Η Πειραιώς για άλλη μια φορά λίμνη

Η κυβέρνηση, τα αστικά κόμματα και τα ΜΜΕ, κρατικά και των μεγαλοεπιχειρηματιών, αποδίδουν τις καταστροφές στην «ένταση των φαινομένων» και στην κλιματική αλλαγή και αρκούνται σε επικλήσεις στην «ατομική ευθύνη» των πολιτών. Πίσω από τις περιγραφικές αναφορές, όλοι τους επιχειρούν να συγκαλύψουν το βασικό: Οτι η χώρα είναι αθωράκιστη λόγω της ανυπαρξίας ολοκληρωμένης αντιπλημμυρικής προστασίας και πρόληψης, ως αποτέλεσμα της εγκληματικής για τα λαϊκά συμφέροντα πολιτικής που έχουν εφαρμόσει όλες οι αστικές κυβερνήσεις, όπως βλέπουμε άλλωστε να συμβαίνει και σε άλλες, πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Ετσι, αφού όπως λένε υπάρχει «κλιματική κρίση» και εντονότερα φαινόμενα απ' ό,τι στο παρελθόν, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα σύγχρονα και πολύ πιο εξελιγμένα επιστημονικοτεχνικά μέσα για την έγκαιρη προετοιμασία, για κατασκευή των απαραίτητων υποδομών που μπορούν να τα αντιμετωπίσουν. Το γεγονός ότι αυτό δεν συμβαίνει οφείλεται στο ότι αυτά τα απαραίτητα έργα ολοκληρωμένης αντιπλημμυρικής θωράκισης δεν αποτελούν προτεραιότητα για το αστικό κράτος, διότι δεν δίνουν κέρδη στους καπιταλιστές και στους μονοπωλιακούς ομίλους τους.

Ειδικότερα τα αντιπλημμυρικά έργα δεν χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, που συστήνει στις κυβερνήσεις ότι είναι προτιμότερο να δίνουν αποζημιώσεις - ψίχουλα μετά τις καταστροφές στα λαϊκά στρώματα παρά να κατασκευάζουν υποδομές. Η μόνη περίπτωση να γίνουν κάποια έργα είναι αν συνδυάζονται με μεγάλες επενδύσεις επιχειρηματικών ομίλων, αν και ούτε αυτό είναι σίγουρο, όπως βλέπουμε στους μεγάλους οδικούς άξονες.

Κυρίως τα κονδύλια που εμφανίζονται στον κρατικό προϋπολογισμό, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στους προϋπολογισμούς των Περιφερειών της χώρας, για αντιπλημμυρική προστασία, είναι ανεπαρκέστατα, όπως και για την αντιπυρική και την αντισεισμική. Τα όποια έργα εξαγγέλλονται με φανφάρες, συνήθως μετά από μεγάλες καταστροφές, πυρκαγιές ή πλημμύρες, στην πορεία και αν γίνουν, με περικοπές στα κονδύλια, αποτελούν «μπαλώματα», συνιστούν αποσπασματικές παρεμβάσεις και πολλές φορές μεταφέρουν το πρόβλημα από τη μία περιοχή στην άλλη, αφού δεν είναι ολοκληρωμένα, με βάση τη λεκάνη απορροής. Ελάχιστα είναι και τα κονδύλια που τελικά δίνονται για τα δασικά συστήματα, την πρόληψη και την αποκατάσταση μετά από καταστροφικές πυρκαγιές.

Ενδεικτικά είναι συγκεκριμένα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν το διαρκές ταξικό έγκλημα το οποίο συντελείται από τις αστικές κυβερνήσεις, αλλά και από την Τοπική Διοίκηση που εφαρμόζει την αντιλαϊκή πολιτική σε Περιφέρεια και δήμους:

