Το πρόβλημα δεν είναι καινούριο. Ο εξοστρακισμός και η φθίνουσα πορεία που ακολουθεί το μάθημα καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στις σχολικές μονάδες αποτελεί ένα χρόνιο πρόβλημα. Οι μεγαλόστομες κυβερνητικές εξαγγελίες για «αναμόρφωση», «εκσυγχρονισμό», «αναβάθμιση», αλλά και το πρόσφατο «κοινωνικό πρόσωπο προς τους εργαζόμενους γονείς» με τα «ολοήμερα σχολεία», έρχονται σ' αντίθεση με το «γκρίζο τοπίο» που επικρατεί στην εκπαίδευση. Πίσω από τη βιτρίνα υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα. Κομμάτι της και η καλλιτεχνική παιδεία, όπου παραλείψεις, αντιφάσεις και ανακολουθίες του υπουργείου Παιδείας οδηγούν τους μαθητές των τελευταίων τάξεων του Λυκείου να καταφεύγουν σε ιδιωτικές σχολές για τα μαθήματα «Ελεύθερο σχέδιο» και «Γραμμικό», αφού στην πράξη αποκλείονται από τα δημόσια σχολεία.

Το «Ελεύθερο σχέδιο» και το «Γραμμικό» αποτελούν ειδικά μαθήματα στα οποία διαγωνίζονται οι υποψήφιοι για την εισαγωγή τους σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η γνώση τους είναι απαραίτητη και η επίδοση σ' αυτά έχει ειδικό βάρος, με υψηλό συντελεστή βαθμολογίας, για την εισαγωγή στις σχολές Αρχιτεκτονικής και στη Σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών (ΤΕΙ), ενώ η θετική επίδοση, ειδικά στο «Ελεύθερο σχέδιο», αποτελεί μία από τις κυριότερες προϋποθέσεις εισαγωγής στις Ανώτατες Σχολές Καλών Τεχνών Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Η πλήρης, λοιπόν, διδασκαλία των ειδικών αυτών μαθημάτων στο Λύκειο θα έπρεπε να έχει διασφαλιστεί από την πολιτεία και τα προγράμματα σπουδών.

Οι ρυθμίσεις, ωστόσο, που έχουν επιβληθεί και τα προγράμματα που ισχύουν στο Λύκειο δεν ανταποκρίνονται σ' αυτήν την ανάγκη. Ετσι, σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα, το «Ελεύθερο σχέδιο» απουσιάζει εντελώς από τα μαθήματα επιλογής της Γ΄ Λυκείου και, έτσι, οι υποψήφιοι για τα ιδρύματα αυτά εξετάζονται σε μάθημα που δε διδάχτηκαν καθόλου. Βέβαια, υποτίθεται πως προβλέπεται η διδασκαλία του «Ελεύθερου σχεδίου» στη Β΄ Λυκείου, όμως, όπως υπογραμμίζει και η Πρόεδρος της Ενωσης Καθηγητών Καλλιτεχνικών Μαθημάτων στη Μέση Εκπαίδευση, Ζωή Χατζή, «η πρόβλεψη υπάρχει μόνο στα χαρτιά, αλλά και εκεί υπάρχει επιφανειακά και ακρωτηριασμένα. Στην πράξη οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις από τον τρόπο που διατυπώνονται και εξίσου από τον τρόπο που εφαρμόζονται, καθιστούν κατά κανόνα σχεδόν τη διδασκαλία του "Ελεύθερου σχεδίου" και στη Β΄ Λυκείου, κενό γράμμα».

«Η υπεύθυνη αντιμετώπιση των υπαρκτών αυτών διδακτικών προβλημάτων» υπογραμμίζει η Ζ. Χατζή, «επιβάλλει την άμεση τροποποίηση του ισχύοντος προγράμματος, έτσι ώστε η διδασκαλία των μαθημάτων "Ελεύθερο σχέδιο" και "Γραμμικό σχέδιο", να πάψει να αποτελεί εικονική πραγματικότητα». Οι καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων στη Μέση Εκπαίδευση ζητούν την «Ενταξη του μαθήματος επιλογής "Ελεύθερο σχέδιο" στη Γ΄ Λυκείου (και στις τρεις κατευθύνσεις). Αποκατάσταση της διδασκαλίας του "Ελεύθερου σχεδίου" στην τεχνολογική κατεύθυνση της Β΄ Λυκείου. Τα ειδικά μαθήματα "Ελεύθερο σχέδιο" και "Γραμμικό" να μπορούν να επιλεγούν από τους μαθητές και τα δύο και όχι μόνο το ένα από αυτά. Απαραίτητα να εφαρμόζεται το συνεχόμενο δίωρο για τα μαθήματα αυτά».

Ακόμη, «να υπάρχει η δυνατότητα συγκρότησης τμημάτων Ελεύθερου σχεδίου ή Γραμμικού σχεδίου με ελάχιστο αριθμό πέντε και μέγιστο αριθμό δέκα μαθητών. Εάν ένα τμήμα συγκροτείται με περισσότερους των 10, να χωρίζεται σε δύο, πράγμα που υπαγορεύεται από τον εργαστηριακό χαρακτήρα των μαθημάτων αυτών, που σε κάθε περίπτωση η διδασκαλία τους γίνεται κάτω από περιορισμούς και δυσμενείς όρους, όπως η ανυπαρξία κατάλληλα διαμορφωμένων αιθουσών κ.ά. Να δοθεί η πρόσθετη διδακτική στήριξη στο Ελεύθερο σχέδιο και στο Γραμμικό σχέδιο και στις τρεις τάξεις του Λυκείου». Τέλος, οι καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων επισημαίνουν πως η προβολή των παραπάνω προτάσεων δε σημαίνει ότι λησμονούν τα προβλήματα της καλλιτεχνικής παιδείας που είναι πολύ ευρύτερα. Υπενθυμίζουν ότι «τα καλλιτεχνικά μαθήματα πρέπει να περιλαμβάνονται όχι μόνο στα μαθήματα επιλογής, αλλά και στα μαθήματα γενικής παιδείας, σε όλες τις τάξεις του Λυκείου, απ' όπου τώρα έχουν εξοστρακιστεί».