Σάββατο 27 Νοέμβρη 2021 - Κυριακή 28 Νοέμβρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΝΕ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Στο χέρι κάθε νέας γυναίκας να γίνει μαχήτρια στον αγώνα για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της βίας και της ανισοτιμίας

Εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία της Ελένης Μπέλλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στην εκδήλωση που έγινε στο Πάντειο την περασμένη Πέμπτη

RIZOSPASTIS

Κάθε θεσμική - νομική καθιέρωση μέτρων προστασίας της γυναίκας ή αναγνώρισης της ισοτιμίας ανάμεσα στα δύο φύλα αποτυπώνει, στον έναν ή άλλο βαθμό, την πρόοδο που έχει πραγματοποιηθεί στην ένταξη της γυναίκας στην κοινωνικά αναγνωρισμένη εργασία, μετά από πολλές εκατοντάδες χρόνια σχεδόν αποκλειστικής απασχόλησής της στις εργασίες του ατομικού νοικοκυριού ή στην αγροτική παραγωγή.

Βέβαια, η νομική - θεσμική πρόοδος δεν ήρθε αυτόματα στις καπιταλιστικές κοινωνίες. Εγιναν πολύχρονοι και πολυποίκιλοι αγώνες, αρχικά από τις ίδιες τις εργάτριες στην Αγγλία, στις ΗΠΑ κατά τον 19ο αιώνα. Αγώνες έγιναν και από αστές φεμινίστριες. Ομως ο αγώνας για την καθιέρωση Παγκόσμιας Μέρας για την ισοτιμία της γυναίκας, την 8η Μάρτη, ανήκει στις σοσιαλίστριες γυναίκες του 1910.

Πρωτοπόρα ήταν η συμβολή του ΚΚΕ στη χώρα μας, ενώ με τη δική του δράση οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις απελευθερωμένες από το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ περιοχές κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν υπάρχει μικρότερη ή μεγαλύτερη κατάκτηση στην ισονομία των δύο φύλων που να μην αποτυπώνει τον αντίστοιχο αγώνα του ΚΚΕ.

Βέβαια, το ΚΚΕ, οι κομμουνίστριες πάντα είχαμε και έχουμε συνείδηση ότι η ισονομία δεν οδηγεί και σε πραγματική ισοτιμία, πολύ περισσότερο η όποια ισοτιμία δεν είναι καθολική όσο υπάρχει κοινωνική ανισότητα, όσο υπάρχουν τάξεις με βάση την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής.


Μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, με την κατάργηση της εκμεταλλευτικής σχέσης κεφαλαίου - εργασίας, με την κατοχύρωση της κοινωνικής ιδιοκτησίας ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για καθολική συμμετοχή της γυναίκας στην εργασία και στα όργανα εξουσίας, για ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα, για ισοτιμία στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, στις σχέσεις τους με τα παιδιά. Μόνο με την επαναστατική εργατική εξουσία θεμελιώνονται στέρεα οι δυνατότητες ώστε όλη η εκπαιδευτική, η ιδεολογική, η πολιτιστική παρέμβαση της κοινωνίας να αντιμετωπίσει ριζικά επιβιώσεις και αναχρονισμούς με πολύ μεγάλες ρίζες στα βάθη του παρελθόντος.

Διόλου τυχαία, πρωτοποριακές πραγματικές κατακτήσεις για τις εργαζόμενες γυναίκες εκφράστηκαν γενικευμένα στην πρώτη χώρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, τη Σοβιετική Ενωση, πριν από έναν αιώνα, όταν ακόμα και σε κορυφαίες τότε καπιταλιστικές κοινωνίες δεν είχε γενικευτεί ούτε το εκλογικό δικαίωμα...

