Ξεκινώντας τη συζήτηση από τη μάχη των δημοτικών εκλογών η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, τόνισε: «Τα κριτήρια για μας δε διαμορφώνονται την τυπική προεκλογική περίοδο. Τότε δίνεται η μάχη των εντυπώσεων. Και η πείρα έχει δείξει ότι την τυπική προεκλογική περίοδο, η σύγχυση είναι μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να υπάρχει σήμερα. Γιατί η προεκλογική εκστρατεία γίνεται με όρους διαφήμισης και βεβαίως στη διαφήμιση κυριαρχούν οι υποψήφιοι των κομμάτων εξουσίας. Για μας τα κριτήρια διαμορφώνονται πολύ πιο πριν, διαμορφώνονται καθημερινά».

Αναφερόμενη στο θέμα της συνάντησης με τους ανθρώπους του Πολιτισμού, που ήταν «οι πολιτιστικές ανάγκες του λαού και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», η Αλέκα Παπαρήγα επισήμανε τη σπουδαιότητα λέγοντας ότι «είναι πολύ ουσιαστικό και ταιριάζει απόλυτα μέσα στη μάχη των δημοτικών εκλογών». Πριν απ' όλα όμως έθεσε το ερώτημα: «Με τι κριτήριο θα πάει κάποιος στην κάλπη;». «Κι αυτός ο κάποιος» - είπε - «δεν είναι γενικά κι αφηρημένα ένας. Είναι ο εργάτης, είναι ο υπάλληλος, ο μικρομεσαίος, ο αγρότης, είναι ο φτωχός, ο άνεργος, είναι ο διανοούμενος, ο καλλιτέχνης, ο μισθωτός διανοούμενος, ο νέος και η νέα, η γυναίκα, ο άνδρας. Αυτό που επιδιώκει το ΚΚΕ, είναι αυτή τη φορά να πάει στην κάλπη κάποιος χωρίς να σκεφτεί εγώ είμαι δημότης του τάδε δήμου ή της τάδε νομαρχίας. Βεβαίως θα ψηφίσει ένα τοπικό ψηφοδέλτιο. Εμείς του λέμε όταν θα πάει στην κάλπη, πρώτα απ' όλα να σκεφτεί σε ποια τάξη ανήκει, σε ποιο κοινωνικό στρώμα και δεύτερον να σκεφτεί ότι αυτά τα ψηφοδέλτια αντιπροσωπεύουν κόμματα. Αντιπροσωπεύουν πολιτικές δυνάμεις, αντιπροσωπεύουν συμφέροντα. Πιστεύουμε ότι πρέπει κάποιος να ψηφίσει με ένα γενικό πολιτικό κριτήριο και μάλιστα να λάβει κανείς υπόψη του το σύνολο των κοινωνικών αναγκών. Και βέβαια μέσα εκεί εμείς αναμφισβήτητα θέτουμε και τις πολιτιστικές ανάγκες και τον πολιτισμό με την ευρύτερη έννοια, - τρόπος ζωής, στάση ζωής - αλλά και με τη στενότερη έννοια, του καλλιτεχνικού έργου όλων των μορφών, του ρόλου του λαού σ' αυτό το έργο, του ρόλου των παραγωγών, την επικοινωνία που έχει ο λαός με το καλλιτεχνικό έργο κλπ. Οι καλλιτέχνες πρέπει να συνδράμουν με βάση τα γενικά πολιτικά κριτήρια και τις εμπειρίες που έχουν οι ίδιοι στον τομέα τους».

Σχετικά με τα γενικά πολιτικά κριτήρια που θέτει το ΚΚΕ στις δημοτικές εκλογές, η Αλέκα Παπαρήγα εξήγησε ότι «ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν είναι ούτε λαϊκός θεσμός, ούτε Αυτοδιοίκηση. Αν ήταν λαϊκός θεσμός και αυτοδιοικητικός, ακόμη κι αν είχε χίλιες δυσκολίες στη δράση του, θα μπορούσε να γίνει "κάστρο" προοδευτικής πολιτιστικής δημιουργίας, συσπείρωσης των καλλιτεχνών, ένα μετερίζι εναντίον του κυρίαρχου πολιτισμού, εναντίον του "πολιτισμού" της Γιουροβίζιον και τόσων άλλων».

