Λιγότερο οι εκλογείς, αλλά τόσο εντατικότερα οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων προετοιμάζονται για τη μάχη των πρόωρων γενικών εκλογών του προσεχούς Σεπτέμβρη.

Η πρώτη σκοτούρα του κυβερνητικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) και του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου, Γκέρχαρντ Σρέντερ, είναι το αν και πώς θα επιτύχει τη διάλυση της Βουλής (του Μπούντεσταγκ) για να καταφύγει στο επόμενο βήμα, την προκήρυξη των εκλογών. Αυτό σκέφτεται να το επιτύχει με την άρση της εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και την παραίτησή της. Αλλά, αυτό, έως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι τόσο βέβαιο. Γιατί μαζί με τους έως τώρα συγκυβερνώντες «Πράσινους» αυτός διαθέτει πλειοψηφία τριών ψήφων και τόσο οι βουλευτές του δεύτερου αυτού κόμματος, όσο και μια ομάδα λεγόμενων αριστερών σοσιαλδημοκρατών δηλώνουν ότι, όσο και αν διαφωνούν σε ορισμένα ζητήματα με την κυβερνητική πολιτική, δε θα καταψηφίσουν το κόμμα τους και τον καγκελάριο στο Μπούντεσταγκ την 1η του Ιούλη.

Η ειδική υπηρεσία της καγκελαρίας και η κορυφή του SPD - γράφει ο Τύπος - σκέφτονταν και μια άλλη λύση: Να περάσουν στα γρήγορα τροποποίηση της σχετικής διάταξης του γερμανικού Συντάγματος, που τώρα δεν επιτρέπει αυτοδιάλυση της Βουλής. Με την τροποποιημένη διάταξη το Μπούντεσταγκ θα αυτοδιαλυόταν, οπότε δε θα χρειαζόταν και η σχετική έγκριση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αλλά την τελευταία στιγμή απορρίφθηκε αυτός ο ελιγμός από το SPD. Ακούστηκε κατόπιν ένα άλλο τέχνασμα του Σρέντερ: Να απόσχουν από την ψηφοφορία τα μέλη της κυβέρνησης.

Αυτό όμως που έως τώρα φαίνεται να περνάει στα μουλωχτά είναι οι προγραμματικές εξαγγελίες. Είναι αλήθεια ότι τόσο ο Σρέντερ όσο και ο πρόεδρος του SPD, Φραντς Μίντεφερινγκ, δηλώνουν ότι δε θα αποκλίνουν από την έως τώρα πολιτική και ότι είναι διατεθειμένοι να προβούν μόνοι σε «διορθώσεις» ορισμένων λεπτομερειών. Πέρα από τη γενική αυτή διατύπωση δεν προχωρούν σε δηλώσεις για συγκεκριμένα νέα μέτρα, που θα πάρουν, αν κερδίσουν τις εκλογές. Τι όμως μπορεί να κάνουν διαφορετικό αφού θα εμμείνουν στην έως τώρα πολιτική τους; Αυτή που έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους, την ανεργία όλο και μεγαλύτερη, τα φορολογικά δώρα στις μεγάλες επιχειρήσεις αφθονότερα και τα δημόσια χρέη μεγαλύτερα;

Τα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης, επίσης, με το πρόσχημα ότι δεν επαρκεί ο χρόνος, δεν παρουσιάζουν παρά ένα σύντομο εκλογικό πρόγραμμα. Η πολιτική τους είναι υπέρ της επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων, της μεγαλύτερης μείωσης του λεγόμενου κοινωνικού κράτους, των μεγαλύτερων φορολογικών δώρων στα μονοπώλια, της χειροτέρευσης του εργασιακού δικαίου και, όπως δηλώνει η ηγεσία των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), συμμάχων της αντιπολιτευόμενης Χριστιανοδημοκρατίας (CDU), πρέπει να αφαιρεθεί η εξουσία (!) από τα συνδικάτα. «Οι ηγεσίες των συνδικάτων τάσσονται στην πλειοψηφία τους υπέρ του SPD και - όπως πιστεύει ηγετικό στέλεχος της κορυφαίας συνδικαλιστικής Ενωσης DGB - το FDP δε θέλει πια την κοινωνική οικονομία της αγοράς, αλλά «μια άλλη δημοκρατία», σε βάρος των κατώτερων και μεσαίων στρωμάτων.