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σ' έναν πολύ ευνοϊκότερο συσχετισμό για τις εργατικές - λαϊκές δυνάμεις, τις δυνάμεις του σοσιαλισμού έναντι του καπιταλισμού, διαμορφώνονταν Διεθνείς Συμβάσεις που προκαλούσαν ορισμένη αναμόρφωση και αντιστοίχηση των εθνικών νομοθεσιών σε καπιταλιστικά κράτη, φέρνοντας ορισμένη ισονομία στο Οικογενειακό Δίκαιο, στο Εργατικό Δίκαιο. Ομως στην πράξη, άμεσα και πιο ολοκληρωμένα ωφελήθηκαν οι γυναίκες της αστικής τάξης, των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων. Πολύ λιγότερο και τυπικά ωφελήθηκαν οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των αυτοαπασχολούμενων των πόλεων και κωμοπόλεων...


Πολύ περισσότερο τυπική έμεινε η ισονομία ανδρών - γυναικών στην εργατική νομοθεσία. Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα γυναικείοι κλάδοι είναι οι πιο κακοπληρωμένοι και με τις χειρότερες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, ενώ σε κλάδους και εργασίες υψηλής επιστημονικής - τεχνολογικής ειδίκευσης είναι ακόμα χαμηλή η γυναικεία συμμετοχή.

Φυσικά, το ΚΚΕ, το εργατικό κίνημα, το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, τα αντιμονοπωλιακής κατεύθυνσης κινήματα των μικρομεσαίων αγροτών και αυτοαπασχολούμενων των πόλεων αξιοποιούν, πρέπει να αξιοποιούν οποιαδήποτε τυπική κατάκτηση, κάθε νόμο για την ισοτιμία της γυναίκας, για την υπεράσπισή της από αναχρονιστικές πρακτικές στην οικογένεια, εκ μέρους του άνδρα κ.λπ...

Ταυτόχρονα αναπτύσσουμε ιδιαίτερη δράση προκειμένου μέσα στις γραμμές του Κόμματος, της ΚΝΕ, του συνδικαλιστικού εργατικού κινήματος, των άλλων κινημάτων να αναπτύσσεται αγωνιστική διαπαιδαγώγηση για τη στάση των ανδρών απέναντι στις γυναίκες, για την προσέλκυση γυναικών, την ανάδειξή τους σε όργανα κ.λπ.

Αυτός είναι και ο μόνος δρόμος ώστε γυναίκες και άνδρες να αποκτούν πείρα, να διαχωρίζουν την τυπική από την ουσιαστική ισοτιμία, να κατανοούν την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στην αστική και την εργατική δημοκρατία, να συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας, την αναγκαιότητα της πάλης για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Η προέλευση της ιδιαίτερης μορφής βίας, αυτής του άνδρα προς την γυναίκα


RIZOSPASTIS

Η ιστορική υποταγή της γυναίκας στον άνδρα συνέπεσε, καθόλου τυχαία, με την εμφάνιση της δυνατότητας της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, με τον χωρισμό της κοινωνίας σε τάξεις εκμεταλλευτών και αυτών που υφίστανται την εκμετάλλευση... εγκλωβίζοντας τη γυναίκα στα του οίκου, του ατομικού νοικοκυριού. Ηταν οργάνωση της κοινωνίας που απαιτούσε και μέσα επιβολής της εκμετάλλευσης, ελέγχου των αντιδράσεων των υφιστάμενων την εκμετάλλευση. Απαιτούσε, δηλαδή, ένα ολόκληρο ιδεολογικό - νομικό - πολιτικό πλαίσιο λειτουργίας της κοινωνίας... Βία, πειθαναγκασμό εκεί που το συμφέρον των λίγων πραγματοποιούνταν με τη στέρηση του συμφέροντος των πολλών, που ήταν και οι άμεσοι παραγωγοί. Πηγή της βίας είναι ακριβώς η ανάγκη επιβολής κάποιων σε βάρος κάποιων άλλων...

