Κυριακή 15 Ιούνη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Το παρελθόν διδάσκει...

Οι περισσότερες από τις μεγάλες επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν τα τελευταία 50 χρόνια με ζεστό κρατικό χρήμα, βαφτίστηκαν «προβληματικές» (όχι όμως και οι ιδιοκτήτες) και αφού «κοινωνικοποιήθηκαν» τα χρέη τους στη συνέχεια έκλεισαν ή ξεπουλήθηκαν ξανά σε ιδιώτες

Αποτελεί κοινό μυστικό πως η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, σε όλη την περίοδο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στηρίχτηκε στο ιδιωτικό (ξένο και ντόπιο) κεφάλαιο, που πριμοδοτήθηκε γενναιόδωρα από το ελληνικό κράτος. Σε όλη αυτή την περίοδο, κυρίως μέσα από τους νόμους 2687/53, 4171/71 και 89/67, καθιερώθηκαν και δόθηκαν γενναιόδωρες κρατικές ενισχύσεις προς το ιδιωτικό κεφάλαιο (που ακριβοπληρώθηκαν από τον ελληνικό λαό).

Με αυτές τις κρατικές ενισχύσεις (επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές κλπ.) αναδείχτηκαν, μεταξύ άλλων, και τα «παλιά τζάκια» των μεγαλοεπιχειρηματιών:

  • Στράτου - Κατσάμπα, που μέσω της «Πειραϊκής-Πατραϊκής» είχαν τον έλεγχο και μιας σειράς άλλων επιχειρήσεων, κυρίως στον κλάδο παραγωγής και εμπορίας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
  • Μποδοσάκη, που μέσω της Ανώνυμης Εταιρίας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (Λιπάσματα Δραπετσώνας) είχε ουσιαστικά και τον έλεγχο μιας σειράς άλλων αξιόλογων επιχειρήσεων, όπως ΛΑΡΚΟ, «Χημικές Βιομηχανίες Βορείου Ελλάδας», «Υαλουργία Ελευσίνας» κλπ.
  • Σκαλιστήρη, που μέσω της «Ανώνυμης Εταιρίας Μεταλλευτικών, Βιομηχανικών, Ναυτιλιακών» είχε τον έλεγχο του χρωμίτη και το μονοπώλιο στην παραγωγή δίπυρης και καυστικής μαγνησίας. Στο συγκρότημα ανήκε επίσης η εταιρία «Μακεδονικοί Λευκόλιθοι»
  • Κεφάλα, με την ίδρυση της χαρτοβιομηχανίας «Αθηναϊκή Χαρτοποιία» ή «Σόφτεξ»
  • Τσάτσων, με την ίδρυση της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΓΕΤ Ηρακλής
  • Ανδρεάδη, επικεφαλής ενός από τους σημαντικότερους ομίλους ελληνικών επιχειρήσεων. Εχοντας τον έλεγχο των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (του σημερινού ΗΣΑΠ) και από το 1952 της Εμπορικής Τράπεζας (αργότερα απέκτησε και τις μικρότερες τράπεζες Ιονική, Πειραιώς, Αττικής και Επενδύσεων), ίδρυσε στη συνέχεια τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων στη Νέα Καρβάλη Καβάλας, τα Διυλιστήρια Ασπροπύργου, τα Ναυπηγεία Ελευσίνας κλπ.
  • Λάτση, με την ίδρυση των διυλιστηρίων της ΠΕΤΡΟΛΑ
  • Βαρδινογιάννη, με την ίδρυση των διυλιστηρίων της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ στην Κόρινθο
  • Νιάρχου, με την ίδρυση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά.

Αυτές είναι μερικές από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις, που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια, από τις οποίες αναδείχτηκαν και τα γνωστά σαν «παλιά τζάκια» Ελλήνων μεγαλοεπιχειρηματιών. Και αποτελεί κοινό μυστικό, ότι οι περισσότερες από αυτές βρέθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '70 να «κοσμούν» τους καταλόγους με τις «προβληματικές» και «υπερχρεωμένες» επιχειρήσεις με χρέη εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δραχμών στις κρατικές τράπεζες, στο δημόσιο και στις ΔΕΚΟ. Ομως, τα «παλιά τζάκια» συνέχισαν να ζουν σαν μεγιστάνες του πλούτου.

Η «κοινωνικοποίηση» των χρεών...

Το ΠΑΣΟΚ, αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας το 1981, εφάρμοσε, στο όνομα της αντιμετώπισης της ανεργίας αν έκλειναν οι λεγόμενες προβληματικές επιχειρήσεις, πολιτική διαχείρισης με την οποία φόρτωσε τα χρέη τους μέσω της λεγόμενης κοινωνικοποίησης στις πλάτες του ελληνικού λαού. Βεβαίως κανένας από τους «προβληματικούς» επιχειρηματίες δεν «πλήρωσε» για τα χρέη του, έστω και μ' αυτούς τους νόμους του αστικού κράτους.

