Τρίτη 24 Δεκέμβρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Πήλινα και γύψινα παιχνίδια

Αναπαραστάσεις παιδιών με παιχνίδια, από γύψο, του καλλιτέχνη Θ. Μαντζούκη
Αναπαραστάσεις παιδιών με παιχνίδια, από γύψο, του καλλιτέχνη Θ. Μαντζούκη
Στην Ηπειρο, στη Μακεδονία, στην Πελοπόννησο, στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη ανώνυμοι ή επώνυμοι κεραμίστες, έπλαθαν στα εργαστήριά τους πήλινα παιχνίδια, που φάνταζαν με την ποικιλία των χρωμάτων και την ευρηματικότητα του τεχνίτη που τα 'χε φτιάξει. Η παραδοσιακή επεξεργασία γινόταν με τον τροχό, ενώ οι λεπτομέρειες με το χέρι και τη βοήθεια ορισμένων εργαλείων. Ακολουθούσε το ψήσιμο σε καμίνι και το ξεκαμίνισμα γινόταν σε τρεις - τέσσερις μέρες. Η τελική δουλιά ήταν η χρωματική επεξεργασία και το πέρασμα με λευκό διαφανές γυάλωμα, που παρασκεύαζαν οι ίδιοι.

«Πήλινα και γύψινα παιχνίδια» (από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη), παρουσιάζονται αυτές τις μέρες στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα «Β. Παπαντωνίου» στο Ναύπλιο. Μία ξεχωριστή έκθεση, που θα συντροφεύσει μικρούς και μεγάλους στις γιορτές. Στην αρχαιότητα η κεραμική έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξυπηρέτηση της ζωής των ανθρώπων. Εκτός από είδη καθημερινής χρήσης, οι αρχαίοι κατασκεύαζαν και ειδώλια από οπτή γη, τις τερακότες, ονομασία που πήραν από τη σύνθεση του υλικού και τον τρόπο κατασκευής τους.

Στην ελληνική παράδοση, κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, λόγω της γεωλογικής δομής, ο άργιλος και τα νερά από πηγές και βροχοπτώσεις ήταν άφθονα, συνδυασμός που δημιούργησε τις δυνατότητες για την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής. Υπήρχαν περιοχές που συγκέντρωναν πολλούς αγγειοπλάστες, οι οποίοι πέρα από είδη καθημερινής χρήσης, ασχολούνταν και με πήλινα και γύψινα παιχνίδια. Παιχνίδια με θέματα εμπνευσμένα από τη φύση και άλλοτε μικρογραφίες αντικειμένων της καθημερινής ζωής. Σημαντική υπήρξε η κεραμική και για τα παιδιά, ως μάθηση και διασκέδαση. Σε όλη την Ελλάδα, τα παιδιά έφτιαχναν μόνα τους παιχνίδια από χώμα και νερό, ύστερα από μία δυνατή βροχή, τα οποία στέγνωναν στη θράκα του τζακιού ή σε δυνατό ήλιο.

Στη βόρεια Ελλάδα, στην Ηπειρο, στην Πελοπόννησο, στα νησιά, στην Κρήτη, αγόρια και κορίτσια έφτιαχναν παιχνίδια από ασπρόπηλο, από κοκκινόχωμα ή από ασπρόχωμα ανακατεμένο με ψιλοκομμένο άχυρο. Για μάτια, στόμα ή στολίδια, πρόσθεταν σπόρους ή μαύρα πετραδάκια. Για μαλλιά στις κούκλες, έβαζαν μαλλί από το καλαμπόκι που έβρισκαν το καλοκαίρι, ενώ το χειμώνα, μαλλί από τη ρόκα της γιαγιάς.

Τα χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα παιχνίδια, ξεκίνησαν από την περιέργεια των παιδιών να μιμηθούν τις θρησκευτικές δραστηριότητες των μεγάλων. Η πρώτη μορφή του ελληνικού χριστουγεννιάτικου δέντρου ήταν τα κλαριά της μυρτιάς ή της ελιάς, που έστηναν στα σπίτια τους οι χωρικοί. Από τα κλαριά κρεμούσαν φρούτα ή καρπούς τυλιγμένους με χρυσόχαρτα ή βαμμένους με χρυσομπογιά. Στα νεότερα χρόνια, απαραίτητο στολίδι ήταν τα μικρά χρωματιστά παιχνίδια από ζυμάρι ή γύψο και τα κεράκια που φώτιζαν όλη τη νύχτα. Από λάσπη έφτιαχναν και τα παιδιά ανθρωπόμορφα ή ζωόμορφα παιχνίδια για να τα κρεμούν στο δέντρο ή στο κλαρί, που ήταν τοποθετημένο στο κεντρικό δωμάτιο του σπιτιού τους.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Διήμερο χαράς, δημιουργίας και ελπίδας (2011-01-04 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2010-11-26 00:00:00.0)
Γνωριμία με την κεραμική (2009-09-22 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2009-04-02 00:00:00.0)
Σήμερα στον «902 TV» (2008-12-17 00:00:00.0)
Γιορτινές προσκλήσεις (2006-12-15 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