Η Λευκή Βίβλος, που εγκρίθηκε το 1993 με βασικούς άξονες τους Ανταγωνιστικότητα -Ανάπτυξη - Απασχόληση, συνέδεσε το πρόβλημα της ανεργίας με την ενίσχυση της θέσης και την αύξηση των κερδών του κεφαλαίου μέσα από τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, με την καθήλωση των μισθών, την ανατροπή βασικών εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Πρώτο, συγκέντρωσε την προσοχή της στην επέκταση της μερικής και της προσωρινής απασχόλησης, δηλαδή στο μοίρασμα της ανεργίας.

Δεύτερο, μέσα από αυτό το δρόμο επιχείρησε να ελέγξει το πρόβλημα της ανεργίας, ρίχνοντας ιδιαίτερα βάρος στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, στην αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας των νέων, των γυναικών, τη μακροχρόνια ανεργία, τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας.

Τρίτο, έθεσε το ζήτημα της βελτίωσης της κοινοτικής ανταγωνιστικότητας μέσα από την εξασφάλιση φτηνής εργατικής δύναμης για το μεγάλο κεφάλαιο χρησιμοποιώντας μαζικά την επαγγελματική κατάρτιση και τη διά βίου εκπαίδευση των ανέργων, αλλά και γενικότερα του εργατικού δυναμικού, προσφέροντας αναλώσιμες, ευκαιριακές γνώσεις στα πλαίσια της υποβάθμισης της γενικής εκπαίδευσης και της προσαρμογής της στις ανάγκες της «αγοράς».

Με την παραπέρα ανάπτυξη αυτών των κατευθύνσεων συγκροτήθηκε η Στρατηγική για την απασχόληση που εφαρμόζεται μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου το 1997 και υλοποιείται μέχρι σήμερα, μέσα από τέσσερις άξονες:

Αφορά ένα σύνολο μέτρων που αναφέρονται στην «πρόληψη και τη μείωση της ανεργίας», την «αύξηση του ποσοστού της απασχόλησης», εννοώντας βεβαίως όχι την εξασφάλιση του δικαιώματος πλήρους - σταθερής εργασίας, αλλά την αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων (ανεξάρτητα από σχέση εργασίας) στο σύνολο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού - ηλικίας από 15-64 ετών.

Ιδιαίτερη στόχευση μπαίνει για την «αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων», την «πρόληψη της μακροχρόνιας ανεργίας» και τον περιορισμό του «κοινωνικού αποκλεισμού» μέσα από την προώθηση των λεγόμενων ενεργητικών πολιτικών (ψευτοκατάρτιση, διά βίου μάθηση και υποαπασχόληση), τη μεταρρύθμιση των συστημάτων φορολόγησης προς όφελος των επιχειρηματιών, την περικοπή των παροχών για την προστασία των ανέργων, γιατί θεωρεί τις παροχές ως αντικίνητρο στην αναζήτηση εργασίας, μετατοπίζοντας τις ευθύνες στους ίδιους τους ανέργους.

Προσαρμοσμένος στο στόχο της απασχολησιμότητας είναι και ο λεγόμενος «εκσυγχρονισμός» των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης (π.χ. ΟΑΕΔ στην Ελλάδα) για να λειτουργήσουν σαν μηχανισμός ενίσχυσης της κερδοφορίας του κεφαλαίου και χρησιμοποίησης των ανέργων σαν πάμφθηνη εργατική δύναμη που θα ρίχνεται στην αγορά εργασίας με όρους υποαπασχόλησης και ευελιξίας, δηλαδή χωρίς δικαιώματα.

Για να είναι ο μηχανισμός αυτός αποτελεσματικός επιλέγονται οι «προσωποποιημένες και εξατομικευμένες λύσεις», που επιτρέπουν την αξιοποίηση κάθε είδους προσωπικής και οικογενειακής ανάγκης του ανέργου, το ξέκομμά του από τη συλλογική δράση.

Ο μηχανισμός αυτός συμπληρώνεται με τη δημιουργία και την επέκταση ενός δουλεμπορικού κυκλώματος, που στηρίζεται σε ιδιωτικά γραφεία (επιχειρήσεις) «εξεύρεσης εργασίας», γραφεία ενοικίασης εργαζόμενων που εκμεταλλεύονται την αγωνία των ανέργων.