Σε άλλο σημείο της ομιλίας της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κάλεσε τους ανθρώπους του Πολιτισμού να καταδικάσουν τα άλλα ψηφοδέλτια (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και συνεργασίες ΣΥΝ), πρώτα και κύρια για γενικούς πολιτικούς λόγους. «Είναι μια ευκαιρία τα δύο κόμματα να έχουν πολιτικές απώλειες». Βέβαια, όπως είπε, «όλοι οι δήμαρχοι έχουν να παρουσιάσουν κάποιο έργο, στον τομέα του Πολιτισμού. Δεν υπάρχει δήμαρχος που να μην έχει κάνει κάτι. Είτε θα έχει κάνει πολιτιστικά κέντρα ή μια δημοτική βιβλιοθήκη, είτε κάνει εκδηλώσεις, άλλοι μάλιστα κάνουν και μεγάλα φεστιβάλ, άλλοι μικρότερα ανάλογα με τις δυνατότητες που έχουν. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια δίνουν σημασία και σε ειδικά φεστιβάλ, για τους Βλάχους, τους Τσιγγάνους, τους μετανάστες, κάνουν κινηματογραφικές προβολές, οργανώνουν χορωδίες, παίρνουν κάποιους δασκάλους και μαθαίνουν στα παιδιά μουσική. Βέβαια, αυτά δεν έχουν σταθερή απόδοση. Τα ξεκίνησαν ερασιτεχνικά, μετά πήραν κάποιους ανθρώπους που έψαχναν δουλιά στον τομέα του Πολιτισμού, με κανονικές επαγγελματικές σχέσεις, μετά τους άλλαξαν τις εργασιακές σχέσεις. Κάποια δραστηριότητα γίνεται»...

Ομως «οι Τοπικές Αρχές πρέπει να κριθούν κυρίως για τα όσα δεν έκαναν ως στηρίγματα του λαϊκού κινήματος», τόνισε η Αλέκα Παπαρήγα. «Επομένως, κύριοι δήμαρχοι και νομάρχες, το πρώτο πράγμα είναι να νοιαστείτε για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα των κατοίκων. Αφού είστε λαϊκός θεσμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αρα κρίνονται γι' αυτό που δεν έκαναν».

«Δυστυχώς πάμε στις εκλογές και ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού αγνοεί τις σοβαρές αλλαγές που εδώ και δώδεκα χρόνια έχουν επέλθει στο θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και μιλάμε για νομικές θεσμικές αλλαγές. Πάντα ο θεσμός Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν μέρος του κρατικού μηχανισμού, της κρατικής εξουσίας, του πολιτικού συστήματος. Βέβαια, ήταν ένας κατώτερος κρίκος, πιο ευαίσθητος στις λαϊκές πιέσεις, είχε λιγότερες αρμοδιότητες και αυτό έδινε τη δυνατότητα κυρίως στους εκλεγμένους δημάρχους κομμουνιστές και αριστερούς, με όρους σύγκρουσης με την κεντρική εξουσία, να πραγματοποιούν ένα έργο, συχνά όμως τοπικό. Αν θέλετε ένας καλύτερος συσχετισμός δύναμης άνοιγε και σε αυτό το θεσμό κάποια παράθυρα, ένας κομμουνιστής, ένας αγωνιστής, ένας αριστερός δήμαρχος να έχει ένα θετικό έργο για το λαό».

«Αλλά από το 1994 και μετά, αν υπήρχαν κάποια παράθυρα, έκλεισαν. Και ο θεσμός αυτός εντάχθηκε πλήρως στο σύνολο των λειτουργιών του κρατικού συστήματος και έχει μετατραπεί σε ένα γραφείο ανάθεσης εργασιών στους επιχειρηματίες και σε μια τοπική εφορία. Ενα χαρακτηριστικό: Στην ουσία έπαψαν να υπάρχουν οι δημοτικές επιχειρήσεις. Δε λέμε ότι ήταν λαϊκής ιδιοκτησίας ή λαϊκές επιχειρήσεις, αλλά εν πάση περιπτώσει μπορούσαν το έργο που έκαναν να κοστίζει λιγότερο στο λαό. Να είναι δηλαδή χαμηλή η ανταποδοτικότητα. Οταν όλες αυτές οι εργασίες πέρασαν στους ιδιώτες, εκεί η δίψα του κέρδους έγινε πολύ πιο μεγάλη».

«Αλλά το κυριότερο, και εδώ επιβεβαιώνεται αυτό που λέει το ΚΚΕ, είναι το εξής: Πριν το '94 είχαμε στην Ελλάδα 2.000 δήμους και 5.000 κοινότητες. Σήμερα έχουμε 900 δήμους και 130 κοινότητες. Και στην πορεία θα πάμε για 400 δήμους και 50 κοινότητες, που είναι ιστορικές, ενώ πάμε για συγκέντρωση νομαρχιών, δέκα - δεκαπέντε νομαρχίες κλπ. Γίνεται δηλαδή μια συνένωση. Και ακριβώς διαμορφώνονται όργανα ακόμη πιο κοντά στην κρατική εξουσία. Και αποδεικνύεται ότι τα τοπικά προβλήματα έχουν πάει περίπατο. Οι 2.000 δήμοι τα όποια τοπικά μπορούσαν να επιλύσουν, τα επέλυσαν. Αλλοι τα επέλυσαν θετικότερα άλλοι όχι. Ακριβώς τώρα τα προβλήματα είναι τόσο οξυμένα, που δε λύνονται σε τοπική βάση. Και το ίδιο το αστικό, το καπιταλιστικό κράτος συγκεντρώνει όχι για να επιλύσει προβλήματα, αλλά για να μπορεί να υλοποιήσει καλύτερα την πολιτική του. Π.χ. αφού μεταφέρουν στους δήμους αρμοδιότητα μεγάλων τοπικών έργων, δεν μπορεί να πείσουν 2.000 δήμους... Γιατί εκεί η λαϊκή πίεση θα είναι τέτοια, για έργα τοπικά λαϊκά. Θα κάνουν 400 δήμους και αυτά τα έργα που γίνονται θα είναι πλήρως υποταγμένα στις ανάγκες του κεφαλαίου».

