Σάββατο 19 Αυγούστου 2023 - Κυριακή 20 Αυγούστου 2023
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Εχθρικό στον λαό και στις ανάγκες του το αστικό κράτος τότε και τώρα

Σημαντικά ιστορικά στοιχεία για την αντιμετώπιση των σεισμόπληκτων από το κράτος εκείνης της εποχής ανέδειξε ο Στ. Τάσσος

Κάνοντας αναφορά στο πώς αντιμετώπισε το αστικό κράτος τούς σεισμόπληκτους κατοίκους των νησιών το 1953, αλλά και πώς αυτό δρα σήμερα, ο Στ. Τάσσος σημείωσε:

«Το 1953 η "Αυγή" θα θέσει με οξύτητα το ζήτημα του κατά πόσον η κυβέρνηση πήρε έγκαιρα μέτρα, προληπτικά στην αρχή, περίθαλψης μετά. Ομως ο στρατηγός Καρατζένης, διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Παπάγου, υποστήριξε πως "ο σημειωθείς πανικός εκ των σεισμών υπήρξεν υπερβολικός και δέον κατά ποσοστόν να αποδοθεί εις υποκίνησιν παραγόντων προτιθεμένων να εκμεταλλευθούν την συμφοράν".

Η κυβέρνηση Παπάγου, οι υπουργοί Τύπου Σιφναίος και Εσωτερικών Σοφιανόπουλος, αλλά και συμπολιτευόμενες εφημερίδες, προσπάθησαν να υποβαθμίσουν την έλλειψη μέσων και μέτρων αποκατάστασης των σεισμόπληκτων. Το "Βήμα" στις 13/8/1953 αναφέρει: "Θα ήτο απόδειξις εσχάτης ηθικής καταπτώσεως αν οι τρομακτικοί σεισμοί των Επτανήσων εχρησιμοποιούντο ως ευκαιρία εξάψεως των αντιπολιτευτικών διαθέσεων. Αν υπό την θείαν απειλήν ότι Ελληνες δεν ήτο δυνατόν να ενωθούν διά να κλαύσουν τους νεκρούς των και ανορθώσουν τα ερείπια του σεισμού, οι ένοχοι της παραφωνίας θα έμεναν διά παντός στιγματισμένοι και θα έπρεπε να θεωρηθούν οικειοθελώς απόβλητοι της εθνικής οικογενείας".

Και η "Καθημερινή" την ίδια μέρα θα πλειοδοτήσει: "Το κράτος ευρίσκεται παρά το πλευρόν των θυμάτων και αποτελούν κατωτάτης ποιότητος αντιπολίτευσιν αυτά που λέγονται περί αδρανείας και μακαριότητος της κυβερνήσεως. Το θέμα είναι άλλον. Οτι το κράτος, ενώ κάμνει εις το ακέραιον το καθήκον του, δεν θα ημπορέση να θεραπεύση εξ ολοκλήρου τας χαινούσας πληγάς". Αυτά για να μη δημιουργούνται και υπερβολικές προσδοκίες περί πλήρους αποκατάστασης.

Σήμερα αυτό μεταφράζεται στην υποτιθέμενη λήψη μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης μετά από ένα καταστροφικό φαινόμενο - σεισμό, πυρκαγιά ή πλημμύρα - που όμως ποτέ δεν παίρνονται, ή καθυστερούν πολύ να παρθούν κάποια απ' αυτά, και η επίκληση των "ακραίων φυσικών φαινομένων" γίνεται για να δικαιολογηθούν οι αδυναμίες πρόληψης αλλά και πλήρους αποκατάστασης των ζημιών.

Αυτό γιατί σε κάθε περίπτωση φυσικής ή ανθρώπινης καταστροφής, η ψευτοαποκατάσταση κοστίζει λιγότερο από την πραγματική πρόληψη και είναι άλλο ένα πεδίο κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ξεζουμίζοντας έτσι ακόμα περισσότερο αυτούς που παράγουν τον πλούτο, δηλαδή τους εργαζόμενους».

Απαγόρευσαν τη φυγή από τα νησιά!

Σε άλλο σημείο ο Στ. Τάσσος ανέφερε: «Οι δονήσεις και τα τραγικά παρεπόμενα αυτών οδήγησαν πολλούς σε φυγή από τα νησιά. Και η ελληνική κυβέρνηση τι έκανε; Απαγόρευσε την έξοδο από αυτά, με σκοπό να αποφευχθεί εσωτερική μετανάστευση - προσφυγικό κύμα.

Οι εφημερίδες της 15ης Αυγούστου περιλαμβάνουν τις αποφάσεις της κυβέρνησης, όπου "απαγορεύεται πάσα μετακίνησις του γηγενούς πληθυσμού των τριών σεισμόπληκτων νήσων". Ο δε αντιπρόεδρος Σπ. Μαρκεζίνης την επομένη, κληθείς να αποσαφηνίσει την κυβερνητική απόφαση σε δημοσιογράφους, θα δηλώσει κυνικά: "Εκόντες - άκοντες όλοι οι υγιείς κάτοικοι των σεισμοπαθών νήσων οι οποίοι κατέφυγον εις άλλα μέρη της Ελλάδας θα επιστρέψουν εις τας νήσους των".