Η ιδιοποίηση, ο νομιμοποιημένος σφετερισμός του αποτελέσματος ξένης εργασίας είναι η πηγή της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, της ατομικής περιουσίας, που αρχικά και για πολλές εκατοντάδες χρόνια εμφανίστηκε στον τομέα εργασίας των ανδρών, γι' αυτό κι επιβλήθηκε η εξουσία από άνδρες. Αυτό σημαίνει τα μέσα παραγωγής, ο πλουτισμός, η περιουσία, ανήκαν στον άνδρα εκμεταλλευτή, όχι στον άνδρα που υφίστατο την εκμετάλλευση. Δηλαδή ανήκαν στον δουλοκτήτη, στη συνέχεια στον φεουδάρχη, στη συνέχεια στον καπιταλιστή. Αυτός ήταν εξουσία, δεν ήταν ο δούλος ή ο δουλοπάροικος και στη συνέχεια ο εργάτης.

Ομως η κυριαρχία της σχέσης ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και του ατομικού πλουτισμού γέννησε και την ανάγκη να κληρονομούνται αυτά στους γνήσιους απογόνους, επομένως γέννησε και την ανάγκη να ξέρουν οι άνδρες κάτοχοι ποιοι είναι οι απόγονοί τους. Αυτό συνέβη αρχικά στη δουλοκτητική κοινωνία...

Περνώντας στη φεουδαρχία και στον καπιταλισμό, μιλάμε για κυρίαρχες σχέσεις, κυρίαρχες σχέσεις παραγωγής, κυρίαρχες ιδεολογικές σχέσεις, που είναι η βάση για όλες τις κοινωνικές σχέσεις, χωρίς να σημαίνει ότι δεν συνοδεύονται και από ορισμένες άλλες που παραμένουν ως επιβιώσεις προγενέστερων σχέσεων, είτε ότι δεν εμφανίζονται και πρώιμες καινούργιες. Αυτή η συνύπαρξη κάνει πολύ πιο σύνθετη την κοινωνική - ταξική σύνθεση και πιο περίπλοκη την έκφραση της ανισοτιμίας της γυναίκας. Ετσι, θα συναντήσουμε γυναίκες να βρίσκονται επί δουλοκτησίας στην κορυφή της κοινωνίας, όπως η Κλεοπάτρα. Αργότερα, κυρίως στην ύστερη φεουδαρχία, όλο και περισσότερο συναντάμε βασίλισσες, αυτοκράτειρες. Και βέβαια, στις μέρες μας γνωρίσαμε γυναίκες πρωθυπουργούς, υπουργούς, προέδρους όπως η Θάτσερ και η Μέρκελ, εξίσου αποφασιστικές και σκληρές με τους άνδρες στη λήψη αντιλαϊκών - αντεργατικών αποφάσεων που αγγίζουν και τις γυναίκες.

Πρόκειται για γυναίκες που ηγήθηκαν στις περικοπές κρατικών κονδυλίων για παιδικούς σταθμούς, εισηγήθηκαν την άνοδο του ορίου συνταξιοδότησης στο όνομα της ισότητας, την κατάργηση της προστασίας των γυναικών από τη νυχτερινή εργασία στη μεταποίηση, προωθούν την καθιέρωση των ατομικών συμβάσεων σε βάρος των συλλογικών, που βρίσκει πιο ευάλωτες τις γυναίκες.

Ταυτόχρονα, βλέπουμε διακρατικά όργανα και επιτελεία του καπιταλισμού, όπως η ΕΕ, ο ΟΟΣΑ, να δίνουν κατευθύνσεις, Οδηγίες για άνοδο της γυναικείας κυρίως μισθωτής εργασίας και μ' έναν καταμερισμό αδειών μητρότητας - πατρότητας, αλλά και με μια γενικευμένη μείωση μισθών και εργατικών δικαιωμάτων. Ετσι, η ισονομία όχι μόνο γίνεται τυπική, αλλά και χρησιμοποιείται για επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, όπως έγινε με την εξίσωση και γενική άνοδο των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών.

Οι καπιταλιστικές σχέσεις πυροδοτούν ή αναπαράγουν αναχρονιστικές αντιλήψεις

Οι καπιταλιστικές σχέσεις, που έγιναν αιτία να σπάσει η απόλυτη οικονομική εξάρτηση της γυναίκας από τον άνδρα, ταυτόχρονα πυροδοτούν νέες μορφές ανισοτιμίας και ανισότητας, αναπαράγουν με νέο τρόπο αναχρονιστικές και αντιδραστικές συμπεριφορές.

