Associated Press

Σπάνια πλέον γίνονται τέτοιες μαζικές διαδηλώσεις, όπως τις μέρες της εξέγερσης που συγκλόνισε την Αργεντινή. Ομως η κληρονομιά παραμένει...

Στην πόλη της Κόρδοβα, οι εργαζόμενοι στο δήμο διαδήλωναν απαιτώντας τους μισθούς τους που δεν είχαν καταβληθεί για καιρό. Η προσπάθεια καταστολής εκ μέρους της αστυνομίας προσέκρουσε σε ένα ενωμένο μέτωπο εργατών, αφού στο πλευρό τους αμέσως έσπευσαν οι εργαζόμενοι στην ηλεκτρική εταιρία («Luz y Fuerza»), οι εργαζόμενοι στις αστικές συγκοινωνίες (UTA) και οι δικαστικοί υπάλληλοι, που σαν ασπίδα τους προστάτευσαν απαντώντας στους πάνοπλους αστυνομικούς με πέτρες! Οι συγκρούσεις γενικεύτηκαν και εξελίχθηκαν σε πραγματική μάχη.

Φυσικά για τον πρόεδρο Φερνάντο ντε λα Ρούα τα περιστατικά έχουν διογκωθεί και ας ήταν απλώς... «μεμονωμένα συμβάντα». Ομως λίγο πριν τα μεσάνυχτα, κηρύσει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, απαγορεύοντας τις διαδηλώσεις και κάνοντας έκκληση για εθνική ενότητα. Το ταγκό των εξαθλιωμένων, το «Αργεντινάσο», είχε μόλις ξεκινήσει... Εκατομμύρια Αργεντίνων βγήκαν σε όλες τις γειτονιές διαδηλώνοντας και κάνοντας τρομοκρατικό θόρυβο με τις άδειες κατσαρόλες , ενώ στην Πλάσα ντε Μάγιο η είδηση της παραίτησης του Καβάγιο, του υπουργού Οικονομικών, έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό και το «Να φύγουν όλοι!» ακούστηκε ακόμη πιο επιτακτικά.

Ο αέρας μύριζε μπαρούτι το επόμενο πρωινό της 20ής Δεκέμβρη. Μπορεί όλοι να οσμίζονταν ότι θα γίνει κάτι «μεγάλο», αλλά κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι αυτή θα ήταν και η μεγάλη μάχη που θα έκρινε ως ένα βαθμό την εξέγερση. Πρωί - πρωί και η ιστορική πλατεία αρχίζει να γεμίζει ξανά με διαδηλωτές. Εργαζόμενοι καταφθάνουν από τα περίχωρα του Μπουένος Αϊρες, με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο και ενώνονται με όσους έχουν μείνει όλη τη νύχτα. Μαζί τους ενώνονται οι εργαζόμενοι στις τράπεζες και τα γραφεία του οικονομικού κέντρου της πόλης. Οι «Μητέρες της πλατείας Μάη» - οι μάνες που ψάχνουν τους 36.000 αγνοούμενους της χούντας εδώ και 25 χρόνια - παρούσες. Ολοι αγνοούν αποφασιστικά την «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» που έχει κηρυχτεί.

11 το πρωί και η φονική καταστολή ξεκινά. Δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες, ιππικό της αστυνομίας και μηχανοκίνητες μονάδες. Με όλα τα μέσα η αστυνομία επιτίθεται στους διαδηλωτές. Οι εικόνες με έφιππους αστυνομικούς που πατούν τις «Μητέρες της πλατείας Μάη» προκαλούν φρίκη... Ούτε η χούντα δεν είχε τολμήσει! Προεδρικό διάταγμα για άμεση εκκένωση της πλατείας. Η αστυνομία κατορθώνει να ανακτήσει τον έλεγχο της πλατείας Μάη.

Είναι η στιγμή που ξεκινά ο πόλεμος. Δεκάδες χιλιάδες νέοι, φοιτητές, πικετέρος και εργαζόμενοι βγάζουν τις μπλούζες και τυλίγουν τα πρόσωπά τους. Πεζοδρόμια ξηλώνονται και απαντούν στα πυρά με καταιγισμό πετρών και πλακών. Η αστυνομία υποχωρεί. Χτίζονται οδοφράγματα παντού. Η αστυνομία απαντά πια μόνο με πραγματικά πυρά. Το αίμα των νεκρών λειτουργεί ως πυροδοτικός μηχανισμός. «Να φύγουν όλοι!»...

Μάχες γίνονται μέσα σε ένα πυκνό σύννεφο καπνού από τα δακρυγόνα, αλλά και τις φωτιές, οι έφιπποι αστυνομικοί τρέχουν μανιασμένα χτυπώντας και πατώντας ό,τι είναι σε θέση να δουν. Καταφθάνει το «μηχανοκίνητο τμήμα» των διαδηλωτών, οι ταχυμεταφορείς ή, απλά, τα παιδιά με τα μηχανάκια που μεταφέρουν από πίτσες μέχρι επίσημα ντοκουμέντα. Τουλάχιστον δύο πυροβολούνται εξ επαφής. Η αστυνομία εξακολουθεί να έχει το μερικό έλεγχο της πλατείας, μπροστά στην Κάσα Ροσάδα, εντούτοις δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να ελέγξει τους εξεγερμένους, που δίνουν κανονικές πια μάχες περικύκλωσης της Κάσα Ροσάδα από όλους τους περιφερειακούς της πλατείας δρόμους. Απόγνωση καταλαμβάνει τους μηχανισμούς εξουσίας. Είναι θέμα χρόνου η κατάληψη της Κάσα Ροσάδα. Αρχίζει να βραδιάζει. 19.50 ο πρόεδρος ντε λα Ρούα παραιτείται και δραπετεύει από το κυβερνητικό μέγαρο με το προεδρικό ελικόπτερο.

