Η πλέον χαρακτηριστική «περιγραφή» της λειτουργίας της λεγόμενης βιομηχανίας του «ελεύθερου χρόνου» (δηλαδή, των μονοπωλίων που απομυζούν απίστευτα υπερκέρδη, σε χρήμα και ιδεολογική χειραγώγηση, από κάθε τομέα της «διασκέδασης», με «αιχμή» φυσικά τα οπτικοακουστικά και βέβαια τον κινηματογράφο) έρχεται κατευθείαν από την «πηγή»: Από την «UNIVERSAL STUDIO», το γνωστό χολιγουντιανό «μεγαθήριο».

Με μια «πανηγυρική» ανακοίνωση, η εταιρία ανήγγειλε πρόσφατα τις «προωθητικές συνεργασίες» για το «λανσάρισμα» της νέας κινηματογραφικής-«ποπ κορν» υπερπαραγωγής της υπό τον τίτλο «Κινγκ Κονγκ» (το «ριμέικ», δηλαδή, της παλαιότερης, γνωστής, ταινίας), υπερπαραγωγή που θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στις 14 του Δεκέμβρη αυτού του χρόνου, δηλαδή, λίγο πριν την άκρως κερδοφόρα περίοδο των Χριστουγέννων.

Η διαφημιστική «καταιγίδα» που προηγείται κάθε χολιγουντιανής υπερπαραγωγής (μην ξεχνάμε πως το «προωθητικό» κόστος κάθε τέτοιας ταινίας είναι κατά μέσο όρο το διπλάσιο του κόστους παραγωγής της) περιλαμβάνει ένα, σχεδόν αδύνατο να διαπεραστεί, «ιστό», τον οποίο «πλέκουν» τα «αδελφά» μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στην ένδυση, στο φαγητό, ακόμη και στη βιομηχανία αυτοκινήτων. Αν πρόκειται μάλιστα για ταινία που στοχεύει σε νέους «καταναλωτές» ή «πελάτες» (διότι έτσι αντιλαμβάνεται ο καπιταλισμός τους ανθρώπους), τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα για τις τσέπες των γονιών και τα μυαλά των παιδιών τους, αφού, μέχρι να πληρώσουν το εισιτήριο για την ταινία, θα την έχουν χρυσοπληρώσει μήνες πριν, με την κατανάλωση χάμπουργκερ, ρούχων και λοιπών εμπορευμάτων, που θα φέρουν τα «σήματα» της ταινίας. Οσο για τη συνείδηση που διαμορφώνουν τα παιδιά και οι νέοι μέσα από αυτή την «πλύση εγκεφάλου», το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό. Οχι μόνο μεσοπρόθεσμα, δηλαδή όσο διαρκεί αυτή η «καταιγίδα», αλλά και μακροπρόθεσμα, αφού, το παιδί και ο νέος, από εν δυνάμει συνειδητός θεατής, μετατρέπεται σε «σαβουροφάγο» και μεταφορικά (από το είδος του κινηματογράφου που θα έχει συνηθίσει να βλέπει) και κυριολεκτικά (από τις διατροφικές συνήθειες που θα αποκτήσει και τα «δεσμά» της εκάστοτε «μόδας»).

Αν τα παραπάνω ακούγονται για κάποιον ίσως «ξεπερασμένα», «υπερβολικά» ή ακόμη και «οπισθοδρομικά» (σ.σ. ολόκληρο θεωρητικό «οικοδόμημα» έχει «εφεύρει» το σύστημα για να «αρωματίσει» την παρακμή του, όπως, π.χ., το ιδεολόγημα του «μεταμοντερνισμού»), τότε αρκεί να διαβάσει την ανακοίνωση της UNIVERSAL για την προώθηση του «Κινγκ Κονγκ». Η εταιρία ανακοίνωσε λοιπόν πως συμφώνησε «με μια επίλεκτη ομάδα εμπορικών σημάτων» ενόψει της πρεμιέρας του Δεκέμβρη. Αυτές οι «συμμαχίες μάρκετινγκ» - όπως τις ονομάζει - περιλαμβάνουν μονοπώλια όπως η VOLKSWAGEN, η «Kellogg», η «Toshiba», η «Chase», η «Nestle» και η «Burger King», ενώ στο «παιχνίδι» μπαίνουν και οι αρχές της Νέας Υόρκης.

