Το πέρασμα από τη σχεδιασμένη οικονομία της ΕΣΣΔ στην οικονομία της αγοράς των χωρών της ΚΑΚ είχε καταστροφικές συνέπειες και στις παραγωγικές δυνάμεις και στα αποτελέσματα της παραγωγής. Κατά τα 15 χρόνια των λεγόμενων μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευμένα υλικά του Γενικού Λογιστηρίου της Ρώσικης Ομοσπονδίας, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 22%, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 10%, το βιοτικό επίπεδο 28%. Αυτήν την περίοδο μόνο το 20% του πληθυσμού αύξησε τα εισοδήματά του. Ο πρόεδρος, στα λόγια, διακηρύσσει την αναγκαιότητα πάλης με τη φτώχεια, στην πράξη καταργούνται οι επιδοτήσεις του προϋπολογισμού για τους φτωχούς, καταργούνται τα επιδόματα, πράγμα που οδηγεί στη διευρυμένη αναπαραγωγή της φτώχειας.

Στο φόντο των συνθετότατων εσωτερικών προβλημάτων, της πραγματικής απειλής της απόσχισης περιοχών, η αστική τάξη της Ρωσίας ελίσσεται απελπισμένα μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ, δίνοντας μεγάλη προσοχή στην αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική ισχύ της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Τουρκίας και των άλλων αναπτυσσόμενων χωρών.

Η αστική τάξη της Ρωσίας, από τα πρώτα της βήματα, μπήκε στο δρόμο της δημιουργίας μεγάλων χρηματιστικών - βιομηχανικών ομίλων και υπερμονοπωλίων.

Η ΕΕ, όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό, αισθάνεται την εξάρτησή της από το κοντσέρν «Γκαζπρόμ», στηριζόμενη στο οποίο, η αστική τάξη της Ρωσίας ενισχύει τις θέσεις της στη διεθνή, πρωτίστως στην ευρωπαϊκή, πετρελαϊκή αγορά.

Οι πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ, νυν μέλη της ΕΕ, συνεχίζουν να τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Η Φινλανδία παίρνει αέριο από τη Ρωσία 100%, η Αυστρία 65%, η Γερμανία 36%, η Γαλλία 25%. Συνολικά οι 25 χώρες της ΕΕ παίρνουν από τη Ρωσία το 44% του φυσικού αερίου τους και το 18% του πετρελαίου τους.

Υπολογίζοντας τη δυναμική των τιμών στο πετρέλαιο και το αέριο επίκειται άμεση εξάρτηση της οικονομίας της ΕΕ από το κοντσέρν «Γκαζπρόμ», του οποίου τις μετοχές κατέχει το κράτος κατά 51%.

Η «Γκαζπρόμ» είναι η ρεβάνς της αστικής τάξης, που γεννήθηκε στους κόλπους της σοσιαλιστικής κοινωνίας και αφομοιώνει γρήγορα τους γενικούς κανόνες της πάλης στην παγκόσμια αγορά.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η εγκατάσταση των πρώτων ρωσικών στρατιωτικών βάσεων συνδέεται με τη φύλαξη μεγάλων επενδύσεων του ρωσικού κεφαλαίου στην οικονομία των χωρών της κεντρικής Ασίας. Ετσι, η επέκταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης συγκρούεται με την επέκταση της Ρωσίας. Και αυτό είναι μόνο η αρχή, που μαρτυρά ότι η ρωσική αστική τάξη, που σήμερα οικοδομεί μια σκληρή μισοβοναπαρτική δομή εξουσίας, έχει δικές της φιλοδοξίες στην εξωτερική πολιτική.

Το κέρδος από την πώληση του πετρελαίου, η άρχουσα τάξη της Ρωσίας το κατευθύνει στο λεγόμενο Ταμείο Σταθεροποίησης, ενώ περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι σε συνθήκες σκληρού κλίματος βγάζουν λιγότερο από 2 δολάρια τη μέρα.

«Το περίσσευμα του κεφαλαίου - υποδείκνυε ο Λένιν - δεν κατευθύνεται στην εξύψωση του επιπέδου της ζωής των μαζών στη δοσμένη χώρα, γιατί αυτό θα ήταν μια μείωση του κέρδους των καπιταλιστών, αλλά στην αύξηση του κέρδους, μέσω της εξαγωγής του κεφαλαίου, στις καθυστερημένες χώρες».