Από εκείνη τη στιγμή και μέχρι το Γενάρη, οι πρόεδροι έρχονταν και παρέρχονταν. Ο Εντουάρντο Ντουάλδε ήταν αυτός που κατόρθωσε να παραμείνει και να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές, όπου και τελικά εκλέχτηκε ο σημερινός πρόεδρος Νέστορ Κίρσνερ. Ολοι οι ανθυποψήφιοι παραιτήθηκαν και το Κοινοβούλιο τον ανακήρυξε πρόεδρο, έναν υποψήφιο του κόμματος του Περόν...

Από εκείνη τη στιγμή η Αργεντινή είναι αντιμέτωπη με το «κύμα Κ», όπως έχουν ονομάσει κάποιοι αναλυτές την πολιτική επίδραση της προεδρίας Κίρσνερ, υποστηρίζοντας ότι η «αντιιμπεριαλιστική του ρητορική» σε διεθνές επίπεδο, η εκδηλωμένη λεκτικά αντίθεσή του στο ΔΝΤ και οι στρατηγικές συμμαχίες που συνάπτει με τους υπόλοιπους ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, αποτελούν το προπέτασμα καπνού... Η πολιτική του στο εσωτερικό της χώρας, τονίζουν, είναι κλασική περονική: Εχει εξαπολύσει μία ανηλεή βρώμικη επίθεση ενάντια στο κίνημα των πικετέρος, που επί μία δεκαετία τουλάχιστον, πριν ξεσπάσει το «Αργεντινάσο», έδινε καθημερινές μάχες και εξακολουθεί να είναι η σημαία του αγώνα. Προσπαθεί, όπως υποστηρίζουν, να προωθήσει σχέδια για την ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων ανοίγοντας «ποινικές υποθέσεις ενάντια σε στελέχη και μέλη του κινήματος».

Σε οικονομικό επίπεδο, μπορεί η «Guardian» να βλέπει τη «θαυμαστή ανάρρωση της αργεντίνικης οικονομίας χωρίς το ΔΝΤ», εντούτοις οι νόμοι, περί δημοσιονομικής ευθύνης, περί ρυθμίσεων των τραπεζών - που εντάχθηκε και στον προϋπολογισμό - και οι δύο νόμοι περί φορολογικής απάτης, είναι απολύτως ευθυγραμμισμένοι με τις επιταγές του ΔΝΤ, τη στιγμή που το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών διευρύνεται, έχοντας φτάσει πια στο ρεκόρ του 3.300%. Στα 36 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού, τα 20 χαρακτηρίζονται φτωχοί (!) ενώ τα 10 εξαθλιωμένοι!! Το όριο της φτώχειας είναι 734 πέσος, αλλά η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών της χώρας (CGT) συμφώνησε με την κυβέρνηση για 450 πέσος ως κατώτατες αποδοχές!

Το «Αργεντινάσο» απέτυχε λοιπόν; Το «Αργεντινάσο» ήταν απόρροια της δομικής δυσλειτουργίας της διαδικασίας συσσώρευσης του κεφαλαίου. Συνθήκες που, έστω και διαφοροποιημένες μερικώς, εξακολουθούν να ισχύουν φυσικά. Το ίδιο το «Αργεντινάσο» που ουσιαστικά προετοιμαζόταν για μήνες και χρόνια, αν και οι προθέσεις του αγαστές, δηλαδή της υπεράσπισης των συμφερόντων της εργατικής τάξης, χωρίς πολιτική ηγεσία είχε πεπερασμένα όρια.

Τελικά, όλοι είναι εδώ. Εξεγερμένοι και «προύχοντες». Ομως η κληρονομιά του, όπως και των τριών προηγούμενων εξεγέρσεων* είναι πολύ σημαντική για το λαϊκό κίνημα στην Αργεντινή.

Η ιδιόμορφη αυτή «νίκη», είναι το πιο σημαντικό παράδειγμα της δύναμης της μαζικής δράσης, για να τεθούν επιτέλους οι ουσιαστικές βάσεις για τη διαμόρφωση ενός σωστά προσανατολισμένου πολιτικού κινήματος που θα εμβαθύνει και θα συντονίσει τις αρχικά απαιτούμενες ριζικές αλλαγές.

* Το 1982 ενάντια στην κυβέρνηση μετά την καταστροφή στον πόλεμο των Φόκλαντ. Το 1988 που απέτρεψε την επιβολή πραξικοπήματος από το στρατηγό Σενέιλντεν και τέλος το 1989, όταν ανέτρεψε την κυβέρνηση Αλφονσίν.