ΤΖΕΛΤΙΚΣΟΥΓΙΟΥ, ΜΠΙΝΓΚΟΛ και ΑΓΚΥΡΑ.-

Γι' άλλη μια φορά, ο Εγκέλαδος στην Τουρκία εμφανίστηκε να έχει «ταξικό» κριτήριο. Ο σεισμός που κόστισε χτες τις ζωές τουλάχιστον 150 ανθρώπων, εκ των οποίων τα 25 ήταν παιδιά, στην ορεινή περιοχή των χιλίων λιμνών (αυτό σημαίνει η λέξη Μπινγκόλ), κι εξακολουθούσε να γεμίζει αγωνία τους γονείς άλλων πλέον των 112 παιδιών που βρίσκονταν παγιδευμένα κάτω από τα συντρίμμια του σχολείου της Τζελτίκσουγιου, πιθανότατα δε θα ήταν τόσο φονικός αν δεν είχαν σημειωθεί εγκληματικές κατασκευαστικές παραλείψεις και κλοπές υλικών. Οπου φτωχός και η μοίρα του - στη συγκεκριμένη περίπτωση ο «φτωχός» είναι ο πληθυσμός της κουρδικής κατά πλειοψηφία περιοχής αυτής της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Δεν ήταν ίσως, έτσι, υπερβολικό, το ξέσπασμα ενός γονιού που το παιδί του βρισκόταν παγιδευμένο στα συντρίμμια, όταν είπε έξαλλος πως «ο στάβλος που έκτισα εγώ έμεινε όρθιος, αλλά το σχολείο έπεσε».

Οι φιλότιμες προσπάθειες που έκαναν με αυταπάρνηση άνδρες των σωστικών συνεργείων και πολίτες, να απεγκλωβίσουν παγιδευμένους στα συντρίμμια, απέφεραν τη διάσωση 70 παιδιών. Ο σεισμός - που είχε μέγεθος 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις σεισμολόγων - χτύπησε ύπουλα: οι σεισμογράφοι τρελάθηκαν στις 03:37 τοπική ώρα, όταν οι μαθητές και οι κάτοικοι του Μπινγκόλ και των περιχώρων του, βρίσκονταν σχεδόν όλοι στα κρεβάτια τους.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός επιχείρησε να μεταφέρει το επίκεντρο της προσοχής από την οργή για την καταστροφή - καθ' όλα δικαιολογημένη - στην τύχη μέσα στην ατυχία των παιδιών που σώθηκαν και στην ανακούφιση των γονιών τους. «Οι έντονες σωστικές προσπάθειες συνεχίζονται. Η κυβέρνησή μας είναι εντελώς αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την καταστροφή», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μετέβη επιτόπου σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις αλγεινές εντυπώσεις. «Υποπτευόμαστε κλοπή υλικών» κατά την κατασκευή του καταρρεύσαντος οικοτροφείου, παραδέχτηκε ο Ερντογάν. «Δυστυχώς τέτοιου είδους σφάλματα μπορεί να συμβαίνουν... Εχουμε δει παρόμοια πράγματα σε άλλους σεισμούς. Πρέπει να μάθουμε ένα μάθημα ως κοινωνία... οι ένοχοι πρέπει να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη», πρόσθεσε ο Τούρκος πρωθυπουργός. Οπως και το 1999, η επίκληση της «δικαιοσύνης» δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα έχει κάποιου είδους επίπτωση στη διαβόητη μαφία των κατασκευών.

Τουλάχιστον 12 ως 15 κτίρια που κατέρρευσαν στην πόλη και τα δεκάδες άλλα υπέστησαν τεράστιες καταστροφές. Ο υπουργός Στέγασης της κυβέρνησης Ζεκί Εργκεζέν μιλώντας στην Αγκυρα έκανε λόγο για μια εικόνα που, όσο περνούσαν οι ώρες, «γινόταν όλο και πιο σοβαρή».

Η καταστροφή του οικοτροφείου στο Τζελτίκσουγιου, που είναι σχετικά νεόδμητο - ολοκληρώθηκε το 1998 - και στέγαζε στους θαλάμους του 198 παιδιά ως 14 ετών, είναι ολοκληρωτική. Η ερώτηση του 12χρονου Βεϊσέλ Νταγκντελέν ήταν αφοπλιστική όταν οι διασώστες τον έβγαλαν έξω: «Ποιος έριξε το σχολείο μας κάτω;», είπε το μικρό αγόρι. Η συνέχεια της φράσης του ήταν ακόμη πιο συγκλονιστική. «Οι φίλοι μου με φώναζαν καθώς με βγάζατε έξω», είπε στους διασώστες. «Είναι ακόμα μέσα. Βοηθήστε τους».

Στο Μπινγκόλ είχε σημειωθεί άλλος ένας ισχυρός σεισμός το 1971, στον οποίο είχαν χαθεί 900 άνθρωποι. Στο χειρότερο πιο πρόσφατο σεισμό, αυτόν της 17ης Αυγούστου 1999, ο επίσημος απολογισμός έκανε λόγο για 20.000 νεκρούς, αλλά ανεξάρτητες πηγές εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων προσεγγίζει περισσότερο τις 40.000, ακόμα και τις 50.000.

Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα παράσχει χρηματική βοήθεια για τους πληγέντες ύψους 335.000 δολαρίων και ότι έχει έτοιμο ένα αεροσκάφος με υλικό και άνδρες της ΕΜΑΚ για την περίπτωση που χρειαστεί βοήθεια. Οι τουρκικές αρχές δεν υπέβαλαν, πάντως, σχετικό αίτημα. Η γαλλική κυβέρνηση, από την πλευρά της, εξέφρασε «τη συμπάθειά της» στους πληγέντες.

Επίσης χτες σημειώθηκε άλλη μια καταστροφή - αυτή τη φορά επρόκειτο για εργατικό δυστύχημα στην πόλη Ριζέ της Μαύρης Θάλασσας. Τρεις εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους και πέντε τραυματίστηκαν, σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο, από έκρηξη που έγινε σε εργοστάσιο τσαγιού, στη διάρκεια εργασιών για την εγκατάσταση λέβητα.