Τα μονοπώλια αυτά «αντιπροσωπεύουν» για την εταιρία «την πρώτη εφαρμογή της νέας στρατηγικής συνεργασιών του στούντιο», στρατηγική που διαμορφώθηκε από το αρμόδιο «τμήμα συνεργασιών» (USP) της UNIVERSAL. Το USP αποτελεί ουσιαστικά ένα δομικό μοντέλο που επιχειρεί να αναβαθμίσει το «οπλοστάσιο» του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού. Οπως λέει η ίδια η εταιρία, το USP «διαμορφώθηκε» τον Ιούνη του 2004 για να «συνδυάσει» την «προώθηση» της μαζικής και οικιακής «ψυχαγωγίας» (home entertainment) της UNIVERSAL με τις «εταιρικές ομάδες συνεργασίας» σε μια «ενιαία μονάδα».

Οπως προκύπτει από τις δηλώσεις της Στέφανι Σπέρμπερ, αντιπροέδρου της εταιρίας, αυτή η «ενιαία μονάδα» είναι το αποτέλεσμα των απαιτήσεων που είχαν τα «συνεργαζόμενα» μονοπώλια για «ξεκαθάρισμα» του τοπίου του ανταγωνισμού στο πεδίο της προώθησης των ταινιών. «Ακούσαμε προσεκτικά αυτό που οι συνεργάτες μας μάς είπαν και ανταποκριθήκαμε με τη δημιουργία καινοτόμων συμμαχιών πιστεύοντας πως θα είμαστε εξαιρετικά αποτελεσματικοί και για τους συνεργάτες μας και για μας», λέει η Σπέρμπερ, και συνεχίζει: «Ενα από τα πράγματα που ακούσαμε από τους συνεργάτες μας ήταν ότι θέλουν ένα λιγότερο ακατάστατο πεδίο. Ετσι υιοθετήσαμε τη μέθοδο "ποιότητα πάνω από την ποσότητα" που περιορίζει τις συμμαχίες μόνο σε εκείνες που παρέχουν μια σαφή και κατάλληλη στρατηγική. Ακούσαμε επίσης την επιθυμία τους για αποκλειστική πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο και μια πιο συνεργάσιμη προσέγγιση στις δημιουργικές εκστρατείες, και είμαστε σε θέση να προσφέρουμε και τα δύο με τον "Κινγκ Κονγκ"».

Αυτό σημαίνει επίσης πως τα μονοπώλια αναμένουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη στο μέλλον στο πεδίο της βιομηχανίας του «ελεύθερου χρόνου» και «πλακώνονται» από νωρίς για να πιάσουν «καλή θέση» στο σχετικό ανταγωνισμό. Αυτές οι «θέσεις μάχης» ωστόσο δείχνουν και την ανάγκη ακόμη μεγαλύτερης εγρήγορσης του λαϊκού κινήματος ενάντια στην ολοκληρωτική «ομογενοποίηση» που επιχειρεί ο ιμπεριαλισμός στο επίπεδο του εποικοδομήματος.

Από τον Οκτώβρη και καταρχήν μόνο για τις ΗΠΑ, η «Kellogg» θα τυλίξει 18 εκατομμύρια πακέτα δημητριακών με τον «Κινγκ Κονγκ», ενώ θα έχει και «ειδικά» πακέτα κόρνφλεϊκς με «προσφορές». Φυσικά η «εκστρατεία» θα συνεχιστεί σε όλο τον κόσμο. Ανάλογα «πακέτα» θα «προσφέρει» και η «Nestle». Η VOLKSWAGEN θα ξεκινήσει την «προώθηση» της ταινίας αυτό το μήνα στη διεθνή έκθεση αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης η VOLKSWAGEN προγραμματίζει μια «εντυπωσιακή παρουσία» με ομοιώματα του «Κινγκ Κονγκ» πάνω σε ρυμουλκά, ενώ, από το Νοέμβρη, η αυτοκινητοβιομηχανία θα επεκτείνει την «κοινή» διαφήμιση της ταινίας με τα προϊόντα της, μέσα από τους αντιπροσώπους της, την τηλεόραση, τα ΜΜΕ, κλπ.