Τέτοιες αντιλήψεις και πρακτικές εκδηλώνονται στις σχέσεις των δύο φύλων και στην εργατική τάξη, θα λέγαμε πολύ περισσότερο σε ορισμένα λαϊκά στρώματα όπως είναι τα αγροτικά στρώματα. Διατρέχουν την εξέλιξη του θεσμού της οικογένειας, τις συνήθειες της καθημερινότητας, αποτυπώνονται στις παραδόσεις, στα θρησκευτικά δόγματα, στις φιλοσοφικές, λογοτεχνικές και άλλες καλλιτεχνικές προσεγγίσεις.

Ολα αυτά έχουν και τη δική τους δυναμική. Επιβιώνουν, αναπαράγονται ακόμα και όταν έχει ανατραπεί η οικονομική βάση τους. Αλλωστε και σε μια σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, όπως η ελληνική, ακόμα και σήμερα συναντώνται πιο ισχυρές επιβιώσεις σε περιοχές με πιο έντονη την αγροτική σύνθεση. Αν ήδη από τον 20ό αιώνα είχε υποχωρήσει η επίδραση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας στις αναχρονιστικές επιβιώσεις που αφορούν στις σχέσεις των δύο φύλων, ακόμα και της Καθολικής, αυτό δεν συμβαίνει ακόμα με ορισμένα άλλα θρησκευτικά δόγματα, τα οποία κυριαρχούν σε καπιταλιστικά κράτη, όπως είναι το Ισλαμικό Δόγμα.

Ετσι, βλέπουμε πολύ πιο έντονες τις αναχρονιστικές αντιλήψεις για την κοινωνική θέση της γυναίκας, πολύ πιο συχνές τις βάναυσες και εγκληματικές πρακτικές, ιδιαίτερα για τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας, σε χώρες όπως η Ινδία, η Τουρκία, χώρες της Ασίας κ.ά., που είναι καπιταλιστικά ανεπτυγμένες, αλλά με πολύ μεγαλύτερη ανισομετρία από αυτή που γνωρίζουμε εμείς σήμερα στην Ελλάδα, στην ΕΕ, στις ΗΠΑ. Κι όλο αυτό που υπάρχει στο εποικοδόμημα, αγκαλιάζει έστω και με τις άκρες των πλοκαμιών του και γυναίκες των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων, ακόμα και της αστικής τάξης.

Σε μια κοινωνία που διαχέεται τόσο έντονα ο σκοταδισμός, ο αναχρονισμός, μέσα σ' αυτά και η πατριαρχικού τύπου αντίληψη και πρακτική και στις λαϊκές δυνάμεις, δύσκολα γίνεται αποδεκτή η ανάδειξη γυναικών στην κορυφή των αστικών κομμάτων, των πανεπιστημίων, των οργάνων εξουσίας. Πάνω σε αυτήν τη βάση δημιουργούνται και σήμερα αστικού τύπου κινήσεις και διεκδικήσεις, όπως για ποσοστιαία καθιέρωση συμμετοχής των γυναικών σε αστικά όργανα.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί μεγάλη σύγχυση στην κατανόηση της ταξικής ρίζας του προβλήματος της γυναικείας ανισοτιμίας και σε μεγάλο βαθμό στην κατανόηση της ταξικής ουσίας και της βίας κατά των γυναικών.

Ετσι πιο εύκολα γίνεται αντιληπτή η πιο κοντινή μορφή καταπίεσης και βίας που είναι η ενδοοικογενειακή ή ευρύτερα η καταπίεση και βία που προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο ή αυτόν που διεκδικεί να γίνει ερωτικός σύντροφος ή απλά περιστασιακός σεξουαλικός παρτενέρ.

