Τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ), από την ίδια τους τη φύση και τις βασικές πολιτιστικές αρχές που τα διέπουν, έχουν επωμιστεί από τη γέννησή τους μια τριπλή αποστολή. Να δημιουργούν κατ' αρχήν παραστάσεις ποιότητας, με ρεπερτόριο που χωρίς να απομακρύνεται από τα ποιοτικά κριτήρια να εγγίζει το συγκεκριμένο κοινό της περιφέρειας, να πραγματοποιούν περιοδείες και να ενεργοποιούν τις ντόπιες πολιτιστικές δυνάμεις, όχι μόνο με τις παραστάσεις τους, αλλά και με άλλες παράλληλες δραστηριότητες.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα ΔΗΠΕΘΕ φαίνεται ότι περνούν τη μεγαλύτερη κρίση τους. Πρέπει σίγουρα να ληφθούν υπόψη και να συνεκτιμηθούν οι εξωθεατρικές δυσμενείς συνθήκες, τα οικονομικά προβλήματα που είναι καθοριστικά ως στοιχείο λειτουργίας των θεάτρων, τα πολιτικά «χρέη» των τοπικών αρχόντων και ποικίλα άλλα προβλήματα, που ευθύνονται για τους κλυδωνισμούς. Και αν στην πραγματικότητα υπάρχει πολιτική βούληση για τη συνέχιση ύπαρξης των ΔΗΠΕΘΕ, η πολιτεία οφείλει να το αποδείξει. Γιατί η ανάγκη ενδυνάμωσης, διεύρυνσης και ανάπτυξης είναι πλέον επιβεβλημένη. Γιατί η αδιαφορία του ΥΠΠΟ μπορεί να υποδηλώνει τη δειλία της πολιτείας να «κλείσει» τα ΔΗΠΕΘΕ, αναλαμβάνοντας το πολιτικό κόστος, γι' αυτό τα παραδίδει στον αναπόφευκτο μαρασμό. Μοιάζει, λοιπόν, συνειδητή και μεθοδευμένη η υποβάθμιση των ΔΗΠΕΘΕ, που επιχειρεί η πολιτεία.

Το πρώτο στη λίστα πρόβλημα, από όπου «μύρια έπονται», είναι το οικονομικό, για το οποίο ευθύνεται το ΥΠΠΟ. Το ποσό της κρατικής επιχορήγησης στα ΔΗΠΕΘΕ είναι πλέον εξευτελιστικό. Εδώ και πολλά χρόνια είναι ουσιαστικά καθηλωμένο ανάμεσα στα 2.900.000 και 3.000.000 ευρώ. Και στο φετινό προϋπολογισμό τα δεκαέξι ΔΗΠΕΘΕ θα επιχορηγηθούν με 3.000.000,00 ευρώ. Δεκαέξι θέατρα με αυξημένο ρόλο θα μοιραστούν λιγότερο του 1/5 του Μεγάρου (Αθηνών - Θεσσαλονίκης).

Δεν αισθάνεται η πολιτεία το ίδιο ή ανάλογο χρέος για τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, τα οποία πρωτίστως επιτελούν κοινωνική αποστολή και η δημιουργία τους στις συγκεκριμένες πόλεις έγιναν με τη λογική μιας ισομερούς γεωγραφικής κάλυψης και θα έπρεπε να είναι ενταγμένη μέσα σε μια πολιτιστική στρατηγική εθνικού επιπέδου, αν φυσικά ήταν σε θέση η κυβέρνηση να έχει μια τέτοια πολιτική.

Καθηλωμένη, λοιπόν, η κρατική επιχορήγηση εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καταδικάζει τα ΔΗΠΕΘΕ σε 50 εκατ. δρχ. για τα 12 από αυτά και σε 70 εκατ. για τα υπόλοιπα 4 ΔΗΠΕΘΕ. Εστω κι αν αυτά τα χρήματα αποτελούν το 50% των εσόδων, ενώ το υπόλοιπο 50% καλύπτεται από το δήμο. Καθώς το κόστος λειτουργίας των θεάτρων έχει αυξηθεί σημαντικά, το οικονομικό πρόβλημα βάζει φρένο σε οποιοδήποτε όραμα πέραν των δυνατοτήτων τους.

Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί επίσης το γεγονός ότι και από αυτό το ελάχιστο ποσό της επιχορήγησης, το 60-70% καταναλώνεται σε μισθούς διοικητικού και τεχνικού προσωπικού και το υπόλοιπο για την παραγωγή, που λογικά δεν αρκεί γιατί το κόστος μιας παράστασης δεν είναι μικρή υπόθεση. Ασφαλώς και χρειάζεται και το διοικητικό και το τεχνικό προσωπικό, για τη λειτουργία ενός θεάτρου. Αρκεί να μη χρησιμοποιείται ως το «μαγαζάκι» που εξυπηρετεί τις πελατειακές σχέσεις των τοπικών παραγόντων και «αρχόντων» και να λειτουργεί σε βάρος του καλλιτεχνικού έργου για το οποίο δημιουργήθηκαν αυτοί οι οργανισμοί. Και με κάποιο τρόπο πρέπει να περιοριστεί η παρέμβαση των δημοτικών παραγόντων, ξεκαθαρίζοντάς τους ότι ο ρόλος τους πρέπει να είναι συνεπικουρικός, υποστηρικτικός του καλλιτεχνικού έργου και όχι τροχοπέδη.

Σε... επιτροπή παρέπεμψε την ύπαρξη των ΔΗΠΕΘΕ ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού, Π. Τατούλης, μετά από μια «μαραθώνια» σύσκεψη στο ΥΠΠΟ, στις 7 Νοέμβρη, με τους προέδρους και τους καλλιτεχνικούς διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ, με θέμα «το παρόν και το μέλλον του θεσμού».

Η συνάντηση κατέληξε στο εξής «βασικό συμπέρασμα», σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ: «Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ο τόσο σημαντικός αυτός θεσμός για την ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας πρέπει να εξακολουθήσει να υπάρχει, αλλά πάνω σε νέες βάσεις που να ανταποκρίνονται στα σύγχρονα δεδομένα».

Ο υφυπουργός «ζήτησε τη συγκρότηση τετραμελούς ομάδας εργασίας αποτελούμενη από τους εκπροσώπους των ΔΗΠΕΘΕ, η οποία σε εύλογο χρονικό διάστημα θα κωδικοποιήσει όλες τις προτάσεις που ακούστηκαν με στόχο την αναβάθμιση του θεσμού». Και κατέληξε με τη «διαπίστωση» ότι αυτή η «επιτυχημένη παρέμβαση» (σ.σ. από το αποτέλεσμα βέβαια θα κριθεί η «επιτυχία» της) έπρεπε να είχε γίνει πριν από χρόνια. Υποσχέθηκε ότι «αφού μελετήσουμε τις προτάσεις των θεάτρων, θα προχωρήσουμε σε όλες τις θεσμικές και ενισχυτικές αλλαγές, που κρίνονται αναγκαίες για να οδηγηθούν τα ΔΗΠΕΘΕ σε νέα φάση ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια, ως σύγχρονα, πλέον, Δημοτικά Θέατρα, εφάμιλλα των αντίστοιχων Περιφερειακών Θεάτρων της Ευρώπης».

Ομως, δεδομένης της «προσήλωσης» της κυβέρνησης στην «πολιτιστική χορηγία», οι υποσχέσεις αυτές κρύβουν πίσω τους αρκετούς κινδύνους για το μέλλον του θεσμού.

Τον περασμένο Νοέμβρη ο βουλευτής του ΚΚΕ Τάκης Τσιόγκας κατέθεσε Επίκαιρη Ερώτηση προς τον τότε υπουργό Πολιτισμού, για τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, που, όπως αναφερόταν στην Ερώτηση, είναι «από τις λίγες εστίες πολιτισμού στην περιφέρεια της χώρας και τα οποία κινδυνεύουν σοβαρά από την απαξίωση του υπουργείου, η οποία εκφράζεται κυρίως μέσω της υποχρηματοδότησής τους».