Στοχεύει στη διευκόλυνση της δημιουργίας ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος (φοροαπαλλαγές, επιδοτούμενα προγράμματα κ.ά.) για τη δημιουργία επιχειρήσεων, την επιχειρηματική ανάπτυξη, προσδοκώντας αύξηση των θέσεων απασχόλησης, ιδιαίτερα σε περιφερειακό, τοπικό επίπεδο.

Βασική λειτουργία αυτού του άξονα είναι η χειραγώγηση συνειδήσεων, η πρόσδεση και η ενσωμάτωση στην κυρίαρχη πολιτική, μικρομεσαίων στρωμάτων, ανέργων που οδηγούνται στην αυτοαπασχόληση.

Σε σύνδεση με αυτό είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές κοινοτικών εκθέσεων που επιμένουν στη δημιουργία «επιχειρηματικής κουλτούρας» και στην «κοινωνική αναγνώριση» των επιχειρηματιών!!

Μπορούμε να σημειώσουμε ιδιαίτερα την έμφαση που δίνεται στη λεγόμενη «κοινωνική οικονομία». Μια μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας που εξαπλώνεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στηρίζεται στην υποκατάσταση αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων του κράτους. Π.χ. για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, προωθεί την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, καλλιεργεί αυταπάτες για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, ισχυροποιεί το μηχανισμό της ενσωμάτωσης των εργαζομένων στους στόχους και τις επιδιώξεις της κυρίαρχης πολιτικής.

Μέσα από τον άξονα της προσαρμοστικότητας, με κριτήριο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των κερδών της εργοδοσίας, επιδιώκεται η προώθηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με μαϊντανό την «ποιότητα» και την «ασφάλεια» της εργασίας, ώστε όπως αναφέρουν οι σχετικές κοινοτικές κατευθύνσεις «να συμφιλιωθούν οι ανάγκες των εργαζομένων και των επιχειρήσεων»!!

Η «ποιότητα» και η «ασφάλεια» της εργασίας χρησιμοποιούνται σαν πρόσχημα που διανθίζεται με προτροπές που αφορούν τη μεγαλύτερη ανάμειξη των εργαζομένων στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων, στη συμμετοχή στα αποτελέσματα (δηλαδή τα κέρδη) των επιχειρήσεων, σε ελεγχόμενα από την εργοδοσία μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, υπό τη σκιά του κοινωνικού εταιρισμού και της ταξικής συνεργασίας για τη στήριξη της αντεργατικής πολιτικής.

Η ουσία αυτής της αντεργατικής πολιτικής και τα αποτελέσματά της αναφέρονται στον απολογισμό της Κομισιόν με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 5 χρόνων από την εφαρμογή της στρατηγικής για την απασχόληση.

«Οι περισσότερες καινοτομίες (!) που σημειώθηκαν αφορούν την υλοποίηση περισσότερων ευέλικτων συστημάτων του χρόνου εργασίας... Υπάρχει μια γενικότερη τάση για νέες και ευέλικτες μορφές εργασίας διευκολύνοντας την εισαγωγή και τη χρήση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, της προσωρινής εργασίας και της μερικής απασχόλησης».

Η επιδίωξη που προβάλλεται είναι «να ενισχυθούν οι πολιτικές για τις ίσες ευκαιρίες γυναικών και ανδρών στην αγορά εργασίας», παρατηρώντας ότι το ποσοστό ανεργίας των γυναικών κινείται σε υψηλά επίπεδα και ότι «η ισότητα των φύλων είναι ασθενής συνιστώσα στο συνδυασμό πολιτικών».

Οπως αποδεικνύεται, η είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας γίνεται με επώδυνους όρους που διαιωνίζουν τις διακρίσεις και τις ανισότητες και καταδικάζουν την πλειοψηφία των εργαζόμενων γυναικών στην υποαπασχόληση.

Οι άξονες της στρατηγικής του Λουξεμβούργου εμπλουτίστηκαν και προσαρμόζονται στις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου με τις αποφάσεις των μετέπειτα συνόδων κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.