Σε μια «συναινετική» κοινή διακήρυξη κατέληξε το Σάββατο η Σύνοδος Κορυφής του G20, μετά από πολυήμερες διαπραγματεύσεις εν μέσω όλο και πιο σφοδρών αντιθέσεων στα ζητήματα των «πράσινων» επενδύσεων και της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Τις βδομάδες μέχρι τη σύνοδο του G20 είχαν προηγηθεί σκληρά παζάρια για τις διατυπώσεις, κυρίως όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τη «Δύση» και τους «συμμάχους» της να ζητούν να καταδικαστεί η Μόσχα για την εισβολή της και τη Ρωσία να δηλώνει ότι θα μπλοκάρει οποιαδήποτε διακήρυξη περιλαμβάνει τέτοια καταδίκη. Ορισμένα κράτη απαίτησαν να δοθεί έμφαση σε ευρύτερα οικονομικά ζητήματα.

Στο μεταξύ, η Αφρικανική Ενωση έγινε επισήμως νέο μέλος του G20, έπειτα από πρόσκληση του Ινδού πρωθυπουργού, Ν. Μόντι, οικοδεσπότη της Συνόδου Κορυφής που διεξήχθη στο Νέο Δελχί.

Για τον πόλεμο στην Ουκρανία το κοινό ανακοινωθέν αναφέρει ότι «όλα τα κράτη πρέπει να απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας επιδιώκοντας εδαφική κατάκτηση» ή «κατά της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους» και ότι «όλα τα κράτη πρέπει να ενεργούν» σύμφωνα με «τους σκοπούς και τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ στο σύνολό του». Επίσης, χαρακτηρίζεται «απαράδεκτη» η χρήση ή η απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων.

Αναφέρεται ακόμα ότι «υπήρχαν διαφορετικές απόψεις και εκτιμήσεις για την κατάσταση», ενώ επισημαίνεται ότι η «ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων και οι προσπάθειες αντιμετώπισης κρίσεων καθώς και η διπλωματία και ο διάλογος είναι κρίσιμες».

Σχετικά με την «πίτα» των «πράσινων» επενδύσεων και της ενεργειακής μετάβασης, που είναι και νέο πεδίο παγκόσμιου ανταγωνισμού, το G20 «καταγράφει» την «ανάγκη» για 5,8 - 5,9 τρισ. δολάρια την περίοδο πριν από το 2030, που απαιτούνται για τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως για να υλοποιήσουν τους στόχους τους για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Παράλληλα το G20 καλεί τα κράτη να θέσουν έναν φιλόδοξο, διαφανή και ανιχνεύσιμο νέο συλλογικό ποσοτικό στόχο χρηματοδότησης για το κλίμα το 2024, από ένα κατώτατο όριο 100 δισ. δολαρίων ετησίως, ενώ συνεχίζει να «ενθαρρύνει» τους επιχειρηματικούς ομίλους για τον τριπλασιασμό της ικανότητας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας παγκοσμίως έως το 2030.

Επιβεβαιώνοντας ότι θα συνεχιστεί το εμπόριο ρύπων, που καμία σχέση δεν έχει με την προστασία του περιβάλλοντος, οι ηγέτες του G20 επανέλαβαν «τη χρήση μηχανισμών τιμολόγησης και μη τιμολόγησης των εκπομπών άνθρακα και των κινήτρων για ουδετερότητα άνθρακα και για μηδενικές εκπομπές άνθρακα».

Σχετικά με την οικονομία και τις αγορές το G20 έδωσε βαρύτητα στα κρυπτονομίσματα, θέμα που θα συζητηθεί και τον επόμενο μήνα. Κατά τ' άλλα «δεσμεύεται» για «ανθεκτική ανάπτυξη, αντιμετωπίζοντας επειγόντως και αποτελεσματικά τις αδυναμίες του χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες», ενώ κάνει έκκληση «για ταχεία ολοκλήρωση της αντιμετώπισης του χρέους για την Αιθιοπία».

Το ουκρανικό ΥΠΕΞ σχολίασε ότι η κοινή διακήρυξη του G20, αναφορικά με τη σύγκρουση στην Ουκρανία, «δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να είσαι περήφανος».

Η Ρωσία εξήρε την κοινή ανακοίνωση και εκτίμησε ότι οι ηγέτες του G20 «έδρασαν υπέρ της επίλυσης της κρίσης».

«Οι διαπραγματεύσεις για το ζήτημα της Ουκρανίας ήταν πολύ δύσκολες. Η κοινή θέση των χωρών BRICS και των εταίρων δούλεψε, όλα αποτυπώθηκαν ισορροπημένα», δήλωσε η Σβετλάνα Λούκας, διαπραγματεύτρια της Ρωσίας στο G20.

Σύμφωνα με την ίδια, «ήταν μία από τις πιο δύσκολες συνόδους του G20 (...) Χρειάστηκαν σχεδόν 20 ημέρες για την τελική ανακοίνωση πριν από τη σύνοδο και άλλες πέντε ημέρες εδώ». Οπως είπε, αυτό δεν οφειλόταν μόνο σε κάποιες διαφωνίες για «το ουκρανικό ζήτημα», αλλά επίσης στις διαφορετικές απόψεις για όλα τα ζητήματα - κλειδιά, κυρίως το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής μετάβασης.

Αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ανώνυμα ότι οι συζητήσεις για το κοινό ανακοινωθέν διήρκεσαν ως την τελευταία στιγμή, σημειώνοντας ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν το ζήτημα που προκάλεσε τις μεγαλύτερες αντιπαραθέσεις. Ο ίδιος εξήρε τη σταθερή ηγεσία της Ινδίας και πρόσθεσε ότι η Βραζιλία και η Νότια Αφρική διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στις διαπραγματεύσεις.

«Επιτυχημένη» χαρακτήρισε τη σύνοδο ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, αφού «καταφέραμε να αποτρέψουμε τις προσπάθειες της Δύσης να "ουκρανοποιήσει" την ημερήσια διάταξη».

Η Ινδία παρέδωσε επισήμως την προεδρία του G20 στη Βραζιλία, με τον Βραζιλιάνο Πρόεδρο, Λούλα ντα Σίλβα, να υποστηρίζει - στην ίδια «γραμμή» με τη Μόσχα - πως «τα γεωπολιτικά ζητήματα» δεν θα πρέπει να «εκτροχιάζουν» τις συζητήσεις του G20 και να μπλοκάρουν την ατζέντα του.

Η Βραζιλία φέρεται να είναι μία από τις χώρες που συνέβαλαν ώστε να υπάρξει συμβιβασμός για το θέμα της Ουκρανίας στο τελικό ανακοινωθέν.

Στο μεταξύ, ο Λούλα δήλωσε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, δεν θα συλληφθεί, αν παραστεί στη σύνοδο του G20 στο Ρίο ντε Ζανέιρο το 2024.

«Αν είμαι Πρόεδρος της Βραζιλίας και έρθει, δεν υπάρχει περίπτωση να συλληφθεί», είπε με φόντο το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε τον Μάρτη το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) εναντίον του Ρώσου Προέδρου, κατηγορώντας τον ότι απέλασε εκατοντάδες παιδιά από την Ουκρανία στη Ρωσία. Η Βραζιλία είναι μέλος του ΔΠΔ.

Πάντως, και ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, δήλωσε ότι το G20, που συστάθηκε «για να επιλύει διεθνή οικονομικά και όχι πολιτικά ζητήματα», δεν είναι απαραίτητα ο χώρος που θα μπορούσε κάποιος να περιμένει την επίτευξη διπλωματικής προόδου στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία.

«Ανεπαρκή» χαρακτήρισε τα αποτελέσματα της συνόδου για την ενεργειακή μετάβαση καθώς το κοινό ανακοινωθέν δεν απαιτεί έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα.

«Και από την πλευρά μου ανησυχώ πολύ για το πνεύμα που αρχίζει να επικρατεί, συμπεριλαμβανομένων των μελών του G20, στο θέμα του κλίματος», πρόσθεσε.

Αποτυπώνοντας τους ανταγωνισμούς γύρω από την ενεργειακή μετάβαση, ο Μακρόν ανέφερε «μια πολύ εύκολη συζήτηση που επικράτησε μεταξύ ορισμένων αναδυόμενων χωρών, ότι μόνο οι πιο πλούσιες χώρες έχουν ευθύνη».

Ζήτησε «να βγούμε από τον άνθρακα πολύ γρήγορα και πολύ πιο γρήγορα από το 2030», αλλά και «το συντομότερο δυνατό από το πετρέλαιο», «πολύ πριν από το 2050».

Στο περιθώριο του G20 έγιναν πολυάριθμες διμερείς συναντήσεις, όπως αυτή μεταξύ του Κινέζου πρωθυπουργού, Λι Τσιανγκ, και της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ο Λι κάλεσε την ΕΕ και την Κίνα «να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα». Εξέφρασε την ελπίδα ότι η ΕΕ θα διασφαλίσει στις κινεζικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη ένα περιβάλλον χωρίς διακρίσεις. Επισήμανε δε την ετοιμότητα του Πεκίνου να ενισχύσει τον διάλογο και τη συνεργασία με την ΕΕ στον τομέα της καθαρής Ενέργειας και της «πράσινης» χρηματοδότησης.

Συμφωνία για την υλοποίηση μεγάλου έργου θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών, το οποίο θα διατρέχει τη Μέση Ανατολή και θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη, υπογράφηκε κατά τη διάρκεια της συνόδου.

Ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Φίνερ, αναφέρθηκε στην «επί της αρχής συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της ΕΕ και άλλων εταίρων του G20 για την εξέταση ενός σχεδίου θαλάσσιας και σιδηροδρομικής μεταφοράς που θα επιτρέψει τη ροή του εμπορίου, της Ενέργειας και των δεδομένων από την Ινδία, διά μέσου της Μέσης Ανατολής και ως την Ευρώπη».

Το όλο σχέδιο προωθείται ως «εναλλακτική» απέναντι στο δίκτυο εμπορικών δρόμων, λιμανιών και άλλων υποδομών που εντάσσονται στην κινεζική «Πρωτοβουλία Belt and Road» (BRI).