Εξι μήνες συμπληρώθηκαν από τότε που οι ισχυρές σεισμικές δονήσεις, έως και 6,3 Ρίχτερ, και οι εκατοντάδες μετασεισμοί αναστάτωσαν τον νομό της Λάρισας και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας και εκατοντάδες οικογένειες βιώνουν τον δικό τους «Γολγοθά», αγωνιούν για το πώς θα ορθοποδήσουν, αφού κάθε μέρα που περνάει διαπιστώνουν την ανεπάρκεια αλλά και τις μεγάλες καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά ακόμα και τα στοιχειώδη μέτρα ανακούφισης που τους υποσχέθηκε η κυβέρνηση.

Την αγωνία των πληγέντων μεγαλώνουν η πανδημία του κορονοϊού και μια σειρά από άλλα προβλήματα, όπως οι ολοκληρωτικές καταστροφές που προκάλεσαν οι παγετοί, το χαλάζι και η ξηρασία σε χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών.

Ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε ξανά σε σεισμόπληκτα χωριά του νομού Λάρισας για να καταγράψει τα προβλήματα, να συζητήσει με τους πληγέντες για τις αγωνίες τους και την προσπάθειά τους να σταθούν στα πόδια τους.

Το οδοιπορικό ξεκινά από το Δαμάσι και τον καταυλισμό στον οποίο υπάρχουν περίπου 60 οικίσκοι και 300 άνθρωποι. Συναντάμε ηλικιωμένους ανθρώπους που δούλεψαν μια ζωή στα χωράφια, έφτιαξαν ένα σπίτι, είδαν τους κόπους μιας ζωής να χάνονται σε λίγα δευτερόλεπτα και τώρα αναγκάζονται να ζουν σε έναν οικίσκο 25 τετραγωνικών μέτρων που τη μέρα το «βράζει» ο ήλιος.

Ο Θοδωρής Γρ. μάς λέει με πικρία: «Κανένας δεν μας ενημερώνει για το πότε θα μπορέσουμε να μπούμε στη διαδικασία για να χτίσουμε ξανά τα σπίτια μας. Πολλοί έχουν γυρίσει και μένουν σε αποθήκες, στάβλους, γκαράζ, σε σπίτια που είναι "κίτρινα" και μισοδιαλυμένα. Φοβόμαστε πως θα κάτσουμε εδώ τουλάχιστον 2 - 3 χρόνια ακόμα».

Από την κουβέντα με τους κατοίκους επιβεβαιώνεται ότι οι διαδικασίες αποκατάστασης και ανοικοδόμησης για τα περίπου 40 κατεδαφιστέα και τα περίπου 130 «κίτρινα» - μη κατοικήσιμα - σπίτια έχουν καθυστερήσει τραγικά. Οχι μόνο δεν έχουν προχωρήσει οι μελέτες, αλλά και οι αποζημιώσεις που έχουν εξαγγελθεί (80% κρατική επιδότηση και 20% επιβάρυνση του ιδιοκτήτη με άτοκο δάνειο) δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα οι πληγέντες να πρέπει να βάλουν χρήματα από την τσέπη τους, πέφτοντας έτσι στα νύχια τραπεζών και κατασκευαστικών εταιρειών. Αλλωστε, πέρα από το γεγονός ότι πολλοί πλήρωσαν τους μηχανικούς για τις μελέτες, πολύ περισσότεροι φοβούνται πως υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μη δανειοδοτηθούν, λόγω των αυστηρών κριτηρίων (ηλικιακών, εισοδηματικών) που θέτουν οι τράπεζες.

Λίγο παραπέρα, η κα Νίκη Μ. μάς περιγράφει τις συνθήκες διαβίωσης στους οικίσκους: «Τις μέρες του καύσωνα "βράζαμε" στους 45 βαθμούς. Οταν έβρεχε, κάποια από αυτά άρχισαν να μπάζουν νερά. Το βράδυ ξεκινά να κρυώνει. Τι θα γίνει τον χειμώνα με τις βροχές και τα χιόνια; Θα παγώσουμε; Πώς θα ζήσουμε εδώ;»

Μπορεί στους οικίσκους να μπήκαν κλιματιστικά μετά από μήνες, ωστόσο κανένας τους δεν έχει εξωτερικό στέγαστρο, έχουν εγκατασταθεί οικίσκοι για να κάνουν κάποιες εργασίες οι κάτοικοι (πλύσιμο ρούχων), ενώ δεν υπάρχει γεννήτρια για την περίπτωση διακοπής ρεύματος. Αλλά και σε απόσταση 1,5 μέτρου υπάρχει ανοιχτό αποστραγγιστικό χαντάκι, που αποτελεί σοβαρή εστία μόλυνσης, με τους κατοίκους να παραπονιούνται ότι οι μυρωδιές είναι έντονες.