Ομως όλο αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί, να κωδικοποιηθεί, να κατηγοριοποιηθεί ως «πατριαρχική εξουσία». Η «γυναικοκτονία» ως προϊόν της «πατριαρχικής κτητικότητας», όπως τη χαρακτηρίζουν ορισμένες φεμινιστικές προσεγγίσεις, αφορά κατάλοιπο από κοινωνίες προγενέστερες της καπιταλιστικής.

Ομως σήμερα δεν ευσταθεί η ερμηνεία της πατριαρχικής εξουσίας και κρύβει τον χαρακτήρα της καπιταλιστικής εξουσίας. Το ζήτημα λοιπόν είναι να κατανοηθεί γιατί τα όργανα καπιταλιστικής εξουσίας δεν ήθελαν ή και δεν μπορούσαν να προχωρήσουν πιο αποφασιστικά στο ξερίζωμα των αντιδραστικών - αναχρονιστικών αντιλήψεων και πρακτικών, που στην πραγματικότητα δεν ταιριάζουν και με την ίδια την καπιταλιστική οικονομική βάση.

Αντίθετα, παλιές ανορθολογικές και αντιεπιστημονικές θεωρίες, όπως αυτές περί βιολογικής κατωτερότητας της γυναίκας, υποχώρησαν, αλλά έδωσαν τη θέση τους σε νέες ανορθολογικές θεωρίες, όπως είναι αυτές περί «κοινωνικής, νοητικής, γλωσσικής κατασκευής του φύλου», άλλες θεωρίες που γενικεύουν τη ρευστότητα της ταυτότητας φύλου. Τέτοιες αντιδραστικές θεωρίες δεν έχουν καμιά σχέση με το ζήτημα της ιστορικής, κοινωνικής, κοινωνιολογικής εξήγησης συμπεριφορών, στερεοτύπων με βάση το φύλο και με την ανάγκη να καταδικαστούν, να παραμεριστούν, πλέον να ξεπεραστούν. Δεν έχουν καμιά σχέση με το πραγματικό γεγονός ότι οι βιολογικές ομοιότητες γυναικών - ανδρών είναι πολύ περισσότερες από τις διαφορές τους, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τις ιδεαλιστικές θεωρίες περί «πλήρους ρευστότητας της ταυτότητας φύλου», κι ας υπάρχουν περιπτώσεις που το γενετικό υλικό μπορεί να οδηγήσει σε ασαφή χαρακτηριστικά του αναπαραγωγικού συστήματος.

Μια ορισμένη κατηγοριοποίηση - ομαδοποίηση ανθρώπων με βάση ορισμένα προβλήματα, με βάση αντιλήψεις και πρακτικές, ενδιαφέροντα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τον τρόπο ζωής κ.λπ. - όπως επιχειρείται από ορισμένες θεωρίες - τελικά και ανεξάρτητα από προθέσεις των θεωρητικών θεμελιωτών τους, αξιοποιούνται από την αστική τάξη και την εξουσία της: Τέτοιες θεωρίες συνειδητά αξιοποιούνται από την αστική τάξη και τα κόμματά της προκειμένου να πληγεί η ενότητα της ταξικής πάλης, της Κοινωνικής της Συμμαχίας με τα λαϊκά μεσαία στρώματα. Γίνεται με σκοπό να στηριχτούν, να προβληθούν νέα υποκείμενα διεκδίκησης, αβλαβή για την αστική εξουσία, που τελικά είναι εύκολο να ενσωματωθούν σε μια πορεία πλήρως στην κυρίαρχη ιδεολογία και εξουσία. Συχνά χρησιμοποιούνται για την απομαζικοποίηση του εργατικού κινήματος, του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος, υποσκάπτουν τη διαμόρφωση αντικαπιταλιστικής συνείδησης.

Φαινόμενο που πρέπει να προσεγγίζεται στην ιστορικότητά του, σε συνάρτηση με τις κυρίαρχες σχέσεις παραγωγής

Οι κοινωνικά κατακριτέες μορφές βίας προς τη γυναίκα δεν μπορούν να εξηγηθούν ως προϊόν της εξουσίας του άνδρα, χωρίς ιστορική - ταξική αναφορά στο φαινόμενο.