Η ενίσχυση της δομής της εξουσίας, που πραγματοποιείται από την άρχουσα τάξη της Ρωσίας, είναι μια τάση συνειδητής κατάργησης των στοιχείων του εθνικού δημοκρατικού ελέγχου, απόρριψης των υποχρεώσεων του κοινωνικού κράτους, που αναγράφονται στο Σύνταγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, απελευθέρωσης από την υψηλή φορολογία, από τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών και των άλλων κοινωνικών οργανώσεων, διάρρηξης της συναίνεσης της κοινωνίας των πολιτών.

Στη Ρωσία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν ήρθε κάποιος απολίτιστος «άγριος» καπιταλισμός, αλλά, αντίθετα, ο καπιταλισμός της νεότατης μορφής, που εκφράζει τις προθέσεις παγκόσμιας κυριαρχίας των σύγχρονων ιμπεριαλιστών. Αυτός είναι ο ίδιος καπιταλισμός, οι ιδιαιτερότητες του οποίου αποκαλύπτονταν κατά τις Συνδιασκέψεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, για τον οποίο η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, έλεγε: «Οι σύγχρονες τάσεις της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας επιβεβαιώνουν την ολοφάνερη εκμεταλλευτική και βάρβαρη φύση του καπιταλιστικού συστήματος στο στάδιο του ιμπεριαλισμού». Και πραγματικά: Με τη γιγάντια ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων βλέπουμε εκατομμύρια ανέργων, φτώχεια, πείνα και εξαθλίωση σε γιγάντιες διαστάσεις. Σε αυτά χτίζεται το θεμέλιο της ηγεμονίας. Πίσω από την ηγεμονία των ΗΠΑ κρύβεται η τάση ηγεμονίας των χωρών της «εφτάδας» και της Ρωσίας που ενώθηκε με αυτές. Ομως, είναι αδύνατο να κρυφτεί η γενική ευθύνη των ιμπεριαλιστικών χωρών για την καταπάτηση δικαιωμάτων και ελευθεριών, για τη στρατιωτική επέμβαση και την απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων, για την ενίσχυση του αντικομμουνισμού.

Κάποτε, οι διεθνείς ιμπεριαλιστές ονόμαζαν με ένα στραβό χαμόγελο την ΕΣΣΔ «Ανω Βόλτα με πυραύλους». Δεν υπάρχει πια ΕΣΣΔ. Αυτό, που ονόμαζαν «Ανω Βόλτα», αντικαταστάθηκε από τη λάμψη των βιτρινών. Οι πύραυλοι έμειναν. Ο στρατός εκσυγχρονίζεται, ακολουθεί την εμπειρία και τις μεθόδους του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία μπαίνει στο παιχνίδι της μεγάλης σκακιέρας.

Εξελίσσεται διαπάλη για τις αγορές των χωρών της ΚΑΚ, όπου σε πρώτη σειρά συγκρούονται τα συμφέροντα των καπιταλιστών των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας.

«Με την ολοκλήρωση της πάλης ενάντια στο διεθνή κομμουνισμό άρχισε ο πόλεμος ενάντια στο νέο εχθρό - το διεθνή σοσιαλισμό», διακηρύσσει ο Π. Μπιουκάναν, εκπρόσωπος του κατεστημένου των ΗΠΑ στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Δύσης». Στο νέο πόλεμο ο Μπιουκάναν εκτιμά με αρκετό σκεπτικισμό το δυναμικό της ΕΕ.

«Μόλις η ΕΕ κινηθεί προς την Ανατολή θα γίνει το κραχ», προβλέπει. Την αιτία του κραχ της ΕΕ ο εκπρόσωπος του κεφαλαίου των ΗΠΑ φυσικά τη βλέπει πρώτα από όλα στην απουσία από την ΕΕ του παράγοντα της βίας. «Η Ευρώπη είναι ένα ζωντανό πτώμα» - λέει ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου. «Τα σημερινά κράτη της Ευρώπης έχουν στρατούς, που ξεπερνούν κατά λίγο τον αριθμό των αστυνομικών δυνάμεων. Στη νεοδημιουργηθείσα Ευρωπαϊκή Ενωση θα απαιτηθούν μερικά χρόνια, ώστε να μαζέψει εξήντα χιλιάδες ανθρώπους στο Ευρωπαϊκό Σώμα ταχείας επέμβασης».

