Την ώρα που μόνο στην Τουρκία τα θύματα υπολογίζονταν χτες (την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές) σε 16.170 και οι τραυματίες σε 64.194, η κυβέρνηση Ερντογάν έσπευσε να σχολιάσει στη Βουλή διά στόματος του αντιπροέδρου της, Φουάτ Οκτάι, ότι «αυτός ο σεισμός είναι ο τρίτος μεγαλύτερος που έχει συμβεί, μετά τον σεισμό της Ανατολίας το 1668 και τον σεισμό του 1939 στο Erzincan, τα τελευταία 2.000 χρόνια στη γεωγραφία της Ανατολίας». Ουσιαστικά ζήτησε από τον κόσμο, ούτε λίγο ούτε πολύ, να είναι ευγνώμων αν καταφέρει να εντοπίσει και να θάψει τους νεκρούς του, καλώντας τον να αξιολογεί την προστασία της ζωής του με βάση τα δεδομένα δεκαετιών, ακόμα και αιώνων πριν...

Αποκαλυπτική ήταν όμως και η παρέμβαση που έγινε μέσω του αρμόδιου υπουργού Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ. Επιδεικνύοντας την ...αλληλεγγύη της κυβέρνησης στους σεισμόπληκτους, ανακοίνωσε ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην περιοχή του σεισμού ...θα εισπραχθούν αργότερα.

Την ίδια στιγμή, όσο περνούν τα 24ωρα και καθώς τις κρίσιμες πρώτες ώρες δεν οργανώθηκε η καίρια παρέμβαση επαρκών σωστικών συνεργείων, οι απώλειες εκτιμάται ότι θα εκτοξευτούν. Σύμφωνα με δηλώσεις του μηχανικού Εβγκιούν Αχμέτ Ερτζάν, καθηγητή Γεωφυσικής, την οποία μετέδωσε και το «Sol» (διαδικτυακό Μέσο του ΚΚ Τουρκίας), με βάση τα χιλιάδες κτίρια που έχουν καταρρεύσει, αλλά και το δεδομένο ότι μεγάλο τους μέρος ήταν πολυώροφα συγκροτήματα κατοικιών, όσοι παραμένουν κάτω από τα συντρίμμια μπορεί να ξεπερνούν τις 215.000.

Εξάλλου, μια σειρά επιστήμονες καταγγέλλουν ότι η άναρχη δόμηση και οι όροι με τους οποίους τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα επέδρασαν καταλυτικά στο μέγεθος της καταστροφής.

Ο Τσενκ Γιαλτιράκ, καθηγητής Γεωλογικής Μηχανικής, αντιδρώντας σε διαπιστώσεις που συνδέουν τον αριθμό των θυμάτων με τα «φυσικά φαινόμενα», δήλωσε: «Σταματήστε τις ανοησίες (...) Αυτή είναι η τελευταία προειδοποίηση της φύσης προς εμάς». Επέκρινε δε τους όρους δόμησης ειδικά στις επαρχίες όπου βρίσκονται η Κωνσταντινούπολη, η Προύσα και η Σμύρνη, σημειώνοντας ότι «αυτές οι πόλεις δεν πρέπει να μεγαλώνουν. Γιατί μεγαλώνουν;» και μιλώντας για «κερδοσκοπική μεταμόρφωση» των αστικών κέντρων...

Αλλωστε, πολλοί επιστήμονες σχολιάζουν ότι τα ίδια τα πλάνα από τα ερείπια και τα βίντεο από καταρρεύσεις δείχνουν εγκληματικές αμέλειες στην επιλογή των δομικών υλικών και στον σχεδιασμό των κτιρίων. Οπως σημειώνουν, σε περιπτώσεις κτιρίων που καταρρέουν κατακόρυφα, σαν χάρτινοι πύργοι, φαίνεται ότι τα θεμέλια δεν ήταν κατάλληλα ενισχυμένα, με αποτέλεσμα να μειώνεται δραματικά η πιθανότητα απεγκλωβισμού επιζώντων, ειδικά από τα χαμηλότερα επίπεδα...

Στο μεταξύ συνεχίζεται η συζήτηση για τον ρόλο που θα μπορούσαν να αναπτύξουν οι Ενοπλες Δυνάμεις για την ελαχιστοποίηση των θυμάτων, με δεδομένες τις τεράστιες ανάγκες σε άμεση σίτιση, στέγαση και περίθαλψη δεκάδων εκατομμυρίων που έχουν χάσει ακόμα και όλα τους τα υπάρχοντα, ενώ πασχίζουν να επιβιώσουν μέσα στο χιόνι, διανυκτερεύοντας σε μέρη όπου οι ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης αυξάνουν καθημερινά τους κινδύνους για εμφάνιση μιας σειράς επιδημιών...

Οπως εξήγησε στο «Sol» ο Τεμέλ Ερσόι, απόστρατος στρατιωτικός και ειδικός σε θέματα Ασφάλειας και Αμυνας, οι αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη νομοθεσία για τις αρμοδιότητες των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν περιορίσει δραστικά την ανάμειξή τους στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.