Ας αφήσουμε όμως προς το παρόν τα αστικά κόμματα κι ας ρίξουμε μια ματιά στα κόμματα που βρίσκονται αριστερά από το SPD, για τα οποία γίνεται πολύς λόγος τελευταία. Αυτά είναι το γνωστό ΚΟΔΗΣΟ και το νεοσύστατο κόμμα WASG (Εκλογική Εναλλαγή Εργασία και Κοινωνική Δικαιοσύνη) που στις πρόσφατες εκλογές του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας συγκέντρωσε με την πρώτη 2,2% των ψήφων, έναντι 0,9% του ΚΟΔΗΣΟ.

Για το «Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού» (της Ανατολικής Γερμανίας) οι αναγνώστες της εφημερίδας μας είναι αρκετά κατατοπισμένοι. Τι είναι όμως το WASG (ΒΑΣΓΚ); Σ' αυτό μετέχουν αντιπολιτευόμενοι συνδικαλιστές και (πρώην) σοσιαλδημοκράτες, αλλά και οπαδοί του ΑΤΑΚ και άλλοι εξωκομματικοί με διάφορες αποχρώσεις. Μερικοί απ' αυτούς είναι ανοιχτά αντικομμουνιστές, μάλιστα δε θέλουν να χαρακτηρίζονται «αριστερό κόμμα», αλλά «κόμμα του κοινωνικού κράτους». Μερικοί έχουν ως όραμα την επιστροφή στην «παλιά σοσιαλδημοκρατία» (πριν το πρόγραμμα του Γκότεσμπεργκ). Σε αρκετά ζητήματα της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής παρουσιάζουν ομοιότητα με τα αιτήματα του ΚΟΔΗΣΟ. Πάντως, σε αντίθεση προς το ΚΟΔΗΣΟ η ηγεσία του ΒΑΣΓΚ δηλώνει ότι είναι κατά της συμμετοχής σε κυβερνητικό σχηματισμό, οποιουδήποτε βαθμού. Τέλος, μια μικρή μερίδα μελών και οπαδών δηλώνει ότι δε φτάνει ο αγώνας για τα καθημερινά ζητήματα, αλλά πρέπει να υπάρχει και η προοπτική του σοσιαλισμού.

Πρόκειται - όπως συνηθίζεται να λέγονται σήμερα τέτοιοι πολιτικοί σχηματισμοί - για ένα «πλουραλιστικό μόρφωμα», που είναι ακόμα στην αρχή και είναι άγνωστο πού θα καταλήξουν οι εσωκομματικές διαφοροποιήσεις. Αξίζει να σημειωθεί εδώ η διαπίστωση της Κομμουνιστικής Πλατφόρμας στο ΚΟΔΗΣΟ για τον «ενδοκομματικό πλουραλισμό» του ΚΟΔΗΣΟ. «Η βασική εξέλιξη ξεφεύγει από τις μαρξιστικές αρχές, απομακρύνεται από τον πλουραλισμό και οι αντιπολιτευόμενες τάσεις του ΚΟΔΗΣΟ αντικαθίστανται απ' αυτές της προσαρμογής (στο σύστημα)». Επίσης, ο πρόεδρος του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (DKP), Χάιντζ Στερ, σε συνέντευξή του στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Unsere Zeit» (UZ) αυτού του κόμματος (της 27 του Μάη) δήλωσε: «Το ΚΟΔΗΣΟ, το ΒΑΣΓΚ και το ΓΚΚ καλούνται τώρα όσο το δυνατό ταχύτερα να αποκαταστήσουν την όσο το δυνατό μεγαλύτερη κοινότητα. Αν γίνει κοινή ενέργεια, αυτό θα αποτελούσε παρότρυνση για δράσεις κατά της δεξιάς εξέλιξης». Για «κοινή ενέργεια», «εκλογική συνεργασία», «εκλογική συμμαχία» μιλάνε τώρα και οι ηγεσίες του ΚΟΔΗΣΟ και του ΒΑΣΓΚ, αλλά χωρίς το ΓΚΚ. Αλλά ποια μορφή θα πάρει η συνεργασία ή συμμαχία, που μερικοί την ονομάζουν «συμμαχία της Αριστεράς», «μοναδική ευκαιρία» και με προοπτική στις εκλογές να συγκεντρώσει ποσοστό 8-10% και να αποτελέσει «ισχυρή αντιπολίτευση» στο νέο κυβερνητικό σχήμα;