Η θέση του Π. Μπιουκάναν μοιάζει με τη θέση του Ζ. Μπρζεζίνσκι, που εξετάζει την ανάμειξη των ΗΠΑ στην υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης σαν αντιστάθμισμα της εσωτερικής «κρίσης ηθικής και σκοπού», που υποσκάπτει τη βιωσιμότητα της Ευρώπης.

Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός είναι φανερό ότι ορέχτηκε, έχοντας πλάσει από τις σκόρπιες ευρωπαϊκές χώρες, μια πίτα με γέμιση εθνικισμού - αποσχισμού, που (όπως συχνά δηλώνει ο Ζ. Μπρζεζίνσκι) είναι πιο βολικό να δαγκώνεις από τις άκρες.

Οσο τα ευρωπαϊκά κράτη παριστάνουν στην ενιαία Ευρώπη με την προοπτική αποδοχής της ΕΕ ως πλανητικού συνεταίρου των ΗΠΑ, παθαίνει φιάσκο η ιδέα δημιουργίας Διατλαντικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου ως οργάνου «πλανητικής διαχείρισης» από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα των κοινών ενεργειών της ΕΕ και των ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ συμμετέχοντας στα διάφορα οικονομικά περιφερειακά μπλοκ, τα αξιοποιούν ως παράγοντα πίεσης στις θέσεις της ΕΕ.

Ο Πούτιν αγκαλιάζεται με τους Ευρωπαίους ηγέτες και υποστηρίζει ανοιχτά τον Μπους στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, αλλά η οικονομική υπεροχή των ΗΠΑ και της ΕΕ προκαλεί στους αστούς ιδεολόγους της Ρωσίας αποστροφή ακόμη και από την πιθανότητα ενός κοινού μέλλοντος.

«Στη δυτική προοπτική της (Ρωσίας) δε φαίνεται τίποτα άλλο, εκτός από την πλήρη υποβάθμιση, την αποδυνάμωση, την αποσύνθεση», γράφει ο επικεφαλής της έδρας της πολιτολογίας του κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, διδάκτορας φιλοσοφικών επιστημών, καθηγητής Πανάριν («Πλανητική πολιτική πρόγνωση», Μόσχα, 1999).

Οπως και ο Π. Μπιουκάναν, ο Α. Πανάριν θεωρεί την κατάσταση στον κόσμο σαν τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο. «Πρόσφατα ακόμα η ανθρωπότητα μπορούσε να σκέφτεται ότι η Αμερική πάλευε με την απολυταρχική ΕΣΣΔ. Και ότι με την εξάλειψη αυτού του "απολυταρχικού τέρατος" ο κόσμος θα φτάσει στη συμφωνία και την αρμονία. Σήμερα γίνεται σαφές ότι το ζήτημα της διαμάχης δεν ήταν αυτό ή το άλλο καθεστώς, αλλά η εξουσία στον κόσμο. Το τρελό στρατηγικό οπλοστάσιο, που συσσωρεύτηκε κατά τον "ψυχρό πόλεμο", όχι μόνο δε μειώθηκε, αλλά αυξάνεται με επιταχυνόμενους ρυθμούς, αν και τη Δύση και την Αμερική κανείς δεν τις απειλεί πια, εκτός από τη "διεθνή τρομοκρατία", που οι ίδιες καλλιέργησαν. Αυτός ο περίεργος "παραλογισμός" της συμπεριφοράς, εάν τον εκτιμήσουμε με κριτήρια του ουμανισμού και της προοδευτικότητας, σήμερα απέκτησε μια ειλικρινή εξήγηση: Η νίκη στον "ψυχρό πόλεμο" αποδείχτηκε απλώς ένα εφαλτήριο για το άλμα της Αμερικής στην Ευρασία».

Το να μετατραπεί η Ευρώπη σε πεδίο της αμερικανικής επίθεσης στην Ευρασία σημαίνει να τη "δέσει" σε κοινό ρίσκο και κοινή μοίρα. Ο Μπρζεζίνσκι μιλάει γι' αυτό με μεγάλη ειλικρίνεια: «Πραγματική εναλλακτική λύση για τις επόμενες μια - δυο δεκαετίες είναι είτε μια διευρυνόμενη και ενοποιούμενη Ευρώπη είτε μια Ευρώπη σε κατάσταση πατ (κατάσταση στο σκάκι, όπου δεν υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω κινήσεων σ.τ.μ.), που δε θα προχωρήσει πέρα από την τωρινή κατάσταση ολοκλήρωσης και τα όρια του γεωγραφικού χώρου και, ως πιθανή συνέχεια του πατ, μια βαθμιαία διαιρούμενη Ευρώπη, όπου θα ανανεωθεί η παλιά αντιπαλότητα των κρατών».

