Στο 15% ανέρχονται οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι στην Ευρωπαϊκή Ενωση σύμφωνα με συγκριτική μελέτη του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Εργασιακών Σχέσεων (EIRO), την ίδια στιγμή ένας στους τρεις εργαζόμενους δουλεύει πάνω από 10 ώρες..! Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου από συνεργάτες του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, το οποίο είναι και ο αντιπρόσωπος του Παρατηρητηρίου στη χώρα μας.

Στην Ελλάδα οι χαμηλόμισθοι φτάνουν το 17%, δύο ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ αντίστοιχο είναι το ποσοστό στη Γερμανία. Τους πιο πολλούς χαμηλόμισθους στο σύνολο των μισθωτών της έχει η Μ. Βρετανία (21%) και τους λιγότερους η Πορτογαλία (6%). Στις υπόλοιπες χώρες τα ποσοστά παρουσιάζονται ως εξής: Αυστρία 16%, Βέλγιο 9%, Δανία 7%, Γαλλία 13%, Ιρλανδία 18%, Ιταλία 10%, Λουξεμβούργο και Ολλανδία 16% και Ισπανία 13%.

Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει από τα στοιχεία αυτά της «Γιουροστάτ», τα οποία περιέχονται στη μελέτη, είναι το γεγονός, ότι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη.

Δεύτερον, η κατανομή των χαμηλόμισθων δεν ακολουθεί τη γνωστή «διαίρεση», του «φτωχού Νότου» και του «πλούσιου Βορρά», καθώς διαπιστώνεται «πλούσιες χώρες» να έχουν και τους περισσότερους χαμηλόμισθους (π.χ. Μ. Βρετανία, Γερμανία).

Τρίτον, ότι το αίτημα ορισμένων δυνάμεων στη ΓΣΕΕ, για δήθεν «σύγκλιση» με τους «ευρωπαϊκούς μισθούς», μπορεί να κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς δεν παίρνει υπόψη του τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας και την ταξική τους διάρθρωση.

Οπως σημειώνεται στη μελέτη, εκτός από τα χαμηλά ημερομίσθια, στους παράγοντες που συμβάλουν στη χαμηλά αμειβόμενη εργασία, περιλαμβάνονται η μερική απασχόληση, η απασχόληση ορισμένου χρόνου και η προσωρινή εργασία.

Σε αντίστοιχη μελέτη του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, όπου «χαμηλόμισθοι» ορίζονται οι εργαζόμενοι που έχουν μισθό μικρότερο από τα 2/3 του διάμεσου μισθού, ανεξάρτητα από τον τομέα στον οποίο εργάζονται, αναφέρονται τα εξής στοιχεία: Με βάση την κατανομή των μηνιαίων μεικτών αποδοχών του 1995, το όριο του χαμηλόμισθου ορίζεται στα 490 ευρώ (πάντα μεικτά). Προκύπτει λοιπόν ότι στις υπηρεσίες, το 19,8% λαμβάνουν μισθό κάτω από τα 490 ευρώ, ενώ στη βιομηχανία το ποσοστό αυτό είναι 14,3%, αλλά ταυτόχρονα και το όριο του «χαμηλόμισθου» είναι στα 461 ευρώ.

Στα παραπάνω στοιχεία οι μελετητές του ΙΝΕ, προσθέτουν και την παρατήρηση πως αυτά τα ποσοστά χαμηλόμισθων στην πραγματικότητα είναι πολύ μεγαλύτερα, αφού «υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός ατύπως εργαζομένων με χαμηλές αποδοχές, ο οποίος απασχολείται στην παραοικονομία και ως εκ τούτου δεν καταγράφεται από τις στατιστικές, οι οποίες τελικά περιορίζονται στην επίσημη αγορά εργασίας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός, ότι οι περισσότεροι χαμηλόμισθοι συναντώνται στις επιχειρήσεις που υπάρχει μικρός βαθμός συνδικαλιστικής εκπροσώπησης. Μόνο το 11% των επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονται έχουν επιχειρησιακές συμβάσεις, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για τους άλλους εργαζόμενους είναι 17%.

Σύμφωνα με σχετική έρευνα του EIRO για το 2001 ο μέσος όρος αύξησης των μισθών (βάσει συλλογικών διαπραγματεύσεων) στην ΕΕ διαμορφώθηκε στο 3,5%, από 3,2% τον προηγούμενο χρόνο. Αύξηση κατά 0,3%, όταν την ίδια περίοδο ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 0,9%! Επιπλέον διαπιστώνεται ότι ο πληθωρισμός στην Ευρώπη έχει απορροφήσει όλες τις σχετικές αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς. Ετσι οι πραγματικοί μισθοί και πάντα σε σχέση με τον επίσημο πληθωρισμό, είχαν αύξηση 0,6% το 2001 και 0,5% το 2000. Στην Ελλάδα όμως το ίδιο διάστημα, οι εργαζόμενοι είχαν μείωση των πραγματικών μισθών κατά 0,4% το 2001 και κατά 1,3% το 2000. Βέβαια, οι πραγματικές αγοραστικές απώλειες των εργατικών εισοδημάτων είναι ακόμα μεγαλύτερες, αφού ο επίσημος πληθωρισμός, δεν αντικατοπτρίζει τις μεγάλες αυξήσεις στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης.