Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της ΕΣΣΔ στην Αντιφασιστική Νίκη δε θα μπορούσε παρά να εκφραστεί σε υπέρτατο βαθμό, τόσο σε ποσοτικό, όσο και σε ποιοτικό επίπεδο, και στην Τέχνη. Ο πολιτιστικός τομέας και ιδιαίτερα ο καλλιτεχνικός, όχι μόνο δεν υποβαθμίστηκε - όπως ίσως θα περίμενε κανείς λόγω του πολέμου - από τη σοβιετική εξουσία, αλλά, αντίθετα, ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο και όχι μόνο για τους ευνόητους όσο και θεμιτούς προπαγανδιστικούς λόγους, που είναι και η πιο προφανής εξήγηση.

Η πολιτιστική - καλλιτεχνική υποδομή στην ΕΣΣΔ ήταν ήδη ανεπτυγμένη προπολεμικά, ενώ ο ρόλος της Τέχνης τόσο στη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, όσο και στη σοσιαλιστική οικοδόμηση που ακολούθησε είχε ήδη «καταχωρηθεί» στη συλλογική συνείδηση ως αναντικατάστατος. Ως προς αυτό, δεν είναι καθόλου τυχαία και η άνθηση, κατά τον μεσοπόλεμο, σημαντικών και πρωτοποριακών καλλιτεχνικών κινημάτων στη Σοβιετική Ενωση.

Με αυτή την ήδη βαριά κληρονομιά, «ζυμωμένη» με τα σοσιαλιστικά ιδανικά, οι καλλιτέχνες της ΕΣΣΔ, μέσα από κάθε μορφή Τέχνης, από θέατρο, κινηματογράφο και εικαστικά μέχρι και το τσίρκο, έδωσαν τον δικό τους πόλεμο για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας. Πολλοί από αυτούς πάλεψαν και με το όπλο στο χέρι, στο μέτωπο, δίνοντας και τη ζωή τους. Στο τρισέλιδο που ακολουθεί επιχειρήσαμε μια όσο το δυνατόν συνοπτική αναφορά σε αυτόν τον τιτάνιο αγώνα, με αφορμή τα 60χρονα από την Αντιφασιστική Νίκη.