Ετσι, ο καθηγητής ειδικός στα θέματα Ευρασίας Πανάριν και ο απροκάλυπτος αντικομμουνιστής Ζ. Μπρζεζίνσκι, χωρίς προσυνεννόηση, επιβεβαίωσαν την ορθότητα του συμπεράσματος του Λένιν, που διατυπώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα: Είτε αδυναμία ανάπτυξης της ένωσης και μια βαθμιαία διαιρούμενη Ευρώπη, είτε αντιδραστική ένωση της Ευρώπης για μια διεύρυνση, σύμφωνα με τους κανόνες του πολέμου για τη μετακίνηση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς.

Ομως για όσο διάστημα υπάρχει η ΕΕ, θα κυριαρχεί η αντιδραστικότητά της. Μερικές θέσεις για την τεκμηρίωση του παραπάνω:

• Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ είναι στην ουσία μια ενιαία ολότητα. Είναι, μιλώντας παραστατικά, τα δυο πόδια, εάν το ένα πατήσει κάπου, θα ακολουθήσει απαραίτητα και το άλλο.
• Από την ιστορία, είναι γνωστό ότι η ανάνηψη της έννοιας «ευρωπαϊκά συμφέροντα» έγινε από το γερμανικό ιμπεριαλισμό μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν δεν του ήταν βολικό να διατυπώνει ανοιχτά τις οικονομικές, πολιτικές και άλλες διεκδικήσεις του. Επιλέχτηκε η μέθοδος της παραλλαγής των δικών του συμφερόντων με τη μορφή των «κοινών ευρωπαϊκών», τα οποία ήταν ευκολότερο να προωθήσει προς ανατολάς.
• Η ουσία της έντασης των αντιθέσεων μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ (ευρύτερα της Ιαπωνίας, της ΕΕ, των ΗΠΑ) έγκειται στις βλέψεις τους για το μοίρασμα των τεράστιων πηγών της Ρωσίας και των πρώην δημοκρατιών της ΕΣΣΔ.
• Σε αυτήν την κατεύθυνση, υλοποιείται το σχέδιο αποδυνάμωσης της Ρωσίας ως ανταγωνιστή, με την πλατιά έννοια αυτού του όρου: Από την οικονομική αποδυνάμωση έως τις προσπάθειες εδαφικού διαμελισμού και αντιπαράθεσης με τον μουσουλμανικό κόσμο.

Παραδείγματα: Στην κλειστή συνεδρίαση της κρατικής Δούμας της Ρωσικής Ομοσπονδίας της 27ης Οκτώβρη 2004 ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σ. Β. Λαβρόφ, μεταξύ άλλων, είπε:

- Η αύξηση της τρομοκρατίας αποτελεί προσπάθεια διάσπασης της ακεραιότητάς μας. Και ο Πούτιν υπονόησε εμφανώς ότι αυτές είναι προσπάθειες του πυρηνικού ανταγωνιστή της Ρωσίας. Και αυτός είναι γνωστός σε όλους.

- Ο ΟΑΣΕ όλο και συχνότερα και όλο και πιο επίμονα προσπαθεί να περάσει από το ρόλο του ενδιάμεσου στο ρόλο του επιδιαιτητή.

- Η ΕΕ πιέζει τη Ρωσία για τις συνοριακές συγκρούσεις περισσότερο από τις ΗΠΑ, και θεωρεί ήδη μέλη της τη Μολδαβία και τη Γεωργία.

- Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας είπε ευθέως στον Πρόεδρο της Μολδαβίας και στους εκπροσώπους του ΟΑΣΕ ότι ξέρει ποιος ανέκοψε την ομαλοποίηση του προβλήματος των σχέσεων της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας.

