Πιο σκληρές πολιτικές απέναντι στους ξεριζωμένους πρότειναν 15 κράτη - μέλη της ΕΕ που συμμετέχουν στη «διαδικασία Βίλνιους» και τα οποία πήραν μέρος στη διήμερη διάσκεψη, που διεξήχθη στη χώρα μας, την Πέμπτη 23 και την Παρασκευή 24 Φλεβάρη, ζητώντας από την ΕΕ να αναλάβει οικονομικά την κατασκευή φραχτών στα σύνορα, να ενισχύσει τα μέσα επιτήρησης σε αυτά, να συντονίσει και να επιταχύνει τις απελάσεις. Οι Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία συζήτησαν εφ' όλης της ύλης για την κατάρτιση ενός σχεδίου προκειμένου να «εκσυγχρονιστεί» η πολιτική της ΕΕ για το Προσφυγικό στη βάση των τωρινών δεδομένων.

Μεταξύ άλλων, στην κοινή τους δήλωση οι χώρες αυτές επικαλούνται «τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 9ης Φεβρουαρίου 2023» και υπογραμμίζουν «τη σημασία του αποτελεσματικού ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ», λέγοντας ότι «αυτό απαιτεί νομικά, χρηματοδοτικά, επιχειρησιακά και τεχνικά μέτρα, καθώς και μια συνολική προσέγγιση». Στην ουσία, ευθυγραμμίζονται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο πρόσφατα έδωσε «έμφαση στον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, στην αυξημένη εξωτερική δράση και τις εσωτερικές πτυχές» του ζητήματος, αποθεώνοντας την καταστολή στα σύνορα και το άνοιγμα της κάνουλας τόσο, όσο και όποτε επιτάσσουν οι ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων για φτηνό, δίχως δικαιώματα, εργατικό δυναμικό. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, διεκδίκησε «ακόμα μεγαλύτερη ευρωπαϊκή υποστήριξη» και «πρόσθετους ευρωπαϊκούς πόρους, έτσι ώστε να έχουμε όλα τα μέσα στη διάθεσή μας», μεταξύ αυτών και για την κατασκευή φραχτών στα εξωτερικά σύνορα, όπως και επιτάχυνση «των πολιτικών επιστροφών, έτσι ώστε όσοι δεν δικαιούνται άσυλο να επιστρέφουν γρήγορα στις χώρες προέλευσης», με βάση το αντιδραστικό ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Επιπλέον, σημειώνεται στην κοινή δήλωση, «ο αποτελεσματικότερος συνοριακός έλεγχος συνεπάγεται την ανάγκη ενίσχυσης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων, όπου είναι δυνατόν με τις γειτονικές χώρες, καθώς και των υποδομών (συμπεριλαμβανομένων των κινητών και σταθερών) των μέσων επιτήρησης (συμπεριλαμβανομένης της προσυνοριακής εναέριας επιτήρησης) και του εξοπλισμού. Η προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω μέσω κοινών ελάχιστων προτύπων για την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων. Καθώς αποτελεί κοινή ευθύνη, αυτό απαιτεί σημαντική χρηματοδότηση από την ΕΕ και πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των σχετικών οργανισμών της ΕΕ». Στο πλαίσιο αυτό γίνεται κάλεσμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να ενισχύσει οικονομικά τα κράτη - μέλη που στηρίζουν διμερώς άλλα κράτη - μέλη και τις χώρες - εταίρους στις δραστηριότητές τους για τη διαχείριση των συνόρων ή των επιστροφών», όπως και τα κράτη - μέλη πρώτης γραμμής στα εξωτερικά σύνορα, ενώ αναφέρεται ότι «αξίζει να διερευνηθεί η δυνατότητα και, όπου είναι σκόπιμο, να επιτραπούν νομικά, ρυθμίσεις για ασφαλείς τρίτες χώρες με τις σχετικές χώρες κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και πέραν αυτών». Το εφεύρημα των λεγόμενων ασφαλών χωρών είναι αυτό που υπονομεύει την ατομική εξέταση ασύλου σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία και καταστρατηγεί τη Συνθήκη της Γενεύης.

«Συντονισμένη» η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ιλβα Γιόχανσον, μίλησε, μεταξύ άλλων, για την αντιμετώπιση των ξεριζωμένων στα σύνορα με τη Λιθουανία. «Σήμερα στα σύνορα της Λιθουανίας έχει δημιουργηθεί ένα υποδειγματικό σύστημα προστασίας συνόρων, με το κράτος της Λιθουανίας να πληρώνει για την κατασκευή φράχτη και την ΕΕ να έχει αναλάβει τη λειτουργία υπερσύγχρονων συστημάτων επιτήρησης».

Πρόκειται για τοποθέτηση - «αβάντα» για την επέκταση του φράχτη στον Εβρο που γίνεται με κρατικά κονδύλια. Οπως τόνισε για το θέμα αυτό σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Ν. Μηταράκης, «η απόφαση του ΚΥΣΕΑ είναι ξεκάθαρη. Ο φράχτης του Εβρου θα επεκταθεί σε όλο το μήκος του ποταμού, ώστε να μπορέσουμε να προστατεύσουμε την ευρωπαϊκή επικράτεια από παράνομες ροές. Ηδη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται ότι συνοδά έργα του φράχτη, τα οποία μπορεί να είναι θέματα τεχνολογίας, αυτά μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι ένα κόστος ενός συνολικότερου προγράμματος προστασίας των συνόρων μπορεί πλέον να καλυφθεί κατευθείαν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, και έχουμε σχετική πρόβλεψη στα ταμεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου που έχουν εγκριθεί από την ΕΕ».

Πρόσθεσε ότι «ως προς το θέμα της χρηματοδότησης από τρίτες χώρες είναι κάτι το οποίο έθεσα προσωπικά στους συναδέλφους μου στο ΚΥΣΕΑ ως δυνατότητα, γιατί στα πλαίσια του εθελοντικού μηχανισμού, ο οποίος εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2022 από το Συμβούλιο της ΕΕ, οι χώρες που συμμετέχουν μπορούν να συμβάλουν, είτε με εθελοντικές μετεγκαταστάσεις είτε με οικονομική στήριξη για συγκεκριμένα έργα». Με άλλα λόγια, θα καταβάλλονται χρήματα για να παίζει η χώρα μας τον ρόλο δεσμοφύλακα κατά των ξεριζωμένων και όσων εγκλωβίζονται στις δομές - φυλακές της ΕΕ.