Associated Press

Στιγμιότυπο από την ψηφοφορία

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Λεονίντ Κούτσμα βιάζεται να κατοχυρώσει τη νίκη που πέτυχε στις προεδρικές εκλογές του Νοέμβρη 1999, με ευρεία επίθεση στη δημοκρατία, στα δικαιώματα των εργαζομένων υπό την ισχυρή συνοδεία της αντικομμουνιστικής υστερίας.

Την Κυριακή, 16 Απρίλη, πραγματοποιήθηκε στην Ουκρανία δημοψήφισμα για τη διεύρυνση των εξουσιών του προέδρου, τα αποτελέσματα του οποίου, κατά τη γνώμη πολλών παρατηρητών, μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή πολιτική κρίση, η οποία μπορεί να ξεσπάσει κατά την εξέταση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος στο Κοινοβούλιο της Ουκρανίας. Για να γίνουν οι σχετικές τροποποιήσεις στο Σύνταγμα χρειάζεται η έγκριση 300 βουλευτών (από τους 450), πράγμα που πολλοί το θεωρούν ελάχιστα πιθανό.

Τέσσερα ήταν τα ερωτήματα του δημοψηφίσματος, τα οποία ενισχύουν τις εξουσίες του Κούτσμα: 1) δικαίωμα του προέδρου να διαλύει το Κοινοβούλιο, αν μέσα σ' ένα μήνα δεν μπορέσει να συγκροτήσει μόνιμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ή στην περίπτωση μη επικύρωσης μέσα σε 3 μήνες του κρατικού προϋπολογισμού της Ουκρανίας που παρουσιάζει, σύμφωνα με τον κανονισμό, το Υπουργικό Συμβούλιο, 2) ποινική δίωξη των βουλευτών και δυνατότητα κράτησης και σύλληψής τους χωρίς την έγκριση του νομοθετικού οργάνου, 3)μείωση του αριθμού των βουλευτών από 450 σε 300 και 4) σχηματισμός Κοινοβουλίου που θα αποτελείται από δύο σώματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής (ΚΕΕ), μετά την καταμέτρηση του 94% των ψήφων, το «ΝΑΙ» στα τέσσερα ερωτήματα που τέθηκαν σε ψηφοφορία έλαβε αντίστοιχα 85,92%, 89,94%, 90,76% και 83,01%. Από τις 36.639.876 πολίτες με δικαίωμα ψήφου προσήλθε στις κάλπες το 75,28%. Η προσέλευση στις εκλογές έφτασε το 75,28%.

Κατά του δημοψηφίσματος τάχθηκαν σταθερά οι αριστερές δυνάμεις της χώρας, με πρώτους τους κομμουνιστές, αλλά δεν κατόρθωσαν να αλλάξουν την κατάσταση. Κατά την ψηφοφορία και την καταμέτρηση των ψήφων διαπιστώθηκαν πολυάριθμες παραβιάσεις, αλλά ο πρόεδρος της ΚΕΕ, Μιχαήλ Ριάμπετς, μίλησε για 8 περιπτώσεις παραβιάσεων, που βασικά έγιναν πριν την ψηφοφορία σε 4 περιοχές της Ουκρανίας, αλλά, σύμφωνα με το πρακτορείο ΟΥΝΙΑΝ, ο Ριάμπετς δήλωσε πως οι πληροφορίες για παραβιάσεις δεν είναι δυνατό να ελεγχτούν. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εκλογέων της Ουκρανίας Iγκορ Ποπόφ, δήλωσε ότι μια από τις παραβιάσεις έχει σχέση με πιέσεις στους τόπους δουλιάς.

Επομένως, πολλοί παρατηρητές, και μάλιστα όχι μόνο στην Ουκρανία, εκφράζουν τη γνώμη ότι αυτές οι τροποποιήσεις στο Σύνταγμα θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση αυταρχικού καθεστώτος στη χώρα. Ενας από τους ηγέτες του Προοδευτικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο Βλαντίμιρ Μάρτσενκο, δήλωσε στο UA TODAY ότι «σκοπός του δημοψηφίσματος είναι η καταστροφή της δημοκρατικής κοινωνίας». Επισήμανε ότι «μιας και στη νομοθεσία δεν υπάρχει μηχανισμός για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος ανοίγει ευρύτερο μέτωπο για επίθεση κατά των βουλευτών. Τι σημαίνει να διαλυθεί το Κοινοβούλιο, αν δεν ψηφίσει τον προϋπολογισμό, οι παράμετρες του οποίου δε δικαιολογούνται με τίποτα; Αυτό σημαίνει ότι το Κοινοβούλιο θα πρέπει να υιοθετήσει τον προϋπολογισμό, ακόμα κι αν είναι αντιλαϊκός, αντικρατικός... Πώς θα διαμορφωθεί το δεύτερο σώμα του Κοινοβουλίου; Θα είναι συγγενείς του προέδρου; `Η θα αποτελείται από τους ολιγάρχες; `Η από εκπροσώπους των εργατικών κολεκτίβων, όπως θα επιμείνουμε εμείς; Οι εσωτερικές συνέπειες από την εφαρμογή των ιδεών του δημοψηφίσματος, είναι η εγκαθίδρυση δικτατορίας, έλλειψη δικαιωμάτων, φασιστοποίηση της κοινωνίας. Οι εξωτερικές συνέπειες για την Ουκρανία θα είναι η διεθνής απομόνωσή της. Αν δεν αλλάξει τίποτα, προβλέπω ότι μετά το δημοψήφισμα στην Ουκρανία αναμένονται κοινωνικοί τρανταγμοί».