To θέμα της κερδοσκοπίας των επιχειρήσεων λόγω της εισαγωγής του ευρώ δεν έχει λήξει... Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος, μετά τη λήξη της περιόδου της διπλής κυκλοφορίας, δραχμής και ευρώ, στις 28 του Φλεβάρη, οι επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε νέες... ανοδικές στρογγυλοποιήσεις (όρα ανατιμήσεις) τιμών! Αυτά επισημαίνει, μεταξύ άλλων, η ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδας για το 2002, που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα. Αν και ομολογεί ότι η αντικατάσταση της δραχμής από το ευρώ συνοδεύτηκε με έξαρση της κερδοσκοπίας, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, στηρίζοντας τις υποδείξεις του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών και του διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Β. Ντούιζεμπεργκ, αναζητά τη «σταθερότητα» των τιμών στη συνέχιση των πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας.

Στα πλαίσια αυτά η έκθεση, για μια ακόμη φορά, περιορίζεται στις τετριμμένες και πολλαπλά επαναλαμβανόμενες, νεοφιλελεύθερης υφής, αναφορές για την ανάγκη υπογραφής συλλογικών συμβάσεων που θα προβλέπουν χαμηλές εισοδηματικές αυξήσεις, στις προτροπές απελευθέρωσης όλων γενικώς των αγορών, στη συνέχιση της δημοσιονομικής λιτότητας κλπ. Ειδικά όμως στα θέματα του πληθωρισμού, ο οποίος, όπως αναφέρουν, αναμένεται να κλείσει το 2002 σε μέσα επίπεδα στο 3%, οι επισημάνσεις της Τράπεζας της Ελλάδας - προφανώς με την ιδιότητά της ως υποκαταστήματος της «σκληροπυρηνικής» Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας - είναι άκρως απολογητικές και ιδιαίτερα προκλητικές για τα λαϊκά στρώματα.

Οι συντάκτες της έκθεσης δεν ενδιαφέρονται τόσο αν ο ετήσιος δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε το 2001 με ρυθμό 10% (στοιχεία της ΕΣΥΕ). Τους φτάνει που εντοπίζουν τις αιτίες της ανόδου του πληθωρισμού το δίμηνο Δεκέμβρη 2001-Γενάρη 2002 στους ...εξωγενείς παράγοντες των ακραίων καιρικών φαινομένων, που οδήγησαν σε αύξηση της τιμής των οπωροκηπευτικών. Υπέρ το δέον προκλητικοί και απολογητικοί, με μια αγοραία έκφραση εμφανίζονται όταν προσπαθούν να πείσουν την κοινή γνώμη, πως το κύμα ακρίβειας το οποίο εκδηλώθηκε στην αγορά πριν και μετά την καθιέρωση του ευρώ αποτελεί ...οφθαλμαπάτη, που οφείλεται στο γεγονός ότι οι καταναλωτές της ΕΕ και της Ελλάδας κατέληξαν σε μια όχι σωστή εκτίμηση, επειδή... υπολογίζουν μόνο τις ανατιμήσεις που σημειώθηκαν σε είδη και υπηρεσίες που είναι αναγκαία καθημερινά (ψωμί, εισιτήρια, γάλα, αυγά κλπ.), χωρίς να συνυπολογίσουν και τις υποτιμήσεις (κομπιούτερ, έπιπλα κλπ.) που αντιστάθμισαν τη συνολική εικόνα!

Ιδού τι γράφει η έκθεση για το συγκεκριμένο θέμα: «...Η ακριβής μετατροπή ή στρογγυλοποίηση προς τα κάτω των τιμών σε ευρώ (από το δημόσιο τομέα και από ορισμένες μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις) ουσιαστικά αντιστάθμισαν την επίπτωση των στρογγυλοποιήσεων προς τα πάνω (ή και των κερδοσκοπικών αυξήσεων σε ορισμένες περιπτώσεις), που έγιναν κυρίως από μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες». Επιχειρώντας να τεκμηριώσουν τον ισχυρισμό τους, για την... οφθαλμαπάτη των αυξήσεων, προσθέτουν στη συνέχεια: «Με τον τρόπο αυτό εξηγείται και η διάσταση μεταξύ των εντυπώσεων που σχημάτισαν πολλοί καταναλωτές (για σημαντικές ανατιμήσεις) και των στατιστικών ευρημάτων». Σχολιάζοντας τα στοιχεία δειγματοληπτικής έρευνας της Ευρωστάτ - σύμφωνα με τα οποία «το 62,7% στην Ελλάδα και το 67,3% στην ευρωζώνη δήλωσαν ότι κατά την κρίσιμη περίοδο της εισαγωγής του ευρώ σημειώθηκαν στρογγυλοποιήσεις προς τα πάνω» και μόνο «το 3,2% και το 1,9% ότι σημειώθηκαν στρογγυλοποιήσεις προς τα κάτω» (!) - οι συντάκτες της έκθεσης διαπιστώνουν πως «οι καταναλωτές βραχυπρόθεσμα επικεντρώνουν την προσοχή τους στις πιο συχνές και σημαντικές αγορές, με αποτέλεσμα οι εντυπώσεις τους για τον πληθωρισμό να εξαρτώνται κυρίως από τη μεταβολή των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών σχετικά μικρής αξίας που αγοράζονται καθημερινά».

Η ΤτΕ δεν είναι όμως απολογητής των κερδοσκόπων, αλλά, σε μια εποχή όπου σημειώνονται επιθέσεις ακριβείας στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, επιχειρεί με αστεία επιχειρήματα να πείσει τους εργαζόμενους να είναι φειδωλοί στις αυξήσεις μισθών, γιατί σε διαφορετική περίπτωση καραδοκεί... ο πληθωρισμός! Ετσι, θεωρούν σκόπιμο να υπενθυμίσουν ότι:

• Η αύξηση του πληθωρισμού το Δεκέμβρη του 2001 και το Γενάρη του 2002 ήταν συγκυριακή.
• Αν οι μισθολογικές εξελίξεις (δηλαδή οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας με τις οποίες θα καθοριστούν οι ονομαστικές αυξήσεις των μισθών στον ιδιωτικό τομέα) δεν είναι οι αναμενόμενες, τότε «είναι σοβαρός ο κίνδυνος ότι θα έχουμε μονιμότερη δυσμενή επίδραση στον πληθωρισμό».
• Τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα (σ.σ. η κατάργηση του χαρτοσήμου μισθωτών) ενισχύουν κατά 1% το διαθέσιμο εισόδημα.
• Για το 2002 το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην Ελλάδα θα αυξηθεί - εκτιμήσεις ΤτΕ - κατά 3% και της ευρωζώνης... μόνο κατά 1,9%, και αυτός είναι ο λόγος που οι κεντρικές τράπεζες σημαίνουν συναγερμό απώλειας ανταγωνιστικότητας...

Παράλληλα, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας καλεί την κυβέρνηση να επισπεύσει τις ιδιωτικοποιήσεις (ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας), τη «μεταρρύθμιση» του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού-φορολογικού συστήματος (με την ανατροπή των κοινωνικο-ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζομένων και τη διεύρυνση των προνομίων και φοροαπαλλαγών στο μεγάλο κεφάλαιο), με πρόσχημα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας...