Οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης με τη βαρύγδουπη επισήμανση ότι εισάγονται «τέσσερις θεσμοί στο ΕΣΥ μέσα απ' τις δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ)» όχι μόνον κινούνται μακριά απ' τις λαϊκές ανάγκες αλλά αποτελούν μέτρα ενίσχυσης του κεφαλαίου με την παράδοση του «φιλέτου» αυτού του τομέα της Υγείας στις κερδοσκοπικές του επιδιώξεις. Ετσι λοιπόν η κυβέρνηση με τη διαδικασία της «ειδικής αδειοδότησης» θα επιτρέπει σε ιδιώτες, και μάλιστα εκεί που δεν υπάρχουν μονάδες ΠΦΥ, να ιδρύουν ιδιωτικά Κέντρα Υγείας. Η επιλογή αυτή εκδηλώνεται μετά από πολύχρονη αδράνεια και υπακούει στην προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει - λόγω και της προεκλογικής περιόδου - το επιχειρηματικό κεφάλαιο ότι μπορεί να συνεχίσει - χωρίς προσχήματα πια - την εκχώρηση σ' αυτό του εναπομείναντος δημόσιου συστήματος Υγείας.

Στις επιλογές της αυτές η κυβέρνηση έχει ουσιαστικά τη συγκατάβαση της ΝΔ, η οποία, αφού σιώπησε για μια βδομάδα, στις 29.10.2003 διά του συντονιστή της ΟΔΕ και βουλευτή, Ν. Κακλαμάνη, την εγκαλεί γιατί το «ΠΑΣΟΚ έχει εγκαταλείψει οριστικά την ιδέα της δημιουργίας του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας (ΟΔΙΠΥ), κάτι που αποτελούσε βασική προεκλογική του εξαγγελία το 2000». Μάλιστα, αναφερόμενος στο ΙΚΑ ο Ν. Κακλαμάνης σημειώνει: «Το ΙΚΑ αν και καθοδηγούμενο από μιαν "εκσυγχρονιστική" ηγεσία δε δείχνει σημεία προσαρμογής με τις σύγχρονες απαιτήσεις για διαχωρισμό των ρόλων του ως αγοραστή από τη μια (που επαυξάνεται με τη δημιουργία ιδιωτικών Κέντρων Υγείας) και παρόχου υπηρεσιών Υγείας από την άλλη (που διατηρείται καθώς κρατά τον ουσιαστικό έλεγχο των Πολυιατρείων του, τα οποία απλώς μετονομάζονται σε "Κέντρα Υγείας")».

Βέβαια, είχε φροντίσει ο υπουργός Εργασίας, Δ. Ρέππας, να υπερκεράσει τον Ν. Κακλαμάνη όταν στην παρουσίαση των μέτρων (23.10.2003) σημείωσε: «Προχωρούμε, είπε, σε σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση των υπηρεσιών Υγείας, δημιουργώντας μια εσωτερική αγορά, η οποία ακολουθείται σε όλη την Ευρώπη».

Τα νέα μέτρα ανακοίνωσαν στις 23.10.2003 οι υπουργοί Υγείας, Κ. Στεφανής, και Εργασίας, Δ. Ρέππας, παρουσία του υφυπουργού Υγείας Κ. Νασιώκα και του διοικητή του ΙΚΑ, Μ. Νεκτάριου. Οι «νέοι θεσμοί» είναι ο Προσωπικός Γιατρός - αντί του Οικογενειακού Γιατρού - ο Προσωπικός Νοσηλευτής, η ηλεκτρονική κάρτα και η πιστοποίηση καταλληλότητας των μονάδων ΠΦΥ.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, η ΠΦΥ θα παρέχεται από τα ΚΥ και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ, από τα πολυιατρεία των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, που μετονομάζονται σε ΚΥ, και από ιδιωτικές μονάδες ΠΦΥ.

Οι σχεδιασμοί αφορούν σε πρώτη φάση στο ΙΚΑ και σχεδιάζεται η επέκτασή τους σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Ο Προσωπικός Γιατρός θα μπορεί να είναι και ιδιώτης και το εργασιακό καθεστώς του θα καθορίζεται από τον κάθε ασφαλιστικό φορέα, όπως και ο Προσωπικός Νοσηλευτής, για την κατ' οίκον νοσηλεία ασθενών, που μπορεί να εργάζεται σε ιδιωτική εταιρία η οποία θα τους παρέχει σ' αυτούς που τους έχουν ανάγκη. Τα ιδιωτικά ΚΥ θα υπογράφουν συμβάσεις με τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας-Πρόνοιας (ΠεΣΥΠ), ενώ η πρόβλεψη ότι πρόσβαση θα έχουν μόνον οι ασφαλισμένοι οδηγεί σε ανυπέρβλητους περιορισμούς, που φτάνουν μέχρι τον αποκλεισμό απ' τις υπηρεσίες Υγείας των ανασφάλιστων και των μεταναστών.

