Associated Press

Η στιγμή της καταστροφής. Οι ειδικοί για την ασφάλεια προειδοποιούσαν επανειλημμένα για τους κινδύνους της «περικοπής του προϋπολογισμού» της NASA

Ενώ χτες παρουσία του Προέδρου Μπους γινόταν επιμνημόσυνη δέηση για τους επτά αστροναύτες του «Κολούμπια», τα -πάμπολλα- ερωτήματα για τα αίτια του δυστυχήματος του Σαββάτου συνέχιζαν να διατυπώνονται σωρηδόν από ερευνητές και δημοσιογράφους - χωρίς πειστική απάντηση. Σύμφωνα με όσα μετέδιδαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, ως το «πιθανότερο» αίτιο πλέον η NASA θεωρεί το πλήγμα στην αντιθερμική θωράκιση στο αριστερό φτερό του διαστημικού λεωφορείου από θραύσμα των δεξαμενών καυσίμων των προωθητικών πυραύλων, «το πιθανότερο» αίτιο της καταστροφής του διαστημοπλοίου της. Και αυτό παρά το γεγονός ότι, 11 μέρες πριν, στην πρώτη ανάλυση των δεδομένων της πτήσης, οι αναλυτές της NASA χαρακτήριζαν «ασήμαντο» το γεγονός. Οι ερευνητές «ενδέχεται να έσφαλλαν» στην πρώτη τους εκτίμηση, κατά δήλωση του επικεφαλής του προγράμματος, Ρον Ντίτμορ, και «ξανακάνουν την ανάλυση των δεδομένων από την αρχή».

Στο μεταξύ, η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» έγραφε χτες πως, ακόμη και αν οι ελεγκτές του Κέντρου Ελέγχου Αποστολής γνώριζαν με βεβαιότητα ότι υπήρχε πρόβλημα στην αντιθερμική θωράκιση -πράγμα που ανακάλυψαν μετά από εξέταση δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο του βίντεο της εκτόξευσης- «δε θα μπορούσαν να κάνουν γι' αυτό παρά ελάχιστα ή ακόμη και τίποτε». Η NASA εξετάζει κάθε πιθανό σενάριο με το οποίο θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί το δυστύχημα, ωστόσο όλα, γράφει η εφημερίδα, τους οδηγούν σε αδιέξοδο. Η «εγκατάλειψη» της αποστολής και είτε η επιστροφή στο Διαστημικό Κέντρο «Κένεντι» ή η προσγείωση σε κατάλληλα προετοιμασμένο αεροδρόμιο της Ισπανίας για περίπτωση ανάγκης είναι το μόνο σενάριο που «θα μπορούσε να είχε σώσει» το σκάφος και τους αστροναύτες, αλλά το ότι το θραύσμα είχε χτυπήσει την πτέρυγα δεν είχε γίνει αντιληπτό αμέσως, έγινε την επόμενη ημέρα, όταν το «Κολούμπια» βρισκόταν σε τροχιά. Η «αποκατάσταση» της αντιθερμικής θωράκισης δε θα μπορούσε, πέραν αυτού, να γίνει στο διάστημα: το πλήρωμα δε διέθετε εργαλεία, υλικά και τεχνογνωσία για μια τέτοια εργασία. Μια ακόμη θεωρία, που κυκλοφορεί ευρέως στο Διαδίκτυο, υποστηρίζει ότι η λύση θα ήταν «να μείνει προσδεδεμένο στο διεθνή διαστημικό σταθμό» (ISS), αλλά το «Κολούμπια» δε διέθετε αρκετά καύσιμα για να διανύσει την απόσταση. Αλλο ένα σενάριο που εξέτασε η NASA είναι η αποστολή του «Ατλαντίς» με πλήρωμα 2 αστροναυτών, για να «περισυλλέξει» τους επτά, ωστόσο αυτό θα αντέκειτο στις «διαδικασίες ασφαλείας» που ακολουθεί η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος.

Οι «διαδικασίες ασφαλείας» έχουν έρθει πάντως στο επίκεντρο της συζήτησης από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε πως η περικοπή του προϋπολογισμού της NASA (40% σε σταθερές τιμές από το 1990) ουσιαστικά αποτελούσε «προαναγγελία καταστροφής», σύμφωνα με την έκθεση επτά ειδικών για την ασφάλεια -εκ των οποίων οι έξι στάλθηκαν σπίτια τους. Η προειδοποίηση αγνοήθηκε...

Ενδεχομένως υπάρχουν περισσότερα κοινά, σύμφωνα με την online έκδοση του περιοδικού «The Economist», ανάμεσα «στην καταστροφή του "Κολούμπια" και την 11η Σεπτέμβρη», από όσα φαίνονται με μια πρώτη ματιά.

Στο μεταξύ χθες έφθασε στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για ανεφοδιασμό το ρωσικό διαστημόπλοιο «Πρόγκρες Μ-47», που είχε απογειωθεί για το σκοπό αυτό την Κυριακή από το Μπαϊκονούρ.