Ετσι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατέθεσε και ψήφισε στη Βουλή το νόμο 1386/83, με τον οποίο έβγαλε «λάδι» και τους ιδιοκτήτες προβληματικών και τις κυβερνήσεις της ΝΔ επί των ημερών της οποίας εμφανίστηκαν τα «θαλασσοδάνεια» και οι προβληματικές.

Ο νόμος 1386/83 προέβλεπε και αποσκοπούσε, μεταξύ άλλων, στα εξής:

Πρώτον, τις διαδικασίες με τις οποίες θα περάσουν οι προβληματικές επιχειρήσεις από τον έλεγχο των ιδιωτών στον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ), που ήταν ένας κρατικός φορέας.

Δεύτερον, την οικονομική στήριξη από το κράτος στον ΟΑΕ, ώστε να συνεχίσει τη λειτουργία των προβληματικών και την απασχόληση των εργαζόμενων σ' αυτές, που βρίσκονταν κάτω από την απειλή απόλυσης. Ετσι, με τη συνέχιση της λειτουργίας των προβληματικών, περιορίστηκε κάπως η ανεργία αν και κινήθηκε ανοδικά σε όλη τη δεκαετία του '80.

Τρίτον, η «κοινωνικοποίηση» των «θαλασσοδανείων» και άλλων χρεών που είχαν βάλει στις επιχειρήσεις τους οι Μποδοσάκηδες, οι Τσάτσοι, οι Στρατο-Κατσαμπαίοι και άλλοι επώνυμοι μεγαλοεπιχειρηματίες από τα «παλιά τζάκια», οι οποίοι και μετά το πέρασμα των επιχειρήσεών τους κάτω από τον έλεγχο του ΟΑΕ, συνέχισαν να ζουν σαν χρυσοκάνθαροι του πλούτου.

Με την ψήφιση του νόμου 1386/83 και το πέρασμα των προβληματικών και υπερχρεωμένων επιχειρήσεων στον ΟΑΕ, το κράτος κληρονόμησε αυτόματα τα κάθε είδους χρέη τους και έτσι έπαυσε αυτόματα να υπάρχει κάθε ποινική ή άλλη ευθύνη στους μεγαλοεπιχειρηματίες για καταλήστευση των επιχειρήσεών τους και διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Στην ουσία ήταν μια μορφή διευκόλυνσης της αναπαραγωγής του κεφαλαίου στις συγκεκριμένες συνθήκες. Οτι το ΠΑΣΟΚ δε θα ακολουθούσε ουσιαστικά διαφορετική πολιτική από τη ΝΔ, και γι' αυτό έκανε «στραβά μάτια» για τις πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων της ΝΔ στη δημιουργία των προβληματικών και στα «θαλασσοδάνεια», το αποκάλυψε το 1985 η Βάσω Παπανδρέου (τότε αναπληρώτρια υπουργός Βιομηχανίας). Κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή σχετικής Επερώτησης για τις προβληματικές και στην προσπάθειά της να αποκρούσει τις κατηγορίες βουλευτών της ΝΔ ότι το ΠΑΣΟΚ κακοδιαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα και διογκώνει τα χρέη των προβληματικών που είχαν ενταχθεί στον ΟΑΕ, η Β. Παπανδρέου είχε πει το εξής αμίμητο από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων: «Αν αρχίσουμε, κύριοι βουλευτές της ΝΔ, να σκαλίζουμε ο ένας τις αμαρτίες του άλλου, τότε θα μολυνθεί πολύ ο πολιτικός βίος αυτής της χώρας»!

...και η ιδιωτικοποίηση των κερδών

Τελικά, η ίδρυση και λειτουργία του ΟΑΕ αποτελεί μια ακόμη καλή μαρτυρία ότι τόσο οι κυβερνήσεις της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ απέδειξαν περίτρανα πως το κράτος τους λειτουργεί σαν «συλλογικός καπιταλιστής». Στη δεκαετία του '80 το ΠΑΣΟΚ ψήφισε ως κυβέρνηση διάφορους «αναπτυξιακούς» νόμους, με τους οποίους αύξησε σημαντικά τα προνόμια (επιχορηγήσεις, φοροαπαλλαγές κλπ.) στο μεγάλο κεφάλαιο, στο όνομα της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης, της μείωσης της ανεργίας, των ελλειμμάτων, του δημόσιου χρέους κλπ. Παράλληλα, από τα μέσα της δεκαετίας του '80, ο ΟΑΕ - αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο του (που ήταν το ξελάσπωμα των μεγαλοεπιχειρηματιών από τα «παλιά τζάκια» με την κοινωνικοποίηση των χρεών τους) - άρχισε να μιλά αρχικά για κλείσιμο των προβληματικών που «δεν είναι βιώσιμες». Στη συνέχεια το ΠΑΣΟΚ άνοιξε τα χαρτιά του και μίλησε για ιδιωτικοποίηση ή την «αποκρατικοποίηση» προβληματικών και ΔΕΚΟ με εξαίρεση τις κερδοφόρες και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις. Στα πλαίσια αυτά προχώρησε και στην ιδιωτικοποίηση ορισμένων μικρής εμβέλειας επιχειρήσεων που ήταν κάτω από τον έλεγχο του ΟΑΕ ή του δημοσίου.

Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και με την επάνοδο της ΝΔ στην κυβερνητική εξουσία, κυριάρχησε η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και αποκρατικοποιήσεων. Ως γνήσια νεοφιλελεύθερη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχείρησε να επιβάλει την πολιτική του «λιγότερου κράτους», τόσο με το κλείσιμο των πρώην προβληματικών που είχαν απομείνει στον έλεγχο του ΟΑΕ («Πειραϊκή», «Αιγαίο» κλπ.) όσο και εν γένει των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών (ΔΕΚΟ) ανεξαρτήτως αν είναι κερδοφόρες ή στρατηγικής σημασίας. Στα πλαίσια αυτά πούλησε την ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ (κερδοφόρα και στρατηγικής σημασίας), τα Ναυπηγεία Ελευσίνας και ορισμένες άλλες, ενώ δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την πώληση του ΟΤΕ, καθώς έχασε την πλειοψηφία στη Βουλή και έγιναν πρόωρες εκλογές.

Επανερχόμενο στην κυβερνητική εξουσία τον Οκτώβρη του 1993, το ΠΑΣΟΚ συνέχισε να εφαρμόζει κατά γράμμα τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΝΔ - που θεωρούσε «μονόδρομο» το «λιγότερο κράτος» και την ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας - με σοσιαλιστικό μανδύα! Εχοντας μάλιστα αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις με την υπερψήφιση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε με τόλμη στις ιδιωτικοποιήσεις, στο σφαγιασμό των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, στην παραπέρα ενίσχυση των επενδυτικών κινήτρων κλπ. Ξεχνώντας τις δημόσιες δεσμεύσεις του ότι από τις ιδιωτικοποιήσεις εξαιρούνται οι κερδοφόρες και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις ή ότι θα ακυρώσει την πώληση της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, το ΠΑΣΟΚ ξεπούλησε στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο μια σειρά επιχειρήσεεων και οργανισμών που ελέγχονταν είτε από τον ΟΑΕ είτε από το δημόσιο τομέα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ προχώρησαν στο ...σοσιαλιστικό ξεπούλημα:

  • Της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ, των Ναυπηγείων Ελευσίνας, Σκαραμαγκά και Νεωρίου Σύρου, των Τσιμέντων Χαλκίδας, των τραπεζών Κρήτης, Ιονικής-Λαϊκής, Πειραιώς, Αθηνών
  • Μεγάλων πακέτων μετοχών των «Ελληνικών Πετρελαίων» (ΕΛΠΕ), των ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΘ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΟΠΑΠ, Καζίνο Πάρνηθας, των φιλέτων της περιουσίας του ΕΟΤ κλπ.

Η εμμονή τους να συνεχίσουν την πολιτική εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, για όσο θα είναι ακόμη στην κυβερνητική εξουσία, φάνηκε και από την απόφασή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τον Λάτση. Ετσι, εκτός από την Τράπεζα Κρήτης που του παρέδωσαν πριν μερικά χρόνια, πριν δυο βδομάδες έδειξαν την πρόθεσή τους να παραδώσουν στον Λάτση και στον έλεγχό του τον - στρατηγικής σημασίας - ενεργειακό όμιλο «Ελληνικά Πετρέλαια», με τη συμφωνία απορρόφησης της ΠΕΤΡΟΛΑ από τα ΕΛΠΕ. Σ' αυτή την πολιτική έχουν συμπαραστάτη άξιο τη ΝΔ, η οποία θέλει να δείχνει ότι «αντιπολιτεύεται» όταν οι ενέργειες της κυβέρνησης θίγουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα επιχειρηματιών που την προσεταιρίζονται.

Αν δεν τους σταματήσουμε τώρα, αύριο ίσως είναι αργά...

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δεν πουλάνε, ξεπουλάνε (2003-07-26 00:00:00.0)
Κίνητρα αναπαραγωγής των αδιεξόδων (2003-07-06 00:00:00.0)
"Συγχωροχάρτι στους βιομηχάνους" (1999-09-03 00:00:00.0)
"Σέρνουν" το χορό των ιδιωτικοποιήσεων (1997-08-17 00:00:00.0)
Επίκεντρο η λιτότητα και οι ιδιωτικοποιήσεις (1996-02-04 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