Δόθηκε στη δημοσιότητα και επίκειται η ψήφιση στη Βουλή του προγράμματος «Θησέας», που αφορά στη «νέα» πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ απέναντι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ). Η ανακοίνωση κατάρτισης του προγράμματος «Θησέας» έντεχνα είχε καλλιεργήσει κάποιες προσδοκίες για ενισχυμένους οικονομικούς πόρους για κατασκευή έργων προς την ΤΑ, αφού κατά γενική ομολογία αρνητική ήταν η εμπειρία στη συντριπτική πλειοψηφία των ΟΤΑ από την εφαρμογή προηγούμενων αντίστοιχων προγραμμάτων, Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΑΠΤΑ) Ι (1989-1993), ΕΑΠΤΑ II (1994-1999) και Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ) (1998-2004).

Είναι βέβαιο, και αυτό ομολογείται από την κυβέρνηση, ότι το πρόγραμμα «Θησέας» καταγράφει και αναδεικνύει με σαφήνεια την πολιτική που θα ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση απέναντι στην ΤΑ. Ετσι, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς, το πρόγραμμα «Θησέας» θα εξασφαλίσει:

• Τη βέβαιη συμμετοχή του κράτους στο πρόγραμμα
• Την αύξηση των πόρων του προγράμματος
• Τη διαφάνεια στην αξιολόγηση και ένταξη έργων και ενεργειών στο πρόγραμμα
• Την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της ΤΑ

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Τι προβλέπει για τις χρηματοδοτήσεις και ποια φιλοσοφία υπηρετεί και προωθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα;

1. Παίρνει περισσότερα χρήματα από τους πόρους της ΤΑ για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα «Θησέας».

Ετσι, ενώ η ΤΑ στα ΕΑΠΤΑ Ι και ΙΙ συμμετείχε με 20%, στο ΕΠΤΑ με 50%, σήμερα προωθείται η συμμετοχή της στο «Θησέας» να γίνει 61%. Το δε κράτος περιορίζει τη δήθεν εξασφαλισμένη συμμετοχή του από το 50% στο 39%!!!*

2. Το πρόγραμμα «Θησέας» είναι μικρότερο συνολικά από το αντίστοιχο ΕΠΤΑ αφού και η επίσημη εξαγγελία της κυβέρνησης της ΝΔ για πρόγραμμα ύψους 3.144 εκατ. ευρώ υπολείπεται του ΕΠΤΑ (3.580 εκατ. ευρώ). Αλλά όμως είναι γνωστό πλέον στην ΤΑ ότι και αν επιβεβαιωθούν τα ποσά αυτά, τα χρήματα του «Θησέα» είναι της τάξεως των 2.843 εκατ. ευρώ και η ΤΑ εισφέρει τα 2.028 εκατ. ευρώ, αν αφαιρεθούν από τα 3.144 εκατ. ευρώ τα 301 εκατ. ευρώ που είναι για την αποπληρωμή έργων του ΕΠΤΑ.

3. Δεν προβλέπει καμιά πρόνοια για την περιφέρεια και τους «καποδιστριακούς» δήμους.

Θεσμοθετείται επίσημα η ισοπέδωση και καταργείται η όποια διάκριση για τους φτωχούς ΟΤΑ. Συνεχίζεται στην πράξη η εγκατάλειψη της περιφέρειας που τόσο πιστά υπηρέτησε το ΠΑΣΟΚ και βεβαίως αποκαλύπτεται πολύ γρήγορα η δημαγωγική προεκλογική αλλά και προγραμματική εξαγγελία της ΝΔ.

Πρέπει, λοιπόν, να γίνει συνείδηση των «μικρών» και περιφερειακών ΟΤΑ ότι ο «Θησέας» φέρνει μαύρα μαντάτα για τη χρηματοδότησή τους και την ενίσχυση του ρόλου τους.

4. Ο «Θησέας» αναδιανέμει, και μάλιστα από όργανα έξω από την ΤΑ, τα δικά της χρήματα και επιπλέον καλύπτει υπηρεσίες και δράσεις που έπρεπε να χρηματοδοτήσει το κράτος.

Η ΤΑ θα κληθεί να πληρώσει με τα δικά της λεφτά μέσα από το πρόγραμμα αυτό δράσεις που η χρηματοδότησή τους λήγει ή έληξε (ΚΕΠ, Σχολικοί Φύλακες, Βοήθεια στο Σπίτι, κλπ.). Η αφαίμαξη δε αυτή γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αφού εισάγει σαν δικαιούχους του προγράμματος υπουργεία και Περιφέρειες που θα παίρνουν χρήματα και αυτό θεωρείται νέα χρηματοδότηση της ΤΑ!

Επιπλέον, προβλέπει τον τρόπο ένταξης των έργων στα περιφερειακά προγράμματα, ενισχύοντας έτσι και με τον τρόπο αυτό την επιλεκτική κατανομή.