Σε βάθος χρόνου, η καταστροφή της τοπικής οικονομίας από τον σεισμό και η αδυναμία δημιουργίας των απαραίτητων οικονομικών δομών, ώστε να αποτραπεί το κύμα φυγής, οδήγησαν πολλούς στη μετανάστευση προς την Αθήνα και χώρες του εξωτερικού. Ετσι, μέσα σε 20 χρόνια, από το 1951 έως το 1971, ο πληθυσμός των τριών νησιών μειώθηκε κατά 27,80%, από 92.706 σε 66.929.

Το 1953 ήταν το καταστροφικό φαινόμενο του σεισμού που οδήγησε τους κατοίκους των Ιόνιων νησιών στην προσφυγιά και τη μετανάστευση. Και τι έκανε τότε η ελληνική κυβέρνηση, ως γνήσια εκπρόσωπος των συμφερόντων των επιχειρηματικών ομίλων; Απαγόρευσε την έξοδό τους, γιατί αν αυτοί πήγαιναν σε άλλα μέρη της Ελλάδας θα έπρεπε να τους στεγάσει και να τους βρει δουλειά, στερώντας έτσι πόρους που διαφορετικά θα πήγαιναν στην καπιταλιστική ανάπτυξη, δηλαδή στην κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Εδώ βέβαια υπήρχε και ένας άλλος λόγος. Ο φόβος ότι θα "μόλυναν" τους εθνικόφρονες πολίτες.

Και σήμερα τι κάνουμε; Μια απ' τα ίδια. Είτε ως αποτέλεσμα φυσικών καταστροφών, όπως οι σεισμοί, είτε ως αποτέλεσμα ανθρωπογενών καταστροφών, όπως οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και επεμβάσεις, στην προσφυγιά και τη μετανάστευση στέλνουν τους ανθρώπους η φτώχεια, η εξαθλίωση, η αποφυγή του θανάτου.

Και αυτοί που υψώνουν τείχη για να εμποδίσουν την είσοδό τους στις χώρες τους, ή την εσωτερική μετακίνησή τους, είναι αυτοί που τους οδήγησαν στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στον θάνατο, αυτοί που τους στερούν το δικαίωμα να ζήσουν, ή να ζήσουν καλύτερα.

Και επειδή είναι τα οικονομικά συμφέροντα αυτά που καθορίζουν τις πολιτικές και γεωπολιτικές δράσεις των ιμπεριαλιστών, ανοιγοκλείνουν τη στρόφιγγα με βάση τις ανάγκες του κεφαλαίου για φτηνά εργατικά χέρια, γιατί μόνο με τη συμπίεση του εργατικού κόστους αυξάνεται η κερδοφορία. Οσοι περισσεύουν, τους στέλνουν πίσω στην κόλαση».

Η εξέλιξη των αντισεισμικών κανονισμών

Εξηγώντας τη σημασία των αντισεισμικών κανονισμών που ξεκίνησαν από το 1959, ο Στ. Τάσσος είπε μεταξύ άλλων:

«Το γεγονός ότι οι αντισεισμικές κατασκευές είναι ο σημαντικότερος παράγοντας μείωσης του σεισμικού κινδύνου αποδεικνύεται από την αντοχή των κατασκευών στα Ιόνια νησιά οι οποίες χτίστηκαν με αντισεισμικές προδιαγραφές μετά τους σεισμούς του 1953. Αντίθετα, επειδή οι προδιαγραφές αυτές δεν υπάρχουν ή είναι κατώτερες στις απέναντι ακτές της Πελοποννήσου, οι βλάβες για τον ίδιο σεισμό και για την ίδια απόσταση από το επίκεντρο είναι πολύ μεγαλύτερες.

Ο αντισεισμικός κανονισμός του '59 έμεινε ο ίδιος για αρκετά χρόνια, μέχρι το 1984, όπου επήλθαν βελτιώσεις άρθρων, αφού είχαν προηγηθεί ξανά μεγάλα σεισμικά γεγονότα. Συγκεκριμένα, το 1978 σημειώθηκε ο σεισμός της Βόλβης με 6,5 Ρίχτερ, το 1981 οι σεισμοί των Αλκυονίδων νήσων με 6,7 και 6,4 Ρίχτερ. Το 1995 τέθηκε σε εφαρμογή ο Νέος Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός (ΝΕΑΚ).

Μετά τον δεύτερο πιο καταστροφικό σεισμό του 20ού αιώνα, με 143 νεκρούς, τον σεισμό των 5,9 Ρίχτερ της Πάρνηθας στις 7/9/1999, έγιναν νέες τροποποιήσεις και το 2001 θεσπίστηκε ο Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός 2000.