Ο βουλευτής σημείωνε ότι «για τα 16 ΔΗΠΕΘΕ, το 2005 ενεγράφησαν στον κρατικό προϋπολογισμό μόλις 2,9 εκατ. ευρώ, μειωμένα σε σχέση με το 2004, όταν το κόστος όλων των υπηρεσιών και προϊόντων καθημερινά μεγαλώνει και φυσικά και το κόστος λειτουργίας των ΔΗΠΕΘΕ» και επισήμανε πως ενώ «η ανάγκη παρέμβασής τους με υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικό έργο που αναδεικνύει την τοπική παράδοση και τις τοπικές καλλιτεχνικές δυνάμεις μαζί και τη σύγχρονη δημιουργία καθημερινά μεγαλώνει, τα θέατρα αυτά αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, συρρικνώνεται η δράση τους ή επαναλαμβάνουν το ρεπερτόριο εμπορικών θεάτρων για να επιβιώσουν. Το ΥΠΠΟ πρέπει να αλλάξει τακτική απέναντί τους, διαφορετικά θα χρεωθεί το μαρασμό και την απαξίωσή τους».

Ως τρίτος παρατηρητής και όχι ως ο αρμόδιος υφυπουργός εμφανίστηκε στη Βουλή ο τότε υφυπουργός Π. Τατούλης, όταν κλήθηκε να απαντήσει στην Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ. Ο υφυπουργός αρκέστηκε σε γενικόλογες διαπιστώσεις, λέγοντας ότι όντως τα ΔΗΠΕΘΕ αντιμετωπίζουν προβλήματα και βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο. Είπε ότι πρόσφατα έγινε στο ΥΠΠΟ σύσκεψη των αρμοδίων και συστήθηκε επιτροπή για τη μελέτη των σχετικών προτάσεων που κατατέθηκαν. Οσον αφορά στη χρηματοδότηση των ΔΗΠΕΘΕ (το 2005 τα κονδύλια ήταν μειωμένα σε σχέση με του 2004), ισχυρίστηκε ότι οι υποχρεώσεις του ΥΠΠΟ τηρούνται και υλοποιούνται.

Με τον προϋπολογισμό που κατατέθηκε για το 2006, φάνηκε τελικά η «ειλικρίνεια» της κυβέρνησης απέναντι στον Πολιτισμό, όταν στην παρέμβασή του ο Δ. Τσιόγκας τόνισε ότι απαιτείται τουλάχιστον διπλασιασμός των κονδυλίων που δίνονται στα ΔΗΠΕΘΕ. Τα εν λόγω θέατρα, είπε, προσφέρουν αξιόλογο έργο στην επαρχία και δίνουν μια σοβαρή πολιτιστική ανάσα στην ύπαιθρο, αφού και νέα ταλέντα αναδεικνύουν και καλλιτεχνική παιδεία παρέχουν. Παρ' όλα αυτά, υπογράμμισε, «και η προηγούμενη, αλλά και η σημερινή κυβέρνηση έχουν καθηλώσει τις χρηματοδοτήσεις των ΔΗΠΕΘΕ (στη Λάρισα δεν υπάρχει ούτε σκηνή) και χρηματοδοτούν τους ιδιώτες επιχειρηματίες και τα διάφορα Μέγαρα Μουσικής» και κατέληξε: «Ο Πολιτισμός είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να το προσφέρει το κράτος και όχι οι ιδιώτες, που εντέλει παρέχουν υποβαθμισμένα πολιτιστικά προϊόντα».

Λίγο μετά κλήθηκαν στο ΥΠΠΟ πέντε - έξι μόνο διευθυντές σαν μια άτυπη επιτροπή που κατέθεσε σχεδόν εν κρυπτώ τις δικές της απόψεις για τη μοίρα των ΔΗΠΕΘΕ. Προτάσεις που απηχούσαν προσωπικές απόψεις, διαφορετικές όπως είναι φυσικό. Από τότε ούτε φωνή, ούτε ακρόαση. Ο νέος(;) - όχι και τόσο νέος πλέον - υπουργός Γ. Βουλγαράκης δεν ασχολήθηκε καθόλου με το θέμα. Μπορεί και να μη γνωρίζει τι είναι τα ΔΗΠΕΘΕ. Ας τον ενημερώσει κάποιος!!!