Το δικαίωμα του «αυτοπροσδιορισμού» της θρησκευτικής μειονότητας της Θράκης επανέρχεται, μέσα από τις διαδικασίες της ...ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, στο προσκήνιο, σε μια στιγμή που παρατηρείται μια γενικότερη κινητικότητα στα ζητήματα που αφορούν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Σύμφωνα με χτεσινό δημοσίευμα της εφημερίδα «Το Βήμα», μια «απόφαση-βόμβα» πρόκειται να ανακοινώσει ο Αρειος Πάγος. Το ανώτατο δικαστήριο, σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα, θα επιτρέψει τη χρήση του όρου «Τούρκοι της Δυτικής Θράκης», βάσει του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού. Η κυβέρνηση, σύμφωνα πάντα με το χτεσινό «Βήμα», έχει ήδη ενημερωθεί για την απόφαση.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο αρεοπαγίτης Νικόλαος Κασαβέτης αποδέχεται τη χρήση του παραπάνω όρου καθώς και του όρου «Τουρκική Ενωση» από τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας που κατοικούν στη Δυτική Θράκη. Η εισήγησή του έγινε στο Δ΄ Πολιτικό Τμήμα, στο οποίο προεδρεύει ο Σπύρος Πατεράκης και εξετάζει την αίτηση αναίρεσης απόφασης του Εφετείου Θράκης, σύμφωνα με την οποία το σωματείο με την επωνυμία «Τουρκική Ενωση Ξάνθης» όφειλε να διαλυθεί επειδή η λειτουργία του είναι «αντίθετη προς τη δημόσια τάξη».

Στο χτεσινό δημοσίευμα του «Βήματος» προβάλλονται και οι απόψεις «κύκλων» του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με τις οποίες η κίνηση αυτή επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει με εμπιστοσύνη και χωρίς τις φοβίες του παρελθόντος το μειονοτικό ζήτημα, σε αντίθεση με την Τουρκία, η οποία παραμένει εγκλωβισμένη ακολουθώντας όλα αυτά τα χρόνια πολιτική διακρίσεων απέναντι στις μειονότητες και ιδιαίτερα στην ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης. Προφανώς, πρόκειται για τους ίδιους κύκλους οι οποίοι χειροκροτούσαν εντυπωσιασμένοι την «τολμηρή» άποψη που διατύπωνε ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Παπανδρέου, αποδεχόμενος, πριν αποφανθούν τα δικαστήρια, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού για τη μειονότητα. Το 1999, ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Παπανδρέου, είχε δηλώσει σχετικά με το θέμα: «Αν δεν αμφισβητούνται τα σύνορα, ποσώς με ενδιαφέρει το αν ο ένας λέγεται μουσουλμάνος ή Τούρκος ή Βούλγαρος ή Πομάκος (...)

» Αν όμως ο όρος "τουρκική μειονότητα" χρησιμοποιείται από μια χώρα για να δημιουργήσει αναταραχές, για να αλλάξει τα σύνορα, τότε βεβαίως ο όρος δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα».

«Η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, σέβεται τη Συνθήκη της Λοζάνης και δεν εμπλέκεται σε θέματα που εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη», σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρ. Πρωτόπαππας, για το δημοσίευμα του «Βήματος», στο οποίο αναφέρεται ότι ο Αρειος Πάγος αναμένεται να εκδώσει απόφαση που θα οδηγήσει σε αναγνώριση της μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη ως τουρκικής.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Π. Μπεγλίτης, δήλωσε ότι θα πρέπει να περιμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την τελική απόφαση του Αρείου Πάγου, ενώ ανάλογη δήλωση έκανε και ο υπουργός αναπληρωτής Εξωτερικών, Τ. Γιαννίτσης.

Η επικρατούσα άποψη μεταξύ των υπηρεσιακών παραγόντων του ελληνικού ΥΠΕΞ, πάντως, είναι ότι μια τέτοια απόφαση θα λειτουργήσει με τρόπο που υπονομεύει την ισχύ της Συνθήκης της Λοζάνης. Πρόκειται, όπως υπογραμμίζουν, για τη συνθήκη που καθορίζει το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και περιγράφει το καθεστώς της μειονότητας στη Θράκη ως θρησκευτικής. Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν πως είναι γνωστό ότι επί δεκαετίες η Αγκυρα, με προμετωπίδα το προξενείο που διατηρεί στη Θράκη, εργάζεται συστηματικά για τη συνολική αναθεώρηση της Συνθήκης της Λοζάνης. Γνωστό είναι, επίσης έλεγαν «με νόημα» οι ίδιοι κύκλοι τοποθετώντας το δημοσίευμα στη συγκυρία των εξελίξεων στα Ελληνοτουρκικά, ότι Ελλάδα και Τουρκία έχουν δεσμευτεί να διευθετήσουν τις διαφορές τους μέχρι το Δεκέμβρη του 2004...