Κυριακή 28 Μάη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Τα χημικά αίτια της δράσης των μέσων καθαρισμού

Γιατί καθαρίζει το σαπούνι; Γιατί στο σκληρό νερό χρειάζεται απορρυπαντικό; Πώς λευκαίνει η χλωρίνη και πώς το λουλάκι;

Ο καθαρισμός των ρούχων, των πιάτων, αλλά και των μαλλιών μας θα ήταν εύκολος, αν οι διάφοροι ρύποι και λεκέδες διαλύονταν στο νερό, γιατί τότε δε θα χρειαζόταν τίποτα άλλο παρά ένα ξέβγαλμα. Αλλά οι διαλύτες, όπως το νερό, επιδείχνουν επιλεκτικότητα στις ουσίες που διαλύουν. Είναι θέμα έλξης: Αν τα μόρια του διαλύτη ελκύονται πιο ισχυρά μεταξύ τους απ' ό,τι με τα μόρια των ρύπων, τότε δεν μπορούν να τους διαλύσουν εύκολα. Δυστυχώς, πολλές από τις βρωμιές που θέλουμε να ξεφορτωθούμε δεν είναι υδατοδιαλυτές.

Το νερό είναι εξαίρετος διαλύτης για πολικές ουσίες, όπως τα άλατα, που διασπώνται σε ηλεκτρικά φορτισμένα ιόντα, ή τα σάκχαρα, που επίσης έχουν φορτισμένες περιοχές. Το ίδιο το νερό είναι πολική χημική ένωση: Τα δύο άτομα υδρογόνου που περιέχει το μόριό του έχουν ένα μικρό θετικό φορτίο και το άτομο του οξυγόνου ένα ισομέγεθες αρνητικό φορτίο. Οταν τα μόρια του νερού συναντήσουν ένα μόριο κάποιας πολικής ουσίας, η ηλεκτροστατική έλξη τα κάνει να «αγκαλιάσουν» το μόριο και να το παρασύρουν μαζί τους. Αλλά οι μη πολικές ουσίες, όπως τα λίπη και τα έλαια, δεν έχουν φορτισμένες περιοχές που να ελκύουν το νερό. Αυτοί οι ρύποι μπορούν να διαλυθούν μόνο από μη πολικούς διαλύτες, που συχνά είναι τοξικές και βλαβερές για το περιβάλλον οργανικές ενώσεις.

Απάντηση στο πρόβλημα αυτό έρχονται να δώσουν τα σαπούνια και τα απορρυπαντικά. Τα μόριά τους είναι πολικά στο ένα άκρο και μη πολικά στο άλλο. Γι' αυτό κινούνται με την ίδια άνεση τόσο σε πολικά, όσο και σε μη πολικά περιβάλλοντα. Στο νερό, τα μόρια των σαπουνιών και των απορρυπαντικών σχηματίζουν μικροσκοπικά σφαιρίδια, τα μικκύλια, που έχουν τα φορτισμένα άκρα στραμμένα προς τα έξω και τα μη φορτισμένα προς το εσωτερικό του μικκυλίου. Τα μη πολικά άκρα διαλύουν τα λίπη εγκλωβίζοντας και παρασύροντας τα μόριά τους.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: Αρθρο του Λούις Μπλούμφιλντ στο «Scientific American»

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ξέρατε ότι... (2000-05-28 00:00:00.0)
Απορρυπαντικά (2000-05-28 00:00:00.0)
Σαπούνια (2000-05-28 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