαμε μάχη στα μεγαλύτερα έργα που υπήρχαν», σημειώνει ο Π. Αλεξανδράκης.

«Στην αρχή υπήρχε φόβος, κλίμα τρομοκρατίας. Στην περίπτωση ενός εργοταξίου αφορμή για να αλλάξει το κλίμα στάθηκαν οι απολύσεις 8 εργαζομένων από έναν εργολάβο. Η πρώτη κατάκτηση ήταν να παρθούν πίσω οι απολύσεις, ενώ η μάχη που δόθηκε οδήγησε στη δημιουργία μιας μικρής σωματειακής επιτροπής, είχε αποτέλεσμα να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στο Συνδικάτο, να ανέβει το κύρος του», συνεχίζει.

Κάτω από την παρέμβαση του Συνδικάτου, οι εργαζόμενοι άρχισαν να προβληματίζονται για το γεγονός ότι ενώ η δουλειά είχε ανέβει, οι ίδιοι πληρώνονταν το ίδιο με την περίοδο που κυνηγούσαν το μεροκάματο με το ...τουφέκι. «Στην κουβέντα μπήκε η ανάγκη να υπογράψουμε Συμβάσεις, να ανέβει το μεροκάματο, να εξασφαλιστούν σταθερά ωράρια, ζητήματα ασφάλειας στους χώρους δουλειάς και άλλα μέτρα», σημειώνει ο Γ. Αναγνώστου.

Με απόφαση των ίδιων των εργαζομένων οργανώθηκε ο αγώνας, που είχε αποτέλεσμα την υπογραφή διμερών εργοταξιακών συμβάσεων στα τρία μεγαλύτερα εργοτάξια που λειτουργούσαν, κάτι που διαμόρφωσε συνθήκες σε όλη την Αττική για άσκηση πίεσης με βάση τους όρους των συμβάσεων συνολικά στον κλάδο.

«Μετά τη μάχη της υπογραφής των Συμβάσεων έπρεπε να δοθεί και η μάχη για την εφαρμογή τους», επισημαίνουν οι συνδικαλιστές και περιγράφουν τα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεράσουν στην προσπάθεια αυτή. Για παράδειγμα, ενώ υπογράφηκε διμερής Σύμβαση με τον «Ακτορα», η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το υπουργείο Εργασίας αρνήθηκαν να την κάνουν υποχρεωτική, με εργαλείο τους αντεργατικούς νόμους, καθώς ο συγκεκριμένος εργοδότης δεν κάλυπτε το 50% των εργαζομένων στο έργο. Ετσι, η μάχη συνεχίστηκε ώστε να υπογράψουν όλοι οι εργολάβοι και υπεργολάβοι. «Σε όποιον δεν υπογράφει, δεν μπαίνουμε για δουλειά», ήταν η απόφαση των εργαζομένων και του Συνδικάτου.

«Μας έβαλαν ένα σωρό εμπόδια, αλλά τελικά καταφέραμε και τα σπάσαμε και στα έργα. Ηταν κάτι που μαθεύτηκε σε άλλους χώρους, βοήθησε να αναθαρρήσει ο κλάδος. Και σήμερα, στο έργο της ανάπλασης του Φαλήρου, η Σύμβαση εξακολουθεί να ισχύει», αναφέρει ο πρόεδρος του Συνδικάτου. Το συγκεκριμένο μέτωπο πάλης «λειτούργησε ως μοχλός πίεσης για να διαμορφωθεί κλίμα για την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης στον κλάδο», συμπληρώνει ο Π. Αλεξανδράκης, υπενθυμίζοντας ότι οι κατασκευαστές πιέστηκαν για πρώτη φορά μετά το 2009 να συζητήσουν για την κλαδική Σύμβαση.

Με παρακαταθήκη την πείρα αυτή, το Συνδικάτο έδωσε τον τελευταίο χρόνο τη μάχη για την προστασία της υγείας και του εισοδήματος των εργαζομένων. «Στις συνθήκες της πανδημίας η δράση δεν σταμάτησε στιγμή. Είναι χαρακτηριστικό ότι την πρώτη μέρα που τέθηκαν σε ισχύ περιοριστικά μέτρα, βρεθήκαμε σε όλα τα μεγάλα εργοτάξια για να συζητήσουμε με τους εργαζόμενους», αναφέρει ο Γ. Αναγνώστου.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή διαμορφώθηκε πλαίσιο αιτημάτων, ώστε να λειτουργούν πόστα με εργαζόμενους που δεν θα αλλάζουν, να παρθούν μέτρα για την καθημερινή απολύμανση στις χημικές τουαλέτες, να χορηγούνται μάσκες, αντισηπτικά.