• Στην τελευταία τροποποίηση του Προγράμματος Εκτελεστέων Εργων της Περιφέρειας Αττικής, του 2022, με ημερομηνία 27/7/22, που ενέκρινε η διοίκηση του εκλεκτού της ΝΔ περιφερειάρχη Γ. Πατούλη, σε υποτιθέμενα αντιπλημμυρικά έργα με προϋπολογισμό 426,5 εκατ. ευρώ πιστώνονται για φέτος 23,4 εκατ. ευρώ. Επίσης, στα λεγόμενα «έργα τρίτων» στην Περιφέρεια, στο ειδικό κονδύλι που προέρχεται από το υπουργείο Εσωτερικών για εκτέλεση δημόσιων δασοτεχνικών έργων και αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων στα Βίλια (δασική πυρκαγιά 16/8/2021), προβλέπονται 1,9 εκατ. ευρώ και δίνεται μηδενικό κονδύλι. Στα αντίστοιχα δασοτεχνικά έργα σε Βαρυμπόμπη, Αφίδνες, Κρυονέρι (φωτιά 3/8/2021) προβλέπονται 1,9 εκατ. ευρώ και δίνεται και πάλι μηδενικό κονδύλι, ενώ και στα Γεράνεια Ορη (φωτιά 20/5/2021) προβλέπονται 942.589 ευρώ και δίνεται κι εκεί μηδενικό κονδύλι. Δηλαδή καμία χρηματοδότηση από το κράτος στην Περιφέρεια για τόσο ζωτικής σημασία έργα, που την έλλειψή τους θα τη βρει μπροστά του ο λαός του λεκανοπεδίου, με νέες καταστροφές. Την ίδια ώρα γίνονται φαραωνικά έργα για την «Αθηναϊκή Ριβιέρα» και αναπλάσεις για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι για να τους εκμεταλλεύεται επιχειρηματικά το κεφάλαιο και έργα που υπηρετούν την ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό και εμπορικό κόμβο. Αλλά ο Κηφισός ξεχειλίζει, η Πειραιώς στη Χαμοστέρνας πλημμυρίζει και το αντιπλημμυρικό έχει γίνει «γεφύρι της Αρτας», άλλες κεντρικές αρτηρίες γίνονται λίμνες, συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά πνίγονται στις λάσπες, πολλές περιοχές ενώ είμαστε στον 21ο αιώνα αντιμετωπίζουν έλλειψη δημόσιου αποχετευτικού συστήματος. Αυτήν την κατάσταση την έχουν καταγγείλει πολλές φορές οι κομμουνιστές περιφερειακοί σύμβουλοι με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και καλούν τον λαό να διεκδικήσει τις σύγχρονες ανάγκες του.
• Στην Ανατολική Στερεά και Εύβοια, παρότι σε αρκετές περιοχές - όπως η λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού, ολόκληρο το νησί της Εύβοιας, ο βοιωτικός Κηφισός κ.α. - σημειώνονται ιδιαίτερα συχνά πλημμυρικά φαινόμενα, δεν έχει γίνει ποτέ κάποια σχεδιασμένη και ολοκληρωμένη παρέμβαση αντιπλημμυρικής θωράκισης. Οι αποσπασματικές παρεμβάσεις και τα έργα αποκατάστασης εντάσσονται σε προγράμματα χρηματοδότησης από εθνικούς πόρους, χωρίς διασφαλισμένη ροή χρηματοδότησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έργα να καθυστερούν να προκηρυχθούν, να ξεκινούν και να σταματούν, και να ολοκληρώνονται - αν ολοκληρωθούν - μετά από χρόνια. Χαρακτηριστική περίπτωση του εμπαιγμού που βιώνουν οι κάτοικοι στο Ληλάντιο Πεδίο του δήμου Χαλκιδέων είναι η επικαιροποίηση της μελέτης για τα έργα οριοθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας στον Λήλαντα ποταμό, τα οποία θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες. Αμέσως μετά την περσινή πλημμύρα, η περιφερειακή αρχή Στερεάς Ελλάδας ζητούσε από τους κατοίκους «να κάνουν υπομονή λίγους μήνες» προκειμένου να επικαιροποιηθεί η μελέτη για τα αντιπλημμυρικά έργα. Τελικά, στις αρχές Ιουνίου του 2021 εισήχθη για γνωμοδότηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Χαλκίδας, με σκοπό στη συνέχεια να εγκριθεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο, η περιβόητη επικαιροποιημένη μελέτη. Ωστόσο, αυτό που διαπιστώθηκε με την πρώτη ματιά ήταν ότι η μελέτη βασιζόταν σε φωτογραφίες και μετρήσεις του 2005. Χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές που προκάλεσαν οι πλημμύρες του 2009 και του 2020, η μόνη επικαιροποίηση αφορούσε την ...ημερομηνία στο εξώφυλλο. Κυβερνήσεις και ΕΕ αντιμετωπίζουν τις ανάγκες του λαού ως κόστος. Δίνονται τεράστια ποσά στα μεγάλα συμφέροντα, στους οικονομικούς ομίλους για να αυξήσουν την κερδοφορία τους, και ελάχιστα για την προστασία των πολιτών, της ζωής και της περιουσίας τους. Αντίθετα, βλέπουν να ρέει το χρήμα στις μπίζνες στα καμένα της Βόρειας Ευβοιας, στα λεγόμενα έργα - «φωτοδότες» των επιχειρηματικών ομίλων, την ώρα που τα αναγκαία έργα υλοποιούνται με ρυθμούς χελώνας.