Αναφερόμενη στα σχέδια για την ένταξη της εκπαίδευσης στην ΤΑ τόνισε: «Το μεγάλο έγκλημα είναι αυτό το οποίο αυτή τη στιγμή, να το πω καθαρά, το προβάλλει το ΠΑΣΟΚ. Η ΝΔ αφήνει το ΠΑΣΟΚ να καλλιεργεί αυτή την εγκληματική πολιτική, και υπάρχει στιγμή που θα προσχωρήσει. Μέσα στις αρμοδιότητες είναι να περάσει η Παιδεία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για κοιτάτε μια μορφή που έγινε, οδήγησαν κάθε δήμο να έχει και ένα ΤΕΙ. Εχουν γεμίσει πανεπιστημιακές σχολές όλη την Ελλάδα. Οι δήμαρχοι και οι νομάρχες πίεσαν για να γίνουν σχολές πανεπιστημιακές, σαν απάντηση στην ανάπτυξη. Γέμισαν λοιπόν την Ελλάδα πανεπιστήμια. Τώρα τι λένε, θα πάνε στα σχολεία... Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή για το θέμα της Παιδείας, μας κατηγόρησαν σαν αντιδραστικό και συντηρητικό κόμμα, γιατί αρνούμαστε η Παιδεία να περάσει στην ΤΑ. Ξέρετε πώς θα λειτουργούν τα σχολεία, με βάση αυτά τα σχέδια; Κάθε σχολείο θα έχει τη δική του διοίκηση. Και το περιεχόμενο; θα υπάρχουν 2 ή 4 μαθήματα γενικά, που θα είναι πανελλαδικά, και από εκεί και πέρα, οι προσλήψεις, το περιεχόμενο των μαθημάτων, τα πάντα θα καθορίζονται από την τοπική κοινωνία. Η τοπική κοινωνία θα είναι οι παραγωγικές τάξεις, όπως λένε, δηλαδή οι τοπικοί επιχειρηματίες, οι γονείς, οι δήμαρχοι, οι ξενοδόχοι. Μπορεί να είναι και οι εργάτες δήμου. Είναι αδύνατον αυτή η τοπική κοινωνία να καταργήσει τις ταξικές διαφορές και τα ταξικά συμφέροντα και να έχει ενιαία αντίληψη για το περιεχόμενο. Αλλά το κυριότερο. Πάμε για διάσπαση αυτού που κατέκτησαν οι εργαζόμενοι στον καπιταλισμό - και ο καπιταλισμός δεν το έδωσε με τη θέλησή του - να υπάρχει ενιαίο πρόγραμμα διδασκαλίας. Το σχολείο πάντα ήταν ταξικό στη χώρα μας. Τουλάχιστον όμως όλα τα παιδιά διδάσκονταν τα ίδια μαθήματα. Αλλο τώρα ότι το παιδί του εργαζόμενου δεν μπορούσε να πάει στο φροντιστήριο, τυπικά ήταν το ίδιο πρόγραμμα... Και δεν υπάρχει ένας δήμαρχος - δε λέω για τους κομμουνιστές και τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε - δεν υπάρχει ένας δήμαρχος που να πει γι' αυτό ότι πρόκειται για έγκλημα».

Τέλος σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση του Πολιτισμού από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε ότι «στη μεγάλη πλειοψηφία, η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο πολιτιστικό έργο της σαν επικοινωνιακό στοιχείο. Τον Πολιτισμό δηλαδή σαν κράχτη. Αυτό είναι που χρειαζόμαστε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση; Θα περιμέναμε, δήμαρχοι και νομάρχες να ξεσηκώσουν ένα κίνημα κατά της πολιτιστικής υποβάθμισης, κατά της ιδεολογίας του ιμπεριαλισμού που κυριαρχεί στον πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες έχουν λόγο στο ρόλο του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τον πολιτισμό. Ζητάμε από τους καλλιτέχνες να δράσουν παίρνοντας υπόψη το σύνολο των κριτηρίων της ψήφου. Να έχουν στο νου τους τη στάση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσα σε όλη αυτή την πολιτιστική σαπίλα που κυριαρχεί, σε αντίθεση με τη δυνατότητα που υπάρχει να βγει μέσα από το λαό γνήσια προοδευτική δημιουργία».