• Την είσοδο νέων μελών στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ την εξετάζουμε ως ενίσχυση των θέσεων των ΗΠΑ στην κατεύθυνση απάλειψης του ρήγματος, που δημιουργήθηκε την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ, μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας από τη μια πλευρά, των ΗΠΑ, της Αγγλίας και Σια από την άλλη, και ενίσχυσης της κοινής τους πίεσης προς τη Ρωσία κάτω από την καθοδήγηση των ΗΠΑ.
• Ολη αυτή η παρέα των ιμπεριαλιστικών αρπακτικών θα κάνει υπομονή και θα λύνει με κάποιον τρόπο τις εσωτερικές αντιθέσεις μέχρι τότε, που η σχετική τους ενότητα θα τους επιτρέπει να κινούνται στο μετασοβιετικό χώρο, και ο καθένας θα προσπαθεί να χρησιμοποιεί τη δύναμη των άλλων για την ταχύτερη κίνησή του σε αυτήν την κατεύθυνση.
• Ιδιαίτερα οδυνηρές για τη Ρωσία φαίνονται οι ανοιχτές μηχανορραφίες σχετικά με τη Λευκορωσία: Η εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων από την πλευρά των ΗΠΑ, η πολιτική πίεση του ΟΑΣΕ, η ανοιχτή υποστήριξη και χρηματοδότηση της αντιπολίτευσης. Με αυτές σχετίζονται, επίσης, οι προσπάθειες να τραβηχτεί στο ΝΑΤΟ η Ουκρανία, να ενισχυθεί η στρατιωτική τους παρουσία στη Γεωργία (Με τα λόγια του Λαβρόφ: Ο Σαακασβίλι είπε, ότι η σύγκρουση δεν είναι μεταξύ Γεωργίας και Οσετίας, αλλά μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας, αν και μετά ο Σαακασβίλι αποποιήθηκε με κάθε τρόπο αυτά τα λόγια).
• Για τη Ρωσία, η μετακίνηση της λεγόμενης «Ευρωπαϊκής Κοινότητας» προς ανατολάς επιδείνωσε τα προβλήματα καταπάτησης των δικαιωμάτων του ρωσόφωνου πληθυσμού στις Δημοκρατίες της Βαλτικής και άλλα σημεία. Οξύνθηκε ακραία το πρόβλημα της περιοχής του Καλίνινγκραντ, όπου στην πράξη εφαρμόζεται ημιαποκλεισμός με στόχο την απόσπασή του από τη Ρωσία.
• Παραδείγματα ανοιχτής πίεσης στη ρώσικη οικονομία για την αποδυνάμωσή της είναι οι απαιτήσεις εξίσωσης των τιμών των ενεργειακών πρώτων υλών με τις ευρωπαϊκές (προϋπόθεση ένταξης στον ΠΟΕ), πράγμα που υπολογίζοντας τις κλιματολογικές συνθήκες και τη γεωγραφία της Ρωσίας δεν μπορεί να εκτιμηθεί αλλιώς παρά σαν μια άμεση ώθηση προς το κραχ της εσωτερικής της οικονομίας. Ενα από τα τελευταία παραδείγματα πρόσδεσης της Ρωσίας στις υποδουλωτικές συνθήκες λειτουργίας της οικονομίας είναι η υπογραφή από αυτήν του πρωτοκόλλου του Κιότο.

Εμείς οι κομμουνιστές βλέπουμε την αρπακτική φύση όλων των εμπλεκόμενων, στη διαδικασία της διεύρυνσης της ΕΕ, δυνάμεων του κεφαλαίου. Βλέπουμε και τις προσπάθειες δημιουργίας, ως απάντησης, μιας οικονομικής ένωσης. Ξεκινώντας από τα προηγούμενα, εμείς, χωρίς να απορρίπτουμε την ανάγκη ολοκλήρωσης στο λεγόμενο Ενιαίο Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) των Ρωσίας, Ουκρανίας, Λευκορωσίας και του Καζαχστάν, προειδοποιούμε τους εργαζόμενους για την αναπόφευκτη σύγκρουση των ιμπεριαλιστικών ενώσεων, που δημιουργούνται «από πόλεμο σε πόλεμο».

Στο μεταξύ έχουμε ως αφετηρία την αναγκαιότητα της διαλεκτικής σύνθεσης σε ένα ενιαίο μέτωπο της πάλης για την εθνική εργατική τάξη με την αντιιμπεριαλιστική, αντιμιλιταριστική, λαϊκοδημοκρατική πάλη.