Τη μαγιά ενός νέου προκλητικότατου αντιαγροτικού σχεδίου αποτελούν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λεγόμενη ενδιάμεση αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), που μόνον ενδιάμεση δεν είναι. Ενός σχεδίου που δεν είναι αποσυνδεμένο από την προγενέστερη αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ, αφού αποτελεί συνέχεια της αναθεώρησης της ΚΑΠ του 1992 και της «Ατζέντας 2000».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας κατά νου και τη διεύρυνση της ΕΕ, γενικεύει την προσαρμογή της ΚΑΠ στις επιταγές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και προτείνει την πλήρη αποσύνδεση των επιδοτήσεων από την παραγωγή. Για τη γεωργία και την κτηνοτροφία εισάγονται οι εισοδηματικές ενισχύσεις ανά «γεωργό» (αγροτική εκμετάλλευση), οι οποίες θα αποτελούν στο εξής δικαιώματα, τα οποία θα υπολογιστούν ανά εκτάριο και περιόδους, αναφορά που ορίζει καταπώς βολεύεται η ΕΕ. Στην περίπτωση της κτηνοτροφίας θα είναι εκτάρια βοσκοτόπων. Στην πρώτη φουρνιά της αναθεώρησης μπαίνουν τα δημητριακά συν το ρύζι και η κτηνοτροφία (βοοειδή, αιγοπρόβατα και γάλα), καθώς και οι ελαιούχοι σπόροι, τα όσπρια, ξηροί καρποί, προϊόντα για κτηνοτροφική χρήση και σπόροι προς σπορά.

Οι νέες αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις από την παραγωγή θα είναι πλέον κατ' αποκοπή και θα δίνονται μια φορά το χρόνο. Η αποσύνδεση δεν έχει να κάνει μόνο με τα επιδοτούμενα κιλά ή στρέμματα, αλλά, και σε ένα μεγάλο βαθμό, με το είδος της καλλιέργειας. Δηλαδή, ένας σιτοπαραγωγός θα μπορεί να παίρνει την ενιαία ενίσχυση κι ας παράγει πλέον μαρούλια ή καρότα. Δεν επιτρέπονται όμως πολυετείς καλλιέργειες (δενδρώδεις βασικά)και, όπως φαίνεται, προϊόντα που έχουν ποσοστώσεις. Για παράδειγμα, ο ίδιος σιτοπαραγωγός, αν θελήσει να φυτέψει και καλλιεργήσει ελιές, θα χάσει την ενιαία ενίσχυση. Επίσης, προβλέπονται και κάποιες συνδεδεμένες ενισχύσεις, όπως για το ρύζι, όπου προτείνεται μια ειδική ενίσχυση 75 ευρώ ανά τόνο, και για το σκληρό σιτάρι, που προορίζεται για τις βιομηχανίες σιμιγδαλιού και ζυμαρικών, προτείνεται ένα ποιοτικό πριμ 40 ευρώ ανά εκτάριο ή 4 ευρώ ανά στρέμμα.

Παράλληλα, προτείνεται να μειωθούν έως καταργηθούν και οι τιμές παρέμβασης όπου αυτές απέμειναν και τα σπασμένα θα πληρώσουν, για παράδειγμα: Το ρύζι όπου προτείνεται μείωση της τιμής παρέμβασης κατά 50%, τα σιτηρά κατά 5% ακόμα (μετά το 20% της «Ατζέντας 2000»), ενώ μεγάλες μειώσεις γίνονται και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπου η ενδεικτική τιμή στο γάλα μειώνεται κατά 28%. Οι όποιες αντισταθμίσεις προβλέπονται σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν τις μειώσεις αυτές.

Εδώ αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι μέσα στο 2003 αναμένεται να ακολουθήσουν και σχετικές προτάσεις για το βαμβάκι, τον καπνό, το λάδι, τη ζάχαρη και ενδεχομένως τα οπωροκηπευτικά και το κρασί.

Ασχέτως τι διαλαλεί η κυβέρνηση, όλες οι νέου τύπου ενισχύσεις θα έχουν παρακράτηση από το 2006 και μετά ανεξαρτήτως χρηματικού ορίου. Με βάση τα όσα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα παρακρατείται ένα ποσοστό των όποιων ενισχύσεων για τους αγροτοκτηνοτρόφους των 15 ήδη ενταγμένων χωρών της ΕΕ, που θα είναι: 1% το 2006, 4% το 2007, 12% το 2008, 14% το 2009, 16% το 2010, 18% το 2011 και 19% το 2013. Για κάτω από 5.000 ευρώ θα επιστρέφεται στη συνέχεια (μάλλον ένα χρόνο μετά την αρχική πληρωμή) η παρακράτηση, που θα γίνεται ανάλογα με το ύψος της ενίσχυσης που θα δικαιούνται. Από 5.000 μέχρι 50.000 ευρώ θα επιστρέφεται το μισό της παρακράτησης ανάλογα με το ύψος της ενίσχυσης που θα δικαιούνται.