Τι «δουλιά» όμως έχει μια αυτοκινητοβιομηχανία με τον «Κινγκ Κονγκ»; Φυσικά ο εν λόγω γορίλας ...δεν οδηγάει. Οδηγούν όμως οι θεατές του. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Γιόερν Χίνρικς, επικεφαλής του «μάρκετινγκ» της VOLKSWAGEN, «αυτή η ιδιαίτερα προσδοκώμενη ταινία ταιριάζει καλά με την προώθηση του Touareg (σ.σ. μοντέλο "ελεύθερου χρόνου" της εταιρίας), με τη δυνατότητά του να κινηθεί από την τραχιά ζούγκλα μέχρι τις οδούς των πόλεων»!

Ο «ιστός» στα μυαλά και στις τσέπες των «καταναλωτών» γίνεται ακόμη πιο ασφυκτικός με την «Chase», η οποία θα εκδώσει πιστωτική κάρτα (σ.σ. mastercard) «Κινγκ Κονγκ» (!) με την οποία ο «πελάτης» θα «κερδίζει» πόντους αγοράζοντας προϊόντα της «Universal» (φυσικά...) κερδίζοντας έτσι και τα δύο μονοπώλια. «Η έναρξη της κάρτας επεκτείνει την προωθητική παρουσία μας πέρα από τον κινηματογράφο, σε μια καθημερινή αλληλεπίδραση με τους πελάτες μας», λέει ο υπεύθυνος της «Chase», αποκαλύπτοντας έτσι και μια ακόμη πτυχή τέτοιου είδους «συνεργασιών»: Το βάθος χρόνου της εμπορικής εκμετάλλευσης του κινηματογραφικού «προϊόντος» πολύ πέρα από το χρόνο που θα «κατέβει» από τις αίθουσες.

Ο Δήμος Ν. Υόρκης δεν ανακοίνωσε πως θα «εμπλακεί» στην προώθηση της ταινίας και πως θα κερδίσει από αυτή, αλλά και μόνο το γεγονός της συμμετοχής του αποκαλύπτει τον έλεγχο που ασκούν τα μονοπώλια σε αυτό που ακόμη στην Ελλάδα ονομάζεται ...«τοπική αυτοδιοίκηση». Η αλυσίδα γρήγορου φαγητού «Burger King» επίσης περιμένει εναγωνίως να «ντύσει» τα χάμπουργκερ με την εικόνα του «Κινγκ Κονγκ», προσδοκώντας μάλιστα πελατεία και από τους ενήλικες που έχουν δει την παλιότερη εκδοχή του «Κινγκ Κονγκ», σύμφωνα με τον υπεύθυνο της εταιρίας. Ετσι, για να πιάσουν όλες τις γενιές πελατών. Αντιστοίχως η «Toshiba» θα ξεκινήσει διεθνή διαφημιστική εκστρατεία με τα σήματα της ταινίας «δεμένα» με τα προϊόντα της.

Να θυμίσουμε, τέλος (βλ «Ρ» 23/5/2004), ότι η UNIVERSAL είναι πλέον τμήμα της «NBC Universal», την οποία σύστησαν η «Τζένεραλ Ελέκτρικ» (η γνωστή εταιρία ηλεκτρικών οικιακών συσκευών και όχι μόνο, η οποία ήδη «δραστηριοποιείται» και στο Χόλιγουντ), το NBC, από τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα των ΗΠΑ (το οποίο συμμετέχει στην «Τζένεραλ Ελέκτρικ»), και η «Vivendi Universal Entertainment».

Πρόκειται για έναν κολοσσιαίο μηχανισμό παραγωγής βιομηχανοποιημένης «διασκέδασης» και «ψυχαγωγίας», ο οποίος περιλαμβάνει τηλεοπτικό δίκτυο, μεγάλο κινηματογραφικό στούντιο, «πακέτο» «ψυχαγωγικών» υπηρεσιών, ειδησεογραφική υπηρεσία, ισπανόφωνα τηλεοπτικά δίκτυα και τα «θεματικά πάρκα» του NBC. Η «πλύση εγκεφάλου» γιγαντώνεται, λοιπόν, γι' αυτό η αντίσταση είναι ίσως πιο αναγκαία σήμερα από ποτέ άλλοτε...