Τι είναι κοινοτισμός, ποια η θεωρία του;

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για ιδεολόγημα το οποίο επιδιώκει να προβάλλει μια άλλη μορφή οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας ως εναλλαχτική στη σημερινή η οποία βρίσκεται ήδη σε κατάσταση διαμόρφωσής της και μπορεί να αποτελεί διέξοδο στα οξυμένα προβλήματα των εργαζομένων λόγω «παγκοσμιοποίησης» ή αποτυχίας των διαφόρων μορφών διαχείρισης του καπιταλισμού. Συγκαλύπτει την ταξική ουσία του καπιταλισμού αφού δε θεωρεί ως κριτήριο για το χαρακτηρισμό μιας κοινωνίας τις σχέσεις παραγωγής, δηλαδή την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την οποία θεωρεί ως αναντικατάστατη. Εχει δε παραλλαγές της, την «κοινωνία των πολιτών» και σε επίπεδο οικονομίας την «κοινωνική ή κοινοτική οικονομία».

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ Αμιτάι Ετζιόνι θεωρεί ότι «Η κοινότητα ορίζεται από δύο χαρακτηριστικά: Πρώτον, ένα πλέγμα σχέσεων προσήλωσης μέσα σε μια ομάδα ατόμων, σχέσεις που συχνά διασταυρώνονται και αλληλοενισχύονται... και δεύτερον, κάποιο βαθμό δέσμευσης σε κάποιο σύνολο κοινών αξιών, σε κανόνες και έννοιες, καθώς και σε μια κοινή ιστορία και ταυτότητα - εν ολίγοις, σε μια ιδιαίτερη κουλτούρα».

Ο ΠΙΕΡ ΡΟΝΣΑΒΑΓΙΟΝ, Γάλλος καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας και Φιλοσοφίας, εκτιμά ότι «σήμερα δεν υπάρχουν συνεκτικές κοινωνικές τάξεις... ότι αυτό που έχει σημασία στο νέο τρόπο παραγωγής είναι πρωτίστως τα ατομικά προσόντα. Δεν είμαστε πλέον μια ταξική κοινωνία, αλλά μια κοινωνία ατόμων», και ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός «ότι άλλαξε η μορφή του ίδιου του καπιταλισμού... Το ιστορικό πρόγραμμα της δημοκρατίας περιλάμβανε τη ρύθμιση της οικονομίας κατά τρόπο ώστε το κράτος πρόνοιας να εξασφαλίζει τις δημόσιες υπηρεσίες. Στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, που δε διαθέτει σταθερές κοινωνικές τάξεις, ο ρόλος του κράτους, καθώς και οι σχέσεις του με την κοινωνία πρέπει να αλλάξουν». Και προτείνει να συνενώσουμε τους ανθρώπους σε «κοινότητες με βάση την εμπειρία». Σχετικά με τη σοσιαλδημοκρατία αναφέρει ότι ως «μοντέλο δημιουργήθηκε για να εδραιώσει την κοινωνική δικαιοσύνη και να διευθετήσει τις κοινωνικές συγκρούσεις μέσω των συνδικάτων, σε μια περίοδο που υπήρχαν κοινωνικές τάξεις, που υπήρχε μαζική εργασία...». Αρα με την πρότασή του επιδιώκει να αμβλύνει την ταξική πάλη προκειμένου να διαιωνίζεται ο καπιταλισμός.

Ο Τ. ΡΙΦΚΙΝ, στο βιβλίο του «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», εντοπίζει ως καθοριστικές αλλαγές την αντικατάσταση των εργαζομένων από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, την αδυναμία της αγοράς και του δημόσιου τομέα να αντεπεξέλθουν στις νέες συνθήκες της αυξανόμενης τεχνολογικής ανεργίας και της μειούμενης καταναλωτικής ζήτησης, τον διαρκώς συρρικνούμενο δημόσιο τομέα. Και ως διέξοδο στην ανεργία προτείνει τον «κοινοτικό τομέα οικονομίας», που έχει ως περιεχόμενό του την παροχή «κοινωνικών υπηρεσιών», δηλαδή αυτό που άλλοι ονομάζουν «κοινωνική οικονομία» και που ως τομέας οικονομίας αποτελείται από τη δραστηριότητα συνεταιρισμένων ατόμων. Ο Ρίφκιν αναφέρει συγκεκριμένα ότι: «Η παροχή κοινοτικών υπηρεσιών είναι μια επαναστατική εναλλακτική λύση έναντι των παραδοσιακών μορφών εργασίας... Η παροχή κοινοτικών υπηρεσιών είναι μια πράξη βοήθειας, το άπλωμα ενός χεριού σε άλλους... Από αυτή την άποψη, οι κοινοτικές δραστηριότητες διαφέρουν ουσιαστικά από αυτές της αγοράς, όπου η συναλλαγή είναι πάντοτε υλική και οικονομική, και οι κοινωνικές επιπτώσεις είναι λιγότερο σημαντικές από τα οικονομικά οφέλη και ζημίες».

ΑΠ' ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ φαίνεται ότι ο «κοινοτισμός» και η θεωρία του έχει σκοπό να εμποδίσει τη διεκδικητική πάλη, να υποτάξει τους εργαζόμενους σε ουτοπικές εναλλαχτικές λύσεις και να δώσει ανάσες στον καπιταλισμό.