Παλιότερα, οι κυβερνήτες των διαφόρων επαρχιών θα μπορούσαν να ζητήσουν βοήθεια από μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων για την αντιμετώπιση καταστροφών στις περιοχές τους και για να συντονιστεί η δική τους δράση με τις άλλες αρχές. Ολα αυτά ενώ τα στελέχη της κυβέρνησης Ερντογάν περηφανεύονται για τις ικανότητες των Ενόπλων Δυνάμεων στο έργο κατά της «τρομοκρατίας», με τον υπουργό Εσωτερικών να καμαρώνει πρόσφατα για τις δυνάμεις ασφαλείας ότι «γνωρίζουμε τα πάντα (σ.σ. για τους τρομοκράτες), μέχρι και το μέγεθος των παπουτσιών που φοράνε...».

Την αξία της σχεδιασμένης κρατικής παρέμβασης αναδεικνύουν και οι παρατηρήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τους κινδύνους που ενέχει η εγκατάλειψη των σεισμόπληκτων. Η Μάργκαρετ Χάρις, στέλεχος του ΠΟΥ, δήλωσε ότι «θα υπάρξουν πολλές μακροπρόθεσμες αλλαγές στην υγεία των ανθρώπων», αναφέροντας ότι τουλάχιστον 15 μεγάλα νοσοκομεία και εκατοντάδες μονάδες Υγείας υπέστησαν ζημιές. Ανέφερε ενδεικτικά ότι «είδαμε ένα μωρό να γεννιέται κάτω από τα ερείπια. Τις επόμενες μέρες θα γεννηθούν μωρά ανθρώπων οι οποίοι κατέφυγαν σε αυτοκίνητα», ενώ πρόσθεσε ότι «θα αυξηθεί ο κίνδυνος μόλυνσης από το νερό (...) Πρέπει να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε τις μολυσματικές ασθένειες», καθώς επίσης ότι «πρέπει να φέρουμε ψυχοκοινωνική υποστήριξη από την αρχή».

Σημειωτέον, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι σε περιπτώσεις όπου κάποιος σορός δεν θα αναγνωρίζεται 5 μέρες μετά την ανάσυρση από τα ερείπια, η ταυτοποίηση θα συνεχίζεται με βάση τα δείγματα DNA ή αίματος που θα συγκεντρώνονται...

Στο μεταξύ, πλήθος ερωτημάτων διατυπώνονται για τον λεγόμενο «αντισεισμικό φόρο» που θεσπίστηκε μετά τον σεισμό του 1999, στο όνομα της πρόληψης κατά των σεισμών, ενώ μια σειρά αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ μετέδωσαν ότι η κυβέρνηση απέφυγε επανειλημμένα να απαντήσει σε κοινοβουλευτικές Ερωτήσεις για το αν προχώρησαν οι κατεδαφίσεις κτιρίων που από ελέγχους είχαν κριθεί επικίνδυνα, όπως και αν έχει καταρτιστεί «σχέδιο έκτακτης ανάγκης» για την περίπτωση μεγάλου σεισμού, με δεδομένο ότι η Τουρκία είναι μία από τις πιο σεισμογενείς χώρες στον πλανήτη.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου, Πάτρικ Ράιντερ, ανακοίνωσε ότι η Ουάσιγκτον μετακινεί το αεροπλανοφόρο «Τζορτζ Μπους» προς τα τουρκικά παράλια, επειδή «προσπαθούμε να κάνουμε οτιδήποτε για να ανταποκριθούμε στο αίτημά τους (σ.σ. των Τούρκων) και να τους βοηθήσουμε καθώς προσπαθούν να σώσουν ζωές». Είπε ακόμα ότι ο αμερικανικός στρατός στέλνει στην Τουρκία δύο πολιτικές μονάδες έρευνας και διάσωσης, αλλά και ότι η Μονάδα Ευρώπης των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων (EUCOM) ετοιμάζεται να ανταποκριθεί σε αιτήματα των Τούρκων.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ήδη «τρέχουν» σενάρια για αναβολή των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, που αναμενόταν να γίνουν στις 14 Μάη.

Τέλος, ας καταγραφεί ότι ο Τζιχάτ Γιαϊτζί, «πατέρας» του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και πρώην αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, δήλωσε ότι «θα πρέπει να αξιολογήσουμε και να αναλύσουμε τους στρατιωτικούς και κοινωνικούς κινδύνους αυτού του σεισμού (...) Τόσο η κοινωνική - ψυχολογική δομή όσο και οι διαστάσεις ασφαλείας αυτής της κατάστασης πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια αμερικανική βάση στην περιοχή. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι τέτοια περιβάλλοντα μπορεί να προσφέρουν ευκαιρίες στους εχθρούς της Τουρκίας να εφαρμόσουν αυτά τα σενάρια. Οι λύκοι αγαπούν τον ομιχλώδη καιρό...».