Φεύγοντας από τον καταυλισμό, περπατάμε μέσα στο χωριό, όπου 15 ακόμα οικογένειες ζουν σε τροχόσπιτα που τα έχουν τοποθετήσει δίπλα στα οικόπεδά τους. Η εικόνα είναι ίδια με αυτή λίγες μέρες μετά τον σεισμό. Μπορεί το σχολείο να ετοιμάζεται να λειτουργήσει τις επόμενες μέρες, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει η απομάκρυνση των μπαζών από τα πεσμένα σπίτια και η κατεδάφιση όλων των επικίνδυνων ετοιμόρροπων κτιρίων. Οι συγκεκριμένοι χώροι γίνονται φωλιές για τρωκτικά και φίδια, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Σε ελάχιστους σεισμόπληκτους έχουν φτάσει οι αποφάσεις από τις αρμόδιες αρχές για τις κατεδαφίσεις. Μέρος από το σχετικό κονδύλι εγκρίθηκε στις αρχές Αυγούστου, ωστόσο μόλις χθες Παρασκευή, ξεκίνησαν να γκρεμίζονται τα πρώτα σπίτια .

Το οδοιπορικό συνεχίζεται στο Μεσοχώρι, όπου η εικόνα είναι παρόμοια. Στον καταυλισμό υπάρχουν 32 οικίσκοι για 90 περίπου ανθρώπους. Μέχρι πριν από λίγες μέρες είχαν έρθει μόνο 5 άδειες κατεδάφισης για τα 39 «κόκκινα» σπίτια. Οι αποθήκες παραμένουν κατεστραμμένες, με τους αγρότες να μην έχουν πού να βάλουν τα προϊόντα τους.

Στην πλατεία συνομιλήσαμε με τον κοινοτάρχη, Γιάννη Ζαρλαδάνη, ο οποίος μας επισημαίνει τις καθυστερήσεις στην καταβολή των αποζημιώσεων, τους «κόφτες» που εφαρμόστηκαν και άφησαν πολλές οικογένειες εκτός.

«Οχι επιδότηση ενοικίου και αποζημιώσεις στο 100% - που είναι η απαίτηση των σεισμόπληκτων - δεν έχουν δοθεί αλλά ακόμη και τα 600 ευρώ για τις πρώτες ανάγκες δόθηκαν με το σταγονόμετρο. Στο δικό μας χωριό το επίδομα των 600 ευρώ το πήραν μόνο 47 οικογένειες από τις 138 που το δικαιούνται. Οι αυτοψίες για το επίδομα που αφορά τις επισκευαστικές εργασίες και οικοσκευές ολοκληρώθηκαν πριν από έναν μήνα, ωστόσο αν και έγιναν ελάχιστες αναρτήσεις για τους δικαιούχους, διαπιστώνουμε ότι αυτοί θα πάρουν 2.000 ευρώ περίπου, ποσό που δεν επαρκεί και βέβαια δεν έχει δοθεί σε κανέναν. Ταυτόχρονα, με βάση τα όσα μαθαίνουμε από το γειτονικό Δαμάσι, το συγκεκριμένο βοήθημα είναι μόνο για τα "κόκκινα" και "κίτρινα" σπίτια, δηλαδή άνθρωποι που το σπίτι τους κρίθηκε "πράσινο" αλλά η οικοσκευή τους έπαθε ζημιές, δεν θα το πάρουν».

Την ίδια ώρα, οι σεισμόπληκτοι διαπιστώνουν ότι ακόμα και γι' αυτά τα ανεπαρκή μέτρα εφαρμόστηκαν μια σειρά από «κόφτες» και αποκλεισμοί, οι διαδικασίες έμπλεξαν σε πολυδαίδαλους και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, με αποτέλεσμα να αποκλειστούν εκατοντάδες οικογένειες. Ακόμα, βλέπουν κυβέρνηση, Περιφέρεια Θεσσαλίας και δήμους να έχουν στήσει ένα άθλιο παιχνίδι μετατόπισης ευθυνών για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Για παράδειγμα, σημαντικός αριθμός ιδιοκτητών κατοικιών αποκλείστηκαν από την καταβολή τόσο του έκτακτου βοηθήματος των 600 ευρώ όσο και από τις αποζημιώσεις για ζημιές στα σπίτια τους και στην οικοσκευή τους, με την απαράδεκτη δικαιολογία ότι το σπίτι στο χωριό δεν αποτελεί την 1η κατοικία τους. Πρόκειται για σπίτια ανθρώπων που αναγκάστηκαν να πάνε στη Λάρισα ή σε άλλες πόλεις για να εργαστούν, δηλαδή τα πατρικά τους σπίτια, τα οποία άλλα κατοικούνται από ηλικιωμένους γονείς, άλλα από τους ίδιους για κάποιους μήνες και προπαντός γι' αυτά τα σπίτια οι ιδιοκτήτες τους πληρώνουν στο κράτος ΕΝΦΙΑ και άλλους φόρους, δημοτικά τέλη, λογαριασμούς νερού και ρεύματος κανονικά! Αντίστοιχα, το ποσό που προβλέπεται για την ανακατασκευή των ακατάλληλων σπιτιών πέφτει στο μισό αν πρόκειται για τη 2η κατοικία.

