ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (της ανταποκρίτριάς μας Αλεξάνδρας ΦΩΤΑΚΗ).-

Αφού κάμφθηκαν οι αντιδράσεις της Βρετανίας και των άλλων υποστηρικτών των τουρκικών συμφερόντων, οι «25» κατέληξαν σε επίπεδο πρεσβευτών στην κοινή θέση που θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο Σύνδεσης της ΕΕ με την Τουρκία, την ερχόμενη Τρίτη στο Λουξεμβούργο και ο «σκόπελος απεφεύχθη». Η κοινή θέση, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, κινείται σε ήπια πλαίσια για την Τουρκία, αναφερόμενη γενικά στο θέμα της Κύπρου και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Οσον αφορά το Κυπριακό, με πολύ ήπια γλώσσα η ΕΕ ενθαρρύνει την Τουρκία να υπογράψει όσο το δυνατό συντομότερα το Πρωτόκολλο της Αγκυρας, που αφορά εμπορική σύνδεση και δε συνεπάγεται σε καμία περίπτωση διπλωματική αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς να διευκρινίζεται η ημερομηνία, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, εισάγεται η έννοια της εφαρμογής του ως βήμα προς ομαλοποίηση των σχέσεων Αγκυρας - Λευκωσίας. Στο πολιτικό σκέλος των διαφορών της Τουρκίας με την Κύπρο, γίνεται αναφορά στην ανάγκη ομαλοποίησης των σχέσεων της Αγκυρας και με τα 25 κράτη - μέλη, ενώ η ΕΕ προσδοκά από την Τουρκία συνεχή υποστήριξη των προσπαθειών συνολικής επίλυσης του πολιτικού προβλήματος, που θα πρέπει να συμφωνεί με το πλαίσιο του ΟΗΕ, αλλά και με τις αρχές της ΕΕ.

Ακόμα με βάση την κοινή θέση για τη Σύνδεση της Τουρκίας, η εν λόγω χώρα «ενθαρρύνεται» - και όχι υποχρεούται - να μεταβάλει την πολιτική της σχετικά με τη συμμετοχή της Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς και καλείται να άρει τα εμπόδια σχετικά με μεταφορές και εμπόριο με όλα τα κράτη - μέλη.

Σε ό,τι αφορά την ίδια την Τουρκία γίνεται λόγος για εξασφάλιση απολύτου ελέγχου της πολιτικής έναντι της στρατιωτικής εξουσίας της χώρας και επίβλεψής της, ανάλογη με την πρακτική της ΕΕ και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες. Επισημαίνεται η ανάγκη επίλυσης συνοριακών διαφορών με τις χώρες - μέλη, στη βάση της Χάρτας του ΟΗΕ, ενώ «ενθαρρύνεται» η Τουρκία να αντιμετωπίσει τις πηγές έντασης στις σχέσεις με τους γείτονές της με ειρηνικούς σκοπούς και αποφυγή εντάσεων, καθώς και να αποστασιοποιηθεί οιασδήποτε πράξης ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά ειρηνική διευθέτηση των διαφορών.

Στο κείμενο θίγονται και τα προβλήματα των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων, με αναφορά στην ελληνική μειονότητα της Ιμβρου και της Τενέδου, γίνεται λόγος για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η εφαρμογή των αποφάσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ η Τουρκία καλείται να κινήσει διαπραγματεύσεις για συμφωνία επανεισδοχής στον τομέα Ασφάλειας, Δικαιοσύνης και Ελευθερίας, αλλά γίνεται και ειδική αναφορά στη μη ικανοποιητική πρόοδο της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου επανεισδοχής με την Ελλάδα.

Η κοινή αυτή θέση θα αποτελέσει τον προπομπό της κοινής θέσης για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, που τοποθετείται κάπου στον προσεχή Ιούλη και θα καθορίσουν μαζί με τα Συμπεράσματα του Δεκέμβρη την εταιρική σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ.

Συνολικά πρόκειται για ένα κείμενο που δείχνει να ικανοποίησε την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς, φυσικά, να αποτελεί κάποιου είδους δέσμευση την οποία μπορεί να επικαλεστεί κανείς σε περίπτωση προβλήματος, ενώ διατηρεί τις ισορροπίες με βάση τα ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα, απαλείφοντας τους όρους της εισβολής και παράνομης κατοχής τμήματος χώρας - μέλους της ΕΕ...