Ο πρόεδρος του ΚΟΔΗΣΟ, Λόταρ Μπίσκι, είχε προτείνει αρχικά ή να σχηματιστεί από τα δύο κόμματα ένα - όπως το ονόμασε - «εκλογικό κόμμα» ή να μπουν υποψήφιοι του ΒΑΣΓΚ σε «ανοιχτές λίστες» του ΚΟΔΗΣΟ. Αλλά, πρόσθεσε, αυτό δε θα σημαίνει «διάλυση του ΚΟΔΗΣΟ», με την πολυσήμαντη προσθήκη: «Πάντως, όχι πριν τις εκλογές». «Κατόπιν, πρέπει να γίνουν νέες σκέψεις», είπε. Στο «εκλογικό κόμμα», που θα είναι νέο κόμμα, θα μετέχουν τα μέλη και των δύο κομμάτων. Κορυφαίοι υποψήφιοι του κόμματος αυτού θα είναι ο Γκρέγκορ Γκίζι και ο πρώην σοσιαλδημοκράτης ηγέτης Οσκαρ Λαφοντέν.

Το Σάββατο 28 του Μάη πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο για ανταλλαγή απόψεων και ένα - όπως το ονόμασαν οι ίδιοι - «μικρό κομματικό συνέδριο» του ΚΟΔΗΣΟ με συμμετοχή 100 κορυφαίων στελεχών. Ο Μπίσκι και άλλα στελέχη επανέλαβαν τις πιο πάνω γνώμες και ότι δεν πρέπει να χαθεί «η ιστορική ευκαιρία» για συνεργασία των «αριστερών δυνάμεων».

Η εκπρόσωπος της Κομμουνιστικής Πλατφόρμας, Σάρα Βάγκενκνεχτ, δήλωσε ότι δεν κατανοεί το νόημα των απόψεων για ένα κοινό κόμμα που θα θέτει υπό αμφισβήτηση το ΚΟΔΗΣΟ και ότι δε γνωρίζει «ποιο πρόγραμμα έχει ο Λαφοντέν». Ο Γκρέγκορ Γκίζι, που όπως ο ίδιος είπε «δεν είναι πια κομματικό στέλεχος» (του ΚΟΔΗΣΟ), υποστήριξε ότι «αυτή η αριστερή συμμαχία πρέπει να είναι δημοκρατική και μη δογματική. Το ΚΟΔΗΣΟ δεν πρέπει να έχει σχέσεις με τη δογματική Αριστερά. Η ελπίδα μου είναι: Αν πετύχει αυτή η αριστερή συμμαχία, αν το ΚΟΔΗΣΟ κάνει το άλμα και αν προσέλθουν άνθρωποι όπως ο Λαφοντέν... τότε οι εξτρεμιστικές θέσεις θα περιέρχονται γρήγορα σε μειοψηφία».

Τελικά, μια (προσωρινή) οριστική απόφαση για τη συνεργασία των δύο κομμάτων αναμενόταν τη Δευτέρα 30 του Μάη. Σε κοινή σύσκεψη αντιπροσωπειών των δύο κομμάτων στις 30 του Μάη, οι αντιπρόσωποι του ΚΟΔΗΣΟ εξέφρασαν την προτίμησή τους στις ανοιχτές λίστες αυτού του κόμματος με συμμετοχή σ' αυτές υποψηφίων του ΒΑΣΓΚ, ενώ οι τελευταίοι απορρίπτουν αυτή τη λύση και προτιμάνε τη σύσταση νέου «εκλογικού κόμματος». Βασικά, όπως δηλώνεται και από τις δύο πλευρές, υπάρχει η βούληση της συνεργασίας, ή συμμαχίας, γι' αυτό και αποφασίστηκε να συνεχιστούν οι συνομιλίες σε «ομάδες εργασίας», ώστε η μορφή της να μην προσκρούει στον υπάρχοντα εκλογικό νόμο.