Την ανάπτυξη διεθνούς αποστολής παρατηρητών ζήτησε προχτές βράδυ ο Αρμένιος πρωθυπουργός, Ν. Πασινιάν, σε ένα περαιτέρω βήμα «αμφισβήτησης» του ηγετικού ρόλου της Ρωσίας στην «ασφάλεια» της Αρμενίας και της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ, και στη διαμεσολάβηση στη σύγκρουση με το Αζερμπαϊτζάν.

Ο Πασινιάν έχει εκφράσει επανειλημμένα τη δυσαρέσκειά του για τη στάση της Μόσχας και των περίπου 2.000 Ρώσων στρατιωτών που αναπτύχθηκαν σε περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ στα σύνορα Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν μετά τον πόλεμο του 2020, κατηγορώντας τους ότι ανέχονται τις αζέρικες επιθέσεις σε αρμενικό έδαφος. Ταυτόχρονα έχει απειλήσει τη Ρωσία ότι θα ζητήσει τη «συνδρομή» της διεθνούς κοινότητας ως «εγγύηση» για την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας, υπονοώντας δυνάμεις του ΟΑΣΕ ή του ΟΗΕ.

Μετά και το νέο προχθεσινό επεισόδιο στα σύνορα Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, με 3 νεκρούς Αρμένιους, ο Πασινιάν δήλωσε πως πρόκειται για «μια επίθεση κατά της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της δημοκρατίας των Αρμενίων» και «είναι απόλυτη αναγκαιότητα η απόσυρση των στρατευμάτων του Αζερμπαϊτζάν και η ανάπτυξη μιας διεθνούς αποστολής παρατηρητών στα αρμενικά εδάφη που επηρεάζονται από την κατοχή του Αζερμπαϊτζάν και τις παραμεθόριες περιοχές». «Η εισβολή του Αζερμπαϊτζάν πρέπει να καταδικαστεί και να σταματήσει», τόνισε.

Στο ίδιο πνεύμα το ΥΠΕΞ της Αρμενίας κάλεσε τη διεθνή κοινότητα «να ασκήσει πίεση στη στρατιωτική πολιτική ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν, να λάβει αποτελεσματικά μέτρα και να χρησιμοποιήσει αντίστοιχους μηχανισμούς για να διασφαλίσει την αυστηρή τήρηση της εκεχειρίας, αποχώρηση των στρατευμάτων του Αζερμπαϊτζάν από το κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας και πρόληψη νέων επεισοδίων».

Η Ρωσία από την πλευρά της έχει υπογράψει με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν τριμερείς συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός και μέτρων «ομαλοποίησης» των σχέσεων, αποκατάστασης των δρόμων διασύνδεσης κ.ά. Παρότι είναι «σύμμαχος» με την Αρμενία στο «αμυντικό» σύμφωνο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO), τηρεί «ίσες αποστάσεις» μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, καθώς η γεωπολιτική σημασία του τελευταίου έχει αυξηθεί μετά και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

«Είναι αδύνατο να αντικατασταθούν οι πραγματικές τριμερείς συμφωνίες με κάτι φανταστικό», σχολίασε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μ. Ζαχάροβα, προσθέτοντας πως «μόνο η πλήρης εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών θα βοηθήσει στην επίλυση της σύγκρουσης».

Εξωπεριφερειακοί παίκτες προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση στον Νότιο Καύκασο, σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΕΞ, καθώς η ΕΕ φιλοξενεί διαπραγματεύσεις μεταξύ Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν για μια «συνθήκη ειρήνης», ενώ και οι ΗΠΑ επιδιώκουν ρόλο «μεσολαβητή». Οι ευρωατλαντικές δυνάμεις ζητούν να αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα από το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Αντίστοιχα με τη Μόσχα, «κατευναστική» στάση τηρεί και ο CSTO (Ρωσία, Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν) καλώντας τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να λύσουν τις διαφορές τους με διπλωματικά μέσα βάσει των τριμερών συμφωνιών.

Πάντως, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Αμυνας της Αρμενίας, ισχυρίστηκε πως οι συζητήσεις για αποχώρηση της Αρμενίας από τον CSTO είναι πρόωρες, ενώ ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος της Αρμενίας «Συμβόλαιο Πολιτών» κάλεσε τον CSTO να συμμετέχει πιο ενεργά στη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στα σύνορα της Αρμενίας.