Νέα έκθεση του ΟΗΕ για τις παράνομες επαναπροωθήσεις κάνει αναφορά και στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι και στη χώρα μας «οι απωθήσεις στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα έχουν γίνει de facto γενική πολιτική». Την έκθεση θα παρουσιάσει στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ο ειδικός εισηγητής του Οργανισμού, Φελίπε Γκονζάλες Μοράλες.

Ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ εκφράζει την ανησυχία του για τη σημαντική αύξηση του αριθμού των «ατόμων που εμποδίζονται να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, στο πλαίσιο της δεδηλωμένης στρατηγικής των αρχών». Στην έκθεση γίνεται αναφορά συγκεκριμένα σε «540 ξεχωριστά περιστατικά κατά την περίοδο 2020 - 2021, που αφορούσαν τουλάχιστον 17.000 άτομα τα οποία φέρεται να επιστράφηκαν με τη βία, ανεπίσημα, στην Τουρκία». Η Ελλάδα «απέτρεψε πάνω από 140.000 άτομα να εισέλθουν στη χώρα μεταξύ Απριλίου και Νοέμβριου το 2021», αναφέρει επιπλέον η έκθεση, ενώ κάνει λόγο και για 147 περιστατικά βίαιης επιστροφής 7.000 μεταναστών στην Τουρκία, μεταξύ τους και παιδιών, από το Λιμενικό, χωρίς τη δέουσα διαδικασία.

Σε ό,τι αφορά τη «σχέση» με τη Frontex, ο εισηγητής σημειώνει ότι τον Μάη του 2021 κατατέθηκε προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης από δύο αιτούντες άσυλο, που καταγγέλλουν επαναπροώθηση στο Αιγαίο και κατηγορούν τον οργανισμό ως νομικά υπεύθυνο, επισημαίνοντας «σοβαρές, συστηματικές και εκτεταμένες» παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ακόμα, γίνεται αναφορά στην αναγνώριση της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» από την Ελλάδα. Η απόφαση ίσχυσε αναδρομικά για τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση κατά 126% σε ετήσια βάση στην απόρριψη των αιτήσεων ασύλου. Σε ολόκληρη την Ελλάδα πάνω από 6.400 αιτήσεις ασύλου κρίθηκαν απαράδεκτες με βάση την έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας - σχεδόν οι μισές από όλες τις αιτήσεις. Το γεγονός δε ότι η Τουρκία από το 2020 δεν έχει συμφωνήσει να δεχτεί εκ νέου κανέναν αιτούντα άσυλο από την Ελλάδα σημαίνει ότι οι πρόσφυγες παραμένουν στη χώρα χωρίς κανένα νομικό καθεστώς ή πρόσβαση σε οποιαδήποτε προστασία και συναφείς υπηρεσίες και παροχές.

«Δεν έχουν ουδέποτε διαπιστωθεί έκνομες ενέργειες της Ελλάδας», απαντά το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στα πορίσματα της έκθεσης. Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη έκθεση «δεν στηρίζεται σε πρωτογενή έρευνα, αλλά αναπαράγει παλαιότερα ευρήματα έκθεσης της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, δημοσιεύματα ξένων μέσων ενημέρωσης, καθώς και υποδείξεις λοιπών ΜΚΟ, που ήδη εξετάζονται ενδελεχώς ως προς την εγκυρότητά τους από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας».

Εξάλλου, στην πρόσφατη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, όπου συζητήθηκε το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, εγκρίθηκε πρόταση για τον νέο Κώδικα Συνόρων Σέγκεν, ο οποίος δίνει έμφαση στα αποτρεπτικά μέσα στα σύνορα (δηλαδή στην ενίσχυση της καταστολής σε βάρος των ξεριζωμένων). Ετσι, η «πρόοδος» στους Κανονισμούς Screening και Eurodac (για το φακέλωμα των κατατρεγμένων) ενισχύει ακόμα περισσότερο την ...ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Σύμφωνα με τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Ν. Μηταράκη, που συμμετείχε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου, η δήλωσή του για τη δημιουργία μεταβατικού μηχανισμού αλληλεγγύης δίνει άμεση στήριξη στα κράτη πρώτης γραμμής, με μετεγκαταστάσεις, και προτάσσει τη θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού. Στην ουσία πρόκειται για αόριστες υποσχέσεις. Για πρώτη φορά η ΕΕ, κατά τους ισχυρισμούς του υπουργού, αναγνωρίζει την ανάγκη δημιουργίας μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης, αποκλίνοντας από τη λογική του Κανονισμού του Δουβλίνου.

Την Κυριακή τουρκικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για θάνατο μετανάστη από το Αφγανιστάν ο οποίος προσπάθησε να περάσει στην Ελλάδα από την Αδριανούπολη, από πυρά Ελλήνων ενστόλων, περιστατικό που διέψευσε η ελληνική κυβέρνηση μέσω του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Π. Θεοδωρικάκου. Μίλησε για «βεβαρυμένο παρελθόν της Τουρκίας στην εργαλειοποίηση των παράτυπων μεταναστών», αλλά και για «fake news σχετικά με ελληνικούς πυροβολισμούς στον Εβρο». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η ανακοίνωση του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., που αναφέρει ότι «το περιγραφόμενο ή παρόμοιο περιστατικό ουδέποτε έχει συμβεί, και ως εκ τούτου σχετικές αναφορές είναι ανυπόστατες και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».