Παρά την πολιτική της «προσέγγισης» που ακολουθούν πειθαναγκαζόμενες από την Ουάσιγκτον η Αθήνα και η Λευκωσία και παρά τις ελπίδες που έντεχνα καλλιεργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο για μια λύση του Κυπριακού μέχρι τον Ιούνη του 2002, το πρόβλημα παραμένει σε όλο του το μέγεθος αμετακίνητο βάρος σε κάθε προσπάθεια εξομάλυνσης της κατάστασης στα ελληνοτουρκικά.

Αμετακίνητη επίσης, εμφανίζεται και η τουρκική πολιτική για το Κυπριακό, καθώς αποτελεί τον κοινό παρονομαστή των θέσεων που υιοθετούν όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα του τουρκικού κατεστημένου. Συνοπτικά αυτή η πολιτική βασίζεται στην «αρχή» σύμφωνα με την οποία, αυτά που κερδίζονται στο πεδίο της μάχης δεν παραχωρούνται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Συνεπής μ' αυτή την αρχή η Αγκυρα πολύ νωρίς μέσα στο 2002 με την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, ξεκαθάρισε με κάθε επισημότητα, ότι η όποια λύση προϋποθέτει την αναγνώριση τουρκοκυπριακού κράτους.

Με άλλα λόγια η τουρκική πλευρά, προσήλθε στις συνομιλίες για το Κυπριακό, απέσπασε ανταλλάγματα για τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ενωση και ταυτόχρονα δε μετέβαλε στο παραμικρό τις ανελαστικές θέσεις εξακολουθώντας να απαιτεί το μείζον.

Ταυτόχρονα, η διαδικασία των συνομιλιών η οποία πραγματοποιείται παράλληλα με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Κύπρου, εκτιμάται από την κυπριακή ηγεσία ότι προσφέρει στην τουρκική πλευρά τη δυνατότητα να υπονομεύσει την πορεία της Κύπρου προς την ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο για την εξεύρεση λύσης μέσα στο καλοκαίρι του 2002, δε φαίνεται να εκπληρώνονται. Ετσι λοιπόν, όπως αρχίζουν να ομολογούν σε «ιδιωτικές» συζητήσεις παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας, τρία είναι τα σενάρια - όλα όμως «κακά» - που πρόκειται να «παιχτούν» το επόμενο διάστημα:

1) Η ένταξη της Νότιας Κύπρου στην ΕΕ, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις - πέρα από φραστικές - από την Τουρκία, που είναι το καλύτερο «κακό» σενάριο για την Αθήνα και τη Λευκωσία.

2) Η «αναβολή» της κυπριακής ένταξης, ένα περισσότερο κακό, αν και όχι απίθανο, σενάριο που, όπως όλοι αντιλαμβάνονται θα υπονομεύσει απόλυτα την ελληνική στρατηγική των τελευταίων ετών η οποία πρόβαλλε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ως λύση του προβλήματος.

3) Υπάρχει, όμως και το χειρότερο σενάριο που η Αγκυρα κρατά «ζωντανό» με δηλώσεις αξιωματούχων της οι οποίοι υπενθυμίζουν τη διάθεση και τη δυνατότητα της Τουρκίας να αντιδράσει με κάθε τρόπο, ακόμα και με προσάρτηση των εδαφών της βόρειας Κύπρου, αν στην όποια εξέλιξη στο Κυπριακό δε ληφθούν υπόψη οι τουρκικές απόψεις.

Προσπαθώντας να παρακολουθήσει κανείς τα όσα διαδραματίζονται στο Κυπριακό, σε μια στιγμή μάλιστα που από πολλές πλευρές έχουν καλλιεργηθεί προσδοκίες για λύση μέσα στο 2002, θα πρέπει να έχει υπόψη του τη συνοπτική, τουλάχιστον, ιστορία αυτού του ζητήματος. Με τη βοήθεια των ηλεκτρονικών δεδομένων του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ), παρουσιάζονται παρακάτω οι σημαντικότερες ημερομηνίες που σηματοδότησαν εξελίξεις.

1878: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραδίδει την Κύπρο σε βρετανική διοίκηση, ενώ διατηρεί τυπικά την πολιτική εξουσία.

1914: Η Βρετανία προσαρτά την Κύπρο και αργότερα την αφομοιώνει επίσημα ως αποικία της.

1955: Η ελληνοκυπριακή αντάρτικη ομάδα ΕΟΚΑ ξεκινά ένοπλη αντίσταση κατά της βρετανικής αρχής.

1960: Η Βρετανία χορηγεί ανεξαρτησία στην Κύπρο με Σύνταγμα που κατοχυρώνει το μοίρασμα της εξουσίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και εγγυήτριες δυνάμεις τη Βρετανία, την Τουρκία και την Ελλάδα.