Την ίδια στιγμή, το κομμάτι του κλάδου που δουλεύει στη συμβατική οικοδομή βρέθηκε χωρίς δουλειά και εισόδημα, και το Συνδικάτο έστρεψε τις πρωτοβουλίες του και στη διεκδίκηση μέτρων στήριξης. «Μετά από τρεις παρεμβάσεις καταφέραμε να ενταχθεί ο κλάδος στο μέτρο και να πάρουν οι εργαζόμενοι το επίδομα των 800 ευρώ, από το οποίο είχαν αρχικά αποκλειστεί», λένε στον «Ριζοσπάστη».

Παράλληλα, στο επίκεντρο τέθηκαν τα αιτήματα για τη θωράκιση του δημόσιου συστήματος Υγείας και μια σειρά από μέτρα για την προστασία του λαού από τον ιό. «Είχαμε παρέμβαση για μια σειρά από ζητήματα: Για τον συνωστισμό στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς με τα οποία πηγαινοέρχονται στη δουλειά οι οικοδόμοι. Για τις συνθήκες σε χώρους δουλειάς, όπως τα σούπερ μάρκετ και τα νοσοκομεία, που δουλεύουν οι γυναίκες και τα παιδιά τους, για τα προβλήματα της ανεργίας και της απώλειας εισοδήματος σε άλλους κλάδους, που επίσης τα ζούσαν στην οικογένειά τους», υπογραμμίζει ο Π. Αλεξανδράκης.

Αντίστοιχα, το Συνδικάτο άπλωσε την παρέμβασή του σε ζητήματα που αφορούν τη ζωή της λαϊκής οικογένειας: Εδωσε το «παρών» στη μάχη σωματείων και φορέων ενάντια στη χωματερή στη Φυλή και τα «καζάνια» των εταιρειών πετρελαιοειδών στις γειτονιές του Πειραιά, πήρε πρωτοβουλίες για τα προβλήματα και τις ελλείψεις σε Κέντρα Υγείας και νοσοκομεία, πρωτοστάτησε στην κινητοποίηση ενάντια στην καταστολή στη Νέα Σμύρνη.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν οι συνδικαλιστές στη δουλειά για την οργάνωση των μεταναστών, που αποτελούν πολύ μεγάλο μέρος του κλάδου. «Το Συνδικάτο έχει αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή τους μετανάστες», λένε. Τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί το πλαίσιο αιτημάτων με διεκδικήσεις για ιδιαίτερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν, έχει συσταθεί Επιτροπή Μεταναστών, μεταφράζονται ανακοινώσεις σε μια σειρά από γλώσσες. «Γίνεται μια πιο συστηματική προσπάθεια να συζητήσουμε τι είναι το Συνδικάτο και γιατί χρειάζεται όλοι μαζί, ενωμένοι σαν μια γροθιά, να σταθούμε απέναντι στον κοινό εχθρό», σημειώνουν. Οπως διαπιστώνουν, η δράση αυτή αντανακλάται όχι μόνο στο μητρώο του Συνδικάτου, αλλά και στην αυξημένη συμμετοχή μεταναστών στα ψηφοδέλτια για τα παραρτήματα και την κεντρική διοίκηση που έχουν διαμορφωθεί μπροστά στις αρχαιρεσίες.

Η ενίσχυση του Συνδικάτου, και μέσα από τη συμμετοχή περισσότερων εργαζομένων στις αρχαιρεσίες του, θα αποτελέσει συμβολή σε όλες τις μάχες και τα ανοιχτά μέτωπα: «Στον αγώνα απέναντι στο νομοσχέδιο, στη μάχη για να υπογραφούν Συλλογικές Συμβάσεις με αυξήσεις στους μισθούς, με κατοχύρωση του 7ωρου - 5ήμερου, στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, κόντρα σε όσους θέλουν τα συνδικάτα κάτω από τον έλεγχο κυβέρνησης και εργοδοσίας», καταλήγουν. Αλλωστε, όπως αποδείχθηκε τα τελευταία χρόνια, «μόνο με το Συνδικάτο μπορούν οι οικοδόμοι να προασπίσουν τα συμφέροντα και τα δικαιώματά τους, να βάλουν εμπόδια στο ξεσάλωμα της εργοδοσίας».