Στη συζήτηση που ακολούθησε, η Αλέκα Παπαρήγα απαντώντας για τη σχέση του πολιτισμού με το λαϊκό κίνημα, τόνισε:

«Εμείς μιλάμε για έναν πολιτισμό μέσα από τον οποίο θα προβάλλεται ο ρόλος του λαού, του λαϊκού παράγοντα, διότι η ιστορία φτιάχνεται από το λαό, οι λαοί δημιουργούν την ιστορία. Τώρα, πώς μέσα από την τέχνη αυτό θα φανεί, είναι ένα σύνθετο ζήτημα. Μπορεί ο καλλιτέχνης να το εκφράσει με ένα δικό του τρόπο. Αλλά σε κάθε περίπτωση, έναν Πολιτισμό που δείχνει, αυτό που λέμε, το ρόλο του λαού, σε αντίθεση - φέρνω ένα παράδειγμα - με το ρόλο των βασιλιάδων, των αυτοκρατόρων, των ατόμων. Επίσης θα προβάλλονται τα προβλήματα του λαού. Και το λέω αυτό γιατί η τέχνη δεν παράγεται στο κενό. Και όταν λέω τα προβλήματα του λαού, δεν εννοώ με τον τρόπο που κάνει ντοκουμέντα το ΚΚΕ ή το ΔΗΚΚΙ ή άλλες δυνάμεις. Εχουμε ανάγκη σήμερα από ένα τέτοιο έργο. Και δεν το λέμε μόνο από πλευράς περιεχομένου, αλλά και από πλευράς αισθητικής. Παρά το ότι δεν είμαι πολύ ειδική για να αναλύσω αυτό το θέμα. Να το πω πιο καθαρά. Στην εποχή που έχουμε υποχώρηση του κινήματος, των δυνάμεων του σοσιαλισμού και του εργατικού κινήματος, είναι η εποχή που κυριαρχεί ο ιμπεριαλισμός, ο ατομισμός και ο εγωισμός, έχουμε ανάγκη από έναν πολιτισμό που να προβάλλει το λαό, το λαϊκό παράγοντα, τους αγώνες του λαού, τις αξίες του αγώνα. Αυτό δε σημαίνει ότι ένας καλλιτέχνης δε θα ζωγραφίσει ένα βάζο με λουλούδια. Δε λέω ότι είναι κακό αυτό. Αλλά αυτή τη στιγμή έχουμε ανάγκη από ένα έργο που δημιουργεί ανάταση αγώνα: Σήμερα, στη συγκεκριμένη φάση που είμαστε, τον Πολιτισμό της εργατικής τάξης».

Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε στην πλούσια εμπειρία της δεκαετίας του '60. Είπε λοιπόν πιο συγκεκριμένα:

«Τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη εκείνη την περίοδο έβγαζαν κόσμο στους αγώνες. Τα τραγούδια του Μίκη, του Λεοντή, του Λοΐζου κ.ά. ήταν απαγορευμένα τότε. Και τα τραγούδαγε όλη η νεολαία. Πώς; Πηγαίναμε στους "Φαίακες", σε μια ταβέρνα, μας μάθαιναν και μετά πηγαίναμε κάθε μέρα σε άλλη ταβέρνα στην Πλάκα και τα τραγουδάγαμε και διαδιδόταν το πολιτικό τραγούδι. Δε λέω ότι η τέχνη είναι μόνο το πολιτικό τραγούδι. Στις σημερινές συνθήκες της απογοήτευσης και του ατομισμού, χρειαζόμαστε ένα μήνυμα: ότι ο λαός δρα με αξιοπρέπεια, αντιστέκεται. Εχουμε μια τέτοια ανάγκη. Και υπάρχει τέτοιο έργο. Ακόμη και στην τηλεόραση θα δεις κάποιες εκπομπές που ξεφεύγουν και βάζουν τέτοια ζητήματα, αλλά είναι πάρα πολύ λίγες. Εχουμε ανάγκη από τον Πολιτισμό που υπηρετεί την αφύπνιση. Το ΚΚΕ δε θα υπαγορεύσει φόρμες και αισθητική. Εχουμε ανάγκη από την αφύπνιση, από ομαδικότητα και όχι από τα άτομα, και από αυτό που θα συγκινήσει τους πολλούς και κυρίως τη νεολαία. Τις μορφές ας τις βρείτε εσείς. Σημασία έχει το μήνυμα».