1963: Ο πρόεδρος Μακάριος προτείνει αλλαγές στο Σύνταγμα, που ακυρώνουν τις συμφωνίες για το μοίρασμα της εξουσίας με τους Τούρκους. Ξεσπούν βίαια ενδο-κοινοτικά επεισόδια.

1964: Σχηματίζεται κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων. Πολλοί Τούρκοι αποσύρονται σε θύλακες, που περιπολούνται από τουρκοκυπριακές παραστρατιωτικές ομάδες. Εγκαθίστανται ειρηνευτικά στρατεύματα του ΟΗΕ.

1967: Ο στρατός καταλαμβάνει με πραξικόπημα την εξουσία στην Ελλάδα.

1974: Η στρατιωτική χούντα των Αθηνών υποστηρίζει το πραξικόπημα του Ιούλη κατά του Μακάριου. Οι στρατιωτικοί, υποστηρίζοντας την ένωση με την Ελλάδα, τον ανατρέπουν και προσπαθούν να τον σκοτώσουν, εκείνος όμως διαφεύγει. Τουρκικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη βόρεια Κύπρο. Ελλάδα και Τουρκία παραλίγο να εμπλακούν σε πόλεμο. Το πραξικόπημα και η χούντα της Αθήνας γρήγορα καταρρέουν. Τα τουρκικά στρατεύματα καταλαμβάνουν το ένα τρίτο του νησιού, προκαλώντας τη διαίρεση που υπάρχει μέχρι σήμερα.

1983: Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς κηρύσσει το ψευδοκράτος στη βόρεια Κύπρο, το οποίο αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία.

1997: Μια σειρά από απευθείας συνομιλίες αρχίζουν μεταξύ των ηγετών σε Νέα Υόρκη, Ελβετία και Λευκωσία.

1998: Η κυβέρνηση της Κύπρου αρχίζει ενταξιακές συνομιλίες στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

1999: Με αφορμή ένα σεισμό που πλήττει την Τουρκία, σκοτώνοντας πάνω από 18.000 ανθρώπους, εκδηλώνεται συμπαράσταση από την Ελλάδα η οποία αναθερμαίνει τις διμερείς σχέσεις. Ξεκινά έτσι μια νέα πολιτική που προσωποποιείται στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, οι οποίοι προωθούν μια προσπάθεια συμφιλίωσης. Απτό αποτέλεσμα της νέας ατμόσφαιρας στα ελληνοτουρκικά, είναι ότι η ΕΕ δέχεται την υποψηφιότητα της Τουρκίας στην κοινότητα, χωρίς η Αγκυρα να προβεί στην παραμικρή κίνηση καλής θέλησης απέναντι στην Αθήνα και τη Λευκωσία. Τότε, ξεκινά νέος γύρος συνομιλιών για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη. Ο Κύπριος πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης συνεδριάζει στη μια αίθουσα και ο Ντενκτάς σε μια άλλη, με τους αξιωματούχους του ΟΗΕ να «πηγαινοέρχονται» μεταξύ των δυο.

Το έτος 2000

10 Νοέμβρη: Ολοκληρώνονται οι εκ του σύνεγγυς συνομιλίες.

24 Νοέμβρη: Ο Ντενκτάς, αφού προηγουμένως η Τουρκία έχει εξασφαλίσει να χαρακτηριστεί «χώρα υπό ένταξη στην ΕΕ», δηλώνει ότι οι συνομιλίες για την επανένωση της Κύπρου θα είναι «χάσιμο χρόνου», αν η ύπαρξη της δημοκρατίας του δε γίνει αποδεκτή.

Το έτος 2001

29 Γενάρη: Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κυπριακό αποτυγχάνει να οδηγήσει στην επανάληψη των συνομιλιών.

6 Ιούνη: Ο Ντενκτάς δηλώνει ότι μια πιθανή υποψηφιότητα της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα τάραζε τις ισορροπίες εξουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

4 Νοέμβρη: Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπουλέντ Ετσεβίτ, δηλώνει ότι η Αγκυρα θα «προσαρτήσει» τη βόρειο Κύπρο, αν η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κύπρου γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

9 Νοέμβρη: Ο Ντενκτάς ζητεί «από καρδιάς» συνάντηση με τον Κληρίδη για να αποτρέψει οποιαδήποτε κρίση που πιθανόν πλήξει το μέλλον του νησιού.

12 Νοέμβρη: Η Ελλάδα δηλώνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης χωρίς την Κύπρο.

15 Νοέμβρη: Ο Κληρίδης συμφωνεί να συναντηθεί με τον Ντενκτάς.

4 Δεκέμβρη: Οι δυο ηγέτες συναντώνται στη Λευκωσία και ανακοινώνουν την επανάληψη των απευθείας συνομιλιών στα μέσα του Γενάρη.