Σάββατο 1 Ιούνη 2024 - Κυριακή 2 Ιούνη 2024
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 33
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΚΑΘΕΤΗ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΜΑΥΡΗΣ ΤΡΥΠΑΣ
Επιβεβαιώθηκε ακόμη μία πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν

Απεικόνιση μαύρης τρύπας που προήλθε από κατάρρευση μεγάλου άστρου (μη ορατή, στο κέντρο του φωτεινού δίσκου προσαύξησης), που καταπίνει υλικό από το άστρο συνοδό της
Απεικόνιση μαύρης τρύπας που προήλθε από κατάρρευση μεγάλου άστρου (μη ορατή, στο κέντρο του φωτεινού δίσκου προσαύξησης), που καταπίνει υλικό από το άστρο συνοδό της
Οι μαύρες τρύπες στρεβλώνουν τον χωροχρόνο τόσο περισσότερο όσο τις πλησιάζεις. Μπορεί ένα σώμα να περιφέρεται γύρω τους, αλλά μόνο μέχρι να φτάσει σε μια απόσταση από τη μαύρη τρύπα, που η βαρυτική της δύναμη γίνεται αδύνατο να υπερνικηθεί, οπότε παύει η σχετικά ήρεμη περιφορά και το σώμα απλώς πέφτει. Σε αυτές τις συνθήκες η κλασική μηχανική του Νεύτωνα δεν έχει τίποτα να πει και η δυναμική του σώματος που πέφτει κάθετα προς τα κάτω γίνεται αντικείμενο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.

Ο Αϊνστάιν χρησιμοποίησε τη θεωρία του αυτή πριν από έναν αιώνα, πριν ακόμη ανακαλυφθούν οι μαύρες τρύπες, για να προβλέψει τι γίνεται σε συνθήκες που ένα σώμα πλησιάζει ένα άλλο με τεράστια μάζα συγκεντρωμένη σε ένα σημείο. Προέκυψε ότι το σώμα που πλησιάζει, μόλις βρεθεί ακριβώς έξω από τον ορίζοντα γεγονότων (το όριο από το οποίο ούτε το φως δεν μπορεί να ξεφύγει), θα πέσει κάθετα τρέχοντας με την ταχύτητα του φωτός.

Οι θεωρητικοί φυσικοί αντιλαμβάνονται την περιοχή αυτή γύρω από μια μαύρη τρύπα ως την περιοχή χωρίς γυρισμό, αλλά οι λεπτομέρειες που την αφορούν παρέμεναν κατά βάση μυστήριο, καθώς τα θεωρητικά μοντέλα απέφευγαν να κάνουν αναλυτικές προβλέψεις. Αλλωστε ούτε αστρονομικές παρατηρήσεις μπορούσαν να γίνουν, ώστε να δοκιμαστούν οι όποιες θεωρίες, καθώς πρόκειται για περιοχή πολύ μικρή, δύσκολο να παρατηρηθεί με τα σημερινά τηλεσκόπια. Τα πράγματα, όμως, άλλαξαν, όταν οι αστρονόμοι εντόπισαν μια μικρή μαύρη τρύπα, προερχόμενη από τη βαρυτική κατάρρευση ενός μεγάλου άστρου, που αποκαλείται MAXI J1820+070 και βρίσκεται μέσα στον Γαλαξία, σε απόσταση μόλις 10.000 ετών φωτός.

Κανένα τηλεσκόπιο δεν μπορεί να δει τις μαύρες τρύπες απευθείας, καθώς ούτε το φως δεν μπορεί να ξεφύγει από την αρπάγη τους. Γι΄ αυτό οι αστροφυσικοί μελετούν κυρίως το φως που εκπέμπεται από τον δίσκο προσαύξησης, δηλαδή τα υπέρθερμα αέρια και σκόνη που περιφέρεται γύρω από αυτή την κοσμική καταβόθρα. Το εσώτερο όριο αυτού του δίσκου είναι το όριο εξαφάνισης της ύλης μέσα στη μαύρη τρύπα. Επειδή αυτό το όριο εκπέμπει συγκριτικά λίγο φως, οι επιστήμονες δεν είχαν επαρκή δεδομένα για να το μελετήσουν σε βάθος. Η ανακάλυψη της MAXI J1820+070, το 2018, τους πρόσφερε την ευκαιρία που χρειάζονταν, καθώς η μαύρη τρύπα «έτρωγε» με βουλιμία ύλη από το άστρο που τη συνόδευε και με το οποίο πριν καταρρεύσει αποτελούσε διπλό σύστημα αστέρων. Ετσι ο δίσκος προσαύξησης έλαμπε έντονα στο φάσμα των ακτίνων-Χ και τα διαστημικά τηλεσκόπια NuSTAR και NICER μπόρεσαν να συλλέξουν μεγάλη ποσότητα δεδομένων.

Ηδη από το 2020 είχε γίνει φανερό ότι τα έως τώρα μοντέλα για τις μαύρες τρύπες δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν όλο το φως που κατέγραψαν τα δύο τηλεσκόπια. Τότε ομάδα ερευνητών διαπίστωσε πως το επιπλέον φως ταίριαζε απόλυτα με αυτό που θα παραγόταν από φωτεινό υλικό, το οποίο θα χανόταν οριστικά μέσα στη μαύρη τρύπα. Ετσι δημιουργήθηκε ένα νέο θεωρητικό μοντέλο, που εξηγεί όχι μόνο τις παρατηρήσεις για την MAXI J1820+070, αλλά και για άλλες ανάλογες μαύρες τρύπες.

Το φαινόμενο δείχνει να μοιάζει κάπως με την επιταχυνόμενη περιστροφή ενός υγρού σε ένα χωνί, πριν το υγρό φτάσει στο σωληνωτό στενό μέρος του χωνιού και βγει κάθετα απ' αυτό. Λόγω του ότι η περιοχή καταβύθισης είναι πολύ κοντά στον ορίζοντα γεγονότων, όπου εκδηλώνεται η μέγιστη στρέβλωση του χωροχρόνου, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι έμμεσα θα μπορέσουν να μελετήσουν και την περιστροφή των μαύρων τρυπών γύρω από τον άξονά τους, για την οποία τα υπάρχοντα θεωρητικά μοντέλα δεν συμφωνούν.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