Η απόφαση για τα ιδιωτικά ΚΥ αποτελεί ένα ακόμα βήμα για την παράδοση της Υγείας στους άγριους κανόνες της αγοράς. Ηδη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε προωθήσει το Προεδρικό Διάταγμα 84/2001 για την παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ από ιδιωτικούς φορείς. Το ΠΔ 84/2001 επιτρέπει τη λειτουργία εταιριών με οποιαδήποτε εμπορική μορφή. Ενας βασικός περιορισμός που θέτει το ΠΔ 84/2001 είναι, επί Ανωνύμων Εταιριών το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας πρέπει να το κατέχουν ειδικευμένοι γιατροί.

Μέχρι αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση δεν απαντά ευθέως αν πρόκειται να καταργήσει τον περιορισμό του 51% αλλά - όπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου Υγείας στο «Ρ» - το ενδιαφέρον της νομοθετικής ρύθμισης επικεντρώνεται στην ειδική αδειοδότηση για περιοχές όπου δεν υπάρχουν μονάδες ΠΦΥ, ώστε να μην υπάρχει επικάλυψη. Δηλαδή, εκχωρούνται στην επιχειρηματική δραστηριότητα τα αστικά κέντρα - και κυρίως τα μεγάλα - όπου παρατηρούνται οι μεγάλες ουρές στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και στα ιατρεία του ΙΚΑ. Οταν οι εξαγγελίες της κυβέρνησης πάρουν τη μορφή σχεδίου νόμου τότε - όπως έλεγαν οι ίδιες πηγές - θα δοθεί στους φορείς για τον καθιερωμένο «κοινωνικό διάλογο».

Το βασικό χαρακτηριστικό των εξαγγελιών της κυβέρνησης είναι η μη πρόβλεψη ούτε μιας νέας μονάδας ΠΦΥ. Ακόμα και οι υπουργικές αποφάσεις για εφτά Κέντρα Υγείας αστικού τύπου, που υπέγραψαν οι συναρμόδιοι υπουργοί και δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ 151, τεύχος Β΄, στις 13.2.2003, θα μείνουν στα χαρτιά. Οπως έμειναν όλοι οι σχεδιασμοί εδώ και είκοσι χρόνια για τα Κέντρα Υγείας αστικού τύπου.

Η υπενθύμιση των σχεδιασμών με πρωταγωνιστή τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ είναι αποκαλυπτική:

Με τον ιδρυτικό νόμο 1397/83 έγινε η πρόβλεψη για την ανάπτυξη 400 Κέντρων Υγείας σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων τα 190 θα ήταν στις αγροτικές περιοχές και τα 210 θα ήταν στα αστικά κέντρα. Η υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού τοποθετήθηκε στο τέλος του 1988.

Απ' τα Κέντρα Υγείας αστικού τύπου - εκτός από δύο πιλοτικά - δεν έγινε κανένα. Οσον αφορά στα Κέντρα Υγείας αγροτικού τύπου αναπτύχθηκαν 160 μέχρι το 1989 και έφτασαν 190 μέχρι σήμερα.

Αλλά και τα ΚΥ που λειτούργησαν ποτέ δεν επανδρώθηκαν πλήρως, καθώς πάντα ήταν κενές οι οργανικές θέσεις σε ποσοστό 40%.

Αποκαλυπτικό των εκχωρήσεων στην κερδοσκοπία είναι και το στοιχείο που ανέφερε στις 19.5.2001 ο διοικητής του ΙΚΑ, Μ. Νεκτάριος, απ' το βήμα του συνεδρίου των γιατρών του ΙΚΑ. Ελεγε ότι για να εφαρμοστεί η ένταξη - όπως έλεγαν τότε τα σχέδια - των μονάδων του ΙΚΑ στα ΠεΣΥΠ θα έπρεπε να δημιουργηθούν τουλάχιστον 150 νέες μονάδες ΠΦΥ.

Ολες αυτές τώρα εκχωρούνται στην επιχειρηματική δραστηριότητα.

Εστι λοιπόν η ΠΦΥ από «πρώτο σημείο επαφής του ατόμου με το σύστημα Υγείας της χώρας» - όπως ανέφεραν οι υπουργοί - θα μετατραπεί σε άγρια πληρωμή απ' την πρώτη στιγμή της ανάγκης...