Δεν προβλέπεται η θεσμική κατοχύρωση της ΤΑ, καταρρίπτοντας έτσι στην πράξη το βαρύγδουπο ισχυρισμό ότι «το πρόγραμμα γίνεται για την ενδυνάμωση του αναπτυξιακού της ρόλου».

5. Βέβαια, από το πρόγραμμα αυτό δε θα μπορούσε να λείψει η ουσία της πολιτικής που θέλουν να επιβάλουν στην ΤΑ, την παραπέρα ιδιωτικοποίηση τομέων και αρμοδιοτήτων της ΤΑ. Ετσι, με σαφήνεια τονίζεται ότι οι στόχοι και οι προτεραιότητες ένταξης των έργων στο πρόγραμμα θα καθοριστούν από την κυβέρνηση και στα βασικά κριτήρια ένταξης των έργων και ενεργειών είναι η σύμπραξη με το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Και εδώ η κυβέρνηση είναι απόλυτα συνεπής και ξεκάθαρη και επιπλέον προωθεί με ταχύτητα την από κοινού επιτευχθείσα συναίνεση στα όργανα της ΤΑ, των δυνάμεων των ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, για εφαρμογή των νόμων της αγοράς στην ΤΑ, την ιδιωτικοποίηση τομέων και αρμοδιοτήτων, ιδιαίτερα κοινωνικού χαρακτήρα, την ανταποδοτικότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Η συναίνεση αυτή καταδεικνύεται από την αποδοχή του προγράμματος «Θησέας» από την ΚΕΔΚΕ και πολύ εύγλωττα από την τοποθέτηση του προέδρου της, όπου χαρακτηριστικά για το πρόγραμμα τονίζει: «Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα αποτελεί σαφέστατα αναγκαιότητα γι' αυτό επιβάλλεται γρήγορη ρύθμιση πολλών θεσμικών εκκρεμοτήτων που εμποδίζουν μια τέτοια εξέλιξη».

Γίνεται φανερό ότι ο «Θησέας» αποτελεί ένα κομμάτι του μεγάλου προβλήματος των οικονομικών της ΤΑ (ενίσχυση της ΤΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό στο ποσοστό 2,7-3% - τεράστια αυθαίρετα παρακρατηθέντα ποσά 9 δισ. ευρώ - ανάθεση αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους - ιδιωτικοποιήσεις, κλπ.) και συνεπώς πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν τέτοιο από την ΤΑ συνολικά. Αναδεικνύει και ο «Θησέας» ότι η επιλογή της υποβάθμισης (πολιτικής και οικονομικής) της ΤΑ είναι δικομματική.

Στη σημερινή πραγματικότητα προβάλλει έντονα η αναγκαιότητα αλλά και είναι πιο ώριμες οι συνθήκες για αγώνα ενάντια στις επιλογές αυτές. Μπορούμε και πρέπει να δράσουμε με συγκεκριμένους στόχους για τα οικονομικά της ΤΑ (να φθάσουν άμεσα οι πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό στο 5,5%, δηλαδή να διπλασιαστούν, να επιστραφούν τα αυθαίρετα υπεξαιρεθέντα από την ΤΑ, να χρηματοδοτηθούν οι νέες αρμοδιότητες, να μη γίνουν δεκτές αρμοδιότητες που δεν είναι συμβατές με την ΤΑ και να αντιπαλέψουμε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης τομέων της ΤΑ).

Μπορούμε για το πρόγραμμα «Θησέας» να απαιτήσουμε:

• Να ελαχιστοποιηθεί το ποσοστό συμμετοχής της ΤΑ σ' αυτό το επίπεδο του ΕΑΠΤΑ (20%), με προοπτική το μηδενισμό
• Να αυξηθεί η συμμετοχή του κράτους στο σύνολο του προγράμματος
• Να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή και τα κριτήρια κατανομής ανά δήμο ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες που έχουν αυτοί και ο λαός
• Καμία σύμπραξη με το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Να, λοιπόν, απλές και καθαρές προτάσεις για αγώνα και ενίσχυση του ρόλου της ΤΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση θα δώσουμε τις δυνάμεις μας.

* Τα συγκεκριμένα ποσοστά συμμετοχής είχε υποσχεθεί ο υπουργός Εσωτερικών στο προεδρείο της ΚΕΔΚΕ, μετά από σχετική συνάντηση. Το άρθρο γράφτηκε πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου, την περασμένη Πέμπτη, οπότε και τα ποσοστά άλλαξαν και επανήλθαν στις αρχικές προθέσεις της κυβέρνησης. Δηλαδή: Το κράτος θα συμμετέχει στο «Θησέας» με 35% και η ΤΑ με 65%.