Παπαγεωργίου Βασίλης

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από την ομιλία του Χρήστου Ροϊλού, «συντονιστή» του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης - Πάτρα 2006» στην πρόσφατη συνάντηση των πολιτιστικών «δικτύων» που διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων και το Ιδρυμα «Μελίνα Μερκούρη» στο Ζάππειο. Τις ίδιες φράσεις και με σχεδόν πανομοιότυπο ύφος μπορεί να τις συναντήσει κανείς σε όλη την ευρωενωσιακή «φιλολογία», από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, τις διάφορες «βίβλους» και τα συμβούλια υπουργών, μέχρι τις (με κάθε ευκαιρία) ομιλίες πολιτικών - «απολογητών» του συστήματος. Τα ίδια έλεγε ο Ε. Βενιζέλος ως υπουργός Πολιτισμού, είτε παρουσιάζοντας τις «αρχές» της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας είτε το 2003 από τη Θεσσαλονίκη, όταν η Ελλάδα προήδρευε της ΕΕ.

Πίσω από αυτές τις φράσεις κρύβεται η ανάγκη του κεφαλαίου της ΕΕ να ανταγωνιστεί οικονομικά τους άλλους μεγάλους ιμπεριαλιστικούς πόλους, με σημαίνοντα «σταθμό εφόρμησης» τις «αγορές» της Ανατολικής Ευρώπης. Μετά τη Λισαβόνα και την «ένταξη» του πολιτισμού με συγκεκριμένο πλέον τρόπο στην ενίσχυση της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου, κάθε «πολιτιστική» δραστηριότητα της ΕΕ, από τα χρηματοδοτικά της προγράμματα, μέχρι τις «πολιτιστικές πρωτεύουσες» παίζει ακριβώς αυτόν τον «ενισχυτικό» ρόλο. Ο ίδιος ο Χρ. Ροϊλός «θυμίζει» αυτό που, εσχάτως, επιχειρούν να ξεχαστεί από το λαό οι «αριστεροί» ...της «καλής ΕΕ»: «Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ θεσπίζεται η ευρωπαϊκή ιθαγένεια. Ας μην ξεχνάμε ότι με την ίδια ακριβώς Συνθήκη η πολιτιστική δράση εντάσσεται σε κοινοτικά πλαίσια». Δηλαδή, στα ιμπεριαλιστικά πλαίσια.

Σε αυτά ακριβώς τα πλαίσια, πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «πρότεινε» να ανακηρυχτεί το 2008 «Ευρωπαϊκό έτος διαπολιτιστικού διαλόγου». Ο συνολικός προϋπολογισμός του «έτους» θα είναι 10 εκατομμύρια ευρώ που θα «αξιοποιηθούν» σε «μια σειρά ειδικών σχεδίων που θα εκτελεστούν το 2008, στο πλαίσιο κοινοτικών προγραμμάτων και άλλων δράσεων». Οι βασικοί τομείς δράσης του «έτους» θα είναι η εκπαίδευση, η νεολαία, ο αθλητισμός και ...η «ιδιότητα του πολίτη».

Ο τελευταίος «τομέας» μπορεί να ακούγεται «νέος» και «παράξενος», αλλά δεν είναι τίποτα από αυτά τα δύο. Η διεύρυνση της ΕΕ μπορεί μεν να σημαίνει νέα πεδία εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και του πλούτου των χωρών, αλλά το κεφάλαιο γνωρίζει πολύ καλά πως αυτό δεν μπορεί να γίνει εύκολα με όρους σύγκρουσης. Και επειδή η προπαγάνδα περί «παραδείσων» με την ένταξη στην ΕΕ έχει πολύ γρήγορη ημερομηνία λήξης, η ιδεολογική σπέκουλα πρέπει να γίνει πιο «εφευρετική»! Γι' αυτό και τελευταία εντείνεται η ανησυχία της κυρίαρχης πολιτικής για τη «μη εμπέδωση» των «αξιών» της ΕΕ από τους «πολίτες».

Ο Επίτροπος το έθεσε ως εξής: «Τα τελευταία χρόνια, η Ευρώπη γνώρισε σημαντικές αλλαγές ως απόρροια των διαδοχικών διευρύνσεων, της αυξημένης κινητικότητας χάρη στην Ενιαία Αγορά και της αύξησης των μετακινήσεων και των εμπορικών συναλλαγών με τον υπόλοιπο κόσμο. Αποτέλεσμα (...) ήταν η αλληλεπίδραση μεταξύ Ευρωπαίων και διαφόρων πολιτισμών, γλωσσών, εθνοτικών ομάδων και θρησκευτικών πεποιθήσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο και αλλού. Επομένως, ο διάλογος μεταξύ πολιτισμών φαίνεται να αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών, καθώς και μεταξύ των πολιτισμών που τους συνθέτουν».

Η επίθεση του κεφαλαίου στις εργασιακές σχέσεις, η οποία απαιτεί και περιλαμβάνει αναδιαρθρώσεις σε όλους τους τομείς, προεξέχουσας της εκπαίδευσης πρέπει να «αμβλυνθεί» στη συλλογική συνείδηση. Ετσι, ο «διαπολιτιστικός διάλογος» εμφανίζεται ως μέσο «που θα βοηθήσει τους Ευρωπαίους πολίτες και όλους όσοι ζουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση να αποκτήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να κινούνται με άνεση σε ένα πιο ανοιχτό και πιο σύνθετο (σ.σ. βλέπε «ευέλικτο») περιβάλλον».

Η «ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών, και όλων όσοι ζουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ως προς τη σημασία της ανάπτυξης μιας ενεργητικής ιδιότητας του πολίτη ανοιχτής στον κόσμο, που θα σέβεται την πολιτιστική πολυμορφία και θα βασίζεται σε κοινές αξίες» είναι το θεματικό πεδίο που θα ασκηθεί η ιδεολογική χειραγώγηση μέσω της «ομογενοποιημένης» και τελικά αντιδραστικής τέχνης.

Ολο το 2008 θα αποτελέσει «σταθμό» για την προπαγάνδιση των αστικών «αξιών», εντός και εκτός ΕΕ: «(...) θα διαμορφωθεί μια συνεκτική εικόνα της πληθώρας κοινοτικών δράσεων που συμβάλλουν στον διαπολιτιστικό διάλογο και θα αναπτυχθεί η συνέργεια μεταξύ προγραμμάτων, κυρίως δε μεταξύ εκείνων που απευθύνονται σε γειτονικές και τρίτες χώρες. Επίσης, τα κράτη - μέλη θα συνεργαστούν στενά στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Ετους, προκειμένου να εστιάσουν τις προσπάθειές τους σε δράσεις ευαισθητοποίησης και επικοινωνίας».

Το 50% του προϋπολογισμού θα διατεθεί για «εκστρατεία ενημέρωσης και προβολής των στόχων του Ευρωπαϊκού Ετους» και τα υπόλοιπα για «εξαγορά» συνειδήσεων με τον γνωστό τρόπο: «Επιχορηγήσεις δράσεων σε κοινοτικό επίπεδο, που θα αφορούν έναν περιορισμένο αριθμό εμβληματικών δράσεων ευρωπαϊκής κλίμακας (για παράδειγμα μεγάλες αθλητικές ή ψυχαγωγικές εκδηλώσεις), με σκοπό την ευαισθητοποίηση, ειδικά των νέων, γύρω από τους στόχους του Ευρωπαϊκού Ετους» και «συγχρηματοδοτήσεις δράσεων σε εθνικό επίπεδο με έντονη ευρωπαϊκή διάσταση»...