Από τότε μέχρι σήμερα, στο αρχικό κείμενο έχουν γίνει τροποποιήσεις, συμπληρώσεις και διευκρινίσεις, και από τις 30/5/2014 μπορεί να χρησιμοποιείται είτε μόνο ο Κανονισμός του 2000, είτε ο Ευρωκώδικας EC8. Η βασική τροποποίηση είναι η διαίρεση της Ελλάδας σε τρεις ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας, αντί τεσσάρων ζωνών, που προήλθε από την κατάργηση της χαμηλής ζώνης του 1984.

Τόσο από τον σεισμό του Αιγίου το 1995 όσο και από τον σεισμό της Αθήνας το 1999, αλλά και από άλλους σεισμούς, η γενική εικόνα - όπως αναμενόταν - ήταν καλή για τα κτίρια που κατασκευάστηκαν μετά το 1984, σχετικά καλή γι' αυτά της περιόδου 1959-'84 και χειρότερη για τα παλαιότερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αποδείχθηκε ότι οι περισσότερες από τις καταρρεύσεις έγιναν σε κτίρια όπου είχαν γίνει χοντρές παραβιάσεις, όπως κόψιμο υποστυλωμάτων, παράνομες προσθήκες κ.λπ., ανεξάρτητα από τον χρόνο κατασκευής τους.

Στις νέες κατασκευές απαιτείται η πιστή τήρηση του αντισεισμικού κανονισμού όπως αυτός έχει τροποποιηθεί. Βασική παράμετρος για να γίνει αυτό είναι ο έλεγχος της ποιότητας των υλικών που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές».

Οι αποζημιώσεις «κοστίζουν» λιγότερο

«Είναι η λογική κόστους - οφέλους, όπως έχει καταγραφεί σε εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως κατεύθυνση, που λέει ότι οι αποζημιώσεις, είτε για σεισμούς, είτε για πυρκαγιές, είτε για πλημμύρες, είτε για δυστυχήματα, είναι περισσότερο συμφέρουσες οικονομικά από το να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός πρόληψης. Και είναι αυτή η λογική που απειλεί τη ζωή του λαού και τον αφήνει εκτεθειμένο σε κάθε κακό», συνέχισε ο Στ. Τάσσος, για να προσθέσει:

«Στόχος μιας φιλολαϊκής και ορθολογικής αντισεισμικής πολιτικής θα πρέπει να είναι η λήψη όλων των μέτρων αντισεισμικής θωράκισης που η επιστήμη και η τεχνική παρέχουν στη δεδομένη ιστορική στιγμή σε κάθε κατοικημένο σημείο του ελληνικού χώρου, με την παραδοχή ότι ο επόμενος καταστροφικός σεισμός θα γίνει σ' αυτό το σημείο το επόμενο δευτερόλεπτο.

Γι' αυτό απαιτούνται μέτρα ετοιμότητας του λαού, ύπαρξη ελεύθερων χώρων, προσεισμικοί έλεγχοι μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων (σχολεία, νοσοκομεία, εργοστάσια, χώροι διασκέδασης κ.λπ.) και αποκατάστασή τους, ή αντικατάστασή τους από άλλα κτίρια με τις απαιτούμενες αντισεισμικές προδιαγραφές, όπου η αποκατάστασή τους δεν επαρκεί.

Οι επιστημονικά τεκμηριωμένες εκτιμήσεις για την εξέλιξη της σεισμικής δράσης θα πρέπει πάντα να παίρνονται υπόψη, μαζί με κοινωνικά κριτήρια, στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και όχι στον αποκλεισμό περιοχών. Σε κάθε περίπτωση, η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις οικονομικά, οικιστικά και κοινωνικά υποβαθμισμένες περιοχές.

Βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία ενός σχεδίου ετοιμότητας είναι η ύπαρξη ελεύθερων χώρων, που σήμερα παραδίδονται στην τσιμεντοποίηση και στην απληστία των εργολάβων και των ξένων επενδυτών - βλ. Ελληνικό. Χρειάζεται αγώνας για τη δημιουργία τέτοιων χώρων. Στους ελεύθερους χώρους θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης ή πολύ γρήγορης παροχής νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, για την πρώτη εγκατάσταση των σεισμόπληκτων που δεν μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Η αντισεισμική, γενικότερα η θωράκιση από φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές - πλημμύρες, πυρκαγιές, σιδηροδρομικά δυστυχήματα κ.λπ. - σημαίνει πλέγμα άμεσων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων, ενταγμένων σε έναν ολοκληρωμένο κεντρικό σχεδιασμό. Απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του λαού και μια πολιτική εξουσία και οικονομία που να λειτουργούν με αποκλειστικό κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών».


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