Ενδεικτικά, στον δήμο Ελασσόνας, από τις 2.160 αιτήσεις που έγιναν για το επίδομα των 600 ευρώ, αποκλείστηκαν εκατοντάδες, ενώ απ' αυτούς που εντάχθηκαν αρκετοί δεν το έχουν λάβει ακόμα. Με τα στοιχεία που υπήρχαν μέχρι την προηγούμενη Πέμπτη, μόλις 374, δηλαδή το 17,5%, το είχαν πάρει.

Η πλατφόρμα για την επιδότηση ενοικίου άνοιξε με μεγάλη καθυστέρηση, ενώ στον δήμο Ελασσόνας δεν την έχει πάρει καμία οικογένεια.

Συνολικά, τα δικαιολογητικά που απαιτούνταν από τις πληγείσες επιχειρήσεις (μικρομάγαζα, καφενεία, παντοπωλεία, σταβλικές εγκαταστάσεις, αποθήκες), για την αποκατάσταση των ζημιών τους, απέκλεισαν πολλούς πληγέντες να πάρουν κάποια αποζημίωση. Χαρακτηριστικά, αποκλείστηκαν αποθήκες οι οποίες δεν χρησιμοποιούνταν για γεωργικούς σκοπούς, δεν ήταν επαγγελματικοί χώροι δηλαδή αλλά βοηθητικοί, συνήθως στο προαύλιο του σπιτιού, αλλά και οικοσκευές, για τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι δεν μπορούν να αποδείξουν την κατοχή (λείπουν τιμολόγια αγοράς).

Αλλά και οι μαθητές της Γ' Λυκείου αυτών των χωριών, που κοιμούνταν για μήνες σε σκηνές και οικίσκους, που έκαναν μάθημα ταξιδεύοντας χιλιόμετρα, που δεν είχαν internet για την τηλεκπαίδευση, ξεχάστηκαν και δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για το ειδικό καθεστώς μοριοδότησης που ζητούσαν.

Εξι μήνες μετά, δεν έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση όλων των επαρχιακών δρόμων, των έργων αποχέτευσης. Ζημιές παραμένουν και στο αρδευτικό δίκτυο, με τους αγρότες να δυσκολεύονται να ποτίσουν τα χωράφια τους.

Με εξαίρεση το Δημοτικό Σχολείο στο Δαμάσι, η αποκατάσταση των σχολείων από τις καταστροφές που έχουν υποστεί δεν έχει ολοκληρωθεί, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το 3ο Δημοτικό στο δήμο Λάρισας, όπου οι μαθητές θα αναγκαστούν να κάνουν διπλοβάρδια για 1 - 2 μήνες.

Μαζί με τα παραπάνω, είναι προκλητική εκ μέρους της κυβέρνησης η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την υλοποίηση έργων αντισεισμικής θωράκισης της περιοχής.

Οι σεισμόπληκτοι έχουν συσσωρεύσει πλέον πολύτιμη πείρα. Μπορούν να διακρίνουν ότι ένα κράτος και μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζουν την προστασία του λαού ως κόστος, που θέλουν να το μειώσουν ή και να απαλλαγούν από αυτό, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο και την αποζημίωση - αποκατάσταση από τις κάθε είδους καταστροφές. Αλλά και πως σε ανάλογες περιπτώσεις, όσες λύσεις δόθηκαν ήταν αποτέλεσμα λαϊκής, οργανωμένης πίεσης και διεκδίκησης.

Ετσι, μπροστά σε αυτά τα μεγάλα προβλήματα, χρειάζεται να δυναμώσουν η λαϊκή παρέμβαση, η οργάνωση των πληγέντων, με αγωνιστικές πρωτοβουλίες προς την κυβέρνηση, την Τοπική Διοίκηση, ώστε όχι μόνο να υλοποιηθούν τα μέτρα οικονομικής στήριξης και αποκατάστασης που εξαγγέλθηκαν αλλά και να υπάρξουν αποζημίωση 100% για τις καταστροφές, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, πλήρης αποκατάσταση σπιτιών, σχολείων και υποδομών με ευθύνη του κράτους, πραγματική θωράκιση από σεισμούς και άλλες φυσικές καταστροφές, ώστε να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους.

Σε αυτήν την υπόθεση οι δυνάμεις του ΚΚΕ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όπως από την πρώτη στιγμή βρέθηκαν δίπλα στους σεισμοπαθείς.