Εχει υπερβολή ότι σήμερα προορίζεται η γυναίκα για κτήση του άνδρα, ως αντικείμενο του σεξουαλικού πόθου. Ωστόσο, έχει βάση ότι από τα ΜΜΕ, τα ΜΚΔ, από την καλλιτεχνική δημιουργία, μέσα από την παραγωγή προϊόντων και την οργάνωση εργασιών μέχρι τη διαφήμισή τους, υπάρχει προσανατολισμός της κοινής γνώμης στην υπερβολή της εξωτερικής εμφάνισης των γυναικών. Αλλά δεν πρέπει αυτό να το απολυτοποιούμε, γιατί σήμερα αυτός ο προσανατολισμός αφορά και τον άνδρα, την εξωτερική εμφάνιση των ανδρών. Ετσι, ένας υπερβάλλων προσανατολισμός σε στερεότυπα γυναικείας ομορφιάς δεν αποτελεί αποκλειστικό φαινόμενο, σχετιζόμενο με την παρωχημένη θέση, να βλέπει ο άνδρας την γυναίκα ως αντικείμενο του σεξουαλικού πόθου του, που σε μια ορισμένη ψυχοκοινωνική της έκφραση μπορεί να οδηγήσει σε ακραία βάναυσες συμπεριφορές, ακόμα και σε εγκλήματα.

Η εννοιολόγηση του φαινομένου της ανθρωποκτονίας και γενικότερα της εγκληματικότητας έχει ιστορικότητα. Εξετάζοντας δηλαδή ιστορικά την εγκληματικότητα, την ανθρωποκτονία, βλέπουμε ότι τροποποιείται η νομική - η πολιτειακή στάση απέναντι στην εγκληματικότητα, στην ανθρωποκτονία. Κι αυτή η τροποποίηση σχετίζεται κυρίως με το πώς είναι η οικονομική βάση της κοινωνίας, ποιες είναι οι κυρίαρχες σχέσεις παραγωγής. Η ιστορική προσέγγιση αποδεικνύει την ταξικότητα στις δικαιακές και δικονομικές προϋποθέσεις καταδίκης της εγκληματικότητας από την εκάστοτε κοινωνία. Κι αυτό αφορά τόσο την ανδροκτονία όσο και τη γυναικοκτονία, ακόμα και παιδοκτονία.

Το τόσο προωθημένο για την εποχή του Ρωμαϊκό Δίκαιο δεν προστάτευε τον δούλο, άνδρα - γυναίκα - παιδί. Ο Παπαδιαμάντης δεν έγραψε τη «Φόνισσα» για να την καταδικάσει ως παιδοκτόνο και κοριτσοκτόνο, αλλά για να αναδείξει τις κοινωνικές αιτίες της γυναικείας δυστυχίας. Το ίδιο και ο Ευριπίδης με τη «Μήδεια».

Επομένως, τόσο η έννοια της βίας όσο και η ιδιαίτερη μορφή της, η βία κατά των γυναικών, δεν μπορούν να προσεγγίζονται ως σχέσεις εξουσίας αποκομμένες από τις οικονομικές σχέσεις ή ως σχέσεις εξουσίας του ενός φύλου πάνω στο άλλο.

Σε φεουδαρχικές κοινωνίες, το δικαίωμα του φεουδάρχη στη σεξουαλική συνεύρεση με τη δουλοπάροικο ήταν υπεράνω του αντίστοιχου δικαιώματος του συζύγου δουλοπάροικου.

Στον καπιταλισμό του 18ου, του 19ου, του 20ού αιώνα της γενικευμένης εμπορευματοποίησης, αυξήθηκε η πορνεία, ιδιαίτερα στις πόλεις - λιμάνια.