• Στην επίσης πολύπαθη Θεσσαλία, με τις καταστροφές από τις πλημμύρες του «Ιανού» και τον σεισμό στον Τύρναβο, το σύνολο των μέχρι τώρα ενταγμένων έργων του ευρωενωσιακού ΕΣΠΑ έχει προϋπολογισμό πάνω από 2,17 δισ. ευρώ. Τα 550 εκατ. ευρώ (24,3%) προϋπολογίζονται για τεχνικά έργα και έργα υποδομών, τη δε μικρότερη χρηματοδότηση ανάμεσα στους θεματικούς στόχους έχει ο στόχος «κλιματική αλλαγή - πρόληψη», που παίρνει μόλις 13,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή μόλις το 0,58% της χρηματοδότησης! Ο αρχικός προϋπολογισμός της Περιφέρειας για τους δήμους Παλαμά, Σοφάδων και Λίμνης Πλαστήρα περικόπηκε κατά 61% (10,8 εκατ.), ενώ δεν κάλυπτε όλες τις ζημιές στις περιοχές αυτές. Για την ΠΕ Καρδίτσας έπεσε «ψαλίδι» 35,4 εκατ., για τους δήμους Καρδίτσας, Μουζακίου και Αργιθέας οι αποκαταστάσεις δόθηκαν σε πακέτο 143 εκατ. στην ΤΕΡΝΑ και επέλεξε αυτή όπου ήταν προσφορότερο να κάνει έργα. Εργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί, ενώ σημαντικοί δρόμοι, στραγγιστικά και γέφυρες έμειναν εκτός λίστας αποκαταστάσεων. Οσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων άρχισαν γίνονται κατά τμήματα και αποσπασματικά, δεν λειτουργούν ως σύνολο και δύο χρόνια μετά τον «Ιανό» η κατάσταση είναι σχεδόν ίδια με πριν.
• Στη Χαλκιδική, Ενότητα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που πλήττεται από πλημμύρες, είναι χαρακτηριστικό ότι δεν αναφέρονται παρά μόνο ένα έργο αντιπλημμυρικής προστασίας και άλλο ένα για καθαρισμό ρεμάτων, που εντάχθηκε το 2019 και ακόμα αναμένεται η έγκριση των τευχών δημοπράτησης. Για άλλη μια χρονιά δεν εντάσσεται κανένα έργο αντιπλημμυρικής προστασίας στο Τεχνικό Πρόγραμμα, ενώ δεν υπάρχει και καμία αναφορά στην πολύπαθη περιοχή της Ολυμπιάδας. Επίσης, σε όλες τις παρεμβάσεις που έκαναν οι βουλευτές του ΚΚΕ και οι εκλεγμένοι στην Περιφέρεια με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» πήραν απαντήσεις για εκθέσεις κινδύνου πλημμύρας, αλλά στο «διά ταύτα» τίποτα για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για κάποιο έργο. Στη Συκιά, που την Τετάρτη και την Πέμπτη για άλλη μια φορά «πνίγηκε», η επισκευή της γέφυρας της περιοχής στο αντίστοιχο ρέμα είναι άλλο ένα «γεφύρι της Αρτας» που δεν ολοκληρώνεται ποτέ.

Αυτό που αποδεικνύεται, τελικά, είναι ότι όσο κριτήριο της χρήσης γης, του χωροταξικού σχεδιασμού και των υποδομών Πολιτικής Προστασίας είναι το κέρδος, δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων. Απέναντι στην ταξική αυτή πολιτική όλων των αστικών δυνάμεων, τα λαϊκά στρώματα δεν πρέπει ούτε στιγμή να σταματήσουν να διεκδικούν, μέσα από το εργατικό - λαϊκό κίνημα, μέτρα για την ουσιαστική προστασία της ζωής και της περιουσίας τους. Η διασφάλιση ολοκληρωμένης διαχείρισης και αντιπλημμυρικής προστασίας, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των απαραίτητων αντιπλημμυρικών έργων για τη συνδυασμένη κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, προϋποθέτουν μια ριζικά διαφορετική διέξοδο, για την οποία παλεύει το ΚΚΕ. Μπορούν να διασφαλιστούν μόνο στο έδαφος της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού, της εργατικής εξουσίας, του σοσιαλισμού.