Οσο για τις επιδοτήσεις των αγροτών των 10 υπό ένταξη χωρών, αυτές θα ξεκινήσουν το 2004 με 25% επί των κονδυλίων που διατίθενται για τους αγρότες των «15» και θα εξομοιωθούν με τις όποιες ενισχύσεις θα υπάρχουν, το 2013. Κι ενώ η κυβέρνηση διαλαλούσε πως τα ποσά που παρακρατούνται θα πηγαίνουν για ανάπτυξη της υπαίθρου, τελικά μόνον ένα ποσοστό της τάξης του 1% το 2006, που θα γίνει 6% το 2012, θα πηγαίνει υποτίθεται για ανάπτυξη της υπαίθρου. Τα υπόλοιπα ποσά θα πηγαίνουν, για παράδειγμα, στη στήριξη της κοινής οργάνωσης αγοράς γάλακτος, δηλαδή στις βόρειες χώρες της ΕΕ και όπου αλλού κρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή... Ακόμα, όπως αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ του περασμένου Οκτώβρη, το ανώτατο όριο δαπανών του κοινοτικού προϋπολογισμού για την ΚΑΠ των 25 της ΕΕ θα είναι το 2004 42,9 δισ. ευρώ, το 2006 45,3 δισ. ευρώ και το 2013 48,5 δισ. ευρώ. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι θα δοθούν κιόλας αυτά τα ποσά και τίποτα δεν εμποδίζει την ΕΕ να τα κόψει όσο επιθυμεί.

Οπως επίσης φαίνεται, το όλο σκηνικό σε βάρος των αγροτοκτηνοτρόφων θα έχει και τα εξής: Οι ποσοστώσεις παραγωγής παραμένουν και μειώνονται, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ρύζι, όπου το εθνικό πλαφόν από 249.000 στρέμματα γίνεται 203.000 στρέμματα, στο σκληρό σιτάρι παραμένει στα 6.170.000 στρέμματα ενώ πέρσι καλλιεργήθηκαν 7.400.000. Επίσης, στο αγελαδινό γάλα η «πενιχρή» ποσόστωση των 700.000 τόνων θα γίνει 714.000 τόνοι το 2008, ενώ οι πραγματικές ανάγκες της χώρας είναι διπλάσιες. Από την άλλη, όσον αφορά στα δικαιώματα για να υπολογιστεί η λεγόμενη ενιαία ενίσχυση ανά «γεωργό», ο υπολογισμός θα γίνεται σε διαφορετική βάση που ακόμα παραμένει θολή και βασικά με περίοδο αναφοράς την τριετία 2000- 2002. Κι αυτό συμβαίνει για να βγουν τα δικαιώματα ενίσχυσης κομμένα και ραμμένα στα «στενά» μέτρα της ΕΕ. Δεν αποκλείεται, βέβαια, όπως δείχνουν τα πράγματα, να είναι άλλο το πλαφόν ενίσχυσης με βάση τα δικαιώματα «γεωργού» και άλλο το εθνικό πλαφόν παραγωγής...

Αλλο ένα σημείο που αξίζει να αναφερθεί είναι αυτό των περιβαλλοντικών όρων, που θα τίθενται για να δίνονται οι νέες αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις. Στο όνομα της πολλαπλής συμμόρφωσης τίθενται μια σειρά όρων και προϋποθέσεων, που αγγίζουν και τα όρια της παραφροσύνης. Για παράδειγμα, στις ορθές γεωργικές πρακτικές αναφέρεται ως όρος συνδεμένος με την καταβολή των ενισχύσεων μέχρι και η πίεση των ελαστικών των τρακτέρ! Επ' αυτού προβλέπονται και ποινές που φτάνουν μέχρι και την απώλεια ολόκληρης της επιδότησης για μερικά χρόνια.

Το πλέον υποκριτικό και εξοργιστικό της υπόθεσης είναι ότι η νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ, που γίνεται στο όνομα της αειφόρου ανάπτυξης, της ποιότητας και της προστασίας των καταναλωτών, αποσκοπεί οφθαλμοφανέστατα στη δραστική μείωση της στήριξης της γεωργίας και των αγροτικών τιμών. Ειδικά από το δεύτερο, που γίνεται με προκλητικότατο τρόπο, θα έχουν μόνο να ωφεληθούν τα κερδοσκοπικά συμφέροντα των εμποροβιομηχάνων και βασικά των πολυεθνικών. Λόγου χάρη, στο σιτάρι με βάση και στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι τιμές παραγωγού μειώθηκαν κατά 40% στην εικοσαετία 1980-2000, ενώ την ίδια περίοδο οι τιμές του ψωμιού και των αρτοσκευασμάτων αυξήθηκαν κατά 340%!

Πιστεύει κανείς ότι θα αλλάξει τίποτα τώρα, σε όφελος των μικρομεσαίων παραγωγών και καταναλωτών; Οσον αφορά τους παραγωγούς, κυβέρνηση και ΕΕ κάνουν και ξανακάνουν λόγο για ποιότητα. Ομως, πώς θα επέλθει η ποιότητα όταν οι επιδοτήσεις κόβονται και αποσυνδέονται από την παραγωγή και οι τιμές παραγωγού μειώνονται και διά κοινοτικών κανονισμών;! Το βρίσκει κανείς λογικό αυτό; Κι όταν κάποιοι ευαγγελίζονται την «ελεύθερη αγορά», για ποιους το λένε αυτό, για τους παραγωγούς, ή για τους μεγαλοβιομηχάνους και τις πολυεθνικές; Κι όταν ακούμε ποιότητα και προστασία των καταναλωτών, έρχεται στο μυαλό μας και κάτι άλλο. Πώς συνδυάζεται αυτό με την πλήρη απελευθέρωση της καλλιέργειας, διακίνησης και κατανάλωσης μεταλλαγμένων προϊόντων; Ετσι θεωρούν κάποιοι ότι ικανοποιείται η «ελεύθερη αγορά» του μεγάλου κεφαλαίου και των πολυεθνικών και έτσι πρέπει να γίνει σε βάρος των παραγωγών και των καταναλωτών; Θα τα επιτρέψουν όλα αυτά οι αγρότες και οι καταναλωτές, δηλαδή ο λαός της Ελλάδας;!