Στον καπιταλισμό των ημερών μας, το εμπορευματοποιημένο σεξ δεν έχει τη μορφή που καταγράφεται στην ταινία «Κόκκινα φανάρια» της δεκαετίας του 1960, με τα σπίτια στην Τρούμπα του Πειραιά. Εχει πάρει πιο ραφιναρισμένη μορφή και γι' αυτό διαμορφώνεται μια σύγχυση ότι είναι «δικαίωμα» του καθενός και της καθεμιάς να επιλέξει αυτό το επάγγελμα, να αποσπάται από τις κοινωνικές - οικονομικές αιτίες που γεννούν αυτό το επάγγελμα και να του δίνεται ένας χαρακτηρισμός πιο λάιτ, «σεξεργάτρια»... Δεν είναι φαινόμενο αποσπασμένο από πιο βαθιά προβλήματα, όπως είναι η παράνομη μετακίνηση μεταναστών που συχνά συνδυάζεται με κυκλώματα εμπορευματοποίησης του γυναικείου σώματος, μπερδεύεται και με άλλα κυκλώματα, όπως διακίνησης ναρκωτικών. Ο καπιταλιστικά παράνομος χρηματισμός συχνά διασταυρώνεται με τον νόμιμο χρηματισμό, ο πρώτος ξεπλένεται μέσω του δεύτερου, με τη συμβολή και εκπροσώπων από σώματα καταστολής, αλλά και από νόμιμες επιχειρήσεις, όπως είναι οι επιχειρήσεις προστασίας - ασφάλειας.

Οι κραυγαλέες περιπτώσεις, τα προβλήματα και οι αντιφάσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας πολλές φορές προκαλούν την αντίδραση και αστικών κομμάτων και αστικών θεσμών. Ευαισθητοποιούν γενικότερα την κοινωνία, πολύ περισσότερο θα λέγαμε και προοδευτικές αστικές φωνές, κυρίως από τον χώρο της διανόησης.

Γι' αυτό σήμερα υψώνεται φωνή καταδίκης φρικαλεοτήτων όπως θανατηφόρων εγκλημάτων, όπως της Τοπαλούδη στη Ρόδο, εγκλημάτων με κίνητρα ερωτικής ιδιοκτησίας εκ μέρους ανδρών ή για λόγους τιμής, ανηθικότητας που προσάπτεται ειδικά προς τις γυναίκες και όχι προς τους άνδρες, ελέγχου της σεξουαλικής ζωής τους και όχι μόνο...

Για την αντιμετώπιση κραυγαλέων αναχρονισμών είναι επόμενο να ευαισθητοποιούνται και αστικοί θεσμοί, π.χ. κόμματα, πανεπιστήμια, επιτελεία Βουλής, Ευρωβουλής κ.ά. Μια τέτοια ευαισθητοποίηση εκφράζεται και σε πανεπιστημιακές μονάδες που μελετούν τη σχέση του φύλου π.χ. με το Δίκαιο, προχωρούν σε μελέτες - εκδόσεις όπως του Πάντειου Πανεπιστημίου μέσω του Εργαστηρίου Σπουδών Φύλου, του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, για τις «Γυναικοκτονίες, διαπιστώσεις, ερωτήματα και ερωτηματικά».

Ωστόσο, η εννοιολόγηση της γυναικοκτονίας δεν μπορεί να προσεγγιστεί αποσπασμένη από την εννοιολόγηση της ανθρωποκτονίας. Η πολιτική - θεσμική διερεύνηση του φαινομένου δεν μπορεί να γίνει αποσπασμένη από την κοινωνική - οικονομική του ρίζα, όπως ήδη παρουσιάσαμε. Σε αυτό άλλωστε συνίσταται η βασική μας θεωρητική και μεθοδολογική κριτική και διαφοροποίηση από τη συγκεκριμένη έκδοση του Παντείου.

Βέβαια ένα σημαντικό εύρος νομικών παραδέχεται ότι η εννοιολογική κατηγοριοποίηση και στην επιστήμη του Δικαίου, η διαμόρφωση και καθιέρωση αντίστοιχων ορολογιών δεν έχει τυπική αλλά ουσιαστική σημασία. Αποδίδει συμπύκνωση στην κατανόηση όχι ενός μεμονωμένου φαινομένου, αλλά στον προσδιορισμό γενικότερων χαρακτηριστικών ενός κοινωνικού φαινομένου, στη στάση της κοινωνίας απέναντί του.

Απ' αυτή την άποψη δεν ξεκινάμε ως ΚΚΕ και ΚΝΕ μια στενή συζήτηση για τον όρο «γυναικοκτονία», αλλά για το κοινωνικό φαινόμενο μιας ιδιαίτερης μορφής βίας, της άσκησης βίας εκ μέρους του άνδρα προς τη γυναίκα με κίνητρο τη διαπροσωπική ή γενικότερα την ενδοοικογενειακή σχέση.

Ιδεολογικός - πολιτικός αγώνας για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της βίας και της γυναικείας ανισοτιμίας

Τόσο το Κόμμα όσο και η ΚΝΕ αναδεικνύουμε και παλεύουμε για τις απαραίτητες προϋποθέσεις, για να έχει η γυναίκα τη δυνατότητα να απεγκλωβιστεί από οποιαδήποτε προβληματική σχέση με το άλλο φύλο μέσα στην οικογένεια ή σε διαπροσωπική σχέση οποιασδήποτε μορφής. Πολύ περισσότερο απαιτούμε την καταδίκη της σεξουαλικού τύπου βίας εκ μέρους του άνδρα προς την γυναίκα στον εργασιακό χώρο...

Εχουμε διατυπώσει εξειδικευμένες προτάσεις για το νομικό πλαίσιο. Εξειδικευμένες προτάσεις έχει το ΚΚΕ και για το αναγκαίο εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων, δωρεάν παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών, όπως ξενώνων για κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους, συμβουλευτικών κέντρων στελεχωμένων με ειδικευμένο μόνιμο προσωπικό, χωρίς εμπλοκή ΜΚΟ. Οι διεκδικήσεις μας αφορούν και την Εκπαίδευση, τα Κέντρα Υγείας κ.λπ.

Βέβαια, η πραγματοποίησή τους συγκρούεται με το κίνητρο συγκέντρωσης - διάθεσης πόρων από τις αστικές κυβερνήσεις. Προϋποθέτει άλλη αντίληψη περί κοινωνικών αναγκών, που βέβαια εδώ βρίσκεται το ζήτημα της «άλλης οικονομίας με άλλη εξουσία».

Προέχει, λοιπόν, ο ιδεολογικός - πολιτικός αγώνας, ώστε να σπάσει ο φαύλος κύκλος της γυναικείας ανισοτιμίας, εκμετάλλευσης και βίας, ώστε η πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και των αντίστοιχων σχέσεων να γίνει υπόθεση των ίδιων των γυναικών, καθώς και των ανδρών εργατοϋπαλλήλων, αυτοαπασχολούμενων, φοιτητών, κάθε προοδευτικά σκεπτόμενου διανοούμενου, καλλιτέχνη κ.λπ...

Στην ουσία, για να σπάσει οριστικά ο φαύλος κύκλος της βίας και της γυναικείας ανισοτιμίας, απαιτείται πιο αποφασιστικά και μαζικά οι γυναίκες εργατικής - λαϊκής ένταξης και καταγωγής να υψώσουν το ανάστημά τους, να διαμορφώσουν άλλη στάση ζωής. Είναι στο χέρι κάθε νέας γυναίκας, αντί να ονειρεύεται έναν οικονομικά συμφέροντα γάμο, να διαλέξει τον ερωτικό της σύντροφο υπολογίζοντας την αγωνιστική του στάση, το κοινό κοινωνικό όραμα.

Να γίνει μαχήτρια στον φοιτητικό σύλλογο, στο σωματείο, στον σύλλογο γυναικών, να συμβάλει στους πολιτικούς αγώνες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ για την ανατροπή των σχέσεων κάθε μορφής εκμετάλλευσης και βίας, να παλέψει συνειδητά για να ανοίξει ο δρόμος